کشف ردپای تاریخ 3 هزار ساله ایران در بوکان
تاریخ انتشار: ۱۳ شهریور ۱۳۹۷ | کد خبر: ۲۰۴۷۰۴۳۰
رکنا: کشف بقایای گیاهی و سفالی مربوط به چهارمین فاز معماری عصر آهن در قلعه سردار بوکان، چهره سه هزار ساله ای از این شهر تاریخی را به نمایش گذاشت.
قدمت شهر بوکان تا قبل از این کاوش ها حدود 120 سال تخمین زده می شد اما کاوش ها و لایه نگاری های اخیر پیشینه آن را به دوره آهن و هم عصر با قلعه باستانی قلایچی رساند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
محوطه و تپه باستانی قلایچی نیز اثری ماندگار در بوکان و بازمانده یکی از مراکز مهم تمدن ماناها در هزاره نخست پیش از میلاد مسیح است.
این تپه باستانی بر اساس آثار و کتیبه های موجود، مرکز حکومت ماناها بوده و با دولت اورارتور در شمالغرب و آشور در غرب ایران معاصر بوده است.
سرپرست لایه نگاری قلعه سردار بوکان نیز با اذعان به قدمت سه هزار ساله قلعه سردار در شهر بوکان که در فاصله حدود 20 کیلومتری قلعه باستانی قلایچی قرار دارد، گفت: کاوش هایی که با هدف مستندنگاری و مطالعه توالی استقراری این محوطه در حال انجام است، به کشف دانههای گیاهی سه هزار ساله منجر شد.
یوسف حسن زاده عنوان کرد: دانههای جو و گیاهی سه هزارساله درون کاسهای سفالی در چهارمین فاز معماری عصر آهن به دست آمد که شامل دانههای گندم، علفهای هرز و احتمالا مقداری دانههای جو و در مجاورت این کاسه سفالی هاون و کوبه سنگی نیز به دست آمد.
رییس گروه پژوهش موزه ملی ایران ادامه داد: برخلاف تصور مردم از کاوشهای باستان شناسی که آن را به کشف اشیای نفیس و قیمتی محدود میدانند، این گونه یافتهها اهمیت بسیار بالایی در بازسازی شیوههای معیشتی، چگونگی آب و هوای منطقه در گذشته و تنوع زیستی آن دارد.
حسن زاده بیان کرد: با وجود ثبت این اثر در فهرست آثار ملی به دلیل حضور قلعه سردار درون بافت سکونتی بوکان، متاسفانه لطمه های زیادی به آن وارد شده است.
** 7 مرحله سکونت در قلعه سردار بوکان کشف شد
رییس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری بوکان گفت: از زمان آغاز کاوش ها و لایه نگاری ها در قلعه سردار بوکان تاکنون هفت مرحله سکونت در دوره های مختلف باستان شناسی در این تپه کشف شده است.
اسعد جمیانی افزود: نخستین لایه در این محوطه به دوران قاجار مربوط بوده که در این مرحله کاوش دیوارهای بنای «پیریزی دیوان» قلعه سردار و مقداری سفال کشف شد.
وی اضافه کرد: پس از اتمام دوره قاجاریه وارد مرحله دیگری از تاریخ مربوط به دوره ایلخانی (مغلول ها) و حکومت نوادگان آنان می شویم که آثار آن دوران نیز بر روی این قلعه مشهود است.
جمیانی بیان کرد: در این دوره نشانه هایی از آتش سوزی آثار آن دوره در تحقیقات لایه نگاری مشخص شد.
رییس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری بوکان گفت: بعد از دوره ایلخانی و طبق شواهد موجود لایه های سفالینه رنگی مربوط به دوره اسلامی در قلعه سردار بوکان خودنمایی می کند.
وی در خصوص دیگر کشفیات و لایه نگاری های صورت گرفته در این قلعه بیان کرد: در لایه های زیرین نشانه هایی از آثار سوختگی و سفال های پخته شده دیده می شود که به احتمال زیاد مربوط به حمله دوره آشور به تمدن مانایی هاست که چشم دوستداران تاریخ را می نوازد.
جمیانی گفت: در این بخش دیوارهای با خشت خام و منظم یافت شده است که با یافته های باستان شناسی دوره مانایی در قلایچی بوکان همخوانی دارد.
وی افزود: دانههای گیاهی سه هزار ساله درون کاسهای سفالی در چهارمین فاز معماری عصر آهن به دست آمد که شامل دانههای گندم، دانههای علفهای هرز و مقادیری از دانههای جو است.
