از انتقاد تند صالحی تا آرزوهای هسته‌ای ترامپ
تاریخ انتشار: ۲۷ شهریور ۱۳۹۷ | کد خبر: ۲۰۶۷۴۶۷۴
وین پایتخت اتریش این روزها میزبان شصت و دومین کنفرانس عمومی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی است؛کنفرانسی که در رده‌بندی برنامه‌های این سازمان مهم‌ترین گردهمایی اعضای آژانس به حساب می‌آید.
از ایران نیز علی‌اکبر صالحی، رییس سازمان انرژی اتمی و معاون رییس‌جمهور برای شرکت و سخنرانی در این کنفرانس به پایتخت اتریش سفر کرده است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
یکی دیگر از برنامه‌هایی که در دستور کار بحث‌های هرساله قرار دارد بررسی جزییات گزارش سالانه 2017 به خصوص بخش‌های مربوط به بودجه و مسائل مالی آژانس در بازه زمانی دو سال یعنی تا 2019 خواهد بود. یکی از موضوعاتی که به عنوان سوژه اصلی بحث در شصت و دومین کنفرانس سالانه در نظر گرفته شده برگزاری فروم علمی در تاریخ‌های 18 و 19 سپتامبر پیرامون تغییرات جوی در سطح جهانی است. در این فروم نمایندگان و کارشناسانی از بیش از 21 کشور حضور خواهند داشت تا درباره نقش علم هسته‌ای در تغییرات جوی اظهارنظر کنند.
**آژانس گرفتار میان برجام و امریکا
شصت و دومین کنفرانس عمومی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در حالی برگزار می‌شود که حیات مهم‌ترین توافق هسته‌ای چند دهه اخیر یعنی برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) به دلیل اقدام‌های یکجانبه امریکا در معرض خطر قرار دارد. دونالد ترامپ، رییس‌جمهور امریکا با خروج از برجام در ماه مه نه تنها آینده مراوده‌های مالی ایران با جامعه جهانی را در هاله‌ای از ابهام فروبرده بلکه سرنوشت توافق هسته‌ای به عنوان یکی از مهم‌ترین توافق‌ها در حوزه منع اشاعه و امنیت هسته‌ای در سطح بین‌المللی را نیز متزلزل کرده است. درحالی که آژانس بین‌المللی انرژی اتمی براساس متن صریح توافق میان ایران و 1+5 سابق (1+4 امروز) تنها وظیفه تایید پایبندی ایران به توافق هسته‌ای را برعهده دارد اما با توجه به اقدام‌های امریکا، مقام‌های متفاوت ایران در چندماه گذشته بارها هشدار داده‌اند که یکی از گزینه‌های پیش روی تهران در برابر خروج امریکا از برجام توسل به بند 36 برجام است که به ایران این امکان را می‌دهد که سطح پایبندی به تعهدهای هسته‌ای خود را بدون خروج کامل از برجام کاهش دهد.
در شرایطی که ایران از گام‌های برداشته شده توسط بازماندگان برجام برای حفظ این توافق رضایت نداشته و در مسیر کاهش سطح پایبندی قرار بگیرد، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نخستین مرجعی است که باید با این تغییر رویه در توافق هسته‌ای دست و پنجه نرم کند. از سوی دیگر، دونالد ترامپ و همراهان وی در کاخ سفید از جمله نیکی هیلی، نماینده امریکا در سازمان ملل در طول یک سال و نیم گذشته فشارهای سیاسی بسیاری را بر آژانس بین‌المللی انرژی اتمی وارد کرده‌اند و به عنوان نمونه دونالد ترامپ پاییز گذشته با وجود چند گزارش مشخص آژانس بین‌المللی انرژی اتمی مبنی بر پایبندی ایران به تعهداتش، عدم پایبندی ایران را رسما اعلام کرد و همزمان دولت امریکا، آژانس را برای بازدید از اماکن نظامی غیر هسته‌ای در ایران تحت فشار قرار داده و این در حالی است که آژانس تاکید دارد بر اساس پروتکل الحاقی که ایران پس از برجام داوطلبانه آن را اجرا می‌کند، بازرسان آژانس به مکان‌هایی در ایران سر خواهند زد که نشانه‌هایی از فعالیت هسته‌ای در آنها به این نهاد گزارش شده باشد.
