به نقل از «ایرنا»

سنگربانان وزارت دفاع از مدنی تا حاتمی

تاریخ انتشار: ۲۷ مرداد ۱۳۹۷ | کد خبر: ۲۰۱۹۴۰۵۸

تهران- ایرنا- اهمیت و جایگاه توانمندی دفاعی در حفظ تمامیت ارضی و تامین امنیت ملی بر هیچ فردی پوشیده نیست، از این روی نشستن بر کرسی وزارت دفاع، رسالتی بس دشوار است که از ابتدای انقلاب افرادی با گرایش های سیاسی متفاوت این کسوت را تجربه کرده اند.

به گزارش گروه اطلاع رسانی ایرنا؛ وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلّح به مجموعه وزارت دفاع و تمام موسسات، سازمان ها و شرکت های تابع آن اطلاق می شود.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

پیش از پیروزی انقلاب اسلامی، وزارتخانه ای به نام وزارت جنگ وجود داشت که پس از پیروزی انقلاب به (وزارت دفاع) تبدیل شد و وظیفه پشتیبانی از ارتش جمهوری اسلامی ایران را به عهده گرفت. پس از تشکیل سپاه پاسداران و به ویژه در زمان جنگ به علت گسترش این نهاد انقلابی و برای پشتیبانی از آن، وزارتخانه دیگری به نام (وزارت سـپاه پاسداران)، تشکیل شد.
باپایان یافتن جنگ به علت ضرورت تمرکز پشتیبانی تسلیحاتی، تدارکاتی و خدماتی نیروهای مسلّح، قـانـون انحلال وزارت های دفاع و سپاه پاسداران و تشکیل وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلّح در تاریخ 31 مرداد 1368 خورشیدی در 16 ماده، 16 تبصره و 20 بند به تصویب نهایی مجلس و تایید شورای نگهبان رسید.

**وظایف وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلّح
بـه موجب ماده چهار این قانون برخی از وظایف وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلّح عبارتند از:
‌الف- بررسی، تنظیم و تحصیل بودجه و اعتبارات نیروهای نظامی و وزارت و سازمان‌های وابسته به آنها با هماهنگی ستاد کل و نظارت بر انجام‌هزینه‌ها و بررسی و تأیید بیلان حساب بودجه آنها.
ب- ساخت و تولید اقلام مورد نیاز نیروهای مسلح و انجام تحقیقات صنعتی لازم و افزایش امکانات تکنولوژی صنایع مربوطه برابر تدابیر و خط‌مشی فرماندهی کل.
ج- نوسازی، بازسازی و تعمیرات اساسی وسایل و تجهیزات خارج از مقدورات نیروهای مسلح برابر دستورالعمل ابلاغی ستاد کل.
‌د- پشتیبانی فنی، آموزشی و تعمیراتی خدمات کامپیوتری نیروهای مسلح.
ه- هدایت و هماهنگ نمودن امور تحقیقات صنعتی نیروهای مسلح و سازمان‌های وابسته به وزارت برابر مصوبات و خط مشی فرماندهی کل و‌بهره‌گیری از امکانات مراکز پژوهشی و تحقیقاتی و صنعتی کشور.
‌و- آموزش و تربیت کادر متخصص و مورد نیاز وزارت و سازمان‌های وابسته و سازماندهی عناصر سازمانی تابعه و وابسته.
‌ز- کسب آگاهی از پیشرفت‌های حاصله در زمینه صنایع نظامی و شناخت سیستم‌های تسلیحاتی پیشرفته در جهان.

**آشنایی با وزرای دفاع پس از انقلاب
از زمان تشکیل دولت موقت تاکنون، 14 وزیر بر مسند وزارت دفاع جمهوری اسلامی ایران نشستند که سه تن از این وزرا در سال‌های دفاع مقدس به درجه رفیع شهادت نایل آمدند.

