قاچاق بنزین به کشورهای همسایه چقدر به جیب قاچاقچیان میریزد؟
تاریخ انتشار: ۹ مهر ۱۳۹۷ | کد خبر: ۲۰۸۶۸۷۸۵
اقتصاد > اقتصاد سیاسی - مصرف بنزین در ایران در ماه های اخیر افزایشی قابل توجه را تجربه کرده است این در حالی است که بررسیهای نشان می دهد بخشی از بنزینی که در کشور عرضه می شود در باک خودروهای ایرانی نمیسوزد.
ایمان ربیعی - بر اساس برآوردهای صورت گرفته توسط سایت globalpetrolprices،ایران سومین بنزین ارزان جهان را بر مبنای نرخ دلار و نه بر اساس قدرت خرید به شهروندانش می فروشد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
طبق برآوردهای صورت گرفته مصرف بنزین بیش از هشت درصد افزایش را در سال جاری تجربه کرده است . میزان مصرف بنزین در مرداد ماه سال گذشته در حدود 63 میلیون لیتر در روز بود که طبق آمارهای ارائه شده به 93 میلیون لیتر رسیده است.بسیاری از کارشناسان معتقدند میزان مصرف بنزین در ایران اما از واقعیات اقتصادی تبعیت نمیکند و فاصله ای میان عرضه و تقاضای واقعی در این بخش وجود دارد.این فاصله به عقیده بسیاری از ناظران با قاچاق بنزین از ایران پر میشود . رشد قیمت ارز انگیزه بالایی را برای قاچاق بنزین از ایران ایجاد کرده است به این ترتیب یارانه ای که برای پایین نگه داشتن قیمت بنزین در ایران صرف می شود، جیب قاچاقچیانی را پر می کند که با خروج بنزین از ایران ضرباتی مهلک به اقتصاد وارد میکنند. کشف 30 هزار لیتر سوخت قاچاق در کنارک، محموله 90 هزار لیتری در کرمان،64 هزار لیتر در چابهار،8 هزار لیتر در مرز جکیگور و ... در روزها و ماه های اخیر دلیل این مدعاست.
میزان مصرف بنزین در تیرماه امسال با ثبت رکوردی جدید در تیرماه امسال به ۹۱ میلیون و ۷۰۰ هزار لیتر رسید که در مقایسه با ماه مشابه در سال ۱۳۹۶ رشد بیشتر از هشت درصدی را نشان میدهد. این روند در ماه های پس از تیر نیز تداوم یافته است.
چرا بنزین مهم است؟
کمی به گذشته برگردیم، به زمان تحریم های سال 1391.تحریم فروش بنزین به ایران، آن روزها بازار بنزین جهان را شوکه کرد . وقتی تحریمها به مرحله اجرا گذاشته شد، قیمت بنزین در بازارهای جهانی رو به کاهش گذاشت و بنزینی که با نام بنزین پتروشیمی معروف شد، به کمک آمد تا روند توزیع بنزین در ایران با اخلال مواجه نشود. آسیب پذیری آن روزهای ایران از بنزین البته مورد توجه مقامات ایرانی قرار گرفت و امروز با راهاندازی فاز دوم پالایشگاه ستاره خلیج فارس رکورد شکسته است اما این همه داستان نیست.
حتی اگر ایران نیازی به واردات بنزین نداشته باشد که پیش بینی ها نشان می دهد به این زودی به این مرحله خواهد رسید این تفاوت قیمت بنزین در ایران و کشورها همسایه است که "زیان" را شکل می دهد. به این ترتیب اگر در تحریم های پیشین منع ورود بنزین به ایران می رفت تا بحرانی را رقم بزند امروز خروج غیر قانونی بنزین از ایران است که بحران را ایجاد کرده است.
