به نقل از «ایران اکونومیست»

توسعه سامانه های نوین آبیاری دستاورد تدبیر و تلاش دولت

تاریخ انتشار: ۱ شهریور ۱۳۹۷ | کد خبر: ۲۰۲۷۵۹۶۶

ایران اکونومیست - به گزارش ایران اکونومیست؛  گرچه 15 درصد زمینهای کشاورزی در سطح جهان آبی بوده و 85 درصد بقیه به صورت دیم کشت می شود اما نیمی از تولیدات کشاورزی و غذای مردم بر روی کره زمین از زمینهای آبی برداشت می ‌شود.
آبیاری‌ نوین به معنای آبرسانی به کشتزار و باغ با تجهیزات تحت فشار به دو شکل قطره‌ای و بارانی است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

بازده آبیاری بارانی تا 70 درصد و آبیاری قطره ‌ای تا 95 درصد است. بدین معنا که با اجرای آبیاری بارانی تا 20 درصد و آبیاری قطره ای فقط تا پنج درصد آب هدایت شده به زمین کشاورزی تلف می ‌شود. این در حالی است که در آبیاری به روش سنتی حتی با لحاظ همه روشهای صرفه جویی بازده آبیاری حداکثر 50 درصد خواهد بود.
بر این اساس توسعه سامانه های نوین آبیاری با هدف کاهش مشکلات فعلی از سوی وزارت جهاد کشاورزی بطور جد مورد توجه قرار گرفته و ثمره آن هم اینک به یکی از فصول درخشان دستاوردهای نظام جمهوری اسلامی، قابل بیان و در خور تقدیر است.
در همین چارچوب فقط طی پارسال 18 هزار طرح آبیاری نوین در سطح مزارع و باغهای کشور اجرا و 302 هزار هکتار زمین کشاورزی به ادوات این نوع آبیاری تجهیز شد. هم اینک 85 درصد هزینه های اجرای روشهای نوین آبیاری کشاورزی از سوی دولت به صورت کمکهای بلاعوض پرداخت می شود. هشت میلیون و 700 هزار هکتار زمین کشاورزی آبی در سطح ایران دارد که تاکنون حدود دو میلیون هکتار آن به سامانه نوین آبیاری مجهز شده است.
رئیس جمهوری در سفر 17 اردیبهشت ماه 1397 خود به خراسان رضوی اجرای سامانه های نوین آبیاری را یکی از راه ‌حلهای صرفه ‌جویی در آب بخش کشاورزی ذکر و بیان کرد: تلاشی که وزارت کشاورزی و کشاورزان صورت می‌ دهند برای اجرای سامانه‌ های نوین آبیاری بسیار مهم است زیرا مشکل کم‌ آبی داریم.
در این میان خراسان رضوی جزو استانهای برتر کشور در اجرای سامانه های نوین آبیاری است. این استان سالهای بسیار است که با پدیده خشکسالی و بحران کم آبی دست و پنجه نرم می کند و هم اینک در حال سپری کردن هفدهمین سال تداوم خشکسالی می باشد.
بر این اساس خراسان رضوی بحرانی ترین منابع آبی زیرزمینی را در سطح کشور دارد بطوری که افت سطح آبهای زیرزمینی در این استان به یک متر رسیده و ذخایر آبهای زیرزمینی این خطه با کسری یک میلیارد و 200 میلیون متر مکعبی در سال مواجه است.
در حالی که چاهها و منابع زیرزمینی سهم 80 درصدی در تامین آب آشامیدنی استان 6.2 میلیون نفری خراسان رضوی دارند میزان نزولات جوی و بارندگیها طی سال زراعی جاری تاکنون در مشهد و دیگر شهرستانهای خراسان رضوی افت چشمگیر و هشداردهنده ای داشته است.
این خطه از سرزمین ایران دارای اقلیم خشک و نیمه خشک و میانگین بارندگی آن کمتر از کشور است چنانکه میانگین سالانه بارندگی در سطح کشور حدود 250 میلیمتر و در خراسان رضوی کمتر از 210 میلیمتر می باشد.