** احمد مدنی و اتهام جاسوسی و ارتباط با آمریکا (1358-1357)
احمد مدنی که در ۱۳۴۸ خورشیدی به درجه دریاداری در نیروی دریایی ایران رسیده بود، متولد 1308 از کرمان بود اما در ۱۳۵۱ از ارتش برکنار شد. او که از اعضای بلندپایه جبهه ملی ایران به شمار می رفت، پس از پیروزی انقلاب اسلامی فرمانده نیروی دریایی و سپس در کابینه مهدی بازرگان به سمت وزیر دفاع و فرماندهی نیروی دریایی برگزیده شد اما او پس از 2 ماه از وزارت دفاع کناره گرفت و بنابر درخواست بازرگان، مدتی عهده دار استانداری خوزستان شد. از مهم ترین چالش های دوره وزارت مدنی باید نخستین سنگ اندازی آمریکا در ارتباط با عدم تحویل مابقی جنگنده‌های اف-14 و تلاش ها برای بازگرداندن این هواپیماها بود که این موضوع با مخالفت شماری از مسوولان نظام منتفی شد، این هواپیما در طول دفاع مقدس نقش شایان توجهی در موفقیت عملیات ها و حفظ امنیت هوایی کشور ایفا کرد.
احمد مدنی در نخستین انتخابات ریاست جمهوری، شرکت و پس از بنی صدر رتبه دوم را کسب کرد. وی در انتخابات دوره نخست مجلس شورای اسلامی با وجود پیروزی اما به دلیل عدم تصویب اعتبار نامه از نمایندگی این دوره بازماند.
جاسوسی و ارتباط با آمریکا، اتهاماتی بود که گریبانگیر نخستین وزیر دفاع جمهوری اسلامی شد و احمد مدنی را وادار ساخت تا در اواسط سال 1359 برای همیشه از کشور خارج شود و به آمریکا مهاجرت کند. اسناد مربوط به اتهام مدنی در جریان تسخیر سفارت آمریکا در تهران به وسیله دانشجویان خط امام(ره) به دست آمد. مدنی در ۲۳ بهمن ۱۳۸۴ پس از یک بیماری طولانی در اثر ابتلا به سرطان، در ایالت کلرادو در آمریکا درگذشت.

**محمدتقی ریاحی(1358)
محمدتقی ریاحی در ۱۲۸۹ خورشیدی در چهارمحال و بختیاری متولد شد، وی که از حامیان مصدق و اعضای جبهه ملی بود در هفت ماه پایانی دوران نخست وزیری مصدق به عنوان رییس ستاد ارتش منصوب شد و در کودتای ۲۵ مرداد ۱۳۳۲ علیه دولت مصدق را خنثی و توازن قوا را به نفع مصدق تغییر داد، پس از سقوط دولت مصدق دستگیر و زندانی شد و با آزادی از زندان به کار در بخش خصوصی پرداخت و به فرانسه رفت با پیروزی انقلاب به وطن بازگشت و مهدی بازرگان او را در دولت موقت به وزارت دفاع ملی منصوب کرد.
یکی از حواشی دوره وزارت ریاحی، برکناری سرهنگ عزیزالله امیررحیمی از فرماندهی دژبان مرکز بود که استنکاف وی و ابقای او به وسیله امام خمینی(ره) سبب استعفای محمدتقی ریاحی از وزارت دفاع شد که مورد قبول دولت موقت قرار نگرفت.
ریاحی در 27 شهریور 1358، بار دیگر و این بار به علت دخالت اشخاص غیرمسوول در امور نظامی، برای دومین مرتبه و این بار به طور قطعی از سمت خود استعفا کرد. صادق طباطبایی سخنگوی دولت بعدازظهر آن روز در گفت‌ وگو با خبرگزاری پارس اعلام کرد که دلیل استعفای ریاحی بیماری بوده است. طباطبایی همچنین اظهار داشت تا انتخاب وزیر جدید، تیمسار سرتیپ نورایی عهده‌دار امور آن وزارتخانه خواهد بود.
محمدتقی ریاحی سرانجام در ۱۴ مرداد ۱۳۶۷ در شهر نیس فرانسه درگذشت.

