به نقل از «ایکنا»

آیات قرآن، زینت بخش سر در خانه‌های ایرانیان

تاریخ انتشار: ۲۳ شهریور ۱۳۹۷ | کد خبر: ۲۰۶۱۳۱۱۶

 

به گزارش ایکنا از آذربایجان‌شرقی، با ورود اسلام به ایران هنر و معماری دچار تغيير شد و مفاهيم اسلام یکی از مهم‌ترین عوامل شکل دهنده به آن شد. در معماری اسلامی بیش تر از آیات قرآن به عنوان برجسته ترین ابداعات هنر اسلامی مورد استفاده قرار می گرفت. اگر از خانه‌ها و بناهای قدیمی دیدن کنیم متوجه می‌شویم که در بسیاری از این اماکن در بخشی از سردر ورودی، سرستون‌ها و اتاق‌های حياط اندرونی تزیيناتی به صورت كتيبه نویسی با آیات قرآنی و احادیث نبوی ایجاد شده است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

در یکی از روزهای گرم تابستان امسال، هنگام برگشتن از گزارشی که در مصلی بزرگ حضرت امام (ره) تبریز برگزار شده بود، چشمم به کاشی فیروزه‌ای ظریفی افتاد با آیات قرانی، که سر در، یک خانه قدیمی کار شده بود. به خاطر خستگی و نبود نور کافی از آن صحنه عکس نگرفتم و به راه خود ادامه دادم. از فردای آن روز از هر کوچه‌ای که رد می شدم ناخودآگاه چشمم به سر در خانه‌ها می‌افتاد. از کوچه هایی که بارها از آنجا رد شده بودم ولی این آیات قرآنی نصب شده بر روی خانه‌ها را ندیده بودم. برای اینکه حکایت این سر درهای قرآنی را دریابم تصمیم گرفتم از آنها عکاسی کنم. به مدت یک هفته از محلات قدیمی تبریز مثل سرخاب و سنجران و راسته کوچه گرفته تا محله‌های برج نشین امروزی شهر را ساعت‌ها پیاده رفتم. جمله‌های عربی بسیاری را می‌دیدم که آرایه پیشانی خانه‌ها گشته بود و هنگام ورود به ساختمان،انسان را به یاد خدا و یکی از جلوه‌های مهر و رحمتش می انداخت. شروع به عکاسی از این آیات قرآنی نصب شده بر سر در خانه ها کردم. عکس‌های زیادی ثبت شد که در این گزارش فقط به بخش‌هایی از این عکس‌ها و چرایی نصب این آیات بر سر در خانه ها می پردازم.

 

یکی از آیاتی که بیش از همه بر سر در خانه‌ها مشاهده کردم، «بسم الله الرحمن الرحیم» بود. آموزه استفاده از این آیه و بر زبان راندن آن در آغاز کارها، برای انجام بهتر و با برکت‌تر آنها، از زیباترین و پر ارج‌ترین آموزه‌های دینی است. نقش و اهمیت شروع هرکار با نام پروردگار تا آنجا است که پیامبر(ص) می‌فرماید: هرکار مهمی که درآن «بسم الل» ذکر نشود، بی فرجام است. نوشتن بسم‌ا... الرحمن الرحیم بر سر در خانه‌ها، علاوه بر یادآوری این نکته که برای ورود به خانه، بسم‌ا... بگوییم، مآیه ایمنی از بلاها خواهد شد، چنانکه مرحوم «کفعمی»از پیشوایان دینی نقل کرده است: «هر کس لفظ الرحمن الرحیم را بر سر در بیرونی منزل خود بنویسد، از هلاکت در امان خواهد بود». بسم الله رمز بقا و دوام است زیرا هر جه رنگ خدایی نداشته باشد فانی است.