* خراسان رضوی رتبه نخست کشور
رئیس سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی به مناسبت هفته  گفت: این استان هم اینک در زمینه اجرای سامانه نوین آبیاری رتبه نخست کشور را دارد.
مجتبی مزروعی مزارع غالب مجری سامانه نوین آبیاری را کشتهای گندم، سیب زمینی و باغهای پسته و انگور اعلام و بیان کرد: اجرای سامانه های نوین آبیاری در خراسان رضوی به عنوان یکی از اولویتهای مورد نظر در بخش کشاورزی دنبال می شود و اجرای موفق آن آثار و برکات فراوانی برای استان داشته است.
وی ادامه داد: در مجموع 350 هزار هکتار زمین مستعد برای اجرای شیوه های نوین آبیاری در خراسان رضوی وجود دارد که تاکنون 150 هزار هکتار آن مجهز به سامانه های نوین آبیاری شده است. 56 هزار هکتار از این میزان با حمایت دولت تدبیر از سال 1392 تاکنون محقق شده است.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی گفت: در طول پنج سال فعالیت دولت تدبیر معادل با تمام مدت فعالیت در زمینه اجرای سامانه های نوین آبیاری شاهد اجرای پروژه در این بخش از استان بوده ایم.
وی افزود: هم اینک 200 هزار هکتار دیگر از کشتزارهای خراسان رضوی قابلیت اجرای سامانه نونی آبیاری را دارد. در صورت اجرای سالانه 30 هزار هکتار پیش بینی می شود طی هشت سال آینده این سامانه بطور کامل در این استان اجرا شود.

* توجه دولت ستودنی است
مزروعی توجه دولت را نسبت به توسعه سامانه های نوین آبیاری ستودنی توصیف و بیان کرد: صرفه جویی آب در بخش کشاورزی با اجرای این سامانه ها به شکل فراوانی افزایش می یابد و از هدررفت آب جلوگیری می شود. با اجرای هر هکتار آبیاری تحت فشار سالانه بطور میانگین پنج هزار و 600 مترمکعب در مصرف آب صرفه جویی می شود.
وی ادامه داد:همچنین به ازای اجرای هر کیلومتر خط انتقال آب با لوله حدود 70 هزار مترمکعب صرفه جویی آب در سال محقق می شود.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی گفت: بین 60 تا 65 درصد آب مورد استفاده در بخش کشاورزی از دسترس خارج و بدون اثرگذاری در حوزه کشت و زرع وارد محیط زیست می شود. بنابراین میانگین بازده آب در بخش کشاورزی سنتی بین 35 تا 40 درصد است.
وی افزود: این در حالی است که میانگین بازده در سامانه های نوین آبیاری بین 70 تا 90 درصد است بنابراین هدر رفت آب با استفاده از این سامانه به 10 تا حداکثر 30 درصد کاهش می یابد. بازده آب در آبیاری قطره ای 90 درصد و در آبیاری بارانی 70 درصد است.