**مصطفی چمران(1359-1358)
مصطفی چمران۱۳۱۰ در تهران متولد شد وی که فارغ التحصیل رشته الکترومکانیک از دانشگاه تهران بود برای ادامه تحصیل به آمریکا رفت و با درجه دکتری در فیزیک پلاسما نایل آمد. پس از گذراندن آموزش‌های نظامی در مصر به لبنان رفت و به همراه موسی صدر در تشکیل جنبش امل نقش مؤثری داشت و از فرماندهان آن بود. با پیروزی انقلاب به ایران بازگشت و پس از استعفای ریاحی، مسوولیت وزارت دفاع را برعهده گرفت، او که مجاهدت هایش در کمک به مردم مظلوم فلسطین و مبارزه با رژیم صهیونیستی هرگز از خاطره ها محو نخواهد شد در جایگاه نمایندگی مردم در مجلس شورای اسلامی به عنوان مجاهدی خستگی ناپذیر به فعالیت می پرداخت و در کسوت وزارت دفاع، وزیری کاردان، نوگرا و مبتکر بود و از این زمان ایران نخستین گام‌ها را در زمینه ساخت و مهندسی معکوس جنگ‌افزارهای ساخت شوروی از جمله آر پی جی-۷، بی ام-۲۱ کاتیوشا و موشک دوش پرتاب آغاز کرد.
چمران سرانجام در 31 خرداد 1360 در بازدید از منطقه سوسنگرد هدف ترکش خمپاره دشمن قرار گرفت و به مقام والای شهادت نایل آمد.
مصطفی چمران با پیروزی انقلاب اسلامی ایران پس از فعالیت های فرهنگی و چریکی از لبنان به ایران آمد و با وجودی که تصمیم به ماندن در کشور نداشت، اما با نظر امام خمینی(ره) در وطن ماندگار شد و تمام تجربه های انقلابی و علمی خود را در خدمت انقلاب گذاشت و به آموزش نظامی در سعدآباد پرداخت. وی در زمان تشکیل دولت موقت به معاونت نخست وزیری منصوب شد و پس از آن در غائله کردستان حضور یافت و با قدرت رهبری و برنامه‏ریزی خود، شهرها، راه‏ها و مواضع راهبردی کردستان را آزاد کرد و این منطقه را از خطر فروپاشی نجات داد. به دلیل حماسه آفرینی هایش در مبارزه با ضد انقلاب و آزادسازی پاوه و کردستان از طرف امام خمینی(ره) بنیانگذار جمهوری اسلامی به عنوان وزیر دفاع معرفی شد از مهم ترین اتفاقات دوره وزارت چمران باید به افشای طرح کودتای نوژه در ۱۸ تیر ۱۳۵۹ اشاره کرد، طرحی که چمران در قامت وزیر دفاع در برابر نمایندگانی که درخواست انحلال ارتش را داشتند ایستادگی کرد.
مروری بر سخنان چمران در جلسه 17 دوره نخست مجلس شورای اسلامی در 23 تیر ۱۳۵۹ می تواند تصویر روشنی از چالش های وی که در دوره وزارت با آن روبرو بود، ارایه دهد. جلسه ای که بنابر گفته حسن آیت نماینده مردم تهران، چمران«دو حیاتین» بود؛ هم نماینده مجلس بود و هم وزیر دفاع.
چمران در این جلسه با اشاره به پاکسازی 12 هزار تن از ارتش، گفت: ارتش با تمام هجوم و حمله‌ای که به آن می‌شود ارتشی نبود که با ملت ما بجنگد، پیروزی انقلاب ما در سایه این حقیقت بود که ارتش به ملت ما پیوست و نجنگید. یک ارتش 500 هزار نفری اگر می‌خواست با ملت بجنگد، میلیون‌ها کشته می‌دادند نه شصت هزار نفر، نه هفتاد هزار نفر، ارتش به ملت پیوست و طاغوت احساس کرد که این وفادار به منفعت طاغوت نیست. بنابراین گریخت، بنابراین ارتشی است که اکثریت مطلق، به نفع ملت و به نفع انقلاب ما است.
نمایندگی امام در شورای عالی دفاع و نمایندگی مردم تهران در نخستین دوره مجلس شورای اسلامی از دیگر مسوولیت های مصطفی چمران محسوب می شود.

**جواد فکوری(1360)
جواد فکوری، خلبان جنگنده اف-۴ در ۱۷ دی ۱۳۱۷ در تبریز متولد شد، وی با روی کار آمدن دولت محمدعلی رجایی، سکان وزارت دفاع را به دست گرفت و به عضویت دولت درآمد. فکوری که در نیروی هوایی با وجود پاکسازی های گسترده و سوءظن دولت موقت، موفق به احیای فعالیت روزمره و پروازهای عملیاتی نیروی هوایی شده بود.
وزارت دفاع که با جنگ تحمیلی به یکی از اصلی‎ترین وزارتخانه‌های کشور تبدیل شده بود در کنار وظیفه ذاتی خود، نقش اساسی را در راستای پیشرفت علمی و فناوری در این حوزه ایفا می کرد. دوره تصدی شهید فکوری با جنگ تحمیلی همزمان شد و با توجه به تحریم تسلیحاتی علیه ایران، ضرورت اتکا بر توان داخلی و نیروهای بومی به وضوح احساس و این موضوع باعث تغییر رویکرد وی در این حوزه شد و وی به زایش رویکردهای نوین و بومی در عرصه صنعت دفاعی کشور کمک و پایه‌های تحول در صنعت دفاعی بومی کشور را پی‌ریزی کرد و سبب قرار گرفتن نیروهای مسلح در مسیر بازدارندگی دفاعی تلاش مستمری به کار بست.
پس از فرار بنی صدر به وسیله یک فروند هواپیمای 707 نیروی هوایی در 1360 و سرازیر شدن سیل اتهامات به سمت وی از وزارت دفاع و نیروی هوایی استعفا داد. البته پس از این مساله سرلشکر فلاحی با حکمی از طرف امام خمینی(ره) ایشان را به سمت مشاور ستاد مشترک ارتش جمهوری اسلامی ایران منصوب کرد و سرانجام وی در هفتم مهر 1360 به همراه جمعی از فرماندهان ارتش و سپاه در راه بازگشت از جبهه بر اثر سقوط هواپیمای سی-130 به شهادت رسید.
در کارنامه نظامی وی می توان پرواز 140 هواپیمای جنگنده به سمت خاک عراق پس از نخستین حمله رژیم بعث را مشاهده کرد. فرماندهی پشتیبانی پایگاه دوم شکاری، فرماندهی پایگاه دوم شکاری، فرماندهی پایگاه یکم شکاری،‌ معاون عملیاتی نیروی هوایی و فرماندهی نیروی هوایی از جمله مهمترین مسوولیت های وی به شمار می رود.

