رازمندی عالم نقطه مشترک فلسفه و شعر است/ شعر و پرسشهای بنیادین
تاریخ انتشار: ۷ مهر ۱۳۹۷ | کد خبر: ۲۰۸۲۴۰۵۳
به گزارش خبرگزاری بسیج، شعر و فلسفه همواره موضوعات فکر و فرهنگ بشری بوده است. در تاریخ فلسفۀ یونان افلاطون از نخستین فیلسوفانی است که به شعر نیز پرداخته است. بسیاری از فیلسوفان یا شاعر بودهاند یا متنهایی نوشتهاند که حالت شاعرانه داشته است. محمد مهدی سیار به عنوان شاعری که در رشتۀ فلسفه تحصیل کرده است، در گفتگو با مهراز رابطۀ بین شعر و فلسفه سخن گفته که در زیر میخوانیم:
سیار در ابتدا دربارۀ تصوری که از فلسفه و شعر میشود بیان کرد: فلسفه و ادبیات پدیده های تاریخی هستند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
وی در ادامه به تعریف فلسفه پرداخته و عنوان کرد: اول باید ببینیم که فلسفه چیست؟ که این سؤال به یک سؤال فلسفی تبدیل شده است. برای فلسفه نمی توان به یک تعریف واحد دست یافت. فلسفه تصور معنایی گسترده ای دارد. در دوره هایی به دانش، فلسفه می گفتند و هر دانش روش مندی فلسفه نامیده می شد. در واقع مترادف با علم به کار می رفت که با این معنا کاری نداریم. از زمان سقراط و به خصوص ارسطو به بعد فلسفه به این معنا گرفته می شود که فلسفه دانش شناخت موجود است بما هو موجود. این تعریف مهم ترین تعریف برای فلسفه است.
وی افزود: امروزه موضوع علم چیز مهمی نیست و به مرور زمان و در طی یادگیری علم به تصور کلی از موضوع علم مورد مطالعه می رسیم اما در گذشته که تا به امروز هم در بعضی نحله های آموزشی وجود دارد، مقدماتی برای تدریس هر علم را لازم می دانسته اند که یکی از مقدمات آن موضوع علم بوده است که این علم درباره چه چیزی صحبت می کند و سپس علوم را بر اساس موضوع طبقه بندی می کردند.
وی ادامه داد: پس هر چیزی در اشیاء می تواند موضوع علمی واقع شود و همه این اشیاء یک صفت مشترک دارند و آن این است که موجودند و هستند. دانشی که درباره کلی ترین قوانین حاکم بر موجودات صحبت می کند فلسفه است در واقع فلسفه یعنی شناخت ویژگی های موجودات از آن جهت که موجودند. یکی از مهم ترین مباحث در این حیطه علیت و معلولیت است. اینکه موجودات اولا هستند و اینکه این هستی علتی می خواهد یا نه و اینکه آیا هر وجودی نیاز به علت دارد از مباحث مهم فلسفه می باشد. پرسش هایی از قبیل وجود خدا، رابطه خدا و مخلوقات، رابطه جسم و غیر جسم، ابزارهای حسی و غیر حسی برای ادراک وجود؛ پرسش هایی هستند که در طول زمان مورد توجه بوده اند و به علم فلسفه تبدیل می شوند. درباره تمام جنبه های وجودی انسان می شود پرسش های فلسفی مطرح کرد، پرسش هایی که در هیچ علم دیگری جای ندارند.
سیار گفت: دانش فلسفه در تعریف اولیه خود یعنی موجود بما هو موجود محدود نماند و فلسفه با تفکر و اندیشیدن مترادف شده است. حتی در روش شناسی هم پایبند به اصول و روش اولیه نمانده است و علاوه بر روش عقلی، استفاده از تخیل و روش غیر عقلی هم رواج یافته است. به همین دلیل برخی معتقدند میان فلسفه و شعر تمایزی وجود ندارد و هرچه شاعر می گوید هرچند از روش غیر عقلانی استفاده می کند، اندیشه ای است برتر از اندیشه عقلانی. فلسفه دانشی است که نه مقید به تاریخ خود مانده و نه مقید به تعریف خود و حد و مرزی ندارد. در زمینه هر پدیده و دانشی فلسفه ای وجود دارد. بنیادی ترین پرسش ها درباره هرچیز فلسفه نام دارد. اگر شعر خود را درگیر بنیادی ترین پرسش ها نکند، پس کارایی ندارد. اگر شعر حرفی است که ارزش گفتن دارد همان فلسفه است.