یکی دیگر از ایرادهایی که رییس‌جمهور امریکا به برجام وارد می‌داند تاریخ انقضاهای موجود در آن برای تعهدهای ایران است و اصرار دارد که برخی از تعهدهای فنی تهران باید مادام‌العمر شوند. در چنین شرایطی هرچند که خروج امریکا از برجام به دلایل کاملا سیاسی بوده اما تبعات آن چه در حوزه عکس‌العمل‌های احتمالی ایران و چه در حوزه پیش‌شرط‌های امریکا برای توافق هسته‌ای جدید، پای آژانس بین‌المللی را به میدان می‌کشاند.
**مهر تایید دوباره آمانو
روز گذشته یوکیا آمانو، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در افتتاحیه شصت و دومین کنفرانس بین‌المللی بازهم برپایبندی ایران به تعهداتش تاکید کرد. یوکیا آمانو با تایید پایبندی ایران به برجام، راستی‌آزمایی عدم انحراف مواد هسته‌ای در دنیا را کاری مهم و بی‌نظیر در کمک به برقراری صلح و امنیت بین‌الملل توصیف کرد. در پیام ویدئویی یوکیا آمانو برای کنفرانس عمومی سالانه آژانس وی اعلام کرد که دیده‌بان هسته‌ای سازمان ملل در حال حاضر پادمان‌ها را در 181 کشور جهان اجرا می‌کند. مدیرکل آژانس بین‌المللی در ادامه افزود: ما با اجرای پادمان‌ها به تضمین نبود انحراف در کاربرد مواد هسته‌ای در اهداف غیر‌صلح‌آمیز کمک می‌کنیم. این، کاری مهم و بی‌نظیر در کمک به برقراری صلح و امنیت بین‌الملل است.
آمانو در حوزه توافق هسته‌ای ایران و تعامل‌های میان تهران و آژانس گفت: از کنفرانس عمومی پیشین تاکنون به راستی‌آزمایی و نظارت بر اجرای تعهدات مرتبط هسته‌ای ایران ذیل برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) ادامه داده‌ایم. ایران در حال اجرای تعهدات مرتبط هسته‌ای‌اش طبق برجام است. این بسیار حائز اهمیت است که ایران به پایبندی به این تعهداتش ادامه می‌دهد.آژانس کماکان به راستی‌آزمایی عدم انحراف در مواد هسته‌ای اعلام شده از سوی ایران طبق موافقتنامه پادمانی‌اش ادامه خواهد داد. ارزیابی درخصوص نبود مواد هسته‌ای و فعالیت‌های اعلام نشده در ایران نیز ادامه خواهد داشت.
**انتقاد تند صالحی از ترامپ
سخنرانی علی‌اکبر صالحی، معاون رییس‌جمهور و رییس سازمان انرژی اتمی در کنفرانس عمومی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بلافاصله به سرخط اخبارتبدیل شد. صالحی در سخنان خود تلاش کرد وزن بیشتری به تبعات سیاسی و امنیتی تصمیم ترامپ در خروج از برجام بدهد. وی سرنوشت برجام را یکی از مهم‌ترین نگرانی‌های جهانی برشمرد و با اشاره به فرآیند سخت و دشوار برای رسیدن به این توافق گفت: متأسفانه با وجود اینکه آژانس 12 بار به طور مستمر بر پایبندی جمهوری اسلامی ایران به مفاد این توافق گواهی داده است، ایالات متحده امریکا در می2018 تصمیم به خروج از این توافق گرفت، در حالی که قبل از آن نیز، چه در دولت قبلی و در دولت کنونی، به طور کامل به مفاد آن پایبند نبوده است.
وی این تصمیم یکجانبه امریکا را نقض صریح قطعنامه 2231 شورای امنیت سازمان ملل و ریشخند به اصول اساسی و شناخته شده حقوق بین‌الملل و چندجانبه‌گرایی برشمرد، که سرنوشت این دستاورد ارزشمند و منحصر به فرد علم دیپلماسی را با خطر جدی، با تأثیرات منفی بر صلح و امنیت منطقه‌ای و بین‌المللی، مواجه کرده است.
صالحی افزود: عکس‌العمل بین‌المللی به این اقدام غیرقانونی امریکا تردیدهای جدی را در رابطه با عقلانیت و اعتبار سیاست آن کشور ایجاد کرده است، این نگرانی صرفا به یکجانبه‌گرایی امریکا برنمی‌گردد بلکه همچنین با شرایط بسیار دشوار منطقه ما که مملو از آشوب‌های فراگیر و تهدیدات تروریسم است، مرتبط است.
