شهادت و وصیت امام محمد باقر (علیه السلام)
تاریخ انتشار: ۲۸ مرداد ۱۳۹۷ | کد خبر: ۲۰۲۱۵۸۵۶
به گزارش خبرگزاری تقریب، شیخ کلینى در کتاب کافى به سند خود از امام رضا (ع) روایت کرده است که امام باقر (ع) به هنگام احتضار فرمود: هنگامى که بدرود حیات گفتم زمین را برایم بشکافید و قبرى مهیا کنید پس اگر به شما گفتند براى رسول خدا (ص) لحد بوده است، تصدیق کنید.
نگارنده: این فرمایش بدان دلیل بوده است که امام باقر (ع) شکافتن زمین را از برخى جهات بهتر مى دانسته اگر چه فضیلت لحد بالاتر بوده است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
وصیت امام (ع)
کلینى به سند خود از امام صادق (ع) نقل کرده است که فرمود:
پدرم هر آنچه از کتب و سلاح و آثار و امانات انبیاء در نزد خود داشت، به من به ودیعت سپرد. پس، چون لحظه وفاتش فرارسید به من گفت: چهار شاهد فرابخوان. من چهار تن از قریش را دعوت کردم که یکى از آنان نافع مولاى عبد الله بن عمر بود.
پس به من فرمود:
«بنویس این چیزى است که یعقوب فرزندانش را بدان وصیت کرد که اى فرزندانم خداوند دین را براى شما برگزید، پس نمیرید مگر آنکه تسلیم رضاى خداوند باشید.» و وصیت کرد محمد بن على به جعفر بن محمد و به وى فرمان مى دهد که او را به جامه بردى که هر جمعه در آن نماز مى خواند کفن کند و عمامه اش را بر سرش بندد و قبر او را چهار گوش و با فاصله چهار انگشت از زمین بلندتر قرار دهد و در موقع دفن بندهاى کفن او را باز کند.
سپس به شهود فرمود: بازگردید خداوند شما را رحمت کند! امام صادق (ع) گفت: به پدرم گفتم: اى پدر! در این وصیت چه بود که بر آن شاهد طلب کردى؟ فرمود: پسرم! خوش نداشتم پس از من با تو به نزاع برخیزند به این بهانه که به تو وصیت نکرده ام و مى خواستم بدین وسیله حجت و دلیلى براى تو قرار داده باشم. در حقیقت امام (ع) مى خواست به این وسیله همگان بدانند که جعفر بن محمد (ع)، وصى و جانشین و امام بعد از اوست.
کلینى در کافى به سند خود از امام صادق (ع) روایت کرده است که فرمود:
پدرم روزى در ایام بیماریش به من گفت: پسرم گروهى از قریشیان ساکن مدینه را بدینجا فراخوان تا آن‌ها را گواه بگیرم. من نیز چنین کردم. پس امام در حضور آنان به من فرمود: اى جعفر هنگامى که من دنیا را وداع گفتم مرا بشوى و کفن کن و قبرم را چهار انگشت بالاتر از زمین قرار ده و بر آن آب بپاش.
چون گواهان رفتند به پدرم عرض کردم: اگر مرا (در خلوت هم) به این کار‌ها امر مى کردى، انجام مى دادم. چرا درخواستى تا عده اى را به عنوان شاهد به نزدت بیاورم؟ فرمود: پسرم مى خواستم با تو نزاع نکنند. (یعنى در امامت و خلافت از پس من با تو نزاع نکنند و بدانند که تو وصى منى).
کلینى در کافى به سند خود از امام صادق (ع) نقل کرده است که فرمود:
پدرم در وصیتش نوشته بود که وى را در سه جامه کفن کنم. یکى رداى جمرهاى او بود که در روز جمعه با آن نماز مىخواند و دو پیراهن دیگر. پس به وى عرض کردم: چرا این‌ها را مىنویسى؟ فرمود: مىترسم مردم با تو از در نزاع وارد شوند و بگویند او را در چهار یا پنج جامه کفن کن، اما تو به گفتار آنان راه مرو. عمامه خودم را بر سرم بند و البته عمامه را جزو کفن محسوب مکن بلکه عمامه از چیزهایى است که بدن را به آن مىپوشانند.