 

یکی دیگر از آیاتی که بر سر در بیشتر خانه‌ها به چشم می خورد، آیه شریفه و «ان یکاد...» بود. أن یکاد یا و أن یکاد، در شمار پر کاربردترین ایات قرآنی در زندگی مردم ایران قرار دارد. این آیه از قدیم یکی از پرکاربردترین طرح تابلو فرش‌های ایرانی بوده است. همچنین در محل کار،ادارات و روی اتوبوس و در خیلی از جنبه‌های دیگر زندگی همیشه این آیه ذکر ایرانیان بوده و هست. و «ان یکاد» آیه 52و51 سوره قلم است که به نام آیه چشم زخم نیز شناخته می شود. یکی از ایاتی است که،به شکل کامل نوشته می شود و به منظور دور کردن چشم زخم بر سر در خانه‌ها، نصب می‌گردد. چنانکه در شأن نزول این آیه نیز گفته‌اند که درباره چشم خوردن پیامبر(ص) از ناحیه عده‌ای از مخالفین بود (الکافی،4/567) و در برخی کتاب های روایی و دعایی خواندن و نوشتن آن را برای دفع چشم زخم حسودان و بد خواهان مفید دانسته‌اند. به عنوان نمونه،از امام حسن(ع) روایت شده است که فرمود: دوای درد چشم زخم، آیه:«و ان یکاد الذین کفروا…»است. (جامع الخبار/184).

 

آیه دیگری که در بیشتر سر در،خانه‌های قدیمی و جدید به چشمم خورد، آیه 40 سوره نمل یعنی آیه شریفه «هذا من فضل ربی» بود. دنیا پرستان مغرور، هنگامی که به قدرت می رسند، همه چیز را جز خود فراموش می‌کنند، و تمام امکاناتی را که بدست آورده‌اند، قارون وار که می‌گفت: «انما اوتیته علی علم عندی»: آنچه را دارم بر اثر علم و دانش من است (سوره قصص آیه 78) از ناحیه خودشان می دانند لا غیر، در حالی که بندگان خاصخدا به هر جا برسند می گویند: هذا من فضل ربی: این از فضل خدا است بر ما. نگارش این جمله قرآنی بر بالای درب خانه ها،نشانگر آن است که ساکنینش نعمت‌هایی را که خداوند به آنان ارزانی می‌دارد، همواره به یاد دارند و سپاس می­‌گویند و همه آنچه را که دارند،از فضل و رحمت خداوند می دانند،نه نتیجه شایستگی و تلاش خود و این، سبب افزایش نعمت بر آنان می گردد.

 

یکی دیگر از آیاتی که از قدیم بر سر در خانه‌ها نصب شده است آیه شریفه «انا فتحنا لک فتحا مبینا» است. سوره فتح از جمله سوره‌هایی است که پیامبر (ص) آن را بسیار دوست داشته است و فضائل فراوانی را برای خواننده آن بیان کرده است. این سوره پس از صلح حدیبیه بر پیامبر (ص) نازل شد و خیلی از مفسران منظور از فتح را همین صلح دانسته‌اند. برای کسی که سوره فتح را می خواند آثار و برکات فراوانی ذکر شده است. امام صادق (ع) فرمود: سوره فتح را بنویسید و همیشه همراه داشته باشید تا از خصومت و دعوا در امان باشید و در‌های خیر و خوبی به روی شما باز شود.

 

مردم ایران،از این آیات الهی که نماد فتح و پیروزی بوده و نمود گشایش و نصرت الهی است،به عنوان مایه‌های موفقیت و برکت در کارها بهره می‌جویند. فلسفه نگارش آن بر سر در خانه‌ها این است که وارد شوندگان به خانه، نگریستن و خواندن این آیه را،به فال نیک می‌گیرند و گشایش، پیروزی و بهروزی را از درگاه خداوند، برای اهل خانه خواستار می گردند. کفعمی نوشته است که اگر سوره فتح را بنویسید و به گردنتان بیاویزید از شر حاکم و سلطان در امان خواهید بود و اگر به دیوار خانه آویزان کنید شیطان به شما نزدیک نخواهد شد.

 

یکی دیگر از آیاتی که نه تنها بر سر در خانه‌ها که همیشه در تمام جنبه‌های زندگی ایرانیان به کار می رود «آیت الکرسی» است. شهرت آیه ۲۵۵ سوره بقره به آیةالکرسی، به صدر اسلام برمی‌گردد.

