دل های ماتم زده در ظهرعاشورایی
تاریخ انتشار: ۲۹ شهریور ۱۳۹۷ | کد خبر: ۲۰۶۹۸۹۹۱
کرج-ایرنا- روز عاشوراست، از آسمان و زمین خون می بارد، خورشید امامت و ستارگانش غروبی حزن انگیز در میانه روز دارند و تاریکی بس عجیب زمین و زمان را فرا گرفته است لیک خصم جاهل همچنان برطبل نادانی می کوبد.
کربلا محزون و پوششی سیاه برتن دارد، رسول الله (ص )، علی مرتضی (ع) و فاطمه زهرا(س) نظاره گر حادثه ای عجیب در دشت تنهایی هستند، حسین (ع) طفل 6 ماهه در دست در میانه سپاهی بی شمار با لبانی خشک آب طلب می کند، تیرها می بارد، عباس علمدار و ساقی کودکان، پیکر مطهرش در گوشه ای از رزم تکه تکه است، آسمان از این همه بی وفایی شرم دارد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
رسول خدا (ص) درس اخلاق و انسانیت به امتش داده بود و انتظار داشت ، مهربان و رئوف باشند، از خصم بپرهیزند، با یکدیگر برادری پیشه کنند، در کنار ستایش خداوند و انجام کارهای نیک، اهل بیت پیامبر(ص) را گرامی بدارند.
پیامبر به امتش سفارش کرده بود که اهل بیت من در بین امت امانتدار هستند، با اهل بیت رسول الله(ص) مهربان باشند.
جاهلان دنیاپرست و خصم نادان چنان در گرداب قدرت موج می زدند و فراموش کرده بودند که راه را برچه کسی می بندند، آب را از چه کسانی دریغ می کنند، تیرها و تمام خصومتشان را برسرچه کسانی فرود می آورند.
ظهر عاشوراست، آسمان ها و زمین محزون است، فرزندان علی مرتضی (ع) و فاطمه زهرا (س) در محاصره تیرها خونین بال آسمانی می شوند و دشمن هلهله سرمی دهد ، حسین (ع) در میان دنیایی از تنهایی رو به آسمان، رسول الله (ص) و پدر و مادر را صدا می زند و ندای«هل مِن ناصر یَنصُرُنی» سر می دهد.
آری امت امانتدار خوبی نبود و در پس قدرت طلبی و دنیا طلبی اهل بیت رسول الله (ص ) را نشانه رفت، تمام خصم خود را سر اهل بیت رسول الله (ص) فرود آورد و در حرکتی ناجوانمردانه خود را خلیفه اسلام و وارث رسول الله (ص) قلمداد می کرد.
عاشورا پرده ای تاریک در دل تاریخ شد، سیاهی که نسل ها را محزون می کند و اشک ها بر دیدگان جاری می سازد، فریاد حسین از دل تاریخ می آید و آزادگان جهان همچنان ناله سرمی دهند که چرا عرشیان و خورشید تابناک امامت باید این طور برای جهل بشریت ذبح شوند.
حسین (ع) در اوج مظلومیش نهضتی برپا کرد که سال به سال گسترده این نهضت فراگیر می شود، سیدالشهدا (ع)
چنان بذر محبتی در دل ها کاشت که امروز عشق به آن حضرت در وجود میلیون ها انسان موج می زند.
اگر چه رخسار تابناک حسین (ع) در ظهر عاشورا غروب کرد اما رسم و آئین آن حضرت خورشیدی تابناک برای روشنایی دل های میلیون ها انسان عاشق شد.
حسین (ع) عشق به خوبی ها را در صحنه جنگ معنا بخشید ، نمازش نوید بخش فرداها شد و رفتار و کردارش به انسان ها خط و مشی دینداری و خدامحوری آموخت .
امام حسین (ع) عدالتخواه ، ظلم ستیز و قهرمان تاریخ شد، واقعه عظیم عاشورا پیام های اخلاقی، تاریخی، اعتقادی ، سیاسی بی شماری به بشریت داد.
