ذکرالله از مسجد به جامعه تسری می‌یابد/ مسجد؛ آغاز تأمین حس زیبایی شناسی انسان
تاریخ انتشار: ۳۰ مرداد ۱۳۹۷ | کد خبر: ۲۰۲۴۹۴۳۱
حجت‌الاسلام والمسلمین احمد مبلغی، عضو مجلس خبرگان رهبری در آستانه روز جهانی مسجد در گفت‌وگو با ایکنا؛ با بیان اینکه امروز، آرمان‌های اسلام در مورد مسجد، تحقق نیافته است و فاصله زیادی در این بین وجود دارد، گفت: با وجود تلاش‌های صورت گرفته هنوز نتوانستیم مسجد را واجد کارکردهای واقعی و در تراز اسلام قرار دهیم.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
وی با اشاره به اینکه جامعه انسانی در یک مسیر پرتکاپو به پیش است و تحولاتی عمیق و ژرف در جوامع به وقوع پیوسته است، گفت: طبیعت تاریخ چنین بوده است که با پیش تاختن به جلو انسان‌ها را در جایگاه برخوردار شدن از مناسبات، علم، قدرت بیشتر و رفتار پیچیده‌تر قرار می‌دهد. جامعه انسانی رو به تحول است، انسان هر چه به جلو می‌رود باید به موازات آن باز تعریفی از نهادهای اسلام در قبال این جامعه پرتحرک داشته باشد.
حجت‌الاسلام والمسلمین مبلغی با تأکید بر اینکه در دنیای امروز باید بازسازی نظریه‌ای نسبت به نهادهای اجتماعی از این حیث که چگونه می‌تواند و چگونه باید در جامعه باشند، داشته باشیم، عنوان کرد: مسجد یک نهاد محوری در جامعه است که در ادبیات دینی برای آن محوریت قائل شده است. این نهاد باید در ارتباط با انسان امروز موضوعاتی همچون ادبیات، نیازها، چند لایه‌ای شدن، نگاه زیباشناختی و مناسباتی و نوع تشنگی نسبت به خداوند و توقعی که از دین برای آرامش گیری دارد را مدنظر قرار دهد و با توجه به این نیازهای موجود نسبت به بازسازی مسجد اقدام کند.
نگاه تکراری موجود نمی‌تواند مسجد را به جایگاه اصلی خود برساند
این کارشناس دینی با بیان اینکه چنین بازسازی فکری و نظری نسبت به جایگاه مسجد وجود نداشته است، عنوان کرد: نگاه تکراری موجود نمی‌تواند مسجد را به جایگاه اصلی خود برساند.
رئیس مرکز تحقیقات اسلامی مجلس شورای اسلامی لازمه رساندن مسجد به جایگاه واقعی خود را شناسایی اولویت‌های مسجد براساس دین دانست و گفت: تا زمانی که لایه‌هایی که دین برای مسجد به عنوان کارکرد ذکر کرده است را نشناسیم، نمی‌توانیم نسبت به بازسازی آن اقدام کنیم و ممکن است در اولویت بخشی‌ها دچار اشتباه و یا با پس گرایی جامعه مواجه شویم.
حجت‌الاسلام مبلغی اولین اولویت برای مسجد را در تعالیم اسلامی «ذکر الله» خواند و ادامه داد: خداوند در قرآن کریم مسجد را محل ذکرالله کثیر خوانده است. یاد خدا خاستگاه و جایگاه حرکت و تحول اجتماعی و به هم رسیدن انسان‌ها به یکدیگر است. اسلام از خاستگاه ذکر الله به جامعه وارد می‌شود به نحوی که ابتدا باید آرامش را در مسجد به انسان داد و از این خاستگاه به یاد دین خدا بودن و سایر برنامه‌های دین را بازتعریف کرد.
