به نقل از «ایرنا»

رژیم حقوقی خزر؛ نوسان از دریاچه تا دریا

تاریخ انتشار: ۲۷ مرداد ۱۳۹۷ | کد خبر: ۲۰۱۹۴۳۰۱

تهران-ایرنا-برخی از تحلیلگران اعتقاد دارند اگرچه کنوانسیون رژیم حقوقی خزر در حوزه همکاری کشورهای ساحلی تاثیرگذار است اما همه قوانین دریاها بر این محدوده آبی اعمال نمی شود و سهم هر کشور باید در مذاکرات بیشتر تعیین شود.

به گزارش گروه تحلیل، تفسیر و پژوهش های خبری، پس از بیشتر از دو دهه گفت و گو و با انجام ده ها دیدار بین کارشناسان، وزرای خارجه و سران 5 کشور حاشیه خزر، هفته گذشته کنوانسیون رژیم حقوقی این پهنه آبی وسیع به امضا رسید.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

مهمترین چالشی که بزرگترین دریاچه جهان در طول 22 سال گذشته با آن روبرو بود جدال برای مشخص کردن چارچوب اصلی تعیین این رژیم حقوقی بود که به علت اختلاف نظر کشورها وضعیت خزر بین دریا و دریاچه بلاتکلیف مانده بود.
اکنون سران پنج کشور ایران، آذربایجان، روسیه، قزاقستان و ترکمنستان توافق کردند به رغم اینکه خزر را دریا می دانند اما تمامی مفاد و مواد کنوانسیون رژیم حقوقی دریاها مصوب سال 1982 را بر آن اجرا نمی کنند. از آنجاکه خزر محدوده آبی بسته ای است باید قوانین مربوط به دریاچه ها نیز در بخشی از موضوعات از جمله تعیین قلمروی سرزمینی و خط مبدا مورد توجه قرار گیرد.
یکی از کشورهایی که به شدت مخالف دریا محسوب شدن خزر و تعیین خطوط مرزی در بخش های آبی، بستر و زیربستر در چارچوب رژیم حقوقی دریاها بوده، جمهوری اسلامی ایران است. اکنون با وجود برخی هجمه ها در رسانه ها، فضای مجازی و شبکه های اجتماعی داخلی، بسیاری از کارشناسان در وزارت امور خارجه و دفتر رئیس جمهوری و حتی اهل فن در دانشگاه ها تاکید می کنند کنوانسیون اخیر سندی قطعی نبوده و شروع فرایندی مهمتر و شاید طولانی تر در زمینه تعیین خط مبدا، مرزها و سهم هر کشور از بستر و زیر بستر خزر است. ضمن اینکه همین کنوانسیون هم به تایید مجلس شورای اسلامی نیاز دارد.
تارنمای روزنامه «آذرنیوز» جمهوری آذربایجان در زمینه کارآمدی نشست آکتائو قزاقستان و امضای کنوانسیون تعیین وضعیت دریای خزر نوشته است رژیم حقوقی در کنار توافق های بین دولت ها به طور کامل رژیم حقوقی خزر را تعیین و نهایی می کند.
سرگئی لاوروف وزیر امور خارجه روسیه نیز در یک گفت وگوی تلویزیونی این توافق را تاریخی و تعیین کننده نامید و تاکید کرد: اهمیت توافق قزاقستان در این موضوع است که پایه های اصلی برای گفت وگوی کشورهای ساحلی با یکدیگر و رسیدن به توافق نهایی را بنیانگذاری کرد.
به گفته تحلیل گران یکی از موضوعات اصلی میان کشورهای ساحلی دریای خزر از زمان فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی تاکنون، اختلاف نظر در مورد دریا و دریاچه نامیدن خزر بوده است زیرا در تعیین خطوط مرزی تفاوت بسیار زیادی را ایجاد می کند.