**موسی نامجو(1360)
سید موسی نامجو متولد ۱۳۱۷ در بندر انزلی و وی تحصیل کرده رشته نقشه‌برداری از دانشکده افسری است. او وزیر دفاع در کابینه شهید باهنر، بنیانگذار و نخستین فرمانده دانشگاه افسری امام علی (ع) و نماینده امام(ره) در شورای عالی دفاع بود که منشا خدمت های بزرگ و شایان توجهی در ارتش و نیروهای مسلح شد و به تربیت نیروهایی متعهد و مخلص در دانشکده افسری پرداخت. علاقه او به دانشگاه افسری ارتش به حدی بود که هنگام گرفتن رای اعتماد از مجلس برای وزارت دفاع اینگونه خود را معرفی کرد: «سرهنگ سید موسی نامجو فرمانده دانشگاه افسری، مامور در وزارت دفاع.»
پیام تاریخی امام خمینی(ره) مبنی بر ضرورت عدم ورود پرسنل نظامی به احزاب و گروه های سیاسی با زمان مسوولیت نامجو در دانشگاه افسری همزمان بود و وی در این هنگام ضمن پاکسازی نیروهای وابسته از ورود ارتش به فعالیت های سیاسی و حزبی پیشگیری کرد.
اگرچه نامجو در دوران کوتاهی پس از انقلاب حضور داشت اما آثار عملکرد او در ارتش و وزارت دفاع جلوه گر است. وی پس از پذیرش وزارت دفاع در ۲۷ مرداد ۱۳۶۰، اقدام به طرح ریزی و ساختن قطعه های مهم نظامی و مورد نیاز در تسلیحات ارتش کرد و به این منظور از نیروهای تحصیل کرده و آموزش دیده در خارج بهره برد و به آنها ماموریت داد تا امکانات ارتش را بررسی و درباره ساختن قطعات مورد نیاز چاره اندیشی کنند. این گروه با پشتکار زیادی مشغول به کار شدند و گام هایی جهت خودکفایی ارتش و تسلیحات برداشته شد. نامجو سرانجام در سانحه سقوط هواپیما به درجه رفیع شهادت نایل آمد.

**محمد سلیمی (1364-1360)
امیر سرلشکر محمد سلیمی متولد 1316 در مشهد و دانش‌آموخته رسته مخابرات از دانشگاه افسری است، وی در دفاع مقدس مسوول دفتر مشاوره امام خمینی(ره) در امور نظامی و مسوول ستاد جنگ‌های نامنظم را عهده دار بود در دولت نخست دولت میرحسین موسوی و در 11 آبان 1360 به عنوان وزیر دفاع، موفق به اخذ رای اعتماد از مجلس شد و در اوج جنگ تحمیلی مسوولیت خطیر وزارت دفاع را بر عهده داشت از نکته های قابل ذکر در دوره وزارت ایشان باید به این مساله پرداخت که با وجود آن که نیروهای مسلح ایران تحت تاثیر تحریم‌های گسترده قدرت‌های جهانی بودند اما سلیمی در کسوت وزارت دفاع توانست با بهره‌گیری از امکانات موجود و استفاده از توان نیروهای خلاق و متخصص داخلی، ضمن تامین نیازمندی‌های رزمندگان در میدان نبرد، ساختار مستحکم و برجسته‌ای را برای صنعت دفاعی کشور ایجاد کند و باید اشاره کرد که بستر تولید موشک با برد زیاد از این زمان آغاز شد. موفقیت‌های رزمندگان در عملیات‌های گوناگون در طول سال های 1360 تا 1362 مرهون مدیریت، تدبیر و ارتقای تولید کارخانجات دفاعی و تامین تجهیزات نظامی یگان‌های نیروهای مسلح در سرتاسر جبهه‌های دفاع مقدس بود.
دریافت حدود550 قطعه و تجهیزات عمده هواپیماهای747 و مقدار زیادی وسایل و تجهیزات مخابراتی حساس با ارزش بیش از صدها میلیون دلار با دفاع مؤثر وزرات دفاع در برابر شکایت شرکت‌های آمریکایی و واگذاری ناو خارک به ایران که در صورت تاخیر، قرار بود این ناو را به عنوان بدهی ایران به کشور هندوستان تحویل دهند، گوشه ای از فعالیت های محمد سلیمی در وزارت دفاع است.
همچنین دانشگاه صنعتی مالک اشتر که یکی از مراکز آموزشی وابسته به وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح است با تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی و وزارت فرهنگ و آموزش عالی تأسیس شد.
او سال ها بعد در خرداد 1379 با کناره‌گیری امیر سرلشکر علی شهبازی به عنوان دومین فرمانده کل ارتش (پس از تغییر ساختار ارتش) منصوب و به درجه سرلشکری نایل آمد. یک روز پس از این انتصاب، امیر سرلشکر سلیمی نشان درجه یک نصر را نیز از رهبر معظم ایران و فرماندهی کل قوا دریافت کرد.
سلیمی در شهریور 1384 از این مقام استعفا کرد و به عنوان مشاور فرماندهی کل قوا در امور ارتش، مشغول شد. او در بهمن 1394، پس از یک دوره طولانی بیماری در 78 سالگی درگذشت.