جمیانی با بیان اینکه وجود رودخانه سیمینهرود و چشمه های آبی که بزرگترین آنها «حوزه گه وره» است، عامل اصلی استقرار بیش از 11 متر نهشته (آثار بدون نوشته) باستانی از دورههای مفرغ و آهن در این منطقه بوده است، تاکید کرد: در کنار این کاسه سفالی که دانه های جو در آن نگهداری می شد، هاون و کوبه سنگی نیز به دست آمد.
وی افزود: در لایه های بعدی کاوش که در عمق 12 متری زمین قرار دارد، دیواری با ریزش ناگهانی مشاهده شده که نشان از وقوع زلزله مهیب در این منطقه است.
رییس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری بوکان افزود: با گذشت از عصر آهن در عمق بیش از 12 متری زمین، نشانه هایی از ورود به عصر مفرغ پیدا شد.
جمیانی ادامه داد: در این کاوش ها آثاری از جمله سفالینه های خام و پخته(شکسته)، مهرهای سنگی خام، تکه هایی از فلزات و پایه های ستون، دانه های جو، بقایای دیوار خشتی، سنگ چین، هاون و کوبه سنگی کشف شد.
کاوش لایهنگاری قلعه سردار بوکان در آذربایجان غربی با مجوز ریاست پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری در حال انجام است.
قلعه سردار یا اَرگ بوکان در سال 1868 میلادی و 1247 شمسی بنا شد اما بخشهای دیگر این ساختمان توسط فرزندان و نوادگان او تکمیل و گسترش یافت و بر روی تپهٔ تاریخی بنا نهاده شد.
بوکان در جنوب آذربایجان غربی واقع شده و در داخل و اطراف شهر دارای آثار باستانی فراوانی است که تاکنون 92 اثر از آنها در فهرست آثار ملی ثبت شده است.
اخبار اختصاصی سایت رکنا را از دست ندهید:
مرگ فجیع 3 دختر جوان در کرمانشاه
مرد مخوفی که می لنگید کیست؟!
خشونت مامور پلیس راهور تهران در کتک زدن یک راننده! + فیلم کامل
زن جوان سرگرمی شوم یک پسر بود!
سلاخی سر زن تهرانی با قیچی/ گریه های بچه ها لو داد!
روحانی معروف ایران ممنوعالمنبر و ممنوعالتصویر شد
آخرین خبر / هورالعظیم را آتش میزنند تا پول برق ندهند!
خشونت مامور پلیس راهور تهران در کتک زدن یک راننده! + فیلم کامل
اولین فیلم و عکس از خودسوزی فجیع صبح امروز در تهران
تعقیب راننده فراری با پای پیاده توسط پلیس در تجریش تهران + فیلم
مهسا در پیکان عروس وحید شد / او با مردان عرب سروسری داشت!
تجاوز پسر 13 ساله به دختر 20 ساله + عکس
من عروس10 روزه هستم!/ کیوان از همان شب عروسی درخواست عجیبی دارد+عکس
درخواست عجیب مرد تهرانی که اصلا بچه دار نمی شد / زن موقتم می گوید از من آبستن شده است!
تجاوز به زینب 17 ساله در خانه مجردی شرور معروف + فیلم گفتگو با دختر
زن صیغه ای از مردی که عقیم بود، باردار شد! / مرد به دادگاه شکایت کرد
منبع: رکنا
کلیدواژه: خودرو سلامت مسکن بازنشسته ها مهم ترین های 24 ساعت ارز و سکه ایران معماری شهر تاریخ بوکان عکس زندگی فیلم من دختر جوان حوادث تهران اخبار تهران تهران اخبار مشهد
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.rokna.net دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «رکنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۰۴۷۰۴۳۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
پایان موقت کاوش در محوطه تازه کشفشده در اصفهان + عکس
فصل نخست کاوش باستانشناسی در گذر «کمر زرین» اصفهان با کشف یک تنور شگفتانگیز و تنبوشههای بزرگ سفالین و یافتههای ارزشمندی از دوره اسلامی، تمام شد. فصل دوم این کاوش باستانشناسی بهزودی آغاز خواهد شد. باستانشناسان تا عمق ۷ متری زمین را کاوش کردهاند و فکر میکنند بتوانند به آثاری فراتر از دوره اسلامی دست یابند.
