به نقل از «ایکنا»

نظریه‌ای در باب تحول عزاداری در ایران

تاریخ انتشار: ۲۴ شهریور ۱۳۹۷ | کد خبر: ۲۰۶۳۰۲۹۱

به گزارش ایکنا؛ حسن محدثی گیلوایی در این یادداشت می‌آورد: «این کلمات را بوالهوسانه ننوشته‌ام بل‌که در معنای تخصّصی به‌کار می‌برم. شاید به زودی سخن‌رانی‌ای با همین عنوان برگزار کنم و شاید با همین عنوان کتابی بنویسم. بیش از یک دهه است که نظریه کارناوالی شدن عزاداری عاشورا را در ایران مطرح کرده‌ایم. در آغاز دو جامعه‌شناس دین و دو هم‌کار ارج‌مند (دکتر سارا شریعتی و دکتر شجاعی‌زند) با این نظریه در باب تحوّل عزاداری در ایران مخالفت کردند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

بعدها دوست و هم‌کار عزیز من دکتر جبّار رحمانی با این نظریه مخالفت کرد. ولی در تمام این سال‌ها هر چه بیش‌تر مشاهده کرده و خوانده‌ام، بیش‌تر در باب صحت آن اطمینان یافته‌ام.

داستان حسین بن علی، تراژدی‌ای تحقّق یافته در تاریخ است. حسین قربانی جامعه‌ای منحط است؛ جامعه‌ای که در طی چند دهه پس از وفات پیامبر توسّط جانشینان‌اش به انحطاط کشیده شده است. حسین انسان والایی است که در جامعه‌ای منحط ناچار است بین خیر و شر انتخاب کند. او می‌کوشد از سقوط در "ابتذال شر" (تعبیر هانا آرنت) بگریزد اما سرانجام مجبور است بایستد و رو در رو با نیروهایی که تجسم چنین ابتذالی هستند، بجنگد و قربانی شود. قربانی شدن انسان والا در جامعه‌‌ای منحط برخلاف نظر علی شریعتی، فقط حکومت ظالم را رسوا نمی‌کند بل‌که بیش از همه جامعه‌ای منحط را رسوا و افشا می‌کند. حسین اگر زنده هم می‌ماند، قربانی می‌شد اما دیگر قربانی شدن‌اش با عزّت و سرفرازی هم‌راه نبود. انسان والا در جامعه منحط قربانی است؛ خواه بمیرد و خواه زنده بماند.

جامعه ما جامعه‌ای منحط است، چون داستان انسان والا (حسین) را در قالب عزاداری به‌نحو کمیک بازپرداخت میِ‌کند و نمایش می‌دهد و عزاداری را کارناوالی کرده است. در این تبدیل تراژدی (به‌عنوان ژانری که قرن‌ها برای ترویج و تبلیغ فضیلت به‌کار رفته است)، حکومت و مردم با هم هم‌دست‌اند. یکی داستان حسین را به ابزار ایده‌ئولوژیک و سیاسی تبدیل کرده است و دیگری آن را به ابزار تفریح و شادی. به قول آیت‌الله مطهری، مردم جامعه‌ای که قهرمانی چون حسین داشته باشند ولی وضع‌شان چنین باشد، مردمی سفیه‌اند.

حسن محدثی گیلوایی / 23 شهریور 1397»

منبع: ایکنا

کلیدواژه: خبرگزاری ایکنا عاشورا عزاداری ایکنا

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت iqna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایکنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۰۶۳۰۲۹۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

پایان همایش «حکمت مطهر» با موضوع استان مطهری و مسائل جوانان

به گزارش خبرگزاری صداوسیما،  در این همایش پس از برگزاری نماز به امامت حجت الاسلام حاج علی اکبری امام جمعه موقت تهران و اجرای نمایش دانشجویی، وحید یامین پور دبیر شورای عالی نوجوانان و جوانان با اشاره به اینکه مهم‌ترین مسئله شهید مطهری غرب بود گفت: شهید مطهری به عنوان یک روشنگر دینی و اجتماعی مسئله غرب را تبیین کرد. غرب به عنوان یک کلیت منسجم که سرآغازی در تاریخ دارد و با گونه‌ای از هنر و شئون تمدنی تجلی کرده است، بعد از گذشت چند دهه در شئون سیاسی عالم گیر شد. مسئله تاریخ بشریت غرب بوده است و شهید مطهری به همین وجه مسئله غرب برایش دغدغه بود یعنی جبهه‌ای را برای خود در مباحث دانشگاهی انتخاب می کرد که ناظر به صور فکر و آکادمی جهان ما بود.