الله اسلام، الله رهبانیت نیست
وی در ادامه افزود: الله اسلام، الله رهبانیت نیست؛ بلکه الله حضور در لحظه لحظه جامعه است. ذکر الله در مسجد یعنی اینکه افراد در آنجا می‌آموزند که خدا را در بازار، سیاست، اقتصاد، فرهنگ و .. نیز به یاد بیاورند. رابطه مسجد با سایر بخش‌ها باید بر اساس توسعه ذکرالله کثیر باشد، پس ابتدا باید مسجد را آماده کرد تا چیزی مزاحم ذکر الله نشود و انسان با آرامش در این مکان حاضر شود و یاد خدا را به جامعه تزریق کند.
این کارشناس دینی با بیان این نکته که اگر در مسجد هنوز ذکر الله را ایجاد نکرده باشیم و به دنبال صدور ذکر الله به جامعه باشیم تضمینی برای بقای آن وجود ندارد، عنوان کرد: در چنین شرایطی انسان به آرامش حقیقی دست نمی‌یابد چرا که ایده ذکرالله را درک نکرده که بخواهد آن را گسترش دهد. اگر فعالیت‌های فرهنگی بدون این مغز و محتوا از مسجد صادر شود بر بال انسان مضطربی که هنوز به ذکرالله نرسیده است، می‌نشیند و در جامعه بازتاب مفنی برای دین پیدا می‌کند. اگر انسان امروز خدا را در مسجد ببیند آن را به جامعه نیز انتقال می‌دهد.
رابطه مسجد و زینت
وی با اشاره به اینکه مسجد در ادبیات دینی بر چند محور اساسی نسبت به آن تکیه شده است، تصریح کرد: یکی از این محورها زینت و مسجد است. انسان به دنبال زیبایی، زینت و جمال است. قرآن کریم بین این نیاز طبیعی انسان که رو به افزایش نیز هست با مسجد رابطه برقرار کرده است، اما ما در عملیات‌های خود نتوانسته‌ایم این ارتباط را ایجاد کنیم، بلکه گویی کارکرد زینت زدا و دعوت کننده به زینت گریزی در چهره مسجد ایجاد کردیم. طبیعی است که مسجد با چنین چهره‌ای نمی‌تواند انسان امروز را به خود جذب کند چرا که مسجد را مزاحم زینت حلال می‌بیند.
حجت‌الاسلام مبلغی به آیه 31 سوره مبارکه اعراف که به انسان امر می‌کند: «يا بَني آدَمَ خُذُوا زينَتَکُمْ عِنْدَ کُلِّ مَسْجِدٍ؛ اى فرزندان آدم، هنگام حضور در هر مسجدى خود را بیارایید» اشاره و اظهار کرد: حس زیبایی شناختی مبنای حرکت انسان است و رابطه انسان با خداوند نیز بر اساس همین جمال شکل گرفته. حال خداوند می‌فرماید مسجد باید محل شروع تأمین حس زیبایی شناسی انسان باشد. این یکی اوصاف اساسی است که انسان را با مسجد مرتبط می‌کند.
رئیس مرکز تحقیقات اسلامی مجلس شورای اسلامی در تبیین مفهوم زینت نیز گفت: خداوند در آیه 32 سوره مبارکه اعراف می‌فرماید: «قُلْ مَنْ حَرَّمَ زينَةَ اللَّهِ الَّتي أَخْرَجَ لِعِبادِهِ وَ الطَّيِّباتِ مِنَ الرِّزْقِ؛ بگو: چه کسى زینت خدا را که براى بندگانش پدید آورده و روزى هاى پاکیزه را حرام کرده است؟» چنین زینتی که در لایه لایه زندگی انسان وجود دارد و از کل زمین انتزاع شده و خداوند نسبت به آن بازخواست می‌کند باید با مسجد مرتبط شود.