**محمدحسین جلالی (1368-1364)
محمدحسین جلالی از چهره های کمتر شناخته شده در میان وزرای دفاع محسوب می شود که دارای سوابق درخشانی در طول دفاع مقدس است، وی در زمان عملیات خیبر به عنوان فرمانده هوانیروز ارتش نقشی تاثیرگذار ایفا کرد و با تشکیل کابینه دوم میرحسین موسوی، وی عهده دار وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح شد، هر چند در ابتدای وزارت وی، خبرهای خوبی از جبهه های جنگ به گوش می رسید و نیروهای ایرانی با پیشروی ها و موفقیت های خویش مانند تصرف فاو و گسسته شدن سازمان رزم دشمن در کربلا 5 پیروزی هایی را کسب کرد اما رقم خوردن اتفاق هایی در سال های پایانی وزارت جلالی، 2 کشور ایران و عراق را در موقعیت پذیرش قطعنامه 598 قرار داد.
جلالی تنها فرمانده ارتشی بود که با فرمان مقام معظم رهبری و فرماندهی کل قوا به سپاه مامور شد و جامه پاسداری بر تن کرد تا فرماندهی نیروی هوایی سپاه را به عهده گیرد. وی بعدها به «ستاد کل نیروهای مسلح» منتقل شد و ریاست «مرکز عملیات» این ستاد را برعهده گرفت. وی هم چنین در 14 بهمن 1393 به عنوان مشاور امداد هوایی رییس جمعیت هلال احمر انتخاب شد.

**اکبر ترکان (1372-1368)
اکبر ترکان در 1331 در تهران متولد شد، وی فارغ التحصیل رشته مهندسی مکانیک از دانشگاه صنعتی شریف است در میان تمام وزرا از ابتدای انقلاب تا این دوره، اکبر ترکان تنها فرد غیرنظامی بود که به مقام وزارت دفاع رسید.
اکبر ترکان دانش آموخته دانشگاه صنعتی شریف در رشته مهندسی مکانیک در دولت نخست اکبر هاشمی رفسنجانی وزیر دفاع شد و در کارنامه اجرایی وی مسوولیت هایی چون استاندار ایلام و هرمزگان، معاونت صنایع بنیاد جانبازان، رییس هیات مدیره و مدیرعامل سازمان صنایع دفاع، وزیر راه و ترابری در دولت دوم آیت الله رفسنجانی، رییس هیات مدیره و مدیرعامل سازمان گسترش صنایع ایران، دبیر شورای عالی مناطق آزاد، معاون برنامه ریزی وزارت نفت در دولت احمدی نژاد و مشاور ارشد رییس‌جمهوری در دولت یازدهم به چشم می خورد، حوزه های مختلف شغلی وی، سبب شد که او را مرد مشاغل متنوع بنامند.
دوره وزارت ترکان با دوره سازندگی همراه بود و وزارت دفاع نیز همگام با دیگر ارکان نظام به بازسازی و تقویت بنیه نظامی پرداخت و اصل خودکفایی را در تولید محصولات نظامی در دستور کار قرار گرفت. از اقدامات وزارت دفاع در این دوره باید به استفاده از سوخت جامد در موشک های عقاب و شاهین 2 اشاره کرد. ایران از این فناوری به صورت سیتماتیک برای تولید توپخانه های صحرایی خود بهره برد که باعث ساخت توپخانه های گروه فجر، نازعات و زلزال شد. از سال ۱۳۷۱ به بعد ایران توانست که انواع محصولات مورد نیاز نظامی خود مانند تانک، نفربر، موشک و زیردریایی بسازد.
اکبر ترکان در ارتباط با دوره ریاست جمهوری آیت‌الله هاشمی‌رفسنجانی معتقد است که «پس از جنگ، آیت‌الله هاشمی‌ لباس رزم را کنار گذاشت و در دوران هشت‌ساله ریاست‌جمهوری‌اش، لباس کار به تن کرد. ایشان با لباس کار به بازسازی ویرانه‌های جنگ تحمیلی پرداخت تا جایی که به سردار سازندگی شهره شد.» شاید همین رویکرد جدید در دولت سازندگی و اولویت آن نسبت به توسعه اقتصادی بود که باعث شد تا آیت الله رفسنجانی به انتخاب فردی خارج از حیطه نظامی برای مسوولیت وزارت دفاع، قانع شود.
ترکان در انتخابات ریاست جمهوری 1376 از نامزدی علی‌اکبر ناطق نوری حمایت و در انتخابات ریاست جمهوری 1392 به عنوان قائم مقام و معاون ستاد انتخاباتی حسن روحانی فعالیت می‌کرد. همچنین اکبر ترکان چهارم دی ۱۳۹۶ با حکم رییس جمهوری، مشاور وی در امور هماهنگی نوسازی بافت های فرسوده شد.

