به نقل از «خبرگزاری صدا و سیما»

چگونگی تولید خبر در اردوگاه‌های اسرا

تاریخ انتشار: ۲۵ مرداد ۱۳۹۷ | کد خبر: ۲۰۱۷۴۴۸۰

چکیده مصاحبه:

- بزرگترین و در اولویت‌ترین موضوع در اسارت، خبر و اطلاع‌­رسانی بود.

- از سویی داشتن رادیو با جان برابری می‌­کرد. و از سوی دیگر بی‌­خبری با جان اُسراء بازی می‌­کرد.

-پهن شدن سفره حضرت ابوالفضل در اردوگاه اسرا کنایه از خواندن خبر توسط مجری برای سایر اسرا و به دور از چشم مسئولان اردوگاه بود.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

- برخی اردوگاه­‌ها که رادیو نداشتند؛ مطالب روزنامه‌­های الجمهوریه و قادسیه را بر عکس می­‌کردند و اخبار کشورمان را درمی‌­آوردند و آن را بعنوان خبر می خواندند.

-گروهی بودند بنام کاتبان حضرت عباس (ع)که خیلی دستشان تند بودکه اخبار و کلاس‌های اخلاق و خطبه­‌های نماز جمعه را می‌­نوشتند.

-از هر آسایشگاه یک نماینده می‌­آمد و اخبار را یادداشت برداری و به آسایشگاه های دیگر می­‌داد.

پژوهش خبری صداوسیما: خبر و اطلاع رسانی در اسارت با توجه به روحیه بخش بودن اخباری که از ایران می­‌رسید؛ در راس اولویت‌­های اُسراء بود. در اردوگاه‌­ها نوع گرفتن خبر متفاوت بود و خبررسانی از طریق نامه‌ها، رادیو و روزنامه‌هایی که وارد اردوگاه می­‌شد انجام می‌­شد. با توجه به اهمیت موضوع و به بهانه آغاز بازگشت رزمندگان و آزادگان به میهن اسلامی، در مصاحبه پژوهشی با رزمندگان و آزادگان دفاع مقدس آقایان: محمد باقر عباسی و مرتضی برمک، موضوع: «خبررسانی در اردوگاه­‌های دفاع مقدس؟!­» را با طرح سئوالات زير مورد بررسي و واکاوي قرار داديم:

پژوهش خبری: در دوران اسارت در عراق، چقدر از اخبار اطلاع داشتید؟

مرتضی برمک[1] رزمنده و­ آزاده دفاع مقدس: عراقی‌­ها تلاش داشتند حتی از طریق روزنامه‌­های خودشان، علیرغم اینکه سانسور شدیدی در روزنامه­‌هایشان بود؛ اخبار ایران به ما نرسد. ابتدای اسارت دسترسی به رادیو و روزنامه، حتی روزنامه‌های خود عراق نبود. تنها منبع خبر، ورود اُسراء جدید بود. به مرور زمان که تجربیات اُسراء بالاتر رفت؛ به عناوین مختلف، شگردهای مختلفی برای بدست آوردن رادیو امتحان می‌­شد. در اردوگاه‌های مختلف چندین بار رادیو به دستمان رسید؛ ولی چون خیلی سریع اخبارش به عراقی‌ها می­‌رسید؛ یا در جاسازی‌ها، از بین رفت. فقط یک رادیو در اواخر اسارت، در موصل 4، دو سال از آن استفاده شد؛ چون به بهترین وجه برنامه‌ریزی شده بود.

پژوهش خبری:  در دوران اسارت شیوه­‌های دریافت خبر چه بود؟ 

محمد باقر عباسی[2] رزمنده، جانباز و­ آزاده دفاع مقدس: از110 اردوگاه که در عراق بود؛ شاید 13 اردوگاه رادیو داشتند؛ ما اطلاعات را نمی‌توانستیم بگیریم؛ فقط از طریق صلیب سرخ که نامه‌­ها را م‌ی­آورد؛ پنهانی می­‌نوشتیم و قاطی نامه‌­ها می­کردیم. چون آنجا اُسراء نامه‌­ها را می­‌خواندند و مسئول داشت که اینها را پخش می­‌کرد؛ خبر اردوگاه‌­ها را می­‌گرفت. و به شیوه خاص خودشان به هم می­‌رساندند؛ یا در بیمارستان­‌ها که بیمارها می‌­رفتند و چشمان­شان هم بسته بود. با هم ارتباط برقرار می‌­کردند؛ و از این طریق  یکی دو خبر را بین دو اردوگاه جابجا می‌­کردند. گاهی اردوگاه‌­ها جابجا می‌­شدند؛ به اردوگاهی می­‌رفتیم که خبری از رادیو نبود. بعد از یکسال با تلاش، آنجا رادیو را بدست می­‌آوردیم.