آزادگی ،ایثار، توکل ، شجاعت، جوانمردی، وفا ، عزت و غیرت در کربلای عاشورایی به نمایش گذاشته شد و تحولی عظیم در بشریت به وجود آورد.
امروز پژوهشگران حوزه دینی، مهمترین عنصر در قیام عاشورا را امر به معروف و نهی از منکر می دانند و از حضرت اباعبدالله (ع) به عنوان شهید امر به معروف و نهی از منکر یاد می کنند.
استاد شهید مرتضی مطهری در این زمینه نوشته است که این قیام بزرگ 2 صفحه دارد ، یک صفحه سیاه و غم انگیز و مصیبت بار است و صفحه دیگر نورانی و سرشار از فضیلت، شجاعت و فداکاری است.
این استاد می افزاید: صفحه نخست بیشتر مورد توجه راویان و مردم قرار گرفته است در حالیکه صفحه دوم نیز باید برجسته شود تا عاشورا یک الگوی اخلاقی و تربیتی برای ما باشد.
شهید مطهری در نوشته هایش بر آشنایی صفات بسیار زیبای شخصیت امام حسین (ع) و سپس گریستن در سوگ از دست دادن او تاکید دارد.
حماسه ای که امام حسین (ع) در روز عاشورا خلق کرد در طول تاریخ بشریت بی نظیر است به همین دلیل است که ائمه (ع) سفارش کرده اند که هر سال در ایام محرم یاد و خاطره جانفشانی امام حسین (ع) و یاران با وفایش گرامی داشته شود.
*** ذلت ناپذیری و استکبارستیزی فلسفه اصلی مکتب عاشورا
حجت الاسلام حسین میرزایی از کارشناسان مذهبی البرز می گوید: روح ماه محرم و عاشورای حسینی، استکبارستیزی و ذلت ناپذیری است یعنی امام حسین(ع) به شهادت رسیدند، اما زیر بار ظلم نرفتند.
وی با اشاره به اینکه انقلاب اسلامی ایران نیز عاشورایی است ، شعار «ما اهل ذلت نیستیم» امام حسین(ع) همیشه باید در کشور زنده نگه داشته شود.
وی بیان داشت: محرم باید سنتی و اسلامی برگزار شود و تلاش شود حرام و خرافات در آن راه نیابد، زیرا اعمال محرم مانند عبادت است.
وی با تاکید بر اشاعه بیشتر امر به معروف و نهی از منکر در ایام محرم در کشور، خاطرنشان شد: فلسفه قیام عاشورا فریضه امر به معروف و نهی از منکر بود که هر چه امروز در جامعه پر رنگ تر شود، معضلات اجتماعی کاهش می یابد.
وی تصریح کرد: امام حسین(ع) که صحنه بزرگ عاشورا رقم زدند و حماسه جاویدان از خودگذشتگی در مسیر الهی را به ثبت رساندند، سعادت و خوشبختی را در تقوا و شهادت در راه خدا می دانستند و این باید الگودر جامعه ترویج و تقویت شود.
*** ماه محرم و زنده نگه داشتن دین اسلام
رئیس سازمان تبلیغات اسلامی البرز می گوید: یکی از برکات مهم ماه های محرم و صفر زنده نگهداشتن دین مبین اسلام و برقراری حکومت دینی است.
حجت الاسلام سید عباس مسعودی اظهارداشت: عزاداری در ماه های محرم و صفر برای مظلومیت اهل بیت عصمت و طهارت (ع) فضائل و آثار روحی و معنوی چشمگیری دارد.
وی بیان داشت: درس های مهم ماه محرم شامل فداکاری، بصیرت افزایی، اخلاص و تبیین حقایق دین است.
مسعودی تصریح کرد: روحانیان، مداحان و سخنرانان رسالت سنگینی برای بیان ابعاد مختلف نهضت عاشورا و اهداف قیام امام حسین (ع) در ماه های محرم و صفر بر عهده دارند.
وی اضافه کرد: ماه های محرم و صفر بهترین فرصت برای افزایش غیرت دینی و روحیه ایثار و شجاعت بین قشرهای مختلف مردم به ویژه نسل جوان است.
