به نقل از «ایسنا»

سقاخوانی، شروه‌ای در استقبال از قافله حسینی

تاریخ انتشار: ۱۷ شهریور ۱۳۹۷ | کد خبر: ۲۰۵۱۶۳۵۵

حماسه کربلا، از روشن ترین وقایع جاودانه تاریخ بشریت است و هنوز که هنوز است با گذشت 14 قرن از این واقعه بزرگ، ابعاد تازه آن، با عزت و عظمت، روایت می‌شود و سرزمین کوچک کربلا وسعتی به بزرگی دل‌های همه عاشقان پیدا کرده و شوق را در جان آن‌ها زنده کرده است، اما در شمالی ترین نقطه استان اصفهان و در شهر تاریخی نوش آباد، سقاخوانی، سبکی دیگر از عزاداری است که در یک قرن گذشته از شامگاه عید غدیر در استقبال از قافله حسینی برگزار می شود.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

به گزارش ایسنا، آیین های سنتی نوش آباد در پاسداشت حماسه حسینی، علاوه بر سقاخوانی، شامل پنجه بندی حسینیه در نخستین روز محرم، طوغ برداری، کُتَل و کشته برداری در روز عاشورا، خیمه کوبی در عصر هشتم و خیمه برداری در عصر یازدهم محرم است که در فهرست میراث معنوی کشور به ثبت رسیده است.

یکی از پیشکسوتان سقاخوانی نوش آباد در خصوص این آیین به خبرنگار ایسنا، گفت: سقاخوانی نوش آبادکه از مشهد الگو برداری شده در حسینیه هئیت حسینی برگزار می شد و شبیه نوعی از شروه خوانی ساکنان مناطق جنوب ایران را تداعی می کند و بیش از یک قرن است که نسل به نسل و سینه به سینه همچون میراثی گرانبها در نوش آباد حفظ شده است.

حاج احمد ساجدی افزود: سقاخوانان در سه دسته استاد، شاگرد و جوانان به صورت حلقه های عزا دور هم می نشینند و به شیوه ای خاص اشعاری را در مدح و منقبت کاروان حسینی می خوانند که منزل به منزل حرکت قافله سالار عاشقان را برای شنوندگان تصویر می کند.

این شاعر آیینی اظهار کرد: آنچه در مناطقی چون کاشان به نام سقایی برگزار می شود، افرادی هستند که در مراسم سید و سالار شهیدان جهان، مشک یا کوزه آب بر دوش گرفته و در میان جمعیت با خواندن اشعاری به ذکر مظلومیت حضرت ابا عبداله الحسین (ع)می پردازند، اما سقاخوانی نوش آباد، سبک خاصی از عزاداری است.

رییس پژوهشکده کاشان شناسی دانشگاه کاشان نیز به خبرنگار ایسنا، گفت: سقایی یکی از با وقارترین آیین‌هایی عزاداری است که در محرم برگزار می شود و محدود به شهرهایی مثل همدان، کاشان، تهران، تبریز، قم، یزد، اراک، کرمان، نوش آباد، نیاسر و حتی شهرهای عتبات عالیات در عراق می شود.

محمد مشهدی نوش آبادی اظهار کرد: بنابر گفته پژوهشگران آیین‌های عزاداری، سبک و شیوه سقایی که توسط شهروندان نوش آباد برگزار می شود باشکوه‌ترین نوع آیین سقایی ایران است.

وی با اشاره به سبک و زمان سقاخوانی، افزود: ترکیب سقاخوانان نوش آباد در حسینیه یا محل سقاخوانی چهار حلقه جدا ازهم هستند و به این ترتیب که به دو دسته و هر دسته به یک گروه اصلی به عنوان نقیب یا استاد و یک گروه سایر عزاداران هستند و به اصطلاح  شاگردان تقسیم می شوند.

این پژوهشگر ادبیات آیینی تصریح کرد: دو گروه نقیب قطعات اصلی شعر را خوانده و دو گروه شاگرد که معمولا تعدادشان از گروه اصلی بیشتر است بندهای قطعات را که در قالب ترجیع و یا ترکیب بند است و یا یک مصرع از هر بیت را، پاسخ می‌گویند.