مرتضی برمک­ رزمنده و­ آزاده دفاع مقدس: در ابتدای اسارت به چند روش اخبار بدستمان می‌­رسید: 1- از طریق اُسراء ایرانی جدیدالورود 2- از طریق تحلیل آمارهای عراق(بالعکس کردن تحلیل‌های آنها)، 3- رادیوهایی که بدست آزادگان می­ افتاد. 4- البته به بعضی اردوگاه­‌ها تلویزیون می­‌بردند. تلویزیون زبان فارسی، تمام اخباری که در مورد ایران بود. و می­‌شد از آن تحلیل‌­هایی بیرون آورد و به واقعیت اخبار ایران رسید. 5- نامه‌هایی که به ایران می­رفت و اخبار و اطلاعاتی که این نامه‌ها با خودش می ­آورد.[3]

 

پژوهش خبری: در دوران اسارت چگونه از روزنامه­ اخبار مختلف استخراج  می­‌شد؟

مرتضی برمک­ رزمنده و­ آزاده دفاع مقدس: عراق 4 روزنامه وارد اردوگاه می­‌کرد: 1- روزنامه انگلیسی بغداد آنروز، 2-  الثوره، 3- ‌القادسیه، 4- الجمهوریه، عناوین روزنامه­‌هایی بود که گاهی در اردوگاه‌­های مختلف،  سرباز با خودش می‌آورد و یک مدت هم توزیع آنرا آزاد کردند. اینها را دوستان عرب زبان استخراج می‌کردند؛ از لابه‌­لای اخبار رسانه‌­های مختلف و صفحات آخر الجمهوریه، واقعیات را می‌­شد بدست آورد. 5- روزنامه حقیقت که به زبان فارسی بود؛ و تمام اخبار آن بر عکس اسمش دروغ بود. و خاص آزاده‌­ها چاپ می­شد. و اهدافش هم تخریب روحیه بچه­‌ها بود. یک گروه تحلیل داشتیم که روزنامه را می‌خواندند؛ بعد در قالب یک نوشتار جدید و تحلیل شده می‌نوشتند و به آسایشگاه‌­ها می­‌دادند؛ سپس در اردوگاه‌های مختلف با توجه به شرایط مختلف، در هر آسایشگاهی خوانده می‌­شد.

پژوهش خبری: اهمیت رادیو به عنوان یک منبع خبر چگونه بود؟

محمد باقر عباسی رزمنده، جانباز و­ آزاده دفاع مقدس: منبع خبر طی سال‌­های اسارت متنوع بود. اما داشتن رادیو، با جان بچه‌­ها برابری می‌­کرد. رادیو گرچه مسئول داشت اما کسی نمی­دانست رادیو دست کیست؟ ما را نه سال تفتیش می­‌کردند حتی حاشیه زهوار[4] لباس‌­های ما را می‌­گشتند.بعد یکی یکی اُسراء را از آسایشگاه بیرون می‌­فرستادند؛ از سویی داشتن رادیو با جان برابری می­‌کرد. و از سوی دیگر بی­‌خبری باز با جان اُسراء بازی می‌­کرد. خیلی‌­ها جان­شان را روی این موضوع گذاشتند. شرایط رادیو خیلی ارزشمند بود و باید آنرا حفظ می‌­کردند. گروهی بودند بنام کاتبان حضرت عباس اینها خیلی دستشان تند بود؛ اخبار و کلاس‌های اخلاق و خطبه­‌های نماز جمعه را می­‌نوشتند. از هر آسایشگاه یک نماینده می­‌آمد و اینها را یادداشت‌­برداری می‌­کرد و به آسایشگاه ها می‌­داد.