ترسیم رابطه­ خداوند با آفریدگانش به ویژه انسان و جامعیت این ترسیم در آیةالکرسی، موجب امتیاز این آیه بر دیگر آیات شده و مفسران را وا داشته‌است تا با اهتمامی ویژه، به شرح آن بپردازند یا در این باره نوشته‌های مستقلی بنگارند. شاید بد نباشد فلسفه نصب آیت الکرسی بر سر در خانه‌ها را هم با این حدیث تمام کنم، پیامبر (ص) به امیرالمومنین علی (ع) فرمودند: آنگاه که از منزل در پی حاجتی بیرون شدی آیت‌الکرسی تلاوت کن، زیرا موجب برآورده شدن حاجت می‌باشد.

 

در این گشت و گذار یک هفته‌ای از سر درهای قرآنی زیادی عکاسی شد که مجال آن نیست همه را توضیح دهم، آیات دیگری چون«نصر من اللّه و فتح قریب»، و«ید الله فوق ایدیهم»، «فالله خیر حافظا هو ارحم الرحمین» و... بر سر در خانه ها نوشته یا نصب می شود. نتیجه این که مردم ایران بعد از پذیرش اسلام با نوشتن و حجاري بخشي از آیات قرآني بر بناهای ساخته خود مهر تاییدی بر مسلمان بودن خود می زنند و ارادت خود را به پذیرش اسلام به خوبی در معماری نشان می دهند. هر یک از آیات نصب شده بر سر در خانه ها هم دارای برکات فراوانی است که هر کس بدان توسل جوید، بهره مند می گردد.

 گزارش از سعید صادقی

انتهای پیام

منبع: ایکنا

کلیدواژه: خبرگزاری قرآن خبرگزاری بین المللی قرآن اجتماعی آیات قرآن سر در خانه ها تبریز

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت iqna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایکنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۰۶۱۳۱۱۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

شخصیت و جایگاه حضرت حمزه سید الشهدا(ع) و عزاداری برای او به دستور رسول الله(ص)

حمزه(ع) یکی از شخصیت‌های بزرگ تاریخ اسلام است. ایثار، جهاد، هجرت و دفاع جانانه‌اش از پیامبر (ص) در مکه بی‌بدیل است و از نظر مفسران اسلامی آیاتی در قرآن در شأن آن حضرت نازل شده است. از جمله «وَالَّذِینَ آمَنُوا وَهَاجَرُوا وَجَاهَدُوا فِی سَبِیلِ اللّه، وَالَّذِینَ آوَوا وَنَصَرُوا أُوْلَئِکَ هُمْ الْمُؤْمِنُونَ حَقّا لَهُمْ مَغْفِرَةٌ وَ رِزْقٌ کَرِیمٌ» در شأن او و جمعی دیگر از مخلصان اصحاب پیامبر(ص) است. آیات زیادی در قرآن در شأن اوست که مفسرین ذیل آیات اشاره نموده‌اند اما آیه السابقون السابقون اولئک المقربون و چند آیه دیگر به تصریح برای تبیین شخصیت حمزه(ع) کافی است که چه نقش بزرگی در دین در دوره دعوت و استقرار و دفاع از حریم رسول الله(ص) ایفا کرد.

آیات ایمان در شأن او و حضرت علی(ع)

حمزة بن عبدالمطلب را در رأس مؤمنان حقیقی مشاهده می‌کنیم. ایمان آوردن در وضعیت سخت، یاری‌کردن و پناه‌ دادن به رسول خدا(ص) در مقابل دشمنان آنگاه که همه مشرکان و دشمنان علیه او بسیج شده بودند و در آیه شریفه «لاَیَسْتَوِی مِنْکُمْ مَنْ أَنْفَقَ مِنْ قَبْلِ الْفَتْحِ وَ قَاتَلَ أُوْلَئِکَ أَعْظَمُ دَرَجَةً مِنْ الَّذِینَ أَنْفَقُوا مِنْ بَعْدُ وَقَاتَلُوا»، حمزه در اول این صف از مؤمنان است که قبل از فتح، جان خویش را در طبق اخلاص گذاشت.

حضرت حمزه (ع) با دشمنان به قتال و جهاد پرداخت و به خیل اولین شهدای اسلام پیوست. قتال و شهادتی که با مثله و قطعه قطعه شدن اعضای بدنش توأم شد و علف‌های بیابان بر پیکر خونینش کفن شدند. البته آیات متعدد دیگری هست که سیدالشهدا، حمزه مصداق روشن و نمودار بارزی از این آیات است.