شیخ کلینى در کافى به سند خود نقل کرده است که امام باقر (ع) وصیت کرد که هشتصد درهم براى برگزارى مراسم سوگوارى او اختصاص دهند و این کار را از سنت مى دانست. زیرا پیامبر مى فرمود: براى خاندان جعفر طعامى فراهم آرید، آنان نیز به وصیتش عمل کردند. (کتاب: سیره معصومان، ج. ۵، ص. ۴۵، نویسنده: سید محسن امین، ترجمه: على حجتى کرمانى)
شهادت امام باقر (ع)
امام باقر (ع) پس از عمرى تلاش در میدان بندگى خدا و احیاى دین و ترویج علم و خدمات اجتماعى به جامعه اسلامى، در روز هفتم ماه ذو الحجه سال ۱۱۴ (۱) به شهادت رسید.
در سال رحلت و شهادت آن حضرت آراى دیگرى نیز وجود دارد. دسته اى از مورخان سال ۱۱۷ (۲) و بعضى سال ۱۱۸ (۳) و گروه اندکى سالهاى ۱۱۶ (۴) و ۱۱۳ (۵) و ۱۱۵ (۶) و ۱۱۱ (۷) را یاد کرده اند، اما بیشترین منابع تاریخى سال ۱۱۴ (۸) را متذکر شده اند.
منابع روایى و تاریخى علت وفات آن حضرت را مسمومیت دانسته اند، مسمومیتى که دسته اى حکومت امویان در آن دخیل بوده است. (۹)
از برخى روایات استفاده مى شود که مسمومیت امام باقر (ع) به وسیله زین آغشته به سم، صورت گرفته است، به گونه اى که بدن آن گرامى از شدت تأثیر سم بسرعت متورم گردید و سبب شهادت آن حضرت شد. (۱۰)
در این که چه فرد یا افرادى در این ماجراى خائنانه دست داشته اند، نقلهاى روایى و تاریخى از اشخاص مختلفى نام برده اند. بعضى از منابع، شخص هشام بن عبد الملک را عامل شهادت آن حضرت دانسته اند. (۱۱)
بخشى دیگر، ابراهیم بن ولید را وسیله مسمومیت معرفى کرده اند. (۱۲)
برخى از روایات نیز زید بن حسن را که از دیر زمان کینه هاى عمیق نسبت به امام باقر (ع) داشت، مجرى این توطئه به شمار آورده اند. (۱۳)
به طور مسلم وفات امام باقر (ع) در دوران خلافت هشام بن عبد الملک رخ داده است، (۱۴) زیرا خلافت هشام از سال ۱۰۵ تا سال ۱۲۵ هجرى استمرار داشته، و آخرین سالى که مورخان در وفات امام باقر (ع) نقل کردهاند ۱۱۸ هجرى مى باشد. (۱۵)
با این که نقل‌ها بظاهر مختلف است، اما با اندکى تأمل در منابع روایى و تاریخ، بعید نمى نماید که همه آن‌ها به گونه اى صحیح باشد زیرا عامل شهادت آن حضرت لازم نیست یک نفر باشد بلکه ممکن است افراد متعددى در شهادت امام باقر (ع) دست داشته اند که هر روایت و نقل، به یکى از آنان اشاره کرده است.
با توجه به برخوردهاى خشن و قهر آمیز هشام با امام باقر (ع) و عداوت انکار ناپذیر بنى امیه با خاندان على (ع) شک نیست که او در از میان بردن امام باقر (ع) ـ، اما بشکلى غیر علنى ـ. انگیزهاى قوى داشته است.
بدیهى است که هشام براى عملى ساختن توطئه خود، از نیروهاى مورد اطمینان خویش بهره جوید، از این رو ابراهیم بن ولید (۱۶) را که عنصرى اموى و دشمن اهل بیت (ع) است به استخدام مى گیرد و او امکانات لازم را در اختیار فردى که از اعضاى داخلى خاندان على (ع) بشمار مى آید و مى تواند در محیط زندگى امام باقر (ع) بدون مانع راه یابد و کسى مانع او نشود، قرار دهد، تا به وسیله او برنامه خائنانه هشام عملى گردد و امام به شهادت رسد.