*500 میلیون متر مکعب صرفه جویی آب
رئیس اداره آب و خاک سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی نیز  گفت:مهمترین و اصلی ترین هدف معاونت تخصصی آب و خاک در وزارت جهاد کشاورزی افزایش بهره وری از دو منبع ارزشمند آب و خاک و این هدف با ارتقاء بازده آبیاری قابل تحقق است .
علی فاطمی افزود: به همین خاطر دو برنامه اصلی شامل توسعه و اجرای سامانه های نوین آبیاری و عملیات انتقال آب با لوله و نیز اجرای عملیات آب و خاک در سطح مزارع در دستور کار مدیریتهای آب و خاک و امور فنی مهندسی سازمانهای جهاد کشاورزی استانها قراردارد.
وی ادامه داد: در هریک از این برنامه های اصلی فعالیتهای متنوعی مانند مطالعه و اجرای سامانه های آبیاری تحت فشار(قطره ای و بارانی)، کم فشار، انتقال آب با لوله و همچنین تجهیز و نوسازی جاده های بین مزارع انجام می شود.
رئیس اداره آب و خاک سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی گفت: همچنین نوسازی شبکه های فرعی پایاب سدهای مخزنی، احیاء و مرمت قناتها و احداث استخرهای ذخیره آب نیز صورت می گیرد که بخاطر محدودیتهای شدید موجود در میزان آب قابل دسترس، اجرای هریک از این عملیات تاثیرات بسیار زیادی در تحقق هدف استفاده مطلوب از آب و زمین و پایداری کشاورزی به ویژه در مناطق کم آب دارد.
وی افزود: به همت دولت تدبیر و امید ظرف سالهای 92 تا 96 فعالیتهای ارزنده ای در بخش آب و خاک خراسان رضوی صورت گرفته که اجرای سه هزار و 625 کیلومتر عملیات انتقال آب با لوله، احیاء ، مرمت و بازسازی 160 کیلومتر قنات و ساخت 111 هزار مترمکعب استخر های ذخیره آب از اقدامات مهم دولت در طول پنج سال اخیر است.
فاطمی ادامه داد: برای اجرای سامانه های نوین آبیاری طی سالهای اخیر چهار هزار و 800 میلیارد ریال از محل اعتبارات دولتی در قالب طرحهای ملی و استانی تخصیص یافته و در سطح خراسان رضوی هزینه شده است. با اجرای این طرحها بالغ بر500 میلیون مترمکعب صرفه جویی در مصرف آب ثبت شده است .
وی گفت: اجرای سامانه های نوین آبیاری نه تنها موجب افزایش بهره وری منایع آب و خاک می شود بلکه با جلوگیری از مهاجرت بی رویه روستاییان به حاشیه شهرها تاثیرات مثبتی در مسائل اجتماعی و زیست محیطی بر جای می گذارد.

* آبیاری 10 هزار هکتاری قناتها
رئیس اداره امور آب، خاک و فنی مهندسی جهاد کشاورزی خراسان رضوی همچنین گفت: هم اکنون 100 هزار هکتار از کشتزارهای استان از محل هشت هزار و 700 رشته قنات آبیاری می شود.
وی افزود: پارسال 750 رشته قنات در خراسان رضوی مرمت و بازسازی شد و امسال نیز مرمت هزار رشته قنات دیگر در برنامه است. آب قنات پایدار و کم استهلاک است. برای مرمت هر کیلومتر قنات 2.5 میلیارد ریال اعتبار نیاز است.
فاطمی ادامه داد: قناتهای خراسان رضوی بسیار آسیب پذیر هستند و به دلیل مواجهه با تنش آبی و خشکسالی نیاز به مرمت و بازسازی آنها افزایش یافته لذا ظرف پنج سال اخیر حجم اقدام در این حوزه دو برابر بیشتر از گذشته شده است. مجموع طول قناتها در خراسان رضوی 13 هزار کیلومتر معادل 16.5 درصد کل قناتهای ایران و حجم کل آب قابل استحصال قناتهای استان 1.2 میلیارد مترمکعب است.
وی گفت: حفاظت و بازسازی قناتها و توجه به این بخش در طول فعالیت دولت تدبیر و امید افزایش یافته و همین موجب شد تا بیش از گذشته شاهد حفظ این منابع آبی ارزشمند در سطح خراسان رضوی باشیم.
تنها منبع تامین معیشت بیش از نیمی از جمعیت روستایی خراسان رضوی کشاورزی است. 363 هزار بهره بردار در بخش کشاورزی این استان فعالیت دارند. حجم تولید سالانه انواع محصولات باغی، زراعی و دامی در این استان هشت میلیون تن است. سالانه یک میلیون و 200 هزار هکتار زمین در خراسان رضوی زیر کشت 83 نوع محصول می رود. 900 هزار هکتار از این سطح مربوط به زراعت و 300 هزار هکتار آن باغ است. بخش کشاورزی 28 درصد اشتغال و 30 درصد صادرات غیرنفتی استان خراسان رضوی را به خود اختصاص داده است.