رییس سازمان انرژی اتمی با اشاره به حمایت قوی ایران از ایجاد منطقه عاری از سلاح هسته‌ای در خاورمیانه از سال 1974 تاکنون، ابراز کرد: نمی‌توان بی‌توجهی عمدی برخی از کشورها نسبت به تهدید واقعی ناشی از امتناع لجبازانه رژیم اسراییل از پیوستن به معاهده عدم اشاعه هسته‌ای و در اختیار گرفتن زرادخانه هسته‌ای قابل توجه و رد هرگونه بازرسی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را شماتت نکرد.
این در حالی است که در مورد برنامه هسته‌ای ایران، همان‌طوری که در گزارش مدیرکل نیز آمده است، قوی‌ترین سیستم راستی‌آزمایی در مقایسه با سایر نقاط جهان در حال اجراست. این یکی از نمونه‌های بارز تناقض در دنیای امروز است که در رابطه با یک کشور پادمان معاهده عدم اشاعه هسته‌ای به طور جامع اجرا می‌شود، در حالی که در ارتباط با یک غیر عضو این معاهده کاملا چشمان‌شان را بسته‌اند و این رفتار فاحش تبعیض‌آمیز، به سخره گرفتن عدالت است.
معاون رییس‌جمهور همچنین با اشاره به تحولات و رایزنی‌های بین ایران و اتحادیه اروپایی افزود: با وجود روحیه‌بخش بودن این تحولات، ولی ضروری است این گام‌ها با اقدامات عملی و محکم‌تری تکمیل شود و رهیافت «اقدامات تدریجی» مکانیزم مناسبی در پاسخ به شرایط ناشی از سیاست لجبازانه امریکا در تضعیف قطعنامه 2231 شورای امنیت سازمان ملل متحد نیست.
وی همچنین در ادامه بر لزوم اجرای حرفه‌ای و غیرطرفدارانه وظایف توسط آژانس تاکید کرد و گفت: گزارشات فنی تنها باید با ارزیابی‌های هدفمند و به دور از عناصر سیاست‌زده تهیه شوند. صالحی در ادامه ابراز امیدواری کرد که پروسه رسیدن به «نتیجه‌گیری وسیع‌تر» در رابطه با برنامه هسته‌ای کشورمان تسریع شود. رییس سازمان انرژی اتمی در ادامه سخنرانی خود به تمایل جمهوری اسلامی ایران برای استفاده از علم و فناوری هسته‌ای برای مدیریت منابع آبی و پاسخ به تغییرات آب و هوایی، در کنار تولید برق، ارتقای سلامت، غذا و کشاورزی اشاره کرد و ماموریت اصلی آژانس در این رابطه را کمک به کشورهای عضو برای دستیابی به اهداف توسعه پایدار از طریق انتقال تجربه، تشریک دانش و ارایه تجهیزات لازم عنوان داشت.
رییس سازمان انرژی اتمی همچنین در ادامه به نقش مهم انرژی هسته‌ای در کاهش گازهای گلخانه‌ای و ارتقای امنیت انرژی از طریق ساخت نیروگاه برق هسته‌ای، پیگیری توسعه تکنولوژی گداخت و نیز پروژه‌های تولید ایزوتوپ اشاره کرد و گفت: جمهوری اسلامی ایران برای افزایش سهم انرژی هسته‌ای در ترکیب انرژی کشور، برنامه‌ریزی درازمدتی انجام داده است و در این راستا فازهای دو و سه نیروگاه برق هسته‌ای بوشهر را در دست اجرا دارد.
صالحی در ادامه به تلاش‌ها و اقدامات مهم به عمل آمده در راستای استفاده از بالاترین استانداردها برای تامین ایمنی نیروگاه‌ها، از جمله همکاری با اتحادیه اروپا، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و... اشاره کرد. رییس سازمان انرژی اتمی کشورمان همچنین با اشاره به امنیت هسته‌ای ابراز کرد که اقدامات موردنظر در این زمینه نباید مانع همکاری‌های عملی در زمینه فعالیت‌های صلح‌آمیز هسته‌ای یا موجب تضعیف اولویت‌های برنامه همکاری‌های فنی آژانس شود. وی همچنین به مهم بودن موضوعات تروریسم، حملات سایبری و قاچاق غیرقانونی اشاره و بر مسوولیت کشورها برای تأمین کامل امنیت هسته‌ای و نقش آژانس برای ارتقای زیرساخت‌های ملی در صورت درخواست آنان و به‌صورت داوطلبانه تاکید کرد.
