اراده‌ای برای کنترل ریزگردهای سیستان نیست
تاریخ انتشار: ۳۰ مرداد ۱۳۹۷ | کد خبر: ۲۰۲۴۹۹۸۵
یک استاد دانشگاه گفت: واقعیت این است که برای حل ریزگردها در منطقه سیستان هیچ برنامه‌ای نداریم چراکه نگاه این است که چون ریزگردها در گذشته هم بر اثر بادهای 120 روزه اتفاق می‌افتاده است، همچنان هم می‌تواند تداوم داشته باشد و ضرورتی برای حل آن نیست.
به گزارش ایسنا- دکتر محمد تقی رخشانی در برنامه زنده تلویزیونی حرف حساب که از شبکه هامون پخش شد، اظهار کرد: در موضوع ریزگردها مهمترین اتفاقی که باید می‌افتاد، این بود که ما باید صاحب یک برنامه می‌بودیم و بر اساس آن کار می‌کردیم که این برنامه را نداشته و امروز هم نداریم.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
وی ادامه داد: واقعیت این است که برای حل ریزگردها در منطقه سیستان هیچ برنامه‌ای نداریم چراکه نگاه این است که چون ریزگردها در گذشته هم بر اثر بادهای 120 روزه اتفاق می‌افتاده است، همچنان هم می‌تواند تداوم داشته باشد و ضرورتی برای حل آن نیست.
اراده‌ای برای کنترل ریزگردهای سیستان نیست
رخشانی افزود: به نظرم اراده‌ای هم برای اینکه مشکل ریزگردها در منطقه سیستان حل شود، وجود نداشته است. نه برنامه داشتیم و نه اراده که نتیجه آن ماندگاری ریزگردها در سیستان و مشکلاتی است که برای مردم استان فرو می‌ریزد .
مدیر مسئول روزنامه زاهدان با اشاره به سخنان مدیرکل محیط زیست سیستان و بلوچستان در این برنامه در مورد تصویب کتاب برنامه مدیریت تالاب هامون در سال 1396 گفت: در اسفند سال 1396 آقای تجریشی معاون سازمان محیط زیست اعلام کرد که برای احیای تالاب هامون پول داریم اما برنامه نداریم.
وی اضافه کرد: بنابراین باید به برنامه‌ای که مدیرکل محیط زیست یعنی همان کتاب جامع مدیریت تالابهای هامون می‌فرمایند با تأمل نگاه کرد.
نیره پور ملایی مدیرکل محیط زیست سیستان و بلوچستان که در ابتدای برنامه از کتاب جامع مدیریت یکپارچه تالاب هامون به عنوان یک برنامه جامع که همه مسائل تالاب هامون را در بر می‌گیرد سخن گفت، با تائید سخنان تجریشی در سفر به سیستان و بلوچستان عنوان کرد: بله درست است، دکتر تجریشی در کارگروه استانی احیای هامون این جمله را گفت که من آن را اصلاح می‌کنم.
مدیرکل محیط زیست سیستان و بلوچستان ادامه داد: دکتر تجریشی گفت ما در حوزه مدیریت آب در سیستان برنامه‌ای نداریم. یعنی اینکه وقتی آب وارد حوزه سیستان می‌شود چقدر از این آب به سمت سدهای چاه نیمه و چقدر به تالاب هامون هدایت شود و همچنین اینکه چگونه این آب را به سمت کانون‌های بحرانی تالاب هامون برسانیم.
محیط زیست در 5 سال اخیر هیچ برنامه‌ای برای هامون نداشت
وی پیش از شروع این بحث با تأکید بر اینکه سازمان حفاظت محیط‌زیست در حوزه تالاب هامون در پنج سال گذشته هیچ برنامه‌ای نداشته است، گفت: در حال حاضر این تالاب یک برنامه منسجم به نام کتاب مدیریت یکپارچه تالاب هامون دارد که در سال 1396 به تصویب رسید. این کتاب فرقش با سایر برنامه‌ها این است که در تدوین آن همه ذی‌نفعان تالاب مشارکت داشته‌اند.