مسعودی افزود: روحیه ایثارگری و شهادت طلبی نوعی مصونیت سازی نسل جوان کشور در برابر تهاجم فرهنگی و جنگ نرم دشمنان است.
وی با اشاره به اینکه عاشورا درس آزادگی دارد، خاطرنشان شد:با وجود گذشت بیش ازیک هزار و 400 سال از واقعه کربلا و شهادت امام حسین (ع) و یاران با وفایش اما هنوز شیعیان جهان عزادار این واقعه هستند و هرچه می گذرد فرهنگ عاشورا گسترده تر می شود.
گوشه گوشه کربلا صحنه هایی محزون اما درس های بزرگی دارد از وفاداری حضرت ابوالفضل العباس (ع) ، مظلومیت حضرت علی اصغر(ع)، جوانمردی حضرت علی اکبر (ع) و حضرت قاسم (ع) ، آزادگی حربن یزد ریاحی، شجاعت و وفاداری یاران امام و درس های آموزنده و حکیمانه حضرت سید الشهدا (ع) سراسر حکمت و انتقال مفاهیم معنایی برای بشریت است.
امروز در عاشورای دیگر ایران و جهان محزون و خونبار است، میلیون ها انسان آزاده بر سر و سینه می زنند و ندای مظلومیت و حق خواهی حسین (ع) را در تاریخ و برای فردا ها به ودیعه می گذارند.
خواسته امت اسلام در عاشورای دیگر ، تعجیل در ظهور فرزند سیدالشهدا (ع) یعنی حضرت مهدی موعود(عج )
است تا جهان از ظلم و ستم مستکبران زمان آسوده شود.
مردم استان البرز شب گذشته و امروز در سوگ سیدالشهدا (ع) و یاران با وفایش اشک ماتم ریختند و نوجوانان و جوانان در میان سایر قشرها شور و حال خاصی به عاشورای حسینی بخشیدند.
عشق و دلدادگی هزاران عاشق و دلباخته حسین (ع) در ایران کوچک موج می زند و شعور و بصیرت امت ولایی صحنه های زیبایی از دلباختگی به خاندان رسول الله (ص ) به نمایش گذاشته است.
کوچه و پس کوچه ها ، خیابان ها ، شهرها و روستاهای البرز شور حسینی برپا شده و عاشقان و دلباختگان حضرت سیدالشهدا (ع) صحنه های عاشقی خلق می کنند.
دسته های سینه زن و زنجیر زن همچنان عزاداری می کنند و مظلومیت کربلای حسینی را فریاد می زنند.
البرزی ها با پخش غذاهای نذری از عزاداران و سوگواران پذیرایی می کنند، این آئین ها همچنان ادامه دارد.
در استان البرز بیش از 3 هزار هیات مذهبی فعالیت دارند.
2819/ 6155
منبع: ایرنا
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.irna.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایرنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۰۶۹۸۹۹۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
دلایل توصیه ائمه(ع) به زیارت حضرت عبدالعظیم(ع)
شاید بسیاری از زائران آستان حضرت عبدالعظیم (ع) ندانند که در روایات از ائمه(ع) آمده که ثواب زیارت آن حضرت برابر با زیارت امام حسین(ع) است اما چرا حضرت عبدالعظیم (ع) راهی شهر ری شدند و چه نقشی در ترویج معارف دین در این منطقه داشته و چگونه به جایگاهی رسیدند که چنین مورد عنایت و لطف ائمه(ع) قرار گرفتند؟
حجتالاسلام ابوالفضل حافظیان، نویسنده «مأخذشناسی حضرت عبدالعظیم حسنی(ع) و شهر ری» که فهرستنویسی نسخههای خطی کتابخانه حضرت عبدالعظیم را برعهده داشته است به معرفی تعدادی از کتابهایی پرداخت که در خصوص حضرت عبدالعظیم (ع) نوشته شده است و گفت: شیخ عزیزالله عطاردی کتابی با عنوان «عبدالعظیم حسنی حیاته و مسنده» (زندگانی حضرت عبدالعظیم حسنی (ع) و روایات او) نوشته است که کتاب ارزشمندی است. همچنین کتاب احوال حضرت عبدالعظیم حسنی نوشته شده توسط علی قلیمیرزا اعتماد السلطنه قاجار که اخیراً به چاپ رسیده و کتاب «جنات النعیم فی احوال سیدالشریف عبدالعظیم»، نوشته مولامحمد اسماعیل کزازی اراکی نیز از دیگر کتابهای خوب در خصوص حضرت عبدالعظیم(ع) است. این کتاب قبلاً به صورت چاپ سنگی چاپ شده بود اما بعدها در کنگره حضرت عبدالعظیم حسنی با تصحیح و شکل جدید به چاپ رسید که در این کتاب به صورت مفصل به شخصیت آن حضرت پرداخته شده است.