**محمد فروزنده (1376-1372)
محمد فروزنده متولد تهران در 1339 است، محمد فروزنده در دولت دوم اکبر هاشمی رفسنجانی به عنوان نهمین وزیر دفاع تاریخ انقلاب اسلامی انتخاب و از مجلس شورای اسلامی رای اعتماد گرفت و چهار سال این مسوولیت را برعهده داشت. در کارنامه اجرایی وی ریاست بنیاد مستضعفان و جانبازان، فرمانده سپاه پاسداران انقلاب اسلامی دیده می شود.
وی پس از این دوره و اتمام دولت هاشمی رفسنجانی با حکم رهبر معظم انقلاب اسلامی به عنوان پنجمین رییس بنیاد مستضعفان و عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام است.

**علی شمخانی (1384-1376)
امیر دریابان علی شمخانی در 6 مهر 1334 در اهواز متولد شد، وی دانش‌آموخته رشته مدیریت از دانشگاه چمران اهواز است و توانست در دانشگاه عالی دفاع ملی، دوره‌های آموزش نظامی را بگذراند.
وی به عنوان فرمانده سپاه خوزستان، فرمانده نیروی زمینی، قائم مقام فرمانده کل و وزیر سپاه (در کابینه مهندس موسوی) نقش بسزایی در طراحی، فرماندهی و پشتیبانی از عملیات های مختلف رزمندگان اسلام در میدان نبرد ایفا کرد و ریاست مرکز مطالعات راهبردی نیروهای مسلح و عضو شورای راهبردی روابط خارجی ایران از دیگر سمت وی به شمار می رود.
شمخانی که از هموطنان عرب زبان به شمار می رود یک سال پس از پایان جنگ تحمیلی (سال 1368)، با حکم فرماندهی معظم کل قوا، حضرت آیت الله خامنه ای، ضمن انتقال از سپاه پاسداران به ارتش، با دریافت درجه سرتیپی (دریاداری) فرماندهی نیروی دریایی ارتش را بر عهده گرفت.
با انتخاب سید محمد خاتمی به عنوان رییس جمهوری در خرداد 76، دریادار شمخانی به عنوان وزیر دفاع معرفی و از مجلس رای اعتماد گرفت و پایه گذار مهمترین اقدامات در عرصه دفاعی و خودکفایی نیروهای مسلح در حوزه های مختلف شد و در این دوره موشک سازی در ایران وارد مرحله نوینی شد و ساخت و طراحی موشک ها به تعداد بالا در دستور کار قرار گرفت با پایان یافتن جنگ، وزارت دفاع کوشید تا با کمک گرفتن از مختصصان خارج از کشوربه توسعه فناوری موشکی بپردازند. آزمایش موشک هایی با سوخت مایع از جمله موشک اسکادبی که به وسیله مهندسی معکوس ساخته شده از اقدامات وزارت دفاع بود.
شمخانی در انتخابات ریاست جمهوری سال 1380 شرکت و پس از خاتمی و احمد توکلی نفر سوم شد اما مجددا در کابینه دوم خاتمی به عنوان وزیر دفاع معرفی شد. علی شمخانی هم اکنون دبیر شورای عالی امنیت ملی است.