پورملایی با بیان اینکه این برنامه ایراداتی هم دارد، افزود: یکی از مسائل مهمی که قبلا در حوزه تالاب اتفاق نیفتاد و بر اساس آئین‌نامه گردوغبار بر عهده محیط زیست بود، بحث شناسایی کانون‌های گردوغبار و مکانیزیم آن در حوزه استحفاظی سازمان محیط زیست و تالاب هامون بود که اتفاق افتاد.
مدیرکل محیط زیست سیستان و بلوچستان اضافه کرد: پس از این طرح‌ها اتفاقی که باید بیفتد و ما اجرای آن را در سال جاری مد نظر قرار دادیم. اجرای پروژه‌هایی در حوزه تالاب که مسئولیت اجرای آن نیز مشخص شد. برای مثال محیط زیست موظف به لایروبی مسیرهای وردی به تالاب شد که این کار انجام شد ولی آبی وارد تالاب نشد که خودش را نشان بدهد. هدف این کار « هدایت کمترین آب! در کمترین زمان به بهترین نقاط » بود که این کار همچنان در دست انجام است.
وی در ادامه، اجرای طرح انتقال آب به 46 هزار هکتار از اراضی سیستان که در سال 1393 شروع شد را از جمله برنامه‌های زیرمجموعه کتاب جامع مدیریت یکپارچه تالاب هامون که در سال 1396 تصویب شده است، دانست و افزود: طرح انتقال آب به 46 هزار هکتار از اراضی تالاب هامون که مربوط به سازمان جهاد کشاورزی است از طرح‌های ذیل این برنامه برای مدیریت آب و تغییر الگوی کشت در حوزه سیستان است .
کتاب مدیریت یکپارچه هامون باید اصلاح شود
پورملایی در ادامه و در حالی که فقط یک سال از تهیه کتاب مدیریت یکپارچه تالاب هامون می‌گذرد خواستار تغییر در پروژه‌های آن شد و گفت: امسال هیچ آبی وارد تالاب هامون و سیستان نشد و باید در خود این پروژه‌ها تغییراتی داد شود؛ کما اینکه امسال این کار را انجام دادم و در موافقت‌نامه تالاب هامون تغییر ایجاد کردم.
مدیرکل محیط زیست سیستان و بلوچستان ادامه داد: تالاب هامون را به شکل گذشته نگاه نمی‌کنیم چراکه در این سال‌ها شرایط متغیری داشته است. نمی‌توان امسال یک برنامه داد و سال بعد هم همان برنامه را اجرا کرد؛ چراکه ممکن است یک سال آب مناسبی وارد تالاب شود و یک سال هیچ آبی وارد آن نشود .
وی ادامه داد: برای همین موضوع تغییر در برنامه‌ها ایجاد کرده و تالاب را به سه بخش تقسیم کردیم. در بخش‌هایی از تالاب که در 20 سال اخیر آبگیری نشده و شرایط مطلقی برای آن حاکم شده است و سطح ارتفاع آن تغییر کرده و بعید است که در سال‌های اخیر آبگیری شود، رویه تمام دستگاه‌های در این محدوده باید متفاوت باشد و بر اساس آب نباشد.
پورملایی ادامه داد: بخش بعدی تالاب مکانی است که امید داریم با اندک آب بتوانیم آن آب را نگاه داریم. در بخش بعدی باید برنامه‌ریزی کنیم برای پخش آب در بستر تالاب هامون، برای نمونه در تالاب هامون صابوری، ورودی آب به پخش آب منجر شود تا پوشش گیاهی احیا شود.
خیس شدن هامون باعث تثبیت ریزگردها می شود
پورملایی با بیان اینکه برخی می‌گویند با پخش آب در تالاب هامون، آب هدر می‌رود، گفت: به‌واقع این موضوع صحت ندارد و اگر بخواهیم منطقی راجع به این موضوع فک کنیم، اگر اندک آبی که وارد تالاب می‌شود آن را خیس هم بکند، باعث تثبیت خاک و کنترل کانون گردوغبار می‌شو.