معاون رییس‌جمهوری اظهار کرد: انتظار می‌رود آژانس بر اساس نیازها و اولویت‌های کشورها با آنها همکاری‌های فنی داشته باشد و ایران به عنوان یکی از کشورهای پیشرو در بحث هسته‌ای آماده است تا دستاوردهای خود را با سایر کشورها، به ویژه با کشورهای همسایه، به اشتراک بگذارد.
وی با استقبال از برگزاری کنفرانس وزرای آژانس در زمینه علم و فناوری در نوامبر 2018، ابراز امیدواری کرد که این کنفرانس فرصتی برای تسهیل انتقال علم و فناوری هسته‌ای به کشورهای در حال توسعه توسط آژانس باشد.
صالحی در انتهای سخنرانی خود نسبت به روزی که شعار «استفاده صلح‌آمیز انرژی هسته‌ای برای همه، و سلاح هسته‌ای برای هیچکس» در سطح جهان مورد پذیرش و اجرا درآید، ابراز امیدواری کرد.
**تفسیرهای متفاوت از سخنان صالحی
«تصمیم یکجانبه امریکا سرنوشت این دستاورد ارزشمند و منحصر‌به‌فرد علم دیپلماسی را با خطر جدی، با تاثیرات منفی بر صلح و امنیت منطقه‌ای و بین‌المللی، مواجه کرده است.» این جمله علی‌اکبر صالحی در کنفرانس عمومی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در رسانه‌های متفاوت بازتاب داشت و به تیتر گزارش‌هایی مشابه در رسانه انگلیسی رویترز و رسانه اسراییلی هاآرتص بدل شد.
رویترز با انتخاب این جمله به عنوان تیتر نوشت: خروج دونالد ترامپ از برجام در ماه مه این ترس را در دل بسیاری ایجاد کرده که برجام در نتیجه مقابله به مثل ایران از میان برود. هرچند که علی‌اکبر صالحی رییس سازمان انرژی اتمی ایران در وین تاکید کرد که خروج یکجانبه امریکا از این توافق بر روند صلح و امنیت در منطقه اثر منفی خواهد گذاشت اما جزییات بیشتری از این تفسیر خود ارایه نکرد.
رویترز در ادامه این گزارش تفسیر خود از اظهارات صالحی را ارایه داد و نوشت: نیروهای ایرانی در سوریه برای حمایت از دولت بشار اسد حضور دارند. جنگ در یمن نیز از سوی بسیاری به جدال نیابتی ایران با امریکا و عربستان سعودی تعبیر می‌شود. در نتیجه خروج امریکا از برجام برخی از تحریم‌های هسته‌ای ایران بازگشته و برخی دیگر نیز در ماه نوامبر بازخواهند گشت.
سخنان صالحی در حالی در پایتخت یک کشور اروپایی مطرح شد که تروییکای اروپایی به اضافه چین و روسیه تلاش می‌کنند روند فروش نفت ایران را به گونه‌ای که از تحریم‌های فرامرزی امریکا کمترین آسیب را ببیند، تضمین کنند. پیش از خروج ترامپ از توافق هسته‌ای با ایران برخی از کارشناسان مسائل امنیتی و چهره‌های رده بالاتر مانند جیم متیس وزیر دفاع در جلسات خصوصی به او هشدار داده بودند که هرگونه سرشاخ شدن با ایران در منطقه می‌تواند منافع مادی و معنوی امریکا در منطقه غرب آسیا را تحت‌الشعاع قرار دهد. اکنون نیز به نظر می‌رسد که رسانه‌های غربی پس از سخنان صالحی همین خط تحلیلی را دنبال می‌کنند.