**سهم کشورها هنوز حل نشده است
با اینکه همه سران شرکت کننده در نشست اکتائو قزاقستان، امضای کنوانسیون رژیم حقوقی دریای خزر را مهم می دانند اما همزمان تاکید دارند موضوع محوری که همان تعیین مرز و سهم نهایی از بستر و منابع طبیعی خزر بود هنوز حل نشده باقی مانده است و گفت وگوها باید ادامه یابد.
تارنمای نشریه آمریکایی «فوربس» با اشاره به برخی تحلیل ها در داخل ایران از امضای کنوانسیون رژیم حقوقی دریای خزر آورده است: در دوره پیش از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی در سال 1991، توافق های گوناگونی میان ایران و روسیه امضا شده بود. در مجموعه توافق های دوطرفه در آن سال ها از خزر به عنوان «دریای شوروی و ایران» نام برده می شد اما هیچ خط مرزی دریایی و تعیین محدوده در این توافق ها بیان نشده بود.
به نوشته این نشریه، با تقسیم شوروی به 15 جمهوری مختلف برخی از آن ها در ساحل خزر قرار گرفتند. اکنون این دیدگاه در ایران مطرح است که سهم ایران 50 درصد بوده و باید از آن دفاع کرد اما این موضوع هیچ پشتوانه قابل اتکایی ندارد.
فوربس آورده است: در نشست آکتائو دولت ها تاکید کردند که نمی توان و نباید خزر را با واژه های حقوقی دریا یا دریاچه شناخت. به همین دلیل در کنوانسیون توافق شده است برای تقسیم بستر دریا گفت وگوهای بیشتری ضرورت دارد.
وزیر امور خارجه روسیه نیز در جمع خبرنگاران رسانه های مختلف بیان داشت «خزر به عنوان یک محدوده آبی خاص» شناخته شده است و وضعیت حقوقی آن نیز در چارچوبی مابین کنوانسیون حقوق دریاهای سال 1982 و قوانین حقوقی حاکم بر دریاچه ها تعیین می شود.
'ویل اسکارگیل' کارشناس ارشد مرکز پژوهشی «گلوبال دیتا» هم بر این اعتقاد است: در عمل این کنوانسیون تاثیر اندکی را بر دورنمای توسعه نفت وگاز دریای خزر دارد و در 5 سال آینده روزانه 500 هزار بشکه نفت از ذخایر نفت خزر و از مناطقی که مورد مناقشه نیست، تولید می شود. علت آن است که متن کنوانسیون امضا شده در قزاقستان نتوانست تغییری را در زمینه حل اختلاف های مرزی به ویژه در حوزه ذخایر نفتی ایجاد کند.
نشریه «ترند» جمهوری آذربایجان نیز تاکید دارد در گفت وگوها و فرایند تعیین رژیم حقوقی دریای خزر برخی کشورها از خود انعطاف نشان داده اند و پیشتر به توافق های دو و سه جانبه دست پیدا کردند. اکنون سه کشور ایران، آذربایجان و ترکمنستان باید در توافق های دو و سه جانبه با مشخص کردن مرزهای بین یکدیگر، بستر دریای خزر برای هر کشور را تعیین کنند.

**توافق خزر؛ تسریع در روند همگرایی منطقه
با این حال رسانه های گروهی این توافق را برای همکاری بیشتر و نزدیکی کشورهای ساحلی خزر بسیار با اهمیت می دانند .
به نوشته نشریه ترند، روسیه، قزاقستان و آذربایجان دریای خزر را نه تنها در زمینه تعاملات سیاسی و ذخایر طبیعی آن مهم ارزیابی می کنند بلکه تلاش دارند از آن برای ایجاد توسعه اقتصادی و اجتماعی منطقه بهره ببرند.
تارنمای روزنامه آسیا تایمز هم کنوانسیون امضا شده در نشست آکتائو را حرکتی مهم در مسیر همگرایی بیشتر کشورها در منطقه اورآسیا تفسیر کرده و بیان داشته در این توافق، از خزر به عنوان دریا یا دریاچه یاد نشده و برای آن شرایط خاص تعیین گردیده است.
بر اساس متن توافق موضوع بستر باید از طریق گفت وگوهای دوجانبه کشورها حل و فصل شود. حتی «نورسلطان نظربایف» رئیس جمهوری قزاقستان اعتراف کرد: دستیابی به اجماع کنونی روند سختی بود. هنوز موضوع اصلی در زمینه توافق در مورد سهم هر کشور در منابع طبیعی زیر این دریا بسیار دور از دسترس قرار دارد.
پژوهش**9130**1552

منبع: ایرنا

کلیدواژه: سياسي رژيم حقوقي خزر نشست آكتائو سهم كشورها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.irna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایرنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۰۱۹۴۳۰۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

فراخوان ارسال مقالات به همایش بین المللی «۷۵ سال اشغالگری در فلسطین»

به گزارش حوزه استان ها خبرگزاری تقریب، مجتمع آموزش عالی علوم انسانی-اسلامی جامعة المصطفی (ص) العالمیة، با همکاری سایر مراکز، همایش بین المللی «۷۵ سال اشغالگری در فلسطین» را به شش زبان فارسی، عربی، انگلیسی، فرانسه، ترکی استانبولی و اردو برگزار می‌کند.

دبیرخانه این همایش در این راستا اقدام به فراخوان ارسال مقالات کرده است.
مهلت ارسال مقالات تا ۲۰ خرداد ۱۴۰۳ - ۲ ذی الحجه ۱۴۴۵ - ۹ ژوئن ۲۰۲۴ است.
همایش در ۷ تیر ۱۴۰۳ - ۲۰ ذی الحجه ۱۴۴۵ - ۲۷ ژوئن ۲۰۲۴ برگزار می‌شود.