دکتر رخشانی کارشناس برنامه در ادامه با اشاره مجدد به سفر معاون سازمان محیط زیست به سیستان و بلوچستان و انتقاد آن نسبت به بی‌برنامگی درباره احیای تالاب هامون و ریزگردها گفت: صحبتی که دکتر تجریشی داشتند؛ تندتر از آن چیزی است که من در ابتدا گفتم. وی خطاب به استاندار گفت آقای استاندار این همه پول داریم چرا شما هیچ برنامه‌ای برای احیای تالاب و کنترل ریزگردها ندارید.
وی در ادامه با اشاره بر اینکه رفتار و گفتار محیط زیست در باره مدیریت آب در تالاب هامون متناقض است، گفت: از طرفی گفته می شود باید آب وارد شده به هامون در تالاب پخش شود، از سوی دیگر در تالاب هامون هیرمند برای جلوگیری از پخش آب خاکریز و مانع ایجاد می شود. این نشان می دهد که گفتار و رفتار محیط زیست با یکدیگر هم خوانی ندارد.
بی‌نتیجه بودن لایروبی مسیرهای ورود آب به تالاب خشک هامون
این کارشناس در ادامه با انتقاد نسبت به لایروبی بی‌موقع مسیرهای ورودی تالاب هامون به وسیله محیط زیست عنوان کرد: زمان و فصل ورود آب به تالاب هامون مشخص است، شرایط وزش بادهای 120 روزه را هم همه می‌داند. محیط زیست در اردیبهشت و خرداد امسال برنامه لایروبی مسیرهای ورودی آب به تالاب هامون را اجرا کرده که درست هم زمان با وزش بادهای 120 روزه است و آب هم قبل از دی ماه وارد هامون نمی‌شود. در نتیجه قبل از وارد شدن به فصل ورود آب دوباره این مسیرها با وزش بادهای 120 روزه و ماسه‌های روان پر از خاک می‌شود، بنابراین وارد کاری شدید که هیچ نتیجه‌ای نخواهد نداشت.
مدیرمسئول روزنامه زاهدان در ادامه خواستار اعلام هزینه صرف شده برای لایروبی بی‌فایده مسیرهای ورود آب به تالاب هامون در سالی که هیچ آبی وارد تالاب نشده و کارشناسان قبلاً نسبت به این موضوع هشدار داده بودند، شد .
هزینه 2 میلیارد و 600 میلیون تومان برای لایروبی تالاب خشک هامون
پورملایی در پاسخ به این سؤال گفت: تالاب هامون در سال مالی 1396 بیش از 7 میلیارد تومان اعتبار مصوب داشته است که 4 میلیارد و 100 میلیون تومان به‌صورت اسناد خزانه اسلامی به حوزه محیط زیست استان داده شد که 2 میلیارد و 600 میلیون تومان به موضوع لایروبی مسیرهای ورودی به تالاب اختصاص یافت.
مدیرکل محیط زیست سیستان و بلوچستان در توضیح بیشتر دلیل هزینه 2 میلیارد و 600 میلیون تومان برای لایروبی مسیرهای ورد آب به تالاب خشک هامون افزود: اعتبارات بهمن ماه ابلاغ شد و از همان موقع بر اساس فرصتی که برای هزینه این اعتبار به دستگاه‌ها داده می‌شود، باید این اعتبارات به هزینه گرفته شود.
وی با بیان اینکه لایروبی‌های خوبی در این زمینه انجام شد، افزود: ورودی‌هایی که به تالاب باز شد بر اساس خواست مردم بود. مردم در کارگروه‌های شهرستان به ما اعلام می‌کنند و فرمانداران آن‌ها را تائید می‌کنند. در نهایت در شورای برنامه‌ریزی استان مصوب می‌شود و سازمان محیط‌زیست مقدار خاکبرداری را بر اساس مشاوره‌ای که می‌گیرد، مشخص می‌کند.
پورملایی گفت: هر ساله در حوزه سیستان لایروبی‌هایی داریم، هر ساله ممکن است مسیرهایی که بازگشایی می‌شود دوباره با طوفان‌ها پر شود، این کاملاً درست است اما نمی‌شود که ما دست روی دست بگذاریم و کاری هم انجام ندهیم.
انتهای پیام
منبع: ایسنا
کلیدواژه: استخدام منطقه سیستان و بلوچستان
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۰۲۴۹۹۸۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
دروغ علنی طالبان؛ آب هیرمند را به شوره‌زار می‌ریزند تا به ایران نرسد!