به گزارش ایسنا، جمعه گذشته آخرین روز از فصل نخست کاوش باستانشناسی در «کمر زرین» اصفهان با اسکن و نقشهبرداری از محوطه و یافتهها سپری شد. این محوطه تاریخی مثل دیگر پروژه های عمرانی بر اثر اصابت چنگال لودرها، از خاک سر بیرون آورد و به همین خاطر هم بخشی از آن تخریب شد. آنچنان که مسئولان اصفهان گفتهاند، قرار بود «کفِ این گذر با میدان امام علی (ع) هم سطح شود تا تأسیسات بهصورت محدود از این گذر عبور کند»، اما مسئولان میراث فرهنگی این شهر گفتهاند «شهرداری بیش از خط پروژه و بدون نظارت باستانشناس خاکبرداری کرده است». انتقاد به ادامه این پروژه آنجا بالا گرفت که گفته شد «درحالی که یافتههای باستانشناسی در این گذر قابل مشاهده بوده، اما پروژه خاکبرداری و گودبرداری متوقف نشده و به میراث فرهنگی هم اطلاعی داده نشده بود». وقتی این اعتراضها در فضای مجازی و رسانهها علنی شد، پروژه هم متوقف شد.
اکنون پس از ۴۰ روز از آغاز فصل نخست کاوش باستانشناسی در این گذر، که پنج ترانشه برای آن باز شد و کاوش آن برای رفع هرگونه شبهه به ویژه گنجیابی، به صورت باز و در معرض دید عموم انجام شد، علی شجاعی اصفهانی ـ سرپرست کاوش باستانشناسی در گذر کمر زرین ـ مروری داشت بر آنچه بر این فصل گذشت. او در این گفتوگو که با ایسنا و جمع دیگری از خبرنگاران انجام داد، اظهار کرد: فصل اول این کاوش بسیار پربار بود و با حمایت سازمان نوسازی و بهسازی شهرداری و دانشگاه هنر و با نظارت اداره کل میراث فرهنگی اصفهان انجام شد و یافتههای بسیار ارزشمندی به دست آمد، که به ادوار مختلف دوره اسلامی مربوط میشود، که فکر میکنیم از قرن سوم و چهارم هجری تا قاجار مجموعه آثاری به دست آمد.
علی شجاعی اصفهانی، سرپرست کاوش محوطه کمر زرین اصفهاناین باستانشناس ادامه داد: جالبترین نکته کاوش در این بود که تا عمق هفت متری زیر آسفالت، کاوش باستانشناسی انجام شد، درحالی که همچنان آثار داریم و هنوز به خاک بکر نرسیدهایم و حدس میزنم شاید تا چندین متر دیگر در ترانشهای که برای لایهنگاری ایجاد کردهایم پیش رویم باز هم به یافتههای فرهنگی دست خواهیم یافت و امیدوارم شواهدی حتی از قبل از اسلام در این محوطه پیدا کنیم.
سرپرست کاوش باستانشناسی کمر زرین گفت: شواهد بهدست آمده از گذر کمر زرین نشان میدهد که احتمالا با مجموعه کارگاههای پخت سفال رو به رو هستیم و کورهای به دست آمده است که نمونه مشابه آن در شهر اصفهان تا حالا به دست نیامده است و نمونههایی که تا کنون یافته شده مربوط به چندین دهه پیش است که بیشتر خارج از شهر اصفهان و در کاشان و نقاط دیگر بوده است که تخریب شدهاند. کورهای که در گذر کمر زرین کشف شده نمونه بسیار خوبی است و در وضعیت مناسبی به سر میبرد.
کوره کشفشده در این محوطه که وضعی سالم دارد و باستانشناسان آن را کشفی «شگفتانگیز» توصیف کردهاندلولهگذاری در این بخش، در فاصله توقف گودبرداری عمرانی و آغاز کاوشهای باستانشناسی انجام شده است!
او با اشاره به تخریبهایی که هنگام گودبرداری و خاکبرداری به این کوره و گذر تاریخی وارد شده است، اظهار کرد: متاسفانه با گودبرداری و خاکبرداری که انجام شد، این گذر پیش از کاوش باستانشناسی تخریب زیادی را متحمل شد، ولی در حال حاضر وضعیت آن به گونهای است که میتوان مطالعات خیلی خوبی روی آن انجام داد.
شجاعی به یافتههای دیگر این کاوش اشاره کرد و درباره آنها توضیح داد: تنبوشه (لوله) های سفالی در این کاوش بهدست آمده که به یاد ندارم تا کنون به این ابعاد در محوطههای تاریخی یافته شده باشد، که نشان از اهمیت این منطقه دارد؛ منطقهای که کمتر از ۲۰۰ متر با مسجد جامع اصفهان فاصله دارد، مسجد جامعی که دوره سلجوقی بنا شده و در شکلگیری ساخت و سازهای اطراف آن نقش داشته است. هر کجای این منطقه را دست بگذارید میتوانید یافتههای ارزشمندی از اصفهان به عنوان مهمترین شهر ایران در ادوار مختلف اسلامی به دست آورید که با بغداد و قاهره رقابت میکند و شواهد آن بسیار ارزشمند است.