امام باقر (ع) این چنین به شهادت رسید و به ملاقات الهى شتافت و در بقیع، کنار مرقد پدر بزرگوارش امام سجاد (ع) و عموى پدرش حسن بن على (ع) مدفون گشت. (۱۷)
پى نوشتها:
۱ ـ. فرق الشیعة ۶۱، اعلام الورى به جاى ماه ذو الحجة، ماه ربیع الاول را یاد کرده است. ر. ک: ص..۲۵۹،
۲ ـ. تاریخ یعقوبى ۲/۳۲۰، تذکرة الخواص ۳۰۶، الفصول المهمة ۲۲۰، اخبار الدول و آثار الاول ۱۱، اسعاف الراغبین ۱۹۵، نور الابصار، مازندرانى ۶۶ و... در بسیارى از این منابع، مطلب به صورت «قیل» یاد شده است.
۳ ـ. کشف الغمة ۲/۳۲۲، وفیات الاعیان ۴/۱۷۴، تاریخ ابى الفداء ۱/۲۴۸، تتمة المختصر ۱/۲۴۸، اعیان الشیعة ۱/.۶۵۰،
۴ ـ. المختصر فى اخبار البشر ۱/۲۰۳، تتمة المختصر ۱/.۲۴۸،
۵ ـ. مرآة الجنان ۱/.۲۴۷،
۶ ـ. کامل ابن اثیر ۵/.۱۸۰،
۷ ـ. مآثر الانافة فى معالم الخلافة ۱/.۱۵۲،
۸ ـ. طبقات الکبیر ۵/۲۳۸، اصول کافى ۲/۳۷۲، تاریخ قم ۱۹۷، ارشاد مفید ۲/۱۵۶، دلائل الامامة ۹۴، تاج الموالید ۱۱۸، مناقب ۴/۲۱۰، سیر اعلام النبلاء ۴/۴۰۹، الانوار البهیة ۱۲۶، تاریخ ابن خلدون ۲/۲۳، عمدة الطالب ۱۳۷، شذرات الذهب ۱/۱۴۹، و...
۹ ـ. الصواعق المحرقة ۲۱۰، احقاق الحق ۱۲/۱۵۴، اسعاف الراغبین بهامش نور الابصار ۲۵۴، مثیر الاحزان، جواهرى.۲۴۴،
۱۰ ـ. الخرائج و الجرائح، راوندى ۲/۶۰۴، مدینة المعاجز ۳۴۹، بحار ۴۶/۳۲۹، مستدرک الوسائل ۲/.۲۱۱،
۱۱ ـ. مآثر الانافة فى معالم الخلافة ۱/۱۵۲، مصباح کفعمى.۵۲۲،
۱۲ ـ. سبائک الذهب ۷۴، دلائل الامامة ۹۴، مناقب ابن شهر آشوب ۴/۲۱۰، الفصول المهمة ۲۲۰، الانوار البهیة.۱۲۶،
۱۳ ـ. منابع یاد شده در پاورقى شماره.۱،
۱۴ ـ. تاریخ یعقوبى ۲/۳۲۰، مروج الذهب ۳/۲۱۹، الانوار البهیة ۱۲۶، اعیان الشیعة ۱/.۶۵۰،
۱۵ ـ. در کتاب اخبار الدول و آثار الاول ص. ۱۱۱ شهادت امام باقر (ع) در خلافت ابراهیم بن ولید دانسته شده است، ولى چنان که توضیح داده شد وفات آن حضرت در خلافت هشام بوده و ابراهیم بن ولید مىتوانسته است از مجریان نقشه هشام به شمار آید.
۱۶ ـ. ابراهیم بن ولید بن عبد الملک، بعد‌ها در سال ۱۲۹، به خلافت رسید، ولى خلافتش دیرى نپایید و پس از هفتاد روز کشته شد. ر. ک: تاریخ الخلفاء، سیوطى.۲۵۴،
۱۷ ـ. فرق الشیعة ۶۱، اصول کافى ۲/۳۷۲، ارشاد مفید ۲/۱۵۶، دلائل الامامة ۹۴، اعلام الورى ۲۵۹، کشف الغمة ۲/۳۲۷، تذکرة الخواص ۳۰۶، مصباح کفعمى ۵۲۲، شذرات الذهب ۱/۱۴۹ و...
از برخى منابع استفاده مىشود که آن حضرت، هنگام رحلت در شهر مدینه نبوده است، بلکه در محلى به نام حمیمه از روستاهاى نواحى مکه یا شام بوده، پس از شهادت، آن گرامى را به مدینه منتقل کرده اند.