پرداخت نکردن حقابه ایران از رودخانه هیرمند توسط افغانستان در حالی است که انتشار تصاویر ماهواره‌ای از انحراف بخش عمده‌ای از آب رودخانه مرزی مشترک به سمت شوره زار گودزره در این کشور بار دیگر حاشیه ساز شده است.
تصاویر ماهواره‌ای از انحراف آب هیرمند به شوره زار گودزره افغانستان
به گزارش همشهری، افغانستان سال‌هاست از آزادسازی حقابه رودخانه مرزی هیرمند سر باز می‌زند. با اینکه مقامات افغانستان، آزادسازی حقابه رودخانه هیرمند را به بارندگی‌های مناسب در این کشور مشروط کرده اند، اما با وجود بارش‌های فرا نرمال در این کشور، نه تنها حقابه ایران از رودخانه هیرمند آزاد نشده، بلکه این کشور با استفاده از بند‌های کوچک و متعدد انتقال و انحراف آب، مانع از جاری شدن رودخانه به پایین دست حوضه آبریز هیرمند در ایران می‌شود.
با اینکه انتشار برخی تصاویر جاری شدن آب در پایین دست حوضه آبریز رودخانه هیرمند در سیستان و بلوچستان هراز گاهی در فضای مجازی دست به دست می‌شود و موجی از شادمانی را در بین مردم محلی سبب می‌شود، اما پرداخت حقابه براساس معاهده سال ۱۳۵۱ تعریف مشخصی دارد و آزادسازی سیلاب سرشکن از سدهای بالادست که محدود به یکی دو نوبت در سال است، به معنای عمل افغانستان به تعهدات قانونی اش در زمینه پرداخت حقابه هیرمند نیست.
عدم پرداخت حقابه ایران از سوی افغانستان در حالی است که انتشار تصاویر ماهواره‌ای از انحراف بخش عمده‌ای از آب این رودخانه مرزی مشترک به سمت شوره زار گودزره در این کشور و در همسایگی با ایران، بار دیگر حاشیه ساز شده است.
تصاویر ماهواره‌ای نشان می‌دهد که طالبان مانند سال‌های گذشته سیلاب هیرمند را به بیابان گودزره انحراف داده است. آب منحرف شده مساحتی بالغ بر ۴۰۰ کیلومتر مربع از گودزره را پوشانده و آب شیرین رودخانه هیرمند را به تلخاب تبدیل کرده است.
آبی که می‌تواند در صورت رسیدن به پایین دست، تالاب بین المللی هامون ایران به وسعت ۴۱۰ کیلومتر مربع (معادل وسعت گودزره) را احیا و از مرگ این اکوسیستم ارزشمند و تبدیل آن به کانون گرد و غبار جلوگیری کند.
سلاجقه: برای نرسیدن آب به تالاب هامون دست‌هایی در کار استمدیر کل دفتر حفاظت و احیای تالابهای سازمان حفاظت محیط زیست کشور درباره خلف وعده‌های افغانستان در عمل به آزاد سازی حقابه هامون از روزدخانه هیرمند گفت: «متاسفانه با وجود بارش‌های خوبی که در حوضه هیرمند و کل کشور افغانستان اتفاق افتاده است و رودخانه‌های ورودی تالاب هامون، وضعیت مناسب و سیلابی دارند، اما دستکاری‌هایی که در بالادست اتفاق افتاده و انحراف آبی که به وسیله بند‌های انحرافی ایجاد شده، باعث شده است که آب از مسیر طبیعی خود منحرف شده و مسیر طبیعی را طی نکند.»
آرزو اشرفی زاده اضافه کرد: «مسیر طبیعی آب در این حوضه آبریز به این صورت است که آب باید از رودخانه هیرمند وارد ایران شده و تالاب هامون را سیراب کند؛ در ادامه از طریق رودخانه شیرین به افغانستان بر گردد و وارد گودزره شود. اما متاسفانه دستکاری در مسیر طبیعی و عدم تامین حقابه پایین دست، این مسیرطبیعی را منحرف کرده است.»