وی تاکید کرد: شعر سقایی ذکر مصیبت های عترت رسول خدا به ویژه امام حسین(ع) و یارانش است که به صورت نوحه سرایی دسته جمعی و هماهنگ اجرا می شود، اما سینه زنی، زنجیرزنی، سنج و طبل زنی در اجرای آن دخالتی ندارد.

محرم و موسیقی محرم همچون نخ تسبیحی است که همه قوم‌ها را در تمام عصرها و نسل‌ها به هم پیوند داده و حتی ظهور تکنولوژی مدرن و فرهنگ وابسته به آن نتوانسته خللی در روابط اجتماعی و احساس ملی و مذهبی مردم وارد کند.

ساجدی ادامه می‌دهد: از ورود این سبک عزاداری به نوش آباد اطلاع دقیقی نداریم، اما در سابقه 80 سال سقاخوانی من، مرحوم سیدمسلم سادات الحسینی، مرحوم عباسقی چاوشیان و مرحوم محمد ارفع تبار پسر باباحسین از جمله کسانی بودند که پیشکسوت سقاخوانی بودند که با اشعار وصاف بیدگلی، سقاخوانی می کردند. آقا مصطفی، سید شکراله و سید محمد آمیر علی اکبری پسران ملا سکینه هم از پیشکسوتان این آیین بودند. ملا سکینه نیز، معلم قرآن بود.

نویسنده کتاب آیین وفاداری نیز درباره این مراسم یه خبرنگار ایسنا، گفت: مردمان هر نقطه از جهان،‌ در محرم هر سال، به نوعی آداب ادب به پیشگاه امام حسین (ع) را به جا می آورند که این آیین‌ها، به یک فرهنگ پایدار تبدیل شده و سقاخوانی نیز یک هنر دینی و آیینی است که به نوعی هویت شهروندان نوش آباد را در پیشینه ای بیش از یک قرن را روایت می‌کند.

حسینعلی پورمدنی افزود: ذکرها در سقاخوانی نوش آباد، به صورت شعر و در قالب نوحه های حزین و سنگین است که در مقام موسیقی سنتی ایرانی و در مایه های شور، دشتی، ابوعطا، همایون، شوشتری و افشاری خوانده می‌شود.

وی تصریح کرد: در سقاخوانی مردم نوش آباد، آنچه بیشتر جلوه می‌کند، اشعار به کار رفته و محتوای آن است که شامل مفاهیم قرآنی و عرفانی و حقایق تاریخی است و اشعار سقایی را از سطح شعر عامیانه بالاتر آورده است.

یکی از پیشکسوتان سقاخوانی نوش آباد گفت: سقاخوانی، تاریخ کربلا را برای شنونده روایت می کند تا او خود قضاوت کند. آنجا که در وصف و بیان علت حج نیمه تمام حضرت اباعبداله الحسین علیه السلام، می خوانیم:

"از حریم کعبه عزم کربلا دارد، حسین

عزم جانبازی به راه کبریا دارد، حسین

تا نیابد از جفا بر بست یزدانی گزند

انصراف از حج خود ، خون خدا دارد حسین"

علی چاووشیان با اشاره به مناسک خاص محرم در نوش آباد افزود: پس از ده شب سقاخوانی در مرکزحسینیه، سقاخوانان، در آخرین شب از ذیحجه در کوچه ها و خیابان می گردند و  خبر رسیدن محرم را به همگان اعلام می کنند.

"زهرسو نوحه وبانگ فغان می آید، گویا محرم

شده نوای یاحسین برگوش جان می آید، گویا محرم شده"

پورمدنی گفت: سقاخوانی مردم نوش آباد، در صبح تاسوعا نیز آداب خاصی دارد به طوری که سقاخوانان در کوچه ها می گردند و برای درگذشتگان به فاصله دو محرم، فاتحه خوانی می کنند و خانواده اموات نیز به یادبود، پرچمی را به هیات هدیه می کند.