منبع: ایران اکونومیست

کلیدواژه: کشاورزی آبیاری صرفه جویی آب

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت iraneconomist.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایران اکونومیست» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۰۲۷۵۹۶۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

طهرانچی: اقتصاد سلامت در دانشگاه آزاد اسلامی، اقتصاد تلاش و تدبیر است

به گزارش گروه آموزش و دانشگاه خبرگزاری علم و فناوری آنا، دکتر محمدمهدی طهرانچی رئیس دانشگاه آزاد اسلامی در ادامه دیدارهای سال جدید با معاونت‌ها و مراکز سازمان مرکزی، صبح امروز با حضور در معاونت علوم پزشکی، با معاون، مدیران و کارکنان این حوزه دیدار و گفت‌وگو کرد.

وی در این نشست با قدردانی از زحمات و خدمات دکتر نفر در معاونت علوم پزشکی گفت: دانشگاه آزاد اسلامی تنها مؤسسه غیردولتی کشور است که در آموزش پزشکی فعالیت دارد و ان‌شاءالله در سال جاری شاهد یک جهش در این حوزه باشیم. افزایش دوبرابری تخت‌های بیمارستانی در تهران، یکی از بخش‌های جدی برنامه پنج ساله این معاونت است که نشان از اهمیت حوزه بهداشت و درمان در دانشگاه آزاد اسلامی دارد.

دکتر طهرانچی با اشاره به قرار گرفتن رشته روانشناسی بالینی و دامپزشکی ذیل معاونت علوم پزشکی دانشگاه آزاد اسلامی اظهار داشت: حوزه سلامت دانشگاه آزاد اسلامی یک مدیریت جامع دارد و می‌تواند کارهایی انجام دهد که نظام گسسته قادر به آن نیست. ویژگی دانشگاه آزاد اسلامی این است که از هر دو وزارت علوم و بهداشت، رشته و دانشجو دارد. این موضوع باعث شده از حوزه علوم پزشکی برای دیگر حوزه‌ها الگو بگیریم. به عنوان نمونه؛ امروز مفهوم عرصه و پایه در حوزه مدارس سما دانشگاه آزاد اسلامی شکل گرفته و این مدارس عرصه تعلیم و تربیت هستند. بدین ترتیب معاونت علوم تربیتی و مهارتی دانشگاه آزاد اسلامی به صورت همزمان امور مربوط به حوزه آموزش و پرورش و وزارت علوم را پیگیری می‌کند.

رئیس دانشگاه آزاد اسلامی ادامه داد: این اتفاق باید با شتاب بیشتری در حوزه روانشناسی بالینی، دامپزشکی و مهندسی پزشکی رخ دهد و اساتید این رشته‌ها به دو گروه عرصه و پایه تقسیم شوند. در مرحله بعدی نیز با تقویت رشته زیست‌شناسی باید بخشی از این رشته که مربوط به حوزه علوم پزشکی است، در این قالب قرار گیرد. نگاه ما در دانشگاه آزاد اسلامی این است که برای رشته‌های تحصیلی پیشران‌های موضوعی داشته باشیم.

وی با اشاره به ویژگی‌های رشته روانشناسی گفت: بخشی از اعضای هیأت علمی روانشناسی مأمور به حوزه علوم پزشکی هستند. بخشی از روانشناسی که مربوط به حوزه دانش آموزان و مدارس می‌شود نیز ذیل دانشکده‌های تعلیم و تربیت اسلامی و بخش دیگر نیز ذیل معاونت علوم انسانی و هنر قرار دارد اما نباید خط و مرزی بین آنها باشد.

وی افزود: امسال باید تحرکات جدی در حوزه علوم پزشکی داشته باشیم چرا که هزینه‌های این حوزه افزایش یافته و برای جبران آن، باید تدبیر کرد. به همین دلیل، موضوع «عرصه و پایه» یک برنامه جدی در دانشگاه آزاد اسلامی است. این دانشگاه به عنوان تنها دانشگاهی که جامع رفتار می‌کند، می‌تواند برای کشور فرصتی به وجود آورد که بتوانیم از این الگو در جاهای دیگر استفاده کنیم.