پژوهش خبری: تهیه خبر در اردوگاه چگونه بود؟

مرتضی برمک­ رزمنده و­ آزاده دفاع مقدس: حلقه‌های تهیه خبر در اردوگاه ها متفاوت بود اما در اردوگاه موصل 4 تهیه خبر عبارت بود از: 1- تند نویسی خبر، 2- اصلاح خبر، 3- خبرنویس 4- خبرخوان (برای کاتبین می­خواندند.) 5- کاتبین (خبر را به مسئولین فرهنگی می‌­داد.) 6- مسئولین فرهنگی (خبر را به مسئول خبر آسایشگاه می‌داد.)  7- مسئول خبر (خبر را به خواننده خبر می­داد.) 8- خواننده خبر(خبر را برای اُسراء در آسایشگاه می­‌خواند.) 

محمد باقر عباسی رزمنده، جانباز و­ آزاده دفاع مقدس: برخی اردوگاه‌­ها که رادیو نداشتند؛ روزنامه‌­های الجمهوریه و قادسیه را بر عکس می‌­کردند و اخبار خودمان را درمی‌­آوردند­. و اینها را بعنوان خبر می خواندند.

پژوهش خبری: تردد در اردوگاه‌­ها و آسایشگاه‌­ها چگونه بود؟

محمد باقر عباسی رزمنده، جانباز و­ آزاده دفاع مقدس: در یک اردوگاه بزرگ چند آسایشگاه وجود داشت که بندبند بود. و اُسراء آسایشگاه به محوطه اردوگاه می‌آمدند. یک سوم اردوگاه‌­ها از عراقی‌­ها بود­. دو تا دیوار بود. دو تا در بود؛ سیم خاردار بود که از نیمه اردوگاه اجازه نداشتیم؛ به سمت این در نزدیک شویم. بچه‌­ها زیر سقف جلو آسایشگاه و وسط محوطه اجازه تردد داشتند. هر آسایشگاه از 110 نفر تا 120نفر بودند.

پژوهش خبری: خبر در آسایشگاه اُسراء چه ساعتی و چگونه خوانده می‌­شد؟

مرتضی برمک­ رزمنده و­ آزاده دفاع مقدس: ساعت 5 /4 بعدالظهر نگهبان می­گذ­اشتیم تا سربازی در نزدیکی آسایشگاه نباشد؛ یک سکو با پتو درست می­کردیم؛ ملافه سفید روی آن می‌­انداختیم؛ آرم جمهوری اسلامی که بصورت گلدوزی شده بود را روی یک پرده تئاتری می­‌چسباندیم. می‌­گفتیم تا 5 دقیقه دیگر،  سفره حضرت ابوالفضل پهن می‌­شود. که منظورشان این بود که تا 5 دقیقه دیگر قرار است اخبار خوانده شود. سفره حضرت ابوالفضل همین (اخبار) رادیو بود.[5] سفره گرفته شده از آیات سوره مائده بود.[6]  اصل خبر حدود یک ساعت طول می­‌کشید.

پژوهش خبری: چگونه آزادگان در مقابل جنگ روانی رژیم صدام به اخبار درست دسترسی پیدا می­‌کردند؟

مرتضی برمک­ رزمنده و­ آزاده دفاع مقدس: تمام رسانه‌های نوشتاری عراق، اخبارشان برای عموم مردم عراق بود و گاهی برای ما می‌­آمد؛ در آن روزنامه‌­ها همه اخباری که بود اخبار تخریبی بود. آقای ابوترابی دیدن تلویزیون را(که عراقی­‌ها به برخی اردوگاه­‌ها­ می‌­آوردند.) حرام کرده بود؛ لذا وقتی رادیو به اردوگاه آمد، اصل خبر، با تحلیل‌­های آن، بدست ما رسید. ما مستقیم خبر را از رادیو  می‌­گرفتیم لذا بچه‌­ها روحیه­‌شان بالا رفت.

پژوهش خبری:  نقش خبر در ایجاد آگاهی و اعتماد به نفس آزادگان چگونه بود؟

مرتضی برمک­ رزمنده و­ آزاده دفاع مقدس: بزرگترین و در اولویت‌ترین موضوع در اسارت، خبر و اطلاع­‌رسانی بود. وقتی به رادیو و خبر دست پیدا کردیم؛ مثل این بود که در کشور خودمان هستیم. دست اندرکاران خبر،  آنقدر جو خبر را ملموس می­‌کردند که انگار تلویزیون دارد خبر می‌دهد.