پیدا شدن نسخه کهن روایات حضرت عبدالعظیم
وی با اشاره به اینکه در خصوص حدیث عرض دین نیز مرحوم آیتالله صافی گلپایگانی در کتابی به شرح این حدیث پرداخته گفت: اخیراً در کتابخانهای در خارج از ایران نسخه خطی کهنی پیدا شده که روایاتی که حضرت عبدالعظیم(ع) روایت کردهاند در آن آمده بود. این جزوه نیز تصحیح و به چاپ رسیده است.
این متخصص کتابشناسی و نسخهشناسی در پاسخ به این سؤال که آیا احتمال دارد منابع کهنی در خصوص حضرت عبدالعظیم(ع) وجود داشته باشد که هنوز شناسایی نشده است؟ گفت: بله؛ حتماً منابعی در تاریخ اهل بیت(ع) وجود دارد که هنوز شناسایی نشدهاند یا نسخهای از آن به دست نیامده است. کتابهایی وجود دارد که به صورت مستقل به شخصیت ایشان پرداخته و کتابهایی نیز داریم که در خصوص اصحاب و روایات ائمه(ع) نوشته شده است که در این کتابها نیز از حضرت عبدالعظیم(ع) یاد شده و روایاتی که ایشان نقل کردهاند را بیان کردهاند. در کتابهایی که برای شرح حال رُوات نوشته شده است نیز نام عبدالعظیم(ع) آمده و از مراتب علمی و معنوی ایشان نیز سخن گفته شده است.
حجتالاسلام حافظیان در پاسخ به این سؤال که چرا حضرت عبدالعظیم(ع) ری را به عنوان مقصد هجرت خود انتخاب کرده بود؟ گفت: آن حضرت از سوی ائمه(ع) به شهرها و سرزمینهای مختلف رفته و به تبلیغ دین میپرداخت. به همین جهت خلیفه عباسی قصد کشتن ایشان را داشت و حضرت عبدالعظیم در حال خوف و ترس از سامرا خارج شدند و تصمیم گرفت به سمت ایران بیاید.
وی ادامه داد: یکی از دلایلی که بزرگانی از اهل بیت(ع) و اصحاب ائمه(ع) ایران را برای هجرت انتخاب میکردند این بود که دوست داشتند به دیدار و زیارت امام رضا(ع) بروند و لذا امامزادگان فراوانی در شهرهای مختلف ایران وجود دارد که به قصد زیارت امام رضا(ع) وارد ایران شدند اما در بین راه در اثر بیماری وفات یافتهاند و یا به شهادت رسیدند.
چرا حضرت عبدالعظیم به ری مهاجرت کرد
این پژوهشگر و مؤلف یکی از دلایل انتخاب ری توسط حضرت عبدالعظیم(ع) را ارتباطات خوب مردم ری با ائمه(ع) عنوان کرد و گفت: مردم ری با امام جواد(ع) در ارتباط بودند و سؤالات خود را برای ائمه اطهار(ع) ارسال میکردند. رسول جعفریان کتابی به نام مکتب و میراث شیعیان ری نوشته است که در این کتاب به علت مهاجرت حضرت عبدالعظیم(ع) به ری و ارتباط اهالی آن با ائمه اطهار اشاره کرده است. بنابراین شهر ری میتوانست محل مناسبی برای ورود حضرت عبدالعظیم(ع) باشد و ایشان از دست حکومت عباسی در امنیت باشد.