**مصطفی محمدنجار (1388-1384)
سردار مصطفی محمدنجار تحصیل کرده رشته مدیریت اجرایی از سازمان مدیریت صنعتی در ۱۳۳۵ در تهران متولد شد، پس از پیروزی انقلاب اسلامی با عضویت در سپاه پاسداران انقلاب اسلامی تاکنون در مسوولیت های مختلف دفاعی ازجمله ارزشیابی استان سیستان و بلوچستان، رییس بنیاد تعاون، معاون خودکفایی صنایع دفاعی و رییس گروه جنگ افزاری سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، عضو هیات مدیره سازمان صنایع دفاع، رییس گروه صنایع تسلیحاتی، رییس گروه صنایع مهمات سازی و معاون برنامه ریزی و توسعه سازمان صنایع دفاع مشغول به خدمت شد.
با انتخاب محمود احمدی نژاد به عنوان رییس جمهور در تیر 1384 به عنوان وزیر دفاع از مجلس رای اعتماد گرفت و تا 1388 در این سمت باقی ماند.
در دوره وزارت محمد نجار ایران، موفق به ساخت اژدر حوت شد که سریع ترین اژدر جهان به شمار می رود و قابلیت هدف قرار دادن زیردریایی دارد. همچنین سجیل نسلی از موشک‌های بالستیک با بیش از 2 هزار و 500 کیلومتر برد است که در این دوره به بهره برداری رسید.

**احمد وحیدی (1388 –1392)
احمد وحیدی سردار احمد وحیدی 1337 در شیراز به دنیا آمد، وی دانش آموخته رشته علوم استراتژیک است. وی از جمله فرماندهان ارشد سپاه در طول دفاع مقدس و سال های پس از آن است که مسوولیت های مهمی همچون فرماندهی قرارگاه‌های عملیاتی و اطلاعاتی سپاه، فرماندهی نیروی قدس، معاونت طرح و برنامه و امور بین‌المللی وزارت دفاع، جانشینی وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح، ریاست کمیسیون سیاسی، دفاعی و امنیتی مجمع تشخیص مصلحت نظام، ریاست کارگروه سیاسی، دفاعی و امنیتی دولت نهم در تدوین برنامه پنجم توسعه کشور را برعهده داشته است.
اینترپل (پلیس بین‌الملل) سردار احمدی وحیدی را بنابر درخواست دادگستری آرژانتین مبنی بر دخالت داشتن وی در انفجار مرکز همیاری یهودیان و در مقام فرمانده وقت نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، محکوم کرد.
محمود احمدی نژاد در انتخاب اعضای کابینه خود، نام احمد وحیدی را به عنوان وزیر دفاع به مجلس معرفی کرد که همین موضوع باعث ایجاد جوسازی‌های رسانه‌ای از طرف غرب و خصوصا رژیم صهیونیستی شد. آنها این انتخاب را به دلیل ادعای دخالت ایران در موضوع آمیا (انفجار مرکز همیاری یهودیان در آرژانتین در تیر 1373) نوعی دهن کجی جمهوری اسلامی به خود می دانستند.
وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح در دوره وحیدی شاهد دستاوردهایی در حوزه های هوافضا، موشکی، الکترونیک، اپتیک، خدمات مهندسی و پدافند غیر عامل بود.

** حسین دهقانی (1392 – 1396)
حسین دهقانی دارای مدرک دکتری مدیریت از دانشگاه تهران و متولد ۱۲ اسفند ۱۳۳۵ در اصفهان است. در کارنامه اجرایی وی عنوان هایی چون وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح در دولت یازدهم، معاونت رییس جمهوری، رییس بنیاد شهید و امور ایثارگران در دولت‌های هشتم و نهم، جانشینی وزارت دفاع در دولت‌های هفتم و هشتم، فرماندهی رده‌های مختلف سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در دوران دفاع مقدس و دومین فرمانده نیروی هوایی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی دیده می شود.
حذف نام حسین دهقان از میان لیست وزرای پیشنهادی برای دولت دوازدهم گمانه زنی های بسیاری را در میان افکار عمومی در این ارتباط پدید آورد، شماری امضای وزیر دفاع پای نامه هشدارآمیز چهار وزیر دولت به رییس‌جمهوری و انتقاد از برخی تصمیمات و سیاست‌های ناهماهنگ دستگاه‌های دولتی را سبب خداحافظی دهقان از وزارت دفاع می دانند و برخی دیگر اختلاف نظرهای حسن روحانی با سپاه را در دولت یازدهم در این باره حائز اهمیت می دانند.