محمد باقر عباسی رزمنده، جانباز و­ آزاده دفاع مقدس:وقتی رادیو به اردوگاه آمد. سر سوزنی اخبار عراقی‌­ها، برایمان قابل باور نبود؛ چون مستقیم به صد­ا و سیمای جمهوری اسلامی وصل بودیم. این روحیه بالای بچه‌­ها باعث شک عراقی ­ها می‌­شد. خبرهای عراق تخریبی بود و باعث تشتت[7] و سردرگمی در اُسراء می­شد. وقتی رادیو آمد اصل خبر را با تحلیل­‌های آن بدست ما می ­رسید. از خبرهای تاثیرگذار نامه حضرت امام به گورباچف و خبر از فروپاشی نظام کمونیستی بود.

پژوهش خبری: بی­‌خبری از ایران و جنگ چه تاثیری بر اُسراء داشت؟

مرتضی برمک­ رزمنده و­ آزاده دفاع مقدس: ما در ابتدای اسارت،  اخبار را نداشتیم. اگر هم داشتیم،  اخبار ضد و نقیض روزنامه‌های عراقی بود؛  این باعث می­‌شد که یک سردرگمی، بلاتکلیفی و بعضا ناامیدی ایجاد می‌­کرد. گرچه افرادی بودند که اخبار واقعی را از وسط اخبار کذب دشمن، با تحلیل بدست می‌­آوردند؛ اما بی‌­خبری در اذهان بچه‌­ها تاثیر منفی می­گذاشت.

کلام آخر   

تمام زحمات کشیده شده و بحث‌­های مطرح در حول و حوش دفاع مقدس اطاعت و پیروی از ولی خدا و مزد زحمات آن حیات طیبه بود که به رزمندگان اسلام دادند.

یک اسیر در پشت دیوارهای اسارت بعد از امید به خدا، تنها چیزی که می توانست به او روحیه دهد؛ اخبار و اطلاعات از کشورش بود. این باعث می­‌شد بچه‌­ها برای بدست آوردن اخبار خطر کنند تا بی­‌خبر نمانند.

پژوهش خبری// مهدی ناجی

منابع در آرشیو پژوهش خبری موجود است.

منبع: خبرگزاری صدا و سیما

کلیدواژه: اسرا ورود آزادگان به میهن اردوگاه ها تولید خبر مصاحبه پژوهشی

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.iribnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری صدا و سیما» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۰۱۷۴۴۸۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

پیکر جانباز شهید پاسبان در تربت جام آرام گرفت

پیکر جانباز شهید "حاج محمد ابراهیم پاسبان" در قطعه شهدای تربت جام آرام گرفت. - اخبار استانها -

به گزارش خبرگزاری تسنیم ازتربت جام، جانباز 70 درصد دوران دفاع مقدس "شهیدحاج محمدابراهیم پاسبان" پس از 38 سال تحمل درد و رنج ناشی از عوارض بمباران شیمیایی توسط دشمن بعثی به یاران شهیدش پیوست.

پیکر مطهر این جانباز شهید دفاع مقدس صبح امروز از محل تیپ 38 زرهی تا میدان حضرت ولیعصر(عج) شهرستان تربت جام تشییع و پس از اقامه نماز، پیکر مطهر این شهید در گلزار شهدای بهشت نبی(ص) آرام گرفت.

در این محفل معنوی مدیرکل بنیاد شهید و امور ایثارگران خراسان رضوی باگرامیداشت یاد شهدا و ایثارگران و جانبازان، گفت: جانباز 70 درصد دفاع مقدس حاج ابراهیم پاسبان 38 سال با تمحل درد و رنج فراوان با دستگاه اکسیژن نفس می‌کشید.

حجت الاسلام حسن زاده نامقی با اشاره به اینکه شهدا را از دست ندادیم بلکه به دست آوریم افزود: اقتدارنظام جمهوری اسلامی ایران مدیون خون شهیدان ، تلاش شبانه روزی و جانفشانی نیروهای مسلح و حضورمقتدرانه و پشتیبانی مردم در صحنه است .

انتهای پیام/282/