محورهای فراخوان عبارتند از:
۱- اندیشه بنیان‌های فکری و تاریخچه صهیونیسم جهانی
۲- پیشینه تاریخی اشغال فلسطین و تشکیل رژیم صهیونیستی
۳- نقش قدرت‌های بزرگ در تشکیل رژیم جعلی اسرائیل، اشغال فلسطین و تداوم آن
۴- بررسی ماهیت، ابعاد و نتایج اشغالگری فلسطین از منظر حقوقی، سیاسی، رسانه‌ای، اقتصادی، اخلاقی، تربیتی، روانشناسی و ...
۵- بررسی اشغال فلسطین از دیدگاه قوانین، اسناد و سازمان‌های بین المللی
۶- حمایت از مظلوم از دیدگاه اسلام و سایر ادیان
۷- مبانی قرآنی، روایی، فقهی، حقوقی، سیاسی و ... در باب مقاومت و مبارزه با اشغالگری
۸- وظایف و مسئولیت‌های دولت‌ها و سازمان‌های بین المللی در قبال اشغالگری اسرائیل
۹- حمایت برخی دولت‌ها و سازمان‌ها از اشغالگری و جنایات رژیم صهیونیستی و پیامدهای (حقوقی، سیاسی، رسانه‌ای، اقتصادی و ...) آن در منطقه و جهان
۱۰- بررسی نقض حقوق بشر توسط اسرائیل از منظر فقه، حقوق و اسناد بین المللی
۱۱- ماهیت و ابعاد آپارتاید رژیم صهیونیستی و راهکارهای مقابله با آن
۱۲- ابعاد توجیه‌گر و مشروعیت‌ساز اشغال فلسطین توسط اسرائیل در افکار عمومی منطقه و جهان (روانشناختی، تربیتی، اخلاقی، معنوی، سیاسی، حقوقی و ...)
۱۳- چالش‌های اشغالگری در فلسطین برای جهان، دنیای اسلام و منطقه غرب آسیا (سیاسی، حقوقی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و ...)
۱۴- وظائف جهان اسلام در قبال آزادی بیت المقدس و فلسطین
۱۵- سیاست‌ها و اقدامات عملی (سیاسی، حقوقی، اقتصادی، فرهنگی و ...) کشورهای اسلامی در قبال اشغال فلسطین؛ از گذشته تا حال
۱۶- سیاست‌ها و اقدامات جمهوری اسلامی ایران در خصوص حمایت از فلسطین و مبارزه با اسرائیل
۱۷- حضرت امام خمینی و موضوع فلسطین؛ از اندیشه تا عمل
۱۸.آراء و اندیشه‌های مقام معظم رهبری در موضوع فلسطین و مقاومت
۱۹- دیدگاه اندیشمندان مسلمان در خصوص فلسطین و مقاومت
۲۰- الگوی وحدت و همبستگی جهان اسلام در برابر اشغالگری رژیم صهیونیستی و دیدگاه‌های رقیب
۲۱- بررسی دیدگاه، عملکرد و نتایج سه جریان مقاومت، سازش و عادی‌سازی روابط در برابر اسرائیل
۲۲- تحلیل روانشناختی شخصیت رهبران مقاومت و سران رژیم صهیونیستی
۲۳- چرایی عملیات طوفان الاقصی، آثار و نتایج آن
۲۴- غزه؛ نماد مقاومت در برابر رژیم اشغالگر قدس و تربیت نسل جدید در فلسطین
۲۵- ابعاد حمله اسرائیل به غزه و پیامدهای سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، حقوقی، روانشناختی و ...
۲۶- تناقضات حقوقی و حقوق بشردوستانه غرب و اسرائیل در خصوص فلسطین و غزه
۲۷- مقایسه اخلاق جنگ بین رژیم صهیونیستی و گروه‌های مقاومت
۲۸- تحلیل افکار عمومی و رسانه‌های دنیا نسبت به موضوع فلسطین پس از عملیات طوفان الاقصی
۲۹- آثار جنایت‌های اسرائیل در جنگ غزه بر تداوم موجودیت رژیم اشغالگر
۳۰- نقش دولت‌ها، نخبگان، سلبریتی‌ها و سازمان‌های غیر دولتی در افشای اشغالگری و جنایات اسرائیل
۳۱- راهکارهای سیاسی، حقوقی، قضایی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و ... برای حمایت از مردم فلسطین
۳۲- راه‌های تحقق همزیستی مسالمت‌آمیز ادیان توحیدی (اسلام، مسیحیت و یهودیت) در سرزمین فلسطین
۳۳- حل مسئله اشغال فلسطین از طریق همه‌پرسی داخلی و راهکارهای بین المللی
آدرس دبیرخانه همایش: ایران، قم، بلوار امین، سه راه سالاریه، مجتمع امین، مجتمع آموزش عالی علوم انسانی اسلامی، معاونت پژوهش

سایت همایش: https://palestine.hamayesh.miu.ac.ir
پست الکترونیک: palestine@miu.ac.ir
تلفن دبیرخانه: ۰۰۹۸۲۵۳۲۱۳۳۲۹۲ و ۰۰۹۸۹۹۴۲۰۱۸۴۰۶
  انتهای پیام/