اشرفی زاده تصریح کرد: «این اقدام افغانستان از نظر حقوق عرف بین الملل محکوم است و ما در این خصوص اعتراض خود را اعلام کرده ایم. پیگیری‌هایی هم از طریق مراجع ذیربط (وزارت امور خارجه) در حال انجام است که اکوسیستم‌ها به صورت یکپارچه و طبیعی آبگیری شوند.»
این مدیر ارشد محیط زیستی کشور درباره آخرین وضعیت تالاب بین المللی هامون گفت: «تالاب هامون از رودخانه فراه مقدار کمی مرطوب و مقداری آب نیز از طریق رودخانه هیرمند وارد تالاب شده است که حجم آن در مقایسه با حجم سیلاب و دبی بسیار بالای آبی که در رودخانه هیرمند جریان دارد، بسیار ناچیز است. درواقع مداخلات انسانی که در مسیر اتفاق افتاده منجر به این شده است که ورودی تالاب بین المللی هامون که همیشه وابسته به سیلاب‌ها بوده، دچار چالش شود و آب کمی وارد آن شود.»
دروغ طالبان به ایران درباره نبود آب کافی در پشت سدهای کجکی و کمالخانمدیرکل دفتر حفاظت و احیای تالابهای سازمان حفاظت محیط زیست کشور به انحراف آب هیرمند به گودزره اشاره کرد و افزود: «گودزره درواقع یک شوره زار است و از نظر اکولوژیکی هیچ ارزشی ندارد. از قدیم و از گذشته به دلیل واقع شدن در انتهای حوضه آبریز، مردم منطقه هیچ وابستگی معیشتی به آن ندارند. درمقابل، اما تالاب بین المللی هامون به عنوان ذخیره زیست کره که در کنوانسیون رامسر ثبت شده است، ارزش اکولوژیکی بسیار بالایی دارد. بر همین اساس، هم به لحاظ عرفی و هم از نظر قوانین بین الملل انحراف مسیر طبیعی هیرمند محکوم است.»
اشرفی زاده در پاسخ به دلیل دستکاری‌های کشور افغانستان در مسیر روردخانه مشترک مرزی هیرمند، گفت: «این سوال را باید از مسئولان افغانستان پرسید که با چه هدفی این کار را انجام می‌دهند. دو کشور مسلمان منطقه باید حسن همجواری و حقوق همدیگر را رعایت کنند. ضمن اینکه رعایت حقوق اکوسیستم‌های طبیعی مشترک که در دنیا هم وجود دارد باید توسط همه کشور‌هایی که آب‌های هم مرز دارند صورت بگیرد و افغانستان هم از این موضوع مستثنی نیست.»
اشرفی زاده به پیگیری‌های سازمان حفاظت محیط زیست برای تامین حقابه هامون از رودخانه هیرمند اشاره کرد و گفت: «مکاتبات زیادی در این زمینه داشته ایم و حتی مذاکرات متعددی از طریق وزارت امور خارجه صورت گرفته است. معاون رئیس جمهوری و رئیس سازمان حفاظت محیط زیست هم شخصا پیگیر موضوع است و امیدواریم این پیگیری‌ها در نهایت به نتیجه برسد.»
بند کمال‌خان قابلیت ذخیره تنها ۵۰ میلیون مترمکعب آب دارد، اما در واقعیت بند انحرافی آن توانایی انحراف بیش از ۲ میلیارد مترمکعب آب از رودخانه هیرمند پیش از سرریز سد مخزنی را دارد. اقدامات چند سال اخیر در انحراف آب هیرمند و تحقق پیدا نکردن حق آبه ایران نشان می‌دهد که طالبان از بالادست بودن خود در رودخانه هیرمند سوء استفاده می‌کند و مانع جاری شدن آب در پایین دست می‌شود.
چهار روز از سیلاب در افغانستان و هدررفت چند میلیارد مترمکعبی آب در این حوضه می‌گذرد، اما به غیر از جاری شدن بخش اندکی از سیلاب افغانستان در جریکه سیستان و بلوچستان، آبی به پایین دست نرسیده است.
همسر شهید آیت الله سیدمصطفی خمینی دار فانی را وداع گفت