به نقل از «ایران آنلاین»

عباس کاظمی: خرید به مثابه بخشی از شهروندی ما است

تاریخ انتشار: ۱۹ شهریور ۱۳۹۷ | کد خبر: ۲۰۵۵۱۳۷۸

خرید بخشی از زندگی روزمره است و نمی توانیم آن را از زندگی روزمره جدا کنیم، منتها نکته این است که برخی از فعالیت های روزمره ما می تواند ابزار دست قدرتمندان قرار بگیرند. خرید کردن هم می تواند این ابزار باشد به این شکل که با تشویق مردم به خرید کردن آنها را به این سمت سوق دهیم که به جای تعامل با آدم ها بیشتر به تعامل با کالاها بپردازند، در چنین شرایطی داشتن یک کالا به فرد هویت می دهد تا بودن در کنار دیگری.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

ایران آنلاین/ گروه اندیشه:

 اصطلاحاتی مثل خرید درمانی یا اعتیاد به خرید را شاید خیلی از ما شنیده باشیم به این معنی که فرد برای بهبود حال و احوالش به مرکز خرید می رود یا افرادی که انقدر به خرید معتادند که گاهی ناچارا مجبور می شوند که تحت درمان روانکاو قرار بگیرند و این اعتیادشان را درمان کنند. همه این نکات نشان می دهد که خرید یک مسئله ساده و پیش پا افتاده نیست بلکه یک کنش اجتماعی است که جای بحث دارد. برای بحث مفصل درباره خرید، سراغ عباس کاظمی، عضو هیأت علمی پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم رفتیم و با او گفتگوی مفصلی راجع به خرید، انواع خریداران، پرسه زنی و ....انجام دادیم. کاظمی تاکنون تحقیقات و پژوهش های مفصلی درباره موضوع خرید انجام داده است. «پرسه زنی و زندگی روزمره» و «امر روزمره در جامعه پسا انقلابی» از جمله کتاب های منتشر شده از وی است.

*می خواهم بحث را اینگونه شروع کنم که در ادبیات ما معمولاً خرید، معادل مصرف در نظر گرفته می شود و ما تقریباً به همه کسانی که اهل خرید هستند برچسب مصرف گرا می زنیم و گویی خرید و مصرف کردن را یک امر مذموم درنظر می گیریم نظرشما در این باره چیست؟

خرید هم مثل همه فعالیت های اجتماعی جنبه های متعدد دارد؛ جنبه مثبت، منفی و یا حتی جنبه خنثی. خرید کردن فی النفسه چیز بدی تلقی نمی شود، ولی اگر خرید جنبه اعتیاد آور پیدا کند مثل هر چیز اعتیاد آور دیگری مذموم به شمار می آید، چون به طور کلی تک بعدی شدن امر منفی و مذمومی است ولی نفس خرید جنبه های مثبتی مثل ارتباط، تعامل، آزادی و گردش اطلاعات را به همراه دارد، اما خرید اگر به عنوان شکلی از مصرف گرایی و یا اولویت زندگی یک نفر باشد می تواند به عنوان یک بیماری تلقی شود. بنابراین خرید کردن یک طیف است که هم می تواند خلاق گونه و همراه با ارتباط و آزادی و اینها باشد و هم می تواند با انقیاد و مصرف گرایی افسار گسیخته همراه شود.

*چه ارتباطی میان خرید و امر روزمره وجود دارد؟

خرید بخشی از زندگی روزمره است و نمی توانیم آن را از زندگی روزمره جدا کنیم، همانطور که نمی توانیم خوابیدن را از زندگی  روزمره جداکنیم، منتها نکته این است که برخی از فعالیت های روزمره ما می تواند ابزار دست قدرتمندان قرار بگیرند، حتی خوابیدن ما هم می تواند ابزاری به دست قدرتمندان باشد و آنها تعیین کنند که مردم بیشتر بخوابند کمتر کار کنند یا بالعکس. پس می بینید که حتی امری مثل خوردن و خوابیدن هم می تواند یک امر سیاسی شود. مثلاً اینکه ما الگویی از مصرف ارائه دهیم که مردم کمتر در داخل خانه غذا بخورند و بیشتر سراغ غذای بیرون بروند. این دستکاری ها سیستم اقتصادی و سیاسی را تغییر می دهد. خرید کردن هم می تواند این ابزار باشد به این شکل که با تشویق مردم به خرید کردن آنها را به این سمت سوق دهیم که به جای تعامل با آدم ها بیشتر به تعامل با کالاها بپردازند، در چنین شرایطی داشتن یک کالا به فرد هویت می دهد تا بودن در کنار دیگری. به خاطر همین خرید و امر روزمره با امر سیاسی به هم گره می خورد.

*خریدار تفریحی را می توانیم همان پرسه زن بدانیم؟

در اواخر دهه ۷۰ و اوایل سال هشتاد ما فکر می کردیم خریدار تفریحی می تواند قابلیت پرسه زن بودن داشته باشد و پرسه زن می تواند خودش را به شکل خریدار تفریحی دربیاورد، ولی پرسه زن اصلاً خریدار محسوب نمی شود و هدف اصلی اش خرید کردن نیست. خریدار تفریحی دو شکل دارد؛ آمدی خریدکنی تفریح هم بکنی یا آمدی تفریح کنی، خرید هم بکنی. پرسه زن به دسته دوم نزدیک است. اینجاست که مراکز خرید جدید تلاش کردند که پرسه زنان را هم تبدیل به خریدار کنند و موفق هم شده اند. در حالی که قبلاً اینطور نبود.