**خط و نشان‌های ترامپ از تریبون آژانس
سخنان مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و رییس سازمان انرژی اتمی ایران در کنفرانس سالانه این آژانس تنها اظهاراتی نبود که نیم اشاره‌هایی به ایران داشت. ریک پری، وزیر انرژی امریکا نیز روز گذشته در این کنفرانس پیام رییس‌جمهور این کشور را برای شرکت‌کنندگان قرائت کرد. ایران، کره شمالی و سوریه سه سوژه‌ای بودند که دونالد ترامپ در این پیام به آنها اشاره کرده بود. درحالی که رییس‌جمهور امریکا از نظر حقوقی در موقعیتی نیست که از تریبون تنها مرجع بین‌المللی مسوول برنامه‌های هسته‌ای یک کشور، خط قرمز برای اعضا تعیین کند اما دونالد ترامپ باز هم نماینده خود را مکلف کرد تا راوی آرزوهای رییس‌جمهور امریکا درباره برنامه هسته‌ای ایران باشد.
ترامپ در این بیانیه گفته بود که تهران باید درباره دو مساله تضمین‌هایی بدهد: نخست آنکه برنامه هسته‌ای این کشور منحصرا صلح‌آمیز باقی بماند و دوم اینکه هرگونه مسیر دستیابی ایران به تسلیحات هسته‌ای «به صورت دایمی» مسدود شود. درحالی که رییس‌جمهور امریکا با خروج از برجام، متحدان خود در اروپا را زیرسوال برده اما وی در بیانیه‌ای که روز گذشته در صحن کنفرانس قرائت شد اشاره‌ای به این اقدام یکجانبه خود نکرد اما بازهم به سبک و سیاق چندماه گذشته برجام را توافقی معیوب خواند. در بخش‌هایی از این بیانیه به نقل از ترامپ آمده بود: امریکا صرفا به دنبال توافقی است که «به طور کامل به برنامه هسته‌ای ایران، فعالیت‌های مرتبط با اشاعه و همچنین فعالیت‌های بی‌ثبات‌کننده این کشور می‌پردازد.»
وزیر انرژی امریکا در ادامه درباره دلایل نقصان این توافق گفت: برجام به سوءعملکرد مداوم ایران نپرداخته است. اگرچه نمونه‌های سوء عملکرد ذاتا هسته‌ای نیست.علاوه بر این، بیانیه رییس‌جمهور امریکا تصریح می‌کرد که آژانس بین‌المللی انرژی اتمی باید بر همکاری ایران بر اساس راستی‌آزمایی قوی اصرار داشته باشد. درحالی که دستاوردهای نخستین دیدار کیم جونگ اون، رهبر کره شمالی با دونالد ترامپ، رییس‌جمهور امریکا در هاله‌ای از ابهام قرار دارد و هنوز هیچ توافق ملموس و عینی برای خلع سلاح هسته‌ای کره شمالی صورت نگرفته، ترامپ در بیانیه خود تاکید کرده است که اطمینان دارد «کیم جونگ اون» به آنچه ترامپ، آن را «توافق» اتمی حاصل شده میان دو کشور خوانده، پایبند خواهد بود.
وی علاوه بر این می‌افزاید که «البته خلع سلاح اتمی کامل» شبه‌جزیره کره نیازمند راستی‌آزمایی است.ترامپ همچنین در ابتدای پیام خود گفته بود: امریکا از همکاری‌های صلح‌آمیز هسته‌ای حمایت می‌کند که این شامل حمایت‌های واشنگتن از آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و همچنین سرمایه‌گذاری‌های امریکا در بخش توسعه رآکتورهای هسته‌ای نیز می‌شود. متن نامه ترامپ به شورای عمومی آژانس علاوه بر ایران و کره‌شمالی، درباره سوریه نیز بخش‌هایی را شامل می‌شود. رییس‌جمهور امریکا در این نامه گفته است: رژیم سوریه باید به طور کامل با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به منظور پایبندی به تعهدات توافقنامه پادمان همکاری داشته باشد.
منبع: روزنامه اعتماد؛ 1397،6،27
گروه اطلاع رسانی**2059**9131
منبع: ایرنا
کلیدواژه: سياسي اعتماد كنفرانس عمومي آژانس بين المللي انرژي اتمي برجام
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.irna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایرنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۰۶۷۴۶۷۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
آیا دکترین هسته‌ای ایران تغییر کرده است؟
دکترین هسته‌ای ایران کاملاً روشن و شفاف بوده اما از همه ظرفیت‌های موجود در حوزه هسته‌ای به‌منظور دستیابی به فنّاوری‌های روز نیز استفاده خواهد کرد.