 وی افزود: سقاخوانی روز عاشورا، فقط توسط سادات محل اجرا می شود. در این روز، سادات هیات حسینی، شال‌های سبز، بر گردن انداخته و پیشاپیش هیات سینه زنی و پس از تابوت نمادین کشته، حرکت می‌کنند و اشعار این روز نیز حامل پیام قیام حسینی است:

"آن عاشقی که جان داد، تا زنده دین بماند

جسمش به خاک و خون خفت، در کربلا ، حسین است

آنکس که با قیامش از مکتب شهادت

درس جهاد و نهضت ، داده به ما حسین است

آزاده مرد باشید گرحق نمی پرستید

آن رهبری که فرمود، این نکته را حسین است".

ساجدی گفت: با افزایش جمعیت، هیئت های دیگری نیز راه اندازی شد و تا جایی که به خاطر دارم، مرحوم نعمت اله ترابی و برادرش مرحوم رحمت الله، برای هئیت ابوالفضلی، سقاخوانی می‌کردند و مرحوم جعفرقلی اشرفی نیز برای هئیت علی اکبری سقاخوانی می کرد. 

چاووشیان افزود: پیش از اینکه حسینیه ساخته شود، سقاخوانی به دعوت اهل محل در منزل آنها برگزار می شد. زنده یاد میرزا حسن و میرزا حسین کبریایی و آقا جواد هاشمی، نسخه های خطی از اشعار صغیر اصفهانی، خباز کاشانی و شرمی کاشانی را می خواندند.

به گزارش ایسنا، ایران، کشور بزرگی است که عظمت آن در بزرگی دل‌های مردمان آن در گوشه گوشه آن است. مردمانی که دلشان از عشق و ایمان وسعت گرفته است و چه رستگاری عظیمی است برای آنها که در نیایشگاه زندگی، خدا را لمس می کنند.

گزارش از: سید جلال جلیلی، خبرنگار ایسنا در کاشان

انتهای پیام

منبع: ایسنا

کلیدواژه: استخدام تعزيه سقاخوانی منطقه اصفهان

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۰۵۱۶۳۵۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

از فرونشست زیرگذر امام حسین و انسداد راه ها تا آبگرفتگی منازل

تین نیوز

بارش های بهاری در شهر جهانی یزد پیامدهای متعددی از جمله آبگرفتگی واحدهای مسکونی، گرفتار شدن خودروهای عبوری و فرونشست برخی خیابان ها را به همراه داشت.

به گزارش تین نیوز به نقل از ایلنا، بعد از افتضاح مدیریتی سیل قبلی در استان یزد، شهرداری یک پروژه چند میلیارد تومانی با هدف مدیریت سیل در شهر و عدم تکرار فاجعه قبلی اجرا کرد.

ماه ها مردم عملیات عمرانی شهر را تحمل کردند اما باران امشب که در مقایسه با سیل قبلی بسیار کمتر است مجداد شهر را در تسخیر خود درآورده و کمتر معبری است که آبگرفتگی نامتوازن نداشته باشد.

از دیگر پیامدهای این بارش فرونشست زیرگذر میدان امام حسین واقع در هسته مرکزی شهر یزد و فرونشست زمین در بخشی از خیابان شهید رجایی بوده و موجب تغییر بخشی از مسیر های اتوبوس شهری پایانه دولت آباد شده است.

به گفته مدیرکل مدیریت بحران استانداری یزد سه واحد مسکونی در ابراهیم آباد و ۲ واحد هم در ده جمال شهرستان بهاباد دچار آسیب شدند.

محمدعلی ملک زاده افزود: همچنین جاده چوپانان، دربید، هامانه و کنجکوه به علت روان آب مسدود است و امکان تردد وجود ندارد و چندین خودرو در مسیر اردکان به علت سیلاب گرفتار شدند.

وی از جاری شدن سیل در اکثر رودخانه ها و مسیرهای منتهی به مناطق مختلف به خصوص در روستاها خبر داد و ادامه داد: شهروندان از ترددهای بیجا و غیر ضرور پرهیز کنند.

آخرین اخبار حمل و نقل را در پربیننده ترین شبکه خبری این حوزه بخوانید