**پیشینه علمی و اجرایی سرتیپ «امیر حاتمی» وزیر دفاع
سرتیپ «امیر حاتمی» در 1345 در خانواده‌ای مذهبی و متدین در زنجان متولد و دوران تحصیل خویش را نیز در زادگاهش گذراند. وی همزمان با پیروزی انقلاب اسلامی ایران به عضویت فعال بسیج و ارتش جمهوری اسلامی ایران درآمد و با آغاز جنگ تحمیلی همگام با همرزمانش در جبهه‌های دفاع مقدس حضور یافت و در عملیات های مختلف همچون «مرصاد» نقش آفرینی کرد.
در سوابق خدمتی وی فرماندهی یگان‌های مستقر در مناطق عملیاتی شمال غرب و غرب کشور موجود است. وی در 1377 خورشیدی به دلیل خدمات، شایستگی‌های خدمتی و لیاقت پس از ارتقا 2 درجه ارشدیت با تصویب فرمانده معظم کل قوا به ترفیع درجه سرتیپ دومی نایل و به سمت معاون اطلاعات فرماندهی کل ارتش جمهوری اسلامی ایران منصوب شد. پس از برگزاری انتخابات ریاست جمهوری 1396 خورشیدی و انتخاب حسن روحانی، وی امیر حاتمی را به عنوان وزیر دفاع دولت دوازهم برگزید.

پژوهش**2059**9131**

منبع: ایرنا

کلیدواژه: سياسي عملكرد دولت وزارت دفاع

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.irna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایرنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۰۱۹۴۰۵۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

سرلشکر باقری به فرمانده کل ارتش پیام فرستاد +جزئیات

به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین، سرلشر باقری رئیس ستادکل نیروهای مسلح در پیامی به امیر سرلشکر سید عبدالرحیم موسوی فرمانده کل ارتش، عملیات «وعده صادق » را مصداق همدلی، همیاری و هم‌افزایی ارتش حزب الله با سپاه پاسداران برشمرد.

آنگونه که ایسنا روایت کرده، متن پیام رئیس ستاد کل نیروهای مسلح به این شرح است:

۲۹ فروردین ماه یادآور جانفشانی‌ و مجاهدت‌های سترگ غیور مردان پرافتخار ارتش جمهوری اسلامی ایران و فرصت شکوهمند برای نمایش حماسه‌آفرینی‌های فراموش نشدنی نیروی زمینی قهرمان در دفاع از استقلال، امنیت و تمامیت ارضی کشور برابر دشمنان ایران اسلامی را به جنابعالی و آحاد فرماندهان، کارکنان و خانواده‌ بزرگ آجا تبریک و تهنیت عرض می‌نمایم.

حافظه تاریخی انقلاب اسلامی و ملت ایران گواهی می‌دهد ارتش سرافراز و مقتدر در صحنه‌های مختلف و حساس جهاد و ایثار در هشت سال دفاع مقدّس و سال‌های پرفراز و نشیب پس از پیروزی انقلاب شکوهمند اسلامی، همواره در حراست از ملّت و مملکت درخشیده و تاکنون هزاران شهید تقدیم کشور کرده است.

امروز ارتش جمهوری اسلامی ایران با بصیرت و درک عمیق از ضرورت‌های زمانه و پاسخ به ماموریت‌ها و انتظارات فراروی آن در حوزه بازدارندگی و قدرت افزایی دفاعی با هوشمندی، فراست و درایت مثال زدنی در عرصه‌های مختلف زمینی، هوایی، دریایی، پدافند و جنگ الکترونیک جایگاه خود را در تراز یک ارتش کارآمد، روزآمد و قدرتمند تحکیم و تثبیت نموده است. مصداق این آمادگی‌ها در همدلی، همیاری و هم‌افزایی ارتش حزب الله با سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در عملیات تاریخی و غرورانگیز "وعده صادق" برای تنبیه رژیم متجاوز صهیونیستی بود که تراز جدیدی از اقتدار دفاعی نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران را به جامعه جهانی نشان داد؛ از این رو انتظار میرود برای پیشگیری از هرگونه ماجراجویی دشمنان قسم‌خورده نظام اسلامی بر افزایش توانمندی‌های دفاعی و استمرار آمادگیها بیش از پیش مراقبت و اقدام نمایید.

اینجانب با گرامیداشت یاد و خاطره شهدای گرانقدر ارتش جمهوری اسلامی ایران و تجلیل از حماسه‌ سازی‌ها و فداکاری‌های جانبازان و رزمندگان غیور و سرافراز آجا، دوام توفیقات جنابعالی و آحاد فرماندهان و کارکنان مؤمن و خدوم آن سازمان باصلابت و ولایتمدار در میدان‌های مختلف دفاع از کیان و اقتدار ایران عزیز و خدمت به مردم شریف این سرزمین را از پیشگاه خداوند قادر متعال آرزومندم.

سرلشکر پاسدار محمد باقری
فروردین ماه

۲۷۲۱۸

برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل‌ رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید. کد خبر 1895827