وی با تأکید بر اینکه از ذهنیت‌های سنت گرای متمرکز در یک چهره قدیمی نسبت به رابطه انسان و مسجد باید عبور کرد، گفت: این امر نیاز به برنامه ریزی و شناخت انسان امروز دارد. مسجد نقطه‌ای است که انسان با خدای خود ارتباط برقرار و اطمینان حاصل می‌کند. اگر مسجد بر مدار زیبایی شناسی حرکت کند،انسان خدا را در جهت نیازها و زیبایی‌ها می‌بیند.
وی محقق شدن دو مقوله اشاعه ذکر الله در مسجد و ایجاد پیوند بین مسجد و زیبایی شناسی را دو عامل مهم در جذب نسل جوان به مساجد خواند و بیان کرد: در غیر این صورت فعالیت‌های فرهنگی به جایی نمی‌رسد. محور فرهنگ در اسلام ذکرالله و خدایی است که پاسخ نیازهای انسان به دنبال آرامش، حیات و تنعم از نعمت‌های دنیوی و اخروی را می‌دهد.
انتهای پیام
منبع: ایکنا
کلیدواژه: ایکنا قران مسجد مسجد تراز اسلامی هیئت امنای مسجد ائمه جماعت
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت iqna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایکنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۰۲۴۹۴۳۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
بازگشت به روایت اقتصاد و جامعه
به گزارش گروه پژوهش خبرگزاری علم و فناوری آنا، ارتباط جامعه شناسی و اقتصاد ارتباطی چند جانبه است و در طی زمان از لحاظ کمی و کیفی دچار دگرگونی و پیچیدگی شده است.
حمزه نوذری (دانش‌یار جامعه‌شناسی دانشگاه خوارزمی) در مقاله‌ای با عنوان «بازاندیشی در جامعه‌شناسی: بازگشت به روایت اقتصاد و جامعه» به این موضوع می‌پردازد که اندیشە جامعه‌شناسان کلاسیک نه تنها از اقتصاد دور نبود بلکه اقتصاد در بطن نظریه‌های آنها قرار داشته است. اگر به آثار جامعه‌شناسان در قرن نوزدهم نگاه کنیم همراهی و مجادلات بسیاری با علم اقتصاد وجود دارد.
* اقتصاد در دنیای مدرن
این پژوهشگر می‌نویسد: دراوایل و اواسط قرن نوزدهم رویکرد اقتصاد کلاسیک و در اواخر قرن نوزدهم رویکرد اقتصاد مارژینالیستی و مکتب اطریشی مدعی اصلی توضیح پدیده‌های اقتصادی در دنیای مدرن بودند و جامعه‌شناسان در چنین زمینه و شرایطی که این دو نحلۀ علم اقتصاد مسلّط بودند، سعی کردند پدیده‌های اقتصادی را تحلیل کنند و به همین دلیل مواجهات و گاهی اقتباس‌هایی از علم اقتصاد در دو حوزه انسان‌شناسی و روش‌شناسی داشته‌اند.
* ارتباط جامعه‌شناسی و اقتصاد
به زعم این پژوهشگر بخش مهمی ازمتون جامعه‌شناسی در این دوره در گفتگو با آرا اقتصادی شکل گرفته است. اگر هر متنی را میان‌متنیت در نظر بگیریم که پای متون دیگر را به میان می‌کشد تا نابسندگی آنها را نشان دهد، مهمترین میان‌متنیت جامعه‌شناسی، متن اقتصاد بوده است.
پدیده‌های اقتصادی را اگر عمیق‌تر نگاه کنیم به دقایقی می‌رسیم که علم اقتصاد از آنها غفلت کرده استنوذری در این پژوهش توضیح می‌دهد که در این میان جامعه‌شناسان کلاسیک گاهی از روش و نظریات اقتصاد اقتباس کرده‌اند ولی آن را در مسیر دیگری گسترش داده‌اند. آنها نشان دادند که پدیده‌های اقتصادی را اگر عمیق‌تر نگاه کنیم به دقایقی می‌رسیم که علم اقتصاد از آنها غفلت کرده است. رویکرد جامعه‌شناسان کلاسیک به پدیده‌های اقتصادی در دوره‌های بعدی کمرنگ شد هرچند تلاش‌هایی برای این کار صورت گرفته است.