اولین عزاداری در اسلام برای حمزه بود

پس از ایمان حمزه به پیامبر(ص) و در آمدن به جرگه دعوت‌شدگان، اسلام قدرتی گرفت و بسیاری به جهت ایمان حمزه به سوی اسلام گرویدند. شهادت او نیز برای اسلام گران بود، چون هیبتی داشت که دل دشمن را به ترس و اضطراب می‌انداخت. حمزه کسی است که پیامبر(ص) پس از شهادتش بر او بسیار گریست و زنان انصار و مهاجرین را فرمود تا برای او اقامه عزا و گریه کنند و این اولین عزاداری در اسلام برای عزیز پیامبر (ص) بود.

شهادت او فقدانی برای اسلام بود و برای پیامبر غمی جانکاه بود که هرگز جبران نشد. شیخ صدوق در ضمن حدیث مفصلی از سلمان نقل می‌کند: «در ایام بیماری رسول خدا(ص) در روزهای آخر زندگی، حضرت فاطمه زهرا(س) وقتی ضعف شدید را در پدر بزرگوارش دید گریست. رسول خدا(ص) برای تسلی و آرامش دخترش از عنایات و برکات خداوند بر اهل بیت (ع) سخن گفت.

حمزه سیدالشهدا اول است

در اسلام دو سید الشهدا هست یکی حمزه(ع) و دومی امام حسین(ع) هر یک از این دو شهید در حیات اسلام به نوعی نقش تعیین کننده دارند. پیامبر اکرم(ص) در گفتگو با دخترش فاطمه زهرا(س) بخشی از نعمت‌های خدا را که بر این خاندان ارزانی داشته است برشمرد تا بدین جا رسید: دخترم! ما اهل بیتی هستیم که خداوند 6 صفت و ویژگی را بر ما عطا کرده است که بر هیچ یک از گذشتگان و آیندگان عطا نکرده است. زیرا پیامبر ما سید انبیا و مرسلین است و آن پدر تو است و وصی ما سید اوصیا است و آن همسر تو است و شهید ما سیدالشهدا است و آن حمزة بن عبدالمطلب عموی پدر تو است. فاطمه(س) گفت: ای فرستاده خدا، آیا او فقط سید شهیدانی است که با وی به شهادت رسیده‌اند؟ پیامبر فرمود: نه، بلکه او سید شهدای اولین و آخرین، به جز انبیا و اوصیا است.

و در ادامه فرمود: ما فرزندان عبدالمطلب، سروران اهل بهشتیم. رسول الله، حمزه سیدالشهدا، جعفر ذوالجناحین، علی، فاطمه، حسن، حسین و مهدی (عج)، با اینکه پیامبر (ص) بیش از هفت عمو داشت، اما عمویی چون حمزه و ابوطالب نداشت، ابوطالب در دوره حیات خود و با تقدیم فرزندان خود به محضر پیامبر از دین حمایت کرد تا او زنده بود، کسی جرأت اذیت حضرت را نداشت. به همین خاطر سال وفاتش عام الحزن پیامبر بود. حمزه پس از ابوطالب بزرگ‌ترین پشتیبان پیامبر (ص) بود، لذا فرمود: «اَحَبّ اِخوانی اِلَیَّ علّی بن أبیطالب و أحَبّ أعْمامی‌ اِلیَّ حَمْزَة»؛ محبوب‌ترین برادرانم علی بن ابیطالب و محبوب‌ترین عموهایم حمزه است.

نام حمزه محبوب‌ترین ‌ها

یکی از اصحاب پرسید: یا رسول الله! خداوند فرزندی عنایت کرده نامش را چه بگذارم. فرمود: «سَمِّهِ بأحَبِّ الأسماء اِلیّ حَمْزه»، نام او را که همنام محبوب‌ترین نام‌ها نزد من است بگذار و آن حمزه است. ابن حجر عسقلانی نقل می‌کند که رسول خدا(ص) چون در کنار جسد مُثله شده عمویش حمزه نشست، خطاب به وی چنین فرمود: «رَحِمکَ اللّه أی عمّ، لَقَدْ کُنتَ وَصُولاً لِلرَّحِمِ فَعُولاً لِلْخیرات»، ای عمو! خدای رحمت کند تو را که در صله رحم و انجام‌دادن کارهای نیک فعال و کوشا بودی.