خون به دلِ تالاب گاوخونی/ خشکسالی و بی تدبیری بلای جان اصفهان
تاریخ انتشار: ۱۱ مهر ۱۳۹۷ | کد خبر: ۲۰۸۹۰۳۷۹
به گزارش خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از اصفهان، گاوخونی، تالابی که بارها و بارها سوژه گزارش و خبرهای تلخ و شیرین خبرنگاران و رسانه ها بوده! وقتی دقیق تر به گذشته فکر می کنم ، می بینم من هم تا بحال چندین گزارش مفصل درباره گاوخونی نوشته ام ، با مسئولان مصاحبه گرفتم ، درخواست کردم ، خواستم این گزارش را با تعریف تالاب شروع کنم ، دیدم تکراریست ، خواستم از بحران بی آبی در کشاورزی بگویم ، دیدم کار از کار گذشته، خشک شدن تالاب هم که دیگر برایمان امری بدیهی شده و تلاش برای احیای تالاب هم آب در هاون کوبیدن است، تالاب مُرد و ما نیز به دنبالش.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
مدت هاست که اصفهان میزبان گرد و غبارهایی است که به لطف خشک شدن گاوخونی ، از آن بهره می برد، تالابی که قدیم نقش موثری در مهار بیابان‌زایی و تغذیه آب‌های زیرزمینی ایفا می‌کرد و با استوار کردن پوشش گیاهی مانع از حرکت شن‌های روان به بخش‌های دیگر استان می شد ، امروز به کانون ریزگردها در استان اصفهان تبدیل شده است که البته درصورت ادامه این روند ، سونامی نمک و ریزگردهای سمی در انتظار کشور خواهد بود که می‌تواند تا شعاع حدود یک هزار کیلومتری استان های اطراف از جمله تهران را تحت تأثیر قرار دهد.
سونامی گرد و غبارها در اصفهانگفته های سرپرست معاونت نظارت و پایش اداره کل حفاظت محیط زیست استان اصفهان به خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از اصفهان،در باره مشکلات تالاب گاوخونی قابل تامل است : « هرچند اقلیم خشک فلات مرکزی ایران ، کمبود بارش‌ها و خشکسالی‌های پی‌در‌پی از جمله عوامل موثر در به وجود آمدن وضعیت بحرانی زاینده‌رود است اما نکته مهم این جاست که هر رودخانه‌ای ، دبی و حجم آبِ محدودی دارد که استفاده‌ی بیش از حد آن منجر به خشکی رودخانه و تالاب انتهایی آن شده و این فرایند در صورت تغییر نکردن شرایط ، بحرانی‌تر و در نتیجه به کانون گرد و غبار تبدیل می‌شود که تبعات اقتصادی ، اجتماعی ، زیست محیطی بهداشت گسترده‌ای دارد».
به گفته حسین اکبری ، به طور معمول گرد و غبارها با آلودگی شهرها از جمله سرب مخلوط و به گرد و غبار سمی مبدل می‌شود ، وضعیت کنونی گرد و غبار نشانه‌ای از ایجاد بحران در آینده است ؛ در واقع گاوخونی اکنون به یک کانون بحرانی نیمه خواب شبیه است که به محض بیدار شدن طغیان می‌کند و در آن زمان خسارت‌های ایجاد شده به هیچ عنوان قابل جبران نیست.
خشکسالی و بی تدبیری بلای جان اصفهانسرپرست معاونت نظارت و پایش اداره کل حفاظت محیط زیست استان اصفهان ادامه داد : بیشتر مشکلات گاوخونی مربوط به حوزه آبخیز است و کاهش و تغییر نوع بارش در سالهای اخیر، استمرار خشکسالی‌های طولانی مدت و از طرفی بهره‌برداری در ابعاد مختلف بدون آینده نگری و توجه نکردن به اصل پایداری و در نتیجه بارگذاری بیش از حد ظرفیت یک رودخانه چنین بحرانی در پی داشته است.
اکبری با بیان اینکه طی دهه‌های گذشته توجه به مسائل زیست محیطی اولویت کمتری در اجرای طرح‌ها و تصمیم‌ها داشته است ، گفت : اساسی‌ترین مشکل ، نبودن اولویت زیست محیطی در تصمیم‌گیری‌هاست و با وجود تمام تبعات مشهود و غیر مشهود این نقیصه و اثرات فرا نسلی آن ، متأسفانه طی ادوار گذشته باور لازم به اولویت بخشی به این مسأله حیاتی و رکن توسعه پایدار به طور شایسته و عملیاتی وجود نداشته و وقتی که چنین اولویتی وجود نداشته باشد، مسلما همکاری‌های بین بخشی برنامه‌های احیا به طور موثر شکل نمی یابد و یا مخاطرات مرتبط با آن به درستی حل و فصل نمی‌شود.
برداشت های غیرمجاز و بی برنامگی در سهمیه بندی آبهرچند رودخانه و منابع آبی همواره حجم محدود و مشخصی دارند اما میزان برداشت و استفاده از رودخانه با 50 سال پیش یکسان نیست و روز به روز فزاینده شده است.
به اعتقاد سرپرست معاونت نظارت و پایش اداره کل حفاظت محیط زیست استان اصفهان ، همگام با افزایش جمعیت و به دنبال آن برداشت بیش از ظرفیت برای مصارف صنعتی و کشاورزی و شرب ، تعادل بین استفاده و برداشت به هم خورده و سبب به قهقرا رفتن منابع آبی شده است.
حسین اکبری در ادامه با تاکید بر اینکه هم اکنون مهمترین نکته، مدیریت یکپارچه منابع آبی دو استان اصفهان و چهار محال و بختیاری و دیگر استان‌هاست ، بیان کرد: رودخانه زاینده رود مسیری 400 کیلومتری را بین استان‌ها طی می‌کند، و اینکه بگوییم کدام استان چه دخل و تصرف و سهمیه‌ای دارد ، درست نیست بلکه توزیع عادلانه ، قانونمند و آینده‌نگر منابع آب با رعایت حق و حقوق استان‌ها و حق‌آبه‌هایی که در ادوار مختلف تاریخی وجود داشته است به حل و فصل مشکلات منجر می‌شود.
وی افزود: یکی دیگر از مهمترین مشکلات در حوزه آب ، برداشت بی‌رویه از منابع زیرزمینی برای کشاورزان سنتی با بهره‌وری بسیار پایین طی سالیان متمادی است که نه تنها رودخانه زاینده رود بلکه بسیