به نقل از «مهر»

ساماندهی کالبدی مساجد با الگوی معماری ایرانی-اسلامی

تاریخ انتشار: ۳۱ شهریور ۱۳۹۷ | کد خبر: ۲۰۷۱۷۱۵۹

به گزارش خبرگزاری مهر، سید حمید موسوی ضمن اعلام این خبر با اشاره به جایگاه مساجد به عنوان کانون های مذهبی تاثیرگذار بر فعالیت های فرهنگی، اجتماعی و سیاسی کشور گفت: مساجد در تاریخ کشور ما همواره از جایگاه مهمی در زمینه های اجتماعی، اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و کالبدی برخوردار بوده‌اند و به عنوان یک عنصر شهری تأثیرگذار در فضای شهری و نقطه عطف سیما و منظر شهری به شمار می‌روند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

وی افزود: طی سال های گذشته نقش شاخص مساجد در سیما و منظر با تغییر الگوی ساخت و ساز و بروز الگوی جدید توسعه در شهرهای بزرگ، کمرنگ شده است. البته، با وجود اینکه از دیدگاه کمی به موضوع احداث مساجد تا حد زیادی توجه شده ولی کیفیت طراحی و ساخت مساجد از سطح قابل توجهی برخوردار نبوده است.

موسوی تاکید کرد: در ساخت پرتعداد و سریع مساجد در دهه های اخیر، افت کیفیت را در همه جوانب معماری از طراحی پلان، نماسازی، تزئینات تا مکان یابی مساجد می توان به خوبی مشاهده کرد.

به گفته مدیرکل معماری و ساختمان شهر تهران توجه صرف به افزایش سرعت، توجه به کمیت نه کیفیت در ساخت و توجه صرف به عملکرد مسجد بدین معنا که تنها مکانی برای انجام فریضه نماز باشد از عمده دلایل بی توجهی به معماری و به کارگیری طرح مناسب برای احداث مساجد است.

موسوی افزود: به منظور تشخیص کالبدی، مساجد باید دارای عناصر هویتی لازم برای بازشناخت آن ها از سایر ابنیه شهری باشند. این امر دغدغه های متعدد سلبی و ایجابی را در مورد شکل، مواد و مصالح، اندازه ها و فعالیت های درونی مسجد مطرح می سازد.

وی اظهار کرد: وجود تنوع در مقیاس عملکردی مساجد محله ای، ناحیه ای و منطقه ای و ... که سبب بروز تفاوت های بسیاری در برنامه ریزی و طراحی می شود، همچنین برخوردهای گوناگون با برنامه ریزی کلان و خرد و فقدان ضوابط فنی و استانداردهای لازم در این خصوص موجب بروز مشکلات غیر قابل بازگشتی در زمینه ساخت و سازهای مساجد شده است.

دسته بندی مساجد پایتخت

موسوی در زمینه گونه شناسی و بررسی تیپولوژی مساجد شهر تهران نیز گفت: به طور کلی، مساجد شهر تهران را می توان به دسته مساجد سنتی و سنت گرا (همچون آثار" لرزاده")، مساجد مدرن و نوگرا (از بهترین نمونه های این مساجد می توان به مسجد الجواد و مسجد حضرت امیر و مسجد خاتم الاوصیا اشاره کرد) و مساجد تلفیقی و پست مدرن (بهترین نمونه این سبک مسجد الغدیر) تقسیم کرد.

وی مساجد بدون سبک و سیاق را نیز از دیگر دسته های مساجد موجود نام برد و افزود: در ساخت این مساجد که متاسفانه بخش قابل توجهی از مساجد در دهه های گذشته را شامل می شود، اصول معماری سنتی و حتی نوآوری دیده نشده است. فقط تلاش شده تا فضایی ساخته شود که لباس مسجد را بپوشد نه فضایی که به راستی تجلی کننده معماری مسجد است. از نمونه های این مساجد می توان به «مسجد الرضا» در خیابان نیلوفر تهران، مسجد «امام جعفر صادق (ع) » نزدیک به پل سیدخندان اشاره کرد.

مدیرکل معماری و ساختمان شهرداری تهران افزود: براین اساس شهرداری تهران در کنار سایر نهادهای ناظر و فعال در امور مساجد نسبت به ارائه تسهیلات، برنامه ریزی، راهبری و نظارت در طراحی و اجرا از طریق شورا و کمیته های مربوطه اقدام و تنظیم و تدوین «مجموعه ضوابط و راهنماهای اقدام برای طراحی مساجد براساس سطوح عملکردی» را مدنظر قرار داده است.

فعالیت هزار و ۸۹۹ مسجد در تهران

موسوی با تاکید بر  به روز شدن بانک اطلاعات مساجد در سال ۹۶ گفت: بر اساس این آمار، تعداد کل مساجد شهر تهران هزار و ۸۹۹، مسجد در حال ساخت و نوسازی ۱۴۶، مساجد نیمه کاره ۲۷ و مساجد نیازمند تخریب و نوسازی ۱۷۸ عدد است. بیشترین درصد تعداد به کل مساجد در منطقه ۱۲، ۱۲.۷۵ درصد و کم ترین میزان منطقه ۲۲ حدود ۱.۶۳درصد است. همچنین سرانه کاربری مذهبی معادل ۰.۲۱ متر مربع، به عنوان معیار قرار گرفته است که در وضع موجود بالاترین سرانه متعلق به منطقه ۱۲ به میزان ۰.۷۴ و پایین ترین سرانه متعلق به منطقه ۸ و ۱۳ به میزان ۰.۰۸ می باشد.