وی ادامه داد: طبق روایاتی نیز امام رضا(ع) دستور دادند که حضرت عبدالعظیم(ع) به ری بروند و معارف دینی را در آنجا تبلیغ کنند. البته ممکن است این دستور از سوی امام هادی(ع) صادر شده باشد. شهر ری بعد از این تاریخ نیز مرکز شیعه بوده و مدارس شیعی در آنجا وجود داشته و بزرگان زیادی از آنج برخاستهاند مثل مرحوم کلینی و شیخ صدوق که این نشان میدهد شهر ری مرکزی برای تشیع در جهان اسلام بوده است.
حجتالاسلام حافظیان در پاسخ به این سؤال که چند سال حضرت عبدالعظیم در ری حضور داشتند؟ گفت: بر اساس آنچه در کتابهای تاریخی آمده حدس زده میشود که ایشان در حدود سال 250 قمری به ایران آمده است. وفات ایشان را برخی از بزرگان در سال 252 قمری ذکر کردهاند. بنابراین حدود یک سال یا کمی بیشتر در ری بودند؛ البته مدتی نیز به صورت مخفیانه در منزل یکی از شیعیان زندگی میکردند و گاهی به صورت پنهانی از منزل خارج میشدند و به زیارت حضرت حمزه میرفتند و میفرمودند ایشان از اولاد امام کاظم(ع) است.
وی افزود: یکی از دلایلی که ایشان به ری آمد این است که مرقد امامزادگان در آنجا بوده و این مسئله نشاندهنده ارادت مردم ری به اهل بیت(ع) است. بعد از مدتی زندگی مخفیانه، مردم با حضرت عبدالعظیم(ع) آشنا میشوند و برای دریافت معارف دینی نزد ایشان میروند.
نویسنده کتاب «رسائل فی درایة الحدیث» ادامه داد: روایاتی که ایشان از اهل بیت(ع) نقل کردهاند به خصوص حدیث عرض دین که در آن معارف اسلامی درج شده است جنبه آموزشی مهمی برای شیعیان در طول تاریخ و به خصوص برای شیعیان آن عصر داشته است.
نسبی که به امام حسن مجتبی میرسد
وی به نسب حضرت عبدالعظیم (ع) نیز اشاره کرد و گفت: نسب ایشان با چهار واسطه به امام حسن مجتبی(ع) میرسد و ایشان ارتباط بسیار زیادی با امام جواد(ع) و امام هادی(ع) داشتند و بیشتر وقتشان را در همراهی با ائمه اطهار(ع) میگذرانده و معارف دینی را از حضرات کسب و به مردم منتقل میکرده است؛ بنابراین وقتی چنین شخصیتی وارد شهری شود که مردم آن شهر نیز علاقهمند به معارف شیعه هستند، خیلی میتواند مؤثر واقع شوند.
این مؤلف و پژوهشگر دینی عنوان کرد: شخصی نزد امام هادی(ع) رفت و سؤالاتی در خصوص معارف دینی پرسید؛ امام هادی(ع) وی را به حضرت عبدالعظیم(ع) ارجاع داد و فرمود شما که در شهر ری شخصیتی مثل عبدالعظیم دارید، سؤالاتتان را میتوانید از وی بپرسید. این مسئله نشان میدهد که حضرت عبدالعظیم(ع) این موقعیت را داشته که به ترویج احکام دینی بپردازد.
حجتالاسلام حافظیان خاطرنشان کرد: اطلاعات تاریخی گستردهای در خصوص فعالیتهای آن حضرت در آن دوران در شهر ری نداریم اما وجود چنین شخصیتی در شهر ری میتواند واسطه مستقیمی با اهل بیت(ع) برای مردم باشد.
وی در پاسخ به این سؤال که چرا ائمه(ع) بعد از وفات حضرت عبدالعظیم(ع) تلاش میکردند که ایشان را به مردم بشناسانند؟ گفت: در روایات است که زیارت حضرت عبدالعظیم(ع) در ثواب با زیارت امام حسین(ع) برابری میکند. همچنین نقل شده است که کسی که به زیارت ایشان برود بهشت بر او واجب میشود؛ این روایات نشان میدهد حتی پس از وفات حضرت عبدالعظیم(ع) ائمه(ع) تلاش میکردند ایشان را به مردم بشناسانند.
