نصرالله حکمت ار خروج فارابی و ابن سینا از پارادیم یونان می گوید
تاریخ انتشار: ۲۹ مرداد ۱۳۹۷ | کد خبر: ۲۰۲۳۳۶۴۱
برای آنکه بتوانیم بحث تاریخ فلسفه اسلامی را و تحقیق و نگارش در این باب را به درستی پیش ببریم، باید با پیش‌فرض استقلال حکمای مسلمان در تفکر فلسفی حرکت کنیم.
ایران آنلاین /گروه اندیشه:
متافیزیک آنطور که ابن‌سینا در «شفاء» در نظر گرفته، توضیح عقلانی همه هستی است. ابن‌سینا مشتق‌شدن همه چیز از هستی، ابدیت هستی و نیز نفی شناخت آنچه مجزا از منبع هستی است را در شفا توضیح داده است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
***
با پیش‌فرض خروج فارابی و ابن‌سینا از پارادایم یونان و به‌خصوص مدل ارسطویی آن -که در متافیزیک ارسطو ظاهر شده- می‌گویم آنها قصد و عزم این را داشتند که از این پارادایم خارج شوند و قدم در سپهری برتر نهند. این بحث را به‌شکل دیگری هم در مباحث قبلی مطرح کرده‌ام، این پیش‌فرض عباره‌اخری پیش‌فرض کل «تاریخ فلسفه اسلامی» است که در نگارش کتاب «درآمدی بر تاریخ فلسفه اسلامی» که به‌زودی منتشر می‌شود، در این رابطه توضیح داده‌ام. در آن اثر بنده قائلم که برای آنکه بتوانیم بحث تاریخ فلسفه اسلامی را و تحقیق و نگارش در این باب را به درستی پیش ببریم، باید با پیش‌فرض استقلال حکمای مسلمان در تفکر فلسفی حرکت کنیم. همان پیش‌فرض در این بحث، در شکل «خروج از پارادایم» متعین شده است. این پیش‌فرض باعث می‌شود ما در اوج همدلی با فارابی و ابن‌سینا و در حال مشارکت با درد و دغدغه آنان، در بیان چیستی مابعدالطبیعه به خواندن متن این دو فیلسوف بپردازیم. این خوانش جانی تازه در کالبد متن این دو فیلسوف می‌دمد و خونی نو در رگ‌های آنها به جریان می‌اندازد. چنین خوانشی، نه در خوانش سنتی ما صورت گرفته و نه در خوانش غربی و مطالعات و تحقیقاتی که مستشرقان درباره فلسفه اسلامی و تاریخ فلسفه اسلامی انجام داده‌اند. در خوانش سنتی صورت نگرفته، برای اینکه در آنجا چنین نیازی احساس نمی‌شد که با این مسائل و مثلا با پیش‌فرض آن را بخوانند. این سنت، ابن‌سینا را فیلسوف همیشه تاریخ می‌داند و هرگز به ذهنش خطور نمی‌کند که او را به‌عنوان حاشیه‌نشین فلسفه یونان تلقی کند و اگر در قرائت‌شان و در شرح و تفسیرشان از ابن‌سینا، در جایی گفته‌اند که مثلا «ابن‌سینا هم‌رأی با ارسطو است؛ باید توجه داشته باشیم که اساسا ذهن و زبان و ادبیات این سنت چیز دیگری است و اصلا ارسطوی این سنت، ارسطوی دیگری است و در واقع ارسطوی مسلمان شده است. در این سنت و در این قرائت سنتی از فارابی و ابن‌سینا، وقتی در متن آثار این دو فیلسوف دیده می‌شود که آنان سخن از «خدا»، «مبدأ وجود» یا «غایت مابعدالطبیعه» می‌گویند، این را یک امر بدیهی و عادی تلقی می‌کنند و تصورشان این است که هر حکیمی و هر فیلسوفی باید به این قائل باشد و اگر یک فیلسوفی چنین نگوید، اساسا فیلسوف نیست. بنابراین این خوانش سنتی بدین‌گونه فارابی و ابن‌سینا را می‌خواند و آنچه بنده می‌خواهم مطرح کنم، با این خوانش سنتی متفاوت است.
این خوانش [خروج از پارادایم یونان] در خوانش غربی هم وجود ندارد، چراکه اساسا پیش‌فرض قرائت آنان، تبعیت محض ابن‌سینا از یونان و از ارسطو است. بنابراین از نظر آنان ابن‌سینا نه حق این را داشته که از فلسفه یونان خروج کند و نه توان این را داشته. اگر هم در آثارش و در لابه‌لای عباراتش جایی سخن از خدا گفته، در صدد این بوده که به نحوی فلسفه یونان را با دین جمع کند یا مثلا حتی برخی از آنها گفته‌اند که ابن‌سینا با آوردن تعابیر دینی و برخی آیات در برخی آثارش، در صدد این بوده که دل متشرعان را به‌دست آورد. به‌هرصورت عرضم این است که خوانش بنده با محوریت «مساله» و با مراجعه به «متن آثار» این دو حکیم و با پیش‌فرض «عزم آنان برای خروج از مابعدالطبیعه ارسطو» است؛ آن هم به‌خاطر نقیصه‌ای که در آن مشاهده می‌کردند. در واقع به‌خاطر این نقیصه‌ای که این دو فیلسوف در مابعدالطبیعه ارسطو و در فلسفه یونان می‌دیدند، چنین می‌اندیشیدند که اساسا این مابعدالطبیعه سر از سرگردانی و تحیر و گمشدگی در می‌آورد. بنابراین طرح نویی در بیان مابعدالطبیعه و فهم آن و تاسیس آن داشتند. امروز اکثر کسانی که درباره فارابی و ابن‌سینا و جریان فلسفه اسلامی و فلاسفه مسلمان –به‌خصوص در سطح دانشگاه‌ها- اظهارنظر می‌کنند -تا آنجایی که بنده دیده‌ام و سخنان ایشان را شنیده‌ام- در همین پارادایم غربی قرار دارند و ندیدم یا کمتر کسی را دیدم یا بنده نمی‌شناسم که به متن آثار فارابی و ابن‌سینا با محوریت «مساله و متن» و با «درد و دغدغه» مراجعه کرده باشد و این متن را خوانده باشد علی‌الاغلب از منابع دست‌دوم و سوم و آن چیزی که غربیان و مستشرقان درباره فلسفه اسلامی و فلاسفه اسلامی گفته‌اند از این منابع استفاده کرده‌اند و در این پارادایم بودند و هستند و در همین پارادایم درباره فلسفه اسلامی و سنت اسلامی ما اظهارنظر می‌کنند.
منبع: ایران آنلاین
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت ion.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایران آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۰۲۳۳۶۴۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
روایت ملاقات یک چهره ضد محور مقاومت با سیدحسن نصرالله + فیلم
فیصل القاسم کارشناس رسانه و مجری سرشناس شبکه قطری «الجزیره» و از چهره‌های ضد محور مقاومت از دیدار و مصاحبه‌ای که سالیان پیش با سیدحسن نصرالله داشته‌است، روایتی را بازگو می‌کند.
کد ویدیو دانلود فیلم اصلی باشگاه خبرنگاران جوان فیلم و صوت فیلم و صوت
اعلام زمان و مکان بررسی مدارک آزمون استخدامی آموزگاری در فارس