 

*درمقاله پرسه زنی جمله ای را نقل کرده بودید با این مضمون که قدم زدن اتلاف وقت است، ولی پرسه زدن نوعی زندگی است منظور این عبارت چیست؟

پرسه زدن یک نوع قدم زدن فرهنگی است، البته شباهتشان در این است که هر دو بی هدف هستند ولی منظور این عبارت این بوده که برای پرسه زن یک شأن خاصی قائل شود. کسی که شهر را خیلی خوب می بیند و درک می کند و مورد بازاندیشی قرار می دهد ولی قدم زدن همان معنی علاف را می دهد، بنابراین پرسه زدن یک شکل از قدم زدن ارتقا یافته است.

*دلیل اینکه برخی از مراکز خرید تبدیل به پاتوق می شوند چیست؟

وقتی مکان یک موقعیت هویتی پیدا کند و حس هویت به آدم ها بدهد، پاتوق می شود. مکان می تواند حس تمایز به آدم ها بدهد یا خاطره تولید کند و گذشته ما را به یادمان بیاورد. همه این ها می تواند ما را با آدم هایی که از پیش می شناسیم مرتبط کند. همه این ها باعث می شود که برخی از مراکز خرید تبدیل به مکان به معنای خاطره انگیزی و اینها شود. مثلاً در پاساژ  نصر بیشترین اجتماع محلی رخ می دهد، چون بسیاری از فروشنده ها و خریداران از پیش هم را می شناسند. از طرفی گیشا خیلی جایی برای اینکه آدم ها همدیگر را ملاقات کنند، ندارد و مرکز نصر یکی از مکان های ملاقات اجتماعی آدم ها با یکدیگر می شود. ممکن است مشتریان این مرکز خرید کم شده باشد ولی حضور اجتماعی آدم ها همچنان پررنگ است و با محله پیوند نزدیکی دارد.

*به عقیده شما خرید یک امر خصوصی است یا عمومی و اجتماعی؟

خرید در مرز بین امر عمومی و خصوصی است، یعنی هم امر عمومی است هم امر خصوصی؛ وقتی خرید می کنیم در عین اینکه در میان مردم حضور داریم و تعامل می کنیم به نوعی در تنهایی خود هم فرو می رویم و انگار خودمان را پشت کالاها مخفی می کنیم. خرید کردن به نوعی رفتن در درون خود میان موج مردم وکالاهاست، پس همزمان می تواند هر دو بعد را داشته باشد. هم آدم منزوی به خرید می آید و در تنهایی خودش غرق می شود و هم یک فرد اجتماعی به بیرون می آید تا با دیگران تعامل کند و به قول معروف دلش باز شود.

*به عنوان سوال پایانی اینکه، مواقع یا شرایط بحرانی در یک جامعه چه تأثیری بر روی رفتارهای خریدکنندگان دارد؟

گاهی اوقات خرید به عنوان یک مسکن و مواد مخدر عمل می کند که موقتاً افراد و خریداران را تخدیر و آرام می کند و باعث می شود برای لحظاتی افراد درد و رنج هایشان را فراموش کنند. در شرایط سخت و بحرانی حضور مردم در مراکز خرید باعث می شود که مردم فکر کنند این همه کالا و امکانات هست و از دیدن این فضا یک نوع حس خوب و محافظه کارانه می گیرند. همین الان هم می بیینیم که مراکز خرید شلوغ هستند حتی اگر خریدی صورت نگیرد./ مهر

منبع: ایران آنلاین

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت ion.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایران آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۰۵۵۱۳۷۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

کاظمی قمی: افغانستان شریک ما در مبارزه مشترک با تروریسم است

سفیر و نماینده ویژه ایران در افغانستان با اظهار اینکه تروریسم تهدیدی مشترک برای دو کشور است، تصریح کرد افغانستان را شریک ایران در مبارزه با تروریسم می‌دانیم. - اخبار بین الملل -

به گزارش دفتر منطقه‌ای خبرگزاری تسنیم، «حسن کاظمی قمی» سفیر و نماینده ویژه رئیس جمهور ایران در افغانستان در پیامی در «ایکس» نوشت: تروریسم و مشخصاً داعش خراسان یک تهدید مشترک برون پایه برای ایران، افغانستان و کشورهای منطقه است.

وی با تأکید بر اینکه طالبان شریک ایران در مبارزه با تهدید داعش است، افزود: ما افغانستان را شریک خود در مبارزه با این تهدید مشترک می‌دانیم و همکاری در این حوزه از اولویت‌ها خواهد بود.

کاظمی قمی پیش از این نیز تاکید کرده بود افغانستان مستقل ظرفیت پیشبرد روندهای توسعه‌ای با همسایگان را دارد.

کاظمی قمی: کشورهای منطقه برابر تروریسم متحدانه عمل کنندصلاحیت‌های نماینده ویژه سازمان ملل در افغانستان مشخص باشدافغانستان ظرفیت پیشبرد روندهای توسعه‌ای با همسایگان را دارد

 نماینده ویژه ایران در افغانستان چندی قبل در واکنش به حمله تروریستی در مسکو نیز گفته بود کشورهای منطقه باید برابر تروریسم با منشأ خارجی متحدانه عمل کنند.

پیش‌تر سفارت جمهوری اسلامی ایران در کابل در بیانیه‌ای ضمن محکومیت حمله تروریستی به نمازگزاران در هرات تصریح کرده بود: ایران آمادگی خود را جهت تقویت همکاری با حکومت سرپرست افغانستان جهت مبارزه با تروریسم اعلام می‌کند.

انتهای پیام/.