حرم حضرت عبدالعظیم (ع) محل استجابت دعا
این پژوهشگر ادامه داد: بیشتر علمای شیعه و رجالیون در کتابهایشان به مقامات حضرت عبدالعظیم(ع) اشاره کردهاند و بزرگانی مثل مرحوم میرداماد فرمودهاند که حرم حضرت عبدالعظیم (ع) محل استجابت دعا است. اینکه ائمه(ع) به زیارت حضرت عبدالعظیم(ع) را توصیه میکردند نشاندهنده عظمت شخصیت ایشان است و این ظرفیت وجود داشت که مرقد ایشان محوریتی برای اجتماعات شیعیان پیدا کند.
وی در خصوص اینکه چرا در حدیث آمده است که زیارت حضرت عبدالعظیم(ع) در ثواب، شباهت به زیارت امام حسین(ع) دارد، گفت: علمای بزرگ در این خصوص دلایل مختلفی را بیان کردهاند. جناب شیخ صدوق این روایت را در ثوابالاعمال آورده است. در کاملالزیارات نیز این حدیث آمده است. در لئالی الاخبار از امام رضا(ع) نقل شده است که «هر کسی بعد از وفاتم مرا زیارت کند من برای او بهشت را ضمانت میکنم و کسی که قادر بر زیارت من نیست پس به زیارت برادرم عبدالعظیم حسنی در ری برود» که نشاندهنده عظمت شأن و مقام ایشان است. همچنین در همین کتاب آمده است که امام رضا(ع) فرموده است اگر عاجز شدید از زیارت جدم حسین(ع) سید زاهد عابد جناب عبدالعظیم را در ری زیارت کنید که این کفایت میکند تو را از زیارت سیدالهشداء (ع).
حجتالاسلام حافظیان ادامه داد: یکی از ادلهای که برای مشابهت زیارت حضرت عبدالعظیم با زیارت سیدالشهداء(ع) نقل شده این است که در زمان امام هادی(ع) حکومت عباسی برای زیارت امام حسین(ع) شرایط بسیار سختی در نظر گرفته بودند و چه بسا شیعیانی که در راه زیارت سیدالشهداء به شهادت میرسیدند. به دلیل اینکه زیارت حضرت سیدالشهداء از بلاد مختلف بسیار سخت و تهدید آمیز و برای شیعیان خطرناک بود، ائمه(ع) شیعیان علاقهمند به زیارت سیدالشهداء را ترغیب میکردند که به زیارت حضرت عبدالعظیم بروند که وی هم از بزرگان منسوب به اهل بیت(ع) است.
وی افزود: البته احادیث مشابه این حدیث نیز در منابع شیعی آمده است. مثلاً از امام رضا(ع) نقل شده است که هر کس خواهرم حضرت معصومه(س) را در قم زیارت کند مانند این است که مرا زیارت کرده است. پس زیارت منسوبان به اهل بیت(ع) همانند زیارت خود اهل بیت(ع) ثواب دارد و چون به خاطر محبت به اهل بیت(ع) به زیارت بستگان اهل بیت(ع) میروند این ثواب زیارت اهل بیت(ع) را درک میکنند.
حجتالاسلام حافظیان تصریح کرد: البته این حدیث دلالت بر این نمیکند که شأن حضرت عبدالعظیم دقیقا برابر با امام حسین(ع) باشد. بلکه این معنا را میرساند که چون زیارت امام حسین(ع) در آن زمان مشکل بوده به جهت اینکه شیعیان علاقهمند به اهل بیت(ع) محل اجتماعی با هم داشته و به یاد اهل بیت(ع) باشند به آنها توصیه میشد که به زیارت حضرت عبدالعظیم(ع) بروند.
وی در پایان تصریح کرد: در هر محلی وقتی امامزادهای به خاک سپرده شده در طی قرون آنجا محل اجتماع شیعیان بوده و تأثیر ژرفی بر بقای شیعه داشته است.