ر. ک: وفیات الاعیان ۴/۱۷۴، المختصر فى اخبار البشر ۱/۲۰۳، احقاق الحق ۱۲/.۱۵۲
کتاب: زندگى سیاسى امام باقر (ع)، ص. ۲۲
نویسنده: احمد ترابى
منبع: تقریب
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.taghribnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «تقریب» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۰۲۱۵۸۵۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
لزوم توسعه زیرساخت‌های اقامت و حمل و نقل در خراسان رضوی
به گزارش خبرگزاری مهر، آیت‌الله سید احمد علم‌الهدی در دیدار با سیدجواد موسوی، مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خراسان رضوی و جمعی از مدیران دستگاه‌های میدان‌دار در پذیرایی از زائران رضوی اظهار کرد: یکی از مساله‌های مهم در ایام پیک زائر در مشهدالرضا (علیه السلام) انجام هرچه بهتر تکریم و میزبانی از زائران رضوی به ویژه زائران بارگاه منور رضوی است.
نماینده ولی‌فقیه در خراسان رضوی ضمن تاکید بر تکریم هرچه باشکوه تر زائران امام هشتم (علیه السلام) افزود: میزبانی شایسته از مهمانان علی‌ابن موسی‌الرضا (علیه السلام)، مهم‌ترین تکلیف مسوولان استان و مدیران شهر است. اینجاست که می‌گوییم باید فرهنگ میزبانی را ارتقا دهیم و آن را به معیارهای زیارت مطلوب در شهر امام رضا (علیه السلام) نزدیک کنیم.
ضرورت توسعه زیرساخت های اقامت و حمل و نقل
وی خاطرنشان کرد: در حوزه میزبانی و حضور زائران باید توجه و اهتمام ویژه خود را متمرکز بر موضوع اسکان در هتلها، زائرسراها و مهمانسراهای ارزان قیمت کنید زیرا محور اصلی چالشهای موجود، ناظر بر آن دسته از زائرانی است که به عشق زیارت امام هشتم (علیه السلام) به این شهر می‌آیند اما توان مالی برای اقامت چندروزه در یک منزلگاه را ندارند و تکلیف شما، رسیدگی به نیاز این عزیزان است.
علم الهدی با ابراز گلایه از افزایش غیرمنطقی نرخ اقامت و اسکان در پیک‌های زیارتی ادامه داد: باید حداکثر نظارت و کنترل را در این زمینه به کار بگیرید تا زیارت مهمانان امام رئوف (علیه السلام) در اوج رفاه و آسایش میسر باشد.
نماینده ولی‌فقیه در خراسان رضوی، ساخت زائرسراهای ارزان قیمت به تکلیف سایر شهرهای کشور در مشهدالرضا (علیه السلام) را ضرورتی اجتناب‌ناپذیر دانست و تصریح کرد: تمام ظرفیت خود را پای کار بیاورید تا حتی یک گره از کار زائر امام هشتم (علیه السلام) باز شود. این تکلیف بر گردن ما و حقی است که علی ابن موسی الرضا (علیه السلام) بر ضمه ما دارد تا زائر او را تکریم کنیم.
وی تأکید کرد: از جمله گروه‌هایی که به زیارت حضرت رضا (علیه السلام) مشرف می‌شوند، زائران خارجی هستند. در این بخش توجه ما باید به زواری باشد که استطاعت و توانی مالی زیادی برای زیارت حضرت ندارند، مانند زائران شریف پاکستانی که صدها و هزاران کیلومتر راه را طی کرده، رنج سفر را به جان خریده تا خود را به مشهد برسانند. حالا چه وظیفه‌ای برای ما مهم‌تر از تأمین زیرساخت اقامت برای این‌ها؟
علم الهدی گفت: یک جنبه دیگر از خدمت‌رسانی به زائران و تسهیل فرآیند زیارت، توسعه زیرساخت‌های حمل و نقل است؛ اعم از حمل و نقل جادهای، ریلی و هوایی که ضرورت آن در پیک‌های زیارتی مضاعف می‌شود. به همین دلیل، این ظرفیت وجود دارد که در حوزه سفرهای هوایی، شرکت‌های هواپیمایی دولتی پای کار بیایند و پروازها از نظر کمیت و کیفیت توسعه پیدا کند. در حوزه خدمات ریلی هم این مهم اجتناب‌ناپذیر است و در بخش تشرف‌های زمینی، کیفیت جاده‌ها به همراه ایمنسازی آن‌ها ضرورت پیدا می‌کند.
کد خبر 6093460
گزارشگر قديمى راديو دار فانى را وداع گفت