ارسال چند پیام از سوی آمریکایی‌ها و سپس تکذیب آن حکایت از سردرگمی کاخ سفید در تحلیل وقایع منطقه پس از عملیات درخشان وعده صادق دارد. پیش‌ازاین نشریه انگلیسی آی در گزارشی نوشته بود که و بایدن همه گزینه‌ها را «روی میز» نگه می‌دارد و در نظر دارد تا توافق برای جلوگیری ایران از تولید سلاح‌های هسته‌ای به‌عنوان بخشی از تلاش‌های دیپلماتیک گسترده‌تر برای جلوگیری از جنگ همه‌جانبه در خاورمیانه را احیا کند.
این نشریه انگلیسی که به محافل دیپلماتیک در لندن نزدیک است در ادامه با اشاره به موضوع احیای برجام نوشته است که کاخ سفید در حال بررسی توافق هسته‌ای جدید با ایران درازای لغو برخی تحریم‌های اقتصادی علیه تهران است تا از یک جنگ تمام‌عیار در منطقه جلوگیری کند، یک دیدگاه در داخل دولت این است که رئیس‌جمهور فرصتی را برای آغاز مذاکرات دیپلماتیک برای احیای مجدد توافق هسته‌ای ایران می‌بیند.
پس از انتشار این گزارش روزنامه کویتی الجریده که مدعی انتشار اخبار محرمانه در منطقه است در خبری قابل‌توجه نوشت که ممکن است در آینده‌ای نه‌چندان دور مذاکرات مستقیم میان ایران و آمریکا درباره برجام نیز آغاز شود!
البته این اخبار دو روز پس از انتشار از جانب یک مقام سیاسی در آمریکا تکذیب شده است، ودانت پاتل معاون سخنگوی وزارت خارجه آمریکا در جریان کنفرانس خبری و در پاسخ به پرسشی در خصوص این دست گزارش‌ها اعلام کرد که در مورد راه‌های ارتباط خود با ایران ابراز نظر نکرده اما می‌بایست گفت آمریکا در حال مذاکره مستقیم با ایران در نیویورک یا هر جای دیگری در مورد برجام نیست.
برای مهار ایران با آنها گفتگو کن!
برخی آگاهان سیاسی اعتقاد دارند که انتشار این دست اخبار از سوی محافل خبری نزدیک به آمریکایی‌ها و تکذیب آن در تریبون‌های رسمی نشانه میل بایدن به تشویق تهران به آغاز مذاکراتی است که با دادن مشوق‌هایی ایران را در آستانه برگزاری انتخابات ریاست جمهوری در آمریکا مهار کند. به‌عبارتی‌دیگر آمریکایی‌ها پس از مشاهده ضرب دست ایران در عملیات وعده صادق به این نتیجه رسیده‌اند که افزایش فشار بر ایران کارکرد خود را ازدست‌داده و تنها گزینه فعال روی میز گفتگو است.
این گزاره شواهد قابل‌توجهی دارد؛ باوجودآنکه طرف آمریکایی باز کردن میز مذاکره با ایران را تکذیب کرده اما مدتی قبل متیو میلر، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا در پاسخ به این پرسش که آیا بایدن در حال بررسی مذاکرات دیپلماتیک برای احیای مجدد توافق هسته‌ای با ایران است یا خیر؟ اعلام کرد که دولت بایدن بر این باور است که یک مسیر دیپلماتیک بهترین راه روبه‌جلو است.
البته آمریکایی‌ها برای باز کردن کریدور گفتگو با ایران از یک سیاست پیچیده و ترکیبی استفاده کرده و مسیر ابهام را پیش می‌برند، کاخ سفید هفته قبل معافیت‌های تحریمی را که به ایران اجازه می‌داد در پروژه‌های هسته‌ای با طرف‌های بین‌المللی همکاری کند را تمدید نکرده اما در اقدامی متقابل در باغ سبز مذاکره را نیز باز گذاشته است، این تاکتیک نشان می‌دهد که سیاست آمریکا در قبال ایران افزایش فشار با راهنما زدن به‌سوی مذاکره است!
درحالی‌که آمریکا با عدم تمدید معافیت‌های هسته‌ای مرگ برجام را تائید کرده اما در آن‌سو در حال دادن تنفس مصنوعی بی‌نتیجه به آن است، این سیاست به معنای تمایل آمریکا به دادن مشوق جدید به ایران نیست بلکه ایجاد اتمسفری است که با تمسک به آن راهبردهای جدید بازدارندگی از جانب ایران را مهار کند.