چرا بنزین کالایی سیاسی است؟
بنزین در ایران پا را از حیطه یک کالا کمی بیرون گذاشته و در سایه سیاست سالیان طولانی است روزگار می گذراند .ایران سالیانی طولانی است که عادت به احتیاط کرده است در قبال مواجهه با بنزین . یکی از مهمترین دلایل این اتفاق به کشش بالای این کالا در بازار بازمی گردد . خودروهای سواری در ایران بنزین سوز هستند و این کالا جایگزین قابل رقابتی را دارا نیست. از سوی دیگر نارسایی حمل و نقل عمومی مانع از آن میشود که جامعه در محدوده مولفههای اقتصاد با این مساله روبرو شود.
این چنین است که ایران پس از ونزوئلا و کامبوج، آن هم بر مبنای نرخ دلار رسمی، سومین بنزین ارزان جهان را به شهروندانش می فروشد. این بدان معنا نیست که بنزین برای مردمان ایران نیز ارزان است چرا که مولفه قدرت خرید در این حوزه چندان مورد توجه قرار نگرفته است .
ارزانی بنزین چه مضراتی دارد؟
با این فرض که ارزانی به مفهوم ارزانی برای شهروندان نیست، قیمت پایین بنزین در ایران چه مشکلاتی را برای اقتصاد ایجاد کرده است؟
نگاهی به آمارهای ارائه شده در سایت globalpetrolprices قیمت هر لیتر بنزین در ایران را برابر با 0.29 دلار( بر مبنای نرخ ارز رسمی اعلام کرده است )این در حالی است که نرخ دلار در بازار آزاد این روزها به بیش از 15 هزار تومان نزدیک شده است. به این ترتیب اگر قیمت ارز آزاد ملاک محاسبه باشد، بنزین بر مبنای نرخ دلار از این رقم نیز ارزان تر می شود. اتفاقا همین فاصله قیمتی میان دلار رسمی و دلار در بازار آزاد است که مشکلات کنونی را رقم زده است. افزایش قیمت دلار در بازار آزاد صادرات همه کالاها از ایران را سودآور کرده است . در این میان بنزین نیز از این قاعده مستثنی نیست . قاچاق هر لیتر بنزین از ایران به ترکیه، افغانستان، عراق و پاکستان سود بسیار بالایی را در بر دارد که نمیتوان از آن چشم پوشی کرد . این مساله ضرورت نظارت دقیق تر بر مرزها و عملیات موثرتر نیروی انتظامی را در پیشگیری از خروج غیر قانونی بنزین طلب میکند.
جدول زیر قیمت بنزین را به صورت نقریبی در کشورهای همسایه بر مبنای دلار نشان میدهد . معادل ریالی قیمت بنزین در این کشورها بر مبنای دلار 15 هزار تومانی در بازار محاسبه شده است.(قیمت ستون دوم و سوم بر مبنای تومان است . بهای بنزین ارمنستان بر اساس قیمت درام ، واحد پول این کشور محاسبه شده است که امروز 31 تومان در بازار قیمت دارد. )
223223
کلید واژهها : قاچاق سوخت (بنزین و گازوئیل) - سهمیه بندی بنزین - بنزین - واردات بنزین -منبع: خبرآنلاین
کلیدواژه: سهمیه بندی بنزین بنزین واردات بنزین
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.khabaronline.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرآنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۰۸۶۸۷۸۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
جنگ در راه نیست ،در همچنان بر همان پاشنه میچرخد
اما نکته قابل تامل و توجه این است که هیچ تحلیل منطقی پیش بینی جنگی تمام عیار را در این عرصه تایید نمیکند و قرار هم نیست در فضای کنونی "سوت آغاز" جنگی زده شود که به نفع هیچ کدام از طرفین نیست لذا حملات موشکی ایران را نمیتوان جز "دفاع" از حق طبیعی خودش تلقی کرد.
بنابراین فارغ از مرافه های سیاسی احزاب و جناح های داخلی ،پاسخ ایران به اقدام اسرائیلی ها در سفارت ایران در دمشق منجر به جنگ نخواهد شد و در واقع حملات بی سابقه ایران در ۷۳ سال گذشته تنها یک "پاسخ" بود.