یامین پور افزود: اگر شهید مطهری به شهادت نمی‌رسید تمرکز فکری‌اش از مارکسیسم آرام آرام به لیبرالیسم می‌آمد، چراکه مسائل روز جامعه برایش بسیار اهمیت داشت. تلاش وی در عرصه فکر، پیراستن دین از نفوذ تفکر‌های التقاطی بود. این مهم تقریباً در تمام آثار ایشان منور است.

وی گفت: در مواجهه با غرب شهید مطهری به نقطه‌ای از اسلام اتکا می‌کند که حقیقتی از آن به عنوان وجه عزت و خودباوری است همان وجه بازگشت به خویشتن که نقطه پیش برنده جامعه است.

وی افزود: این وجه دقیقاً همان وجهی است که امام از آن برای انقلاب کمک گرفته است. بخش عظیمی از تلاش شهید مطهری ارجاع به همین موضوع است. در جای دیگر وی اشاره می‌کند جامعه مانند انسان روح دارد و انبیا و رهبران کسانی هستند که می‌توانند روح جامعه را احیا کنند و آن را به هویت حقیقی خود بازگردانند، یعنی همان سنت الهی.

دبیر شورای عالی جوانان گفت: رهبر جامعه مسئولیت بسیار بزرگی دارد، اینکه دست جامعه را بگیرد و آن را پای همین سفره بنشاند. یکی از بزرگترین کار‌های شهید مطهری دور کردن جامعه از تفکر التقاطی بود. در واقع کل طرح شهید مطهری همین بود و بخاطر همین امام در مورد شهید مطهری با تأکید می‌گوید آرای شهید مطهری را بخوانید.

در این همایش حجت‌الاسلام رکوفیان هم گفت: ما با جوانی مواجه هستیم که عاشق غرب و اعمال غربی است، اما در مقابل برگرفته از بهترین هاست و می تواند اتفاقات بسیار بزرگ جهانی را رقم بزند. در این جامعه، جوان ما درگیر یک جنگ ترکیبی همه جانبه است که بخشی از آن داخلی و بخشی از آن خارجی است.

وی با طرح این گزاره که در نگاه شهید مطهری، تعریف جوان از اندیشه او می‌آید افزود: کسی جوان است که اندیشه اش جوان است. اندیشه جوانی یعنی اندیشه تغییر یعنی دلتنگ از یکنواختی.

این پژوهشگر حوزه فرهنگ با اشاره به اینکه جنگ شناختی یعنی جنگی که ارزش‌ها و باور‌ها و ادراک انسان را مورد هدف قرار داده است تا برداشت انسان از همه چیز متفاوت باشد گفت: جنگ شناختی در واقع وظیفه اش جادو کردن است، جنگ تغییر نگرش هاست و همه آن در ذهن انسان شکل می‌گیرد. این جنگ همه را و علی الخصوص نسل جوان را شامل می‌شود. هدف اصلی دشمن در این جنگ گرفتن اعتماد جوان ما و تغییر نگرش اوست. چاره جوانان ما تغییر نگرش به زندگی است.

رکوفیان سلاح دشمن را ناامید سازی دانست و افزود: در واقع جوان ما را دچار یک ابهام می کنند و به ترویج آن می‌پردازند و اعتماد جامعه نسبت به حاکمیت را از بین می‌برند. در جنگ شناختی دشمن به دنبال این است که جوان اصلاً فرصت فکر کردن نداشته باشد. در واقع میدان نبرد ذهن انسان است.