این عضو مؤسسۀ شهرستان ادب افزود: پس فلسفه یعنی درگیر شدن با پرسش های بنیادی با هر روشی. فلسفه درگیری با عمیق ترین پرسش ها است و درگیری با بی پاسخ ترین پرسش ها و لذت بردن از این بی پاسخی ها. فیلسوف کسی است که دنبال راه حل نمی گردد. فیلسوف با پرسش ها زندگی می کند و از آنها لذت می برد. فلسفه واقعی یعنی از رمز و راز داشتن هستی مطلع باشیم و بدانیم که رازهایی وجود دارند که با آنها می توان زندگی کرد.
وی ادامه داد: خیام در این باره می گوید: هرگز دل من ز علم محروم نشد/ کم ماند ز اسرار که معلوم نشد/ هفتاد و دوسال فکر کردم شب و روز/ معلومم شد که هیچ معلوم نشد. این رازمندی عالم نقطه مشترک فلسفه و شعر است. معنی فلسفه این است که بدانیم که نمی دانیم، سقراط هم در این باره می گوید که من دوستدار علم و دانش هستم. اگر خیام را به عنوان تعین انسانی پیوند شعر و فلسفه بپذیریم این مصرع خیام تعین کلامی این پیوند است.
وی افزود: حرکت جوهری ملاصدرا سرفصل شاعرانه ای دارد که توصیه می شود شاعران جوان آن را بخوانند. صورت قدیمی تر این بحث نزد عرفان است که در عرفان نظری با عنوان تجدد امثال آمده است و این در شعر مولوی هم هست که می گوید: هر زمان نو می شود دنیا و ما بی خبر از نو شدن اندر بقا.
وی گفت: ملاصدرا سعی کرده است به شیوه عقلانی اثبات کند که تمام این عالم نابود می شود و دوباره آفریده می شود که این نظر اوج تعقل اسلامی هم می باشد و اوج فلسفه اسلامی این عقیده است، می توان گفت که اوج تخیل فلسفه غرب هم به این حد نخواهد رسید.
سیار در پایان اظهار داشت: ملاصدرا درباره زمان عقیده دارد که زمان ادراک ما از نابودی اشیا است و برای همین احساس می کنیم زمان وجود دارد. مفهوم زمان انعکاس ادراک ما در ذهن ما است. انسان توانایی درک تغییر دائمی را دارد و بنابراین انسان و تعریف انسان جایگاه ویژه ای در حرکت جوهری دارد.
منبع: بسیج نیوز
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت basijnews.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «بسیج نیوز» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۰۸۲۴۰۵۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
پیش بینی دولتمرد حسن روحانی از وضعیت اقتصادی؛ سال سختی پیشرو است
مهدی کرباسیان، اقتصاددان و معاون وزیر صنعت در دولت روحانی در پاسخ به این پرسش که نرخ تورم تا پایان امسال چه مسیری را طی خواهد کرد؟ میگوید: به نظر من هر اقدامی که بانک مرکزی برای کنترل نرخ ارز با ندادن تسهیلات و نقدینگی داشت، توانست تا حدی جلوی رشد شدید قیمتها را بگیرد.
به گزارش خبرآنلاین، وی البته با اشاره به افزایش نرخ ارز در یکی دو ماه اخیر، میافزاید: واقعیت این است که وقتی ۴۵ تا ۵۰ درصد تورم داریم، این نشان میدهد که ارزش پول ملی دارد میافتد.
او متذکر میشود: به نظر میرسد سال ۱۴۰۳ سال سختی باشد، اما امید دارم با یکدست شدن دولت و مجلس و حمایت رهبری از دولت، از این بحرانها با تصمیمات جسورانه، عقلایی و با مشورت عقلا بگذریم.
کرباسیان یادآور میشود: میتوان نرخ تورم را در حدود ۴۰، ۴۵ درصد نگه داشت، اما در مقابل رکود تشدید میشود. وقتی حقوق ۲۰ درصد افزایش پیدا کند، هزینهها پایین باشد، پولی نمیچرخد و رکود ایجاد میشود.
کرباسیان در پاسخ به این پرسش که نرخ ارز در سال ۱۴۰۳ چه مسیری را طی خواهد کرد؟ به این جمله بسنده میکند: این منوط به این است که چقدر درآمد ارزی و نفتی داشته باشیم.
کانال عصر ایران در تلگرام بیشتر بخوانید: «افزايش قيمتها كاهش تورم»، مردم چگونه باوركنند؟! راز تورم دو رقمی در ایران