موسوی با اشاره به ملاک های اولویت بندی ساخت مساجد مورد نیاز با توجه به پهنه بندی طرح تفصیلی و جمعیت و مساحت محدوده محروم از پوشش مسجد، عنوان کرد: پهنه های سکونت با توجه به میزان بارگذاری در اولویت اول، پهنه های مختلط و خدمات در مقیاس محله و ناحیه در اولویت دوم و سوم، اراضی صنعتی پهنه خدمات در مقیاس شهری در اولویت چهارم و سایر پهنه ها و نیز اراضی صنعتی وضع موجود درصورت تغییر به سکونت به عنوان محدوده «توسعه آتی مساجد» محسوب می شوند.

وی افزود: در راستای دستیابی به کیفیت بیشتر و نظارت و رسیدگی جامع‌تر به امور مرتبط، کمیته‌ها و کارگروه‌هایی جهت بررسی ابعاد مختلف موضوع با محوریت کارگروه تخصصی ساماندهی معماری تشکیل شده است.

کد خبر 4408669 نورا حسینی

منبع: مهر

کلیدواژه: شهر تهران شهرداری تهران مسجد شورای شهر تهران شهرداری تهران نیروی انتظامی ترافیک ماه محرم پلیس راهور وزارت آموزش و پرورش سرهنگ نادر رحمانی سازمان محیط زیست محسن هاشمی شهر تهران بیمه سازمان تامین اجتماعی خانواده

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.mehrnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «مهر» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۰۷۱۷۱۵۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

انتقاد آیت‌الله اعرافی از سبک معماری در ساخت‌وساز‌های جدید قم

آیت الله علیرضا اعرافی، مدیر حوزه‌های علمیه کشور در دیدار اعضای شورای اسلامی شهر قم گفت: جا دارد از تلاش‌ها و اقدامات در شهرداری و شورای اسلامی شهر باوجود اختلاف سلایقی که هست، تشکر و قدردانی کنیم، آنچه در مدیریت شهری اهمیت دارد راه و رسم تعامل، همدلی و همراهی برای خدمت هر چه بیشتر به مردم است. البته نقد‌هایی وجود دارد، لذا باید ارزیابی جامع داشته باشیم.

عضو شورای عالی حوزه‌های علمیه با اشاره به اهمیت توجه به معماری اسلامی ایرانی در ساخت و ساز‌های جدید افزود: شهر قم باید به عنوان الگوی شهرسازی معماری اسلامی و ایرانی در کشور مطرح شود و این در سایه یک کار و همت جمعی و خرد نخبگانی فنی و علمی میسر خواهد شد.

امام جمعه قم گفت: سبک شهرسازی و معماری روی فرهنگ و آداب هر منطقه‌ای اثر می‌گذارد، شهر قم به عنوان ام القرای جهان اسلام باید در این سبک معماری اسلامی در کشور پیشتاز باشد و این در سایه یک مهندسی و معماری قوی همراه با روح سرشار معنوی و اندیشه معرفتی و اسلامی صورت خواهد پذیرفت، اما در حال حاضر این خلاء وجود دارد و چنین اراده قوی در ساخت و ساز‌های جدید وجود ندارد.

عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم به فرهنگ و پیوست فرهنگی نهاد‌ها و سازمان‌ها اشاره و بیان کرد: هر دستگاه و نهادی که ارتباط و تعامل بیشتری با مردم و آحاد جامعه دارد باید دارای یک پیوست فرهنگی و معرفتی باشد؛ اگر خدمت توأم با فرهنگ و اخلاق همراه باشد، ارزش بیشتری دارد.

آیت الله اعرافی، رودخانه قم را نَفَس شهر توصیف و تصریح کرد: بستر رودخانه را باز بگذارید. هسته مرکزی شهر یعنی حرم، بازار، فیضیه و مسجد اعظم تاریخچه قم و اهالی قم است، مدیریت شهری علی رغم تمام تلاش‌هایی که داشته نسبت به تسهیل رفت وآمد زائران و مجاوران شهر کریمه اهل بیت (ع) در هسته مرکزی شهر، کاری از پیش نبرده و شیوه را اصلاح نکرده است.

مدیر حوزه‌های علمیه عنوان کرد: امروز تردد طلاب و اساتید به مدارس علمیه و به ویژه مدرسه فیضیه در هسته مرکزی شهر سه راه بازار، شیخان، حرم مطهر، مدرسه فیضیه با دشواری‌های همراه است، زائران دسترسی مناسبی به اطراف حرم و محیط پیرامونی آن ندارد که ان شاءالله به این نکته توجه شود.

در ابتدای این نشست، محرری، صابری، ملایی از اعضای شورای شهر قم نکاتی را مطرح کردند.

باشگاه خبرنگاران جوان قم قم