تنبوشههای سفالین کشفشده در کمر زرین که تزئینات و ابعاد آن، کنجکاوی باستانشناسان را برانگیخته استسرپرست کاوش باستانشناسی کمر زرین درباره لایههای باستانشناختی به دست آمده در فصل نخست این کاوش، گفت: براساس لایهنگاری صورت گرفته تا کنون ۱۰ لایه تاریخی شناسایی شده است. البته لازم است سفالهایی که از لایههای مختلف هستند در کنار هم قرار گیرند، طراحی و مقایسه شوند و سپس با اطمینان بیشتری درباره لایههای تاریخی آن صحبت کرد.
او درباره ضرورت ادامه کاوشها در کمر زرین اصفهان اظهار کرد: در کل مسیری که تا کنون کاوش کردهایم آثار ارزشمندی پیدا کردهایم و نقطهای نبوده است که آثاری از آن به دست نیامده باشد. بر این اساس، بخش دیگری که باقی مانده است باید کاوش شود و حداقل باید یک فصل تمام شود و بعد نظر دهیم، اما به نظر میرسد در این محوطه آثار زیاد است و ضرورت دارد کامل مطالعه شود و بعد برای اینکه به سایت موزه گردشگری و یک مسیر دسترسی عابر پیاده به مسجد جامع تصمیم گرفته شود. متاسفانه مسجد جامع از مسیر پیادهرو مناسب محروم بوده است.
گذر کمر زرین که قرار بود برای دسترسی به مجتمع تجاری زرین و همچنین برای دسترسی به میدان امام علی (ع) و مسجد جامع همسطح شودشجاعی در پاسخ به این پرسش که با توجه به این کاوش و یافتههای آن و طرح مترو که به مسجد عتیق (جامع) نزدیک است، آیا احتمال تجدید نظر در این مسیر وجود دارد، گفت: من به تیم شهری که الان در مدیریت شهری مسئولیت دارد خیلی امیدوارم، نگاهشان به حوزه میراث فرهنگی خیلی مثبت است و برای آنها دغدغه و مساله است. درباره مسیر مترو، خیلی در جریان خطوط آن نیستم، اما اطلاع دارم که از نزدیک مسجد جامع گذر میکند و این مسجد با توجه به جایگاه و نقش تاریخی که داشته، شوخیبردار نیست. شاید باید اتفاقات دیگری از قبل میافتاد که با این پدیده مواجه نشویم.
مسجد جامع اصفهان که گفته شده 200 متر تا گذر کمر زرین فاصله دارداو در پاسخ به این پرسش که با توجه به ساخت مجتمع تجاری در جوار کمر زرین، آیا احتمال دارد هنگام ساخت آن سازه، لایههای باستانشناسی از بین برده شده باشد، گفت: فهمیدن این موضوع خیلی پیچیده نیست و احتمالا لایههای باستانی با این عمق حفاری از بین رفته باشد. این سازه پاساژ تجاری است که فکر میکنم ۱۰ متر زیر زمین دو طبقه پارکینگ دارد و طبیعتا وقتی در این بخش آثار تاریخی یافته شده احتمال دارد در آن بخش هم آثاری بوده باشد، ولی متاسفانه در آن دوره، به میراث فرهنگی توجه نشده است و امیدوارم دیگر از این فجایع تکرار نشود.
شجاعی درباره ادامه کاوشها در گذر کمر زرین، اظهار کرد: فصل اول کاوش که پایان یافت. در پایان فصل اول با لیزر اسکن نقشهبرداری محوطه انجام شد و تلاش میشود تمام جزئیات سایت با دقت بالا اسکن شود. این فصل حدود ۴۰ روز طول کشید و برای فصل بعدی، منتظر مجوز و اعتبار هستیم، که فکر میکنم بهزودی آغاز شود، چون باید وضعیت این گذر روشن شود. امیدواریم فصل دوم به روال فصل گذشته ادامه یابد و کاوش کل گذر را دربر بگیرد و لایهنگاری را انجام دهیم، چون متاسفانه برای این منطقه از اصفهان تا کنون لایهنگاری انجام نشده است.
کاوش در این محوطه به صورت باز و در معرض دید عموم انجام شده است آمادهسازی محوطه برای اسکن لیزری تنبوشههای سفالین یافته شده در کمر زرین زیرگذری که به گفته باستانشناسان هنگام احداث آن بخش زیادی از آثار تاریخی کاوشنشده در اصفهان تخریب شد گذر کمر زرین و مجتمع تجاری که در جوار آن ساخته شده استعکسها از سمیه حسنلو، خبرنگار ایسنا
انتهای پیام