* اقتصاد در آثار جامعه‌شناسان معاصر
از نظر این پژوهشگر در چند سال اخیر سوئدبرگ تلاش کرده است مجدداً خوانشی از ارتباط میان نظریه‌های جامعه‌شناسی و اقتصاد را صورت‌بندی کند و علاوه بر نشان دادن وجوه اقتصادی در آثار جامعه‌شناسان کلاسیک، در آثار جامعه‌شناسان معاصر هم مواجهه با علم اقتصاد را نشان دهد؛ اما نقد‌های جدی به مباحث ایشان وارد است. در ادامه باید گفت از جمله مهمترین نقد‌ها این است که دلبستگی ایشان برای توسعە حوزه جامعه‌شناسی اقتصادی، وی را از درک عمیق مباحث جامعه‌شناسان کلاسیک نسبت به رابطۀ میان جامعه‌شناسی و اقتصاد باز داشته است.
از نظر نوذری یکی از پُرثمرترین کار‌ها برای نشان دادن رابطۀ میان اقتصاد و جامعه‌شناسی، آثارمارکس است، درحالیکه سوئدبرگ، مارکس را جزء جامعه‌شناسان کلاسیک تلقی نمی‌کند و معتقد است میان آثار مارکس و آن چه که جامعه‌شناسی اقتصادی می‌دانیم فاصلۀ بسیاری است. درحالیکه به نظر می‌رسد مبنای جامعه‌شناسی را باید در آثار مارکس جستجو کرد به‌ویژه جایی که از انسان نوعی در مقابل انسان منزوی علم اقتصاد سخن می‌گوید.
* نظریه آدرنو درباره رابطه جامعه‌شناس و پدیده‌های اقتصادی
نوذری در انتها با اشاره به این موضوع که آدورنو درباره جامعه‌شناسی که می‌خواهد جامعه شناس بماند و تحلیل پدیده‌های اقتصادی را به علم اقتصاد واگذار نماید می‌نویسد: با چنین کاری (منظور بی‌ارتباطی و کم‌ارتباطی بین جامعه‌شناسی و اقتصاد) جامعه‌شناسی چیزی را از نظر می‌اندازد که علت واقعی همۀ چیز‌ها است وی در جواب کسانی که معتقد بودند توضیح فرایند‌های اقتصادی را باید به علم اقتصاد واگذار کرد معتقد است با این نگاه جامعه‌شناسی تولید و بازتولید اجتماعی زندگی جامعه در مقام کل را نادیده می‌گیرد کلاسیک‌های جامعه‌شناسی این نکته را به‌خوبی درک کرده‌اند که بدون فهم پدیده‌های اقتصادی، نظریه‌پردازی درباره جامعه ممکن نیست.
این پژوهشگر در نهایت با اشاره به این موضوع که اگر بازنگری در جامعه‌شناسی ایران نیاز باشد، یک راه بازگشت به متون کلاسیک‌های جامعه‌شناسی به‌ویژه روایت آنها از رابطۀ اقتصاد و جامعه است؛ رابطه‌ای که امروز بیش از هر زمان دیگری مسئله‌ای دشوار و پیچیده است. مواجهات مارکس، وبر و زیمل در این خصوص نه تنها نیازمند واکاوی بیشتر است بلکه با مسائل امروزی جامعه و علم جامعه‌شناسی ارتباط عمیقی دارد.
او در پایان می‌نویسد: شاید به مذاق جامعه‌شناسان امروز خوش نیاید اگر ادعا کنیم که بیشتر مباحث اصلی وبر و زیمل برگرفته از علم اقتصاد است، هرچند نوآوری‌های در آن ایجاد کرده‌اند.
انتهای پیام/
دومین جلسه رسیدگی به اتهامات تتلو برگزار شد