دلواپسی ها در حوزه اقتصاد و تاثیر این اقدامات نه تنها در اقتصاد کشور ما که از آسیب پذیری بیشتری برخوردار است بلکه در اقتصاد کل منطقه و حتی فراتر از آن در جهان هم انکارناپذیر است.
اما باز هم فارغ از طبیعی بودن افزایش نرخ ارز های خارجی و به هم ریختن تعادل بازار و بورس بی تردید سیاست های داخلی در بخش اقتصادی در این شرایط میتواند تسکین دهنده بازار و افکار عمومی باشد.
طویل شدن صف های جایگاه های سوختگیری و بنزین و همچنین نگرانی ها، شاید در اوایل کمی طبیعی به نظر میرسد اما پافشاری بر این منوال به صلاح عموم مردم نخواهد بود.
واقعیت این است که سال گذشته قیمت ارز به شدت میل به جهش داشت و هر واقعه ای حداقل افزایش ۱۰ درصدی را به دنبال داشت اما از ابتدای سال جدید ماجرای جبران قیمت ارز در سال گذشته و تنش های شکل گرفته سیاسی و نظامی باعث شد تا حدی قیمت ارز در بازار تکان بخورد و البته میتوان گفت که این افزایش دور از ذهن نبود و در تحلیل های عوام هم بیشتر از هر زمان دیگری خونمایی میکرد.
به هر حال به نظر میرسد که اکنون رفته رفته و آرام و بی هیاهو قیمت و نرخ ارز در حال لنگر انداختن در کریدور جدید است!
البته که تاکید میکنم با وجود فاکتورهایی چون رشد نقدینگی و افزایش پایه پولی عبور قیمت دلار از کانال ۶۵ هزارتومان نیز دور از انتظار نبود و نیست!
در واقع با تشدید خروج پول و سرمایه در زمان های اینچنینی که خطرات امنیتی و نظامی ولو کاذب احساس میشود، تبدیل کردن ریال به دلار برای بسیاری از افراد که خارج از کشور هستند و قصد دارند سرمایه هایشان را خارج کنند فزونی میگیرد و تقاضای نقدینگی و دلار را بالا میبرد.
از سوی دیگر مردم عادی هم در زمان انتظارات تورمی "مفری" برای خود جستجو میکنند و به دنبال خرید طلا و دلار میروند و طبیعی است که در این فضا افزایش قیمت دلار امری غیرمنطقی نیست.
آنچه که در اقتصاد کشورمان به خصوص در سال های اخیر عنوان میشود "حباب "است که به طور طبیعی باید در مدت یک الی دو ماه تخلیه شود و به نرخ نهایی و یا منطقی دست یابد.
آنچه که از امروز به نظر میرسد بخش های حکومتی و نظارتی باید بیشتر رصد کنند و از هم اکنون ورود جدی کنند این است که اجازه پنهان سازی کالا و ارز و ...داده نشود و از مفسده های بعدی که موجب آسیب به معیشت عموم میشود جلوگیری کنند.
البته این چنین ماجراهایی بی شک با بگیر و ببندهای امنیتی متوقف نمیشود بلکه سیاست های اقتصادی باید به گونه ای کنار هم قرار گیرد که منافعی برای دنبال کننده های این شیوه ها وجود نداشته باشد.
از طرف دیگر فرهنگ مردم در مواجهه با چنین بحران های گذرا نیز نباید به گونه ای باشد که تاثیر گرفته از شایعات بازار باشد
به عبارت دیگر هجوم به فروشگاه ها برای خرید مازاد مایحتاج و یا ایجاد صف های طویل پمپ بنزین ها و...جز ایجاد بحران های جدیدتر و البته جدی تر کمکی به شرایط بازار نخواهد کرد و فقط نوعی عدم تعادل و بهم ریختگی ایجاد میکند که در نهایت به نفع هیچ کس نیست.
* کارشناس رسانه
برای دسترسی سریع به تازهترین اخبار و تحلیل رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید. کد خبر 1893782