دکتر طهرانچی خاطرنشان کرد: تجربه دانشگاه آزاد اسلامی نشان داد که دانشگاه‌های علوم پزشکی می‌توانند از وزارت علوم رشته بگیرند تا ضعف‌های جدی نظام آموزشی در تربیت نیروی انسانی رفع شود. واقعیت این است که سبد حوزه علوم پزشکی باید اقتصادی شود چرا که برخی رشته‌های این حوزه بسیار پرهزینه است و می‌توان از طریق رشته‌های دیگر، درآمدزایی کرد.

رئیس دانشگاه آزاد اسلامی با تأکید بر اینکه آنچه مسائل اقتصادی را حل می‌کند، برنامه داشتن و حرکت رو به جلوست، گفت: یکی از موضوعات مهم در دانشگاه آزاد اسلامی، توجه به حوزه معیشتی است. معیشت کارکنان تصویری از ارزش‌آفرینی آنان است و به همین دلیل هرچه ارزش‌آفرینی بیشتر باشد، پاسخ آن نیز در معیشت دیده می‌شود. به عنوان مثال؛ باغ کشاورزی که قنات خود را لایروبی نکند، بعد از چند سال خشک خواهد شد. باید به ارزش‌آفرینی سیستم ازجمله برخورد با دانشجو، کیفیت امور، بیمارستان‌ها و... توجه داشت. اقتصاد سلامت در دانشگاه آزاد اسلامی یک اقتصاد دولتی و یارانه‌ای نیست؛ بلکه اقتصاد تلاش و تدبیر است.

وی ادامه داد: همه اجزای سیستم باید ارزش‌آفرینی کنند. در این صورت، می‌توان بازخورد آن را در بهبود معیشت دید. ارتقای معیشت در دانشگاه «به فرموده» نیست بلکه بازتاب عمل فردی مجموعه مدیران و کارکنان است. به عنوان نمونه؛ اجرای طرح پویش اشتغال بعد از چهار سال تصویر جدیدی از دانشگاه آزاد اسلامی را در جامعه شکل داده و جوانان فضای این دانشگاه را فضای اشتغال، نوآوری، کارآفرینی و... می‌دانند. در ایجاد فضای جدید تلاش‌های شبانه روزی و زحمات زیادی کشیده شده و این اقدام باعث شد هرساله بر تعداد دانشجویان ورودی دانشگاه آزاد اسلامی افزوده شود.

دکتر طهرانچی خاطرنشان کرد: در دهه گذشته، 5 سالی را تجربه کردیم که سالانه 150 هزار دانشجو کاهش می‌یافت اما در 5 سال بعدی که در آن قرار داریم، به همان اندازه به جمعیت دانشجویی اضافه می‌شود. این امر نتیجه همت مجموعه کارکنان و مدیران دانشگاه آزاد اسلامی است. تغییر سخت است اما باید محکم پای آن بایستیم. این تغییر رویه‌ها باعث افزایش اعتماد مردم به دانشگاه آزاد اسلامی شده است. افزایش اعتماد نیز منجر به رونق دانشگاه و رونق دانشگاه نیز منجر به بهبود و ارتقای معیشت می‌شود. بنابراین موضوع معیشت، کنش خودمان است.

لازم به ذکر است در ابتدای این نشست، محسن نفر معاون علوم پزشکی دانشگاه آزاد اسلامی گزارشی از وضعیت این حوزه ارائه کرد و گفت: برنامه جدی معاونت علوم پزشکی دانشگاه، ارتقای کیفیت آموزش و خدمات‌رسانی بهداشتی و سلامتی است.

همچنین فرهاد ادهمی مدیرکل توسعه آموزش و امور دانشجویان، خانم دکتر وحدت مدیر خدمات سلامت و بیمارستان‌ها، خانم شریعتمدار رئیس اداره تجهیزات پزشکی، مرجانی مشاور حوزه دامپزشکی و خانم هاشمی مشاور حوزه روانشناسی معاونت علوم پزشکی دانشگاه آزاد اسلامی به ارائه گزارش‌هایی درخصوص فعالیت‌ها و اقدامات حوزه‌های متبوع خود پرداختند.

انتهای پیام/