شورای آتلانتیک در گزارشی درباره اهمیت مهار ایران با کمک سیگنال‌های برجامی نوشته است:
تنش چشمگیر بین ایران و رژیم صهیونیستی در هفته‌های اخیر پتانسیل بالایی برای اشتباه محاسباتی در فقدان کانال‌های ارتباطی مستقیم را نشان می‌دهد. اگر ایران تصمیم بگیرد وضعیت خود را به‌عنوان یک کشور دارای آستانه هسته‌ای کنار بگذارد و سیاست خود را به سمت دستیابی به سلاح هسته‌ای بچرخاند، این خطر حتی جدی‌تر خواهد شد. علیرغم پیام‌های گسترده‌ای که در روزهای قبل از حمله به تهران ارسال شد و از آن خواست از پاسخ مستقیم علیه اسرائیل خودداری کند، ایران تصمیم گرفت سیاست مهار خود را کنار بگذارد. ایران در این مرحله به دنبال احیای بازدارندگی خود علیه اسرائیل حتی به قیمت تشدید تنش نظامی احتمالی بود.
آیا دکترین هسته‌ای ایران تغییر کرده است؟
تغییر در دکترین هسته‌ای ایران یکی از گزاره‌های جدید غربی‌ها برای افزایش فشارهایی است که ایران را به سوی کانال‌هایی هدایت می‌کند که خروجی آن طرح مهار است.
یکی از مهم‌ترین بازیگران در این طراحی مدیرکل آژانس است؛ رافائل گروسی در مصاحبه‌ای با دویچه وله، ضمن این ادعا که ایران نه ماه‌ها بلکه چند هفته با داشتن اورانیوم کافی برای تولید یک بمب اتمی فاصله دارد، اما این به آن معنا نیست که ایران در آن فاصله زمانی سلاح هسته‌ای دارد یا خواهد داشت.
البته گروسی گفته است که نمی‌توان نتیجه مستقیم گرفت که ایران اکنون سلاح اتمی دارد. به‌رغم همکاری‌های ایران با آژانس، گروسی در این مصاحبه همچنین مدعی شد آژانس سطح دسترسی لازم در ایران را ندارد و به همین دلیل سؤالات زیادی مطرح است!
مدیرکل آژانس بار دیگر درباره مواردی سخن گفته که به تعبیرش «مسائل باقیمانده» نام داشته و اعلام کرده است که برای حل این موارد تمایل به سفر به ایران را دارد. به نظر می‌رسد که مدیرکل آژانس بابیان ادعاهای پرونده‌های مفتوح در سطح یک کاتالیزور برای اعمال فشار به تهران عمل می‌کند.
واقعیت آن است که در حال حاضر اقدامات آژانس چیزی بیشتر از یک مزاحمت سیاسی نبوده و ثابت‌شده است که قرار نیست قدمی در جهت حل سه موضوع فنی یعنی «حل‌وفصل موضوعات پادمانی»، «ارائه تضمین‌های ذاتی و اعتباری»، «لزوم رفع تحریم‌های بازدارنده» بردارد، ازاین‌رو در شرایط فعلی سفر گروسی به تهران بی‌معنا بوده و تا زمانی که در نقش مزاحم فعال قرار دارد گفتگوی او با مقامات ایرانی عبور از خطوط قرمز هسته‌ای محسوب می‌شود.
واقعیت آن است که دکترین هسته‌ای ایران کاملاً روشن و شفاف بوده اما از همه ظرفیت‌های موجود در حوزه هسته‌ای به‌منظور دستیابی به فنّاوری‌های روز نیز استفاده خواهد کرد، همچنین اظهارنظرهای شخصی باعث تغییر در خطوط کلی نظام نیز نخواهد شد.
همچنین باید به این نکته اشاره کرد که سیاست افزایش فشار و ارائه مشوق برای خروج ایران از مدار یک تاکتیک نخ‌نما شده است و اراده ایران در کنشگری فرا منطقه‌ای با این دست اظهارات ضد ایرانی همراه با سیگنال‌های مبهم دچار خلل نخواهد شد، عملیات موشکی اخیر سپاه پاسداران نشان داد دشمنان نه قادر به درک ابعاد گوناگون صبر استراتژیک ایران هستند و نه شناختی نسبت به قواعد نهان بازدارندگی در منطقه دارند!
این مطلب نخستین بار در سایت مشرق منتشر شده است.
تصادف مرگبار در محور دره شهر-بدره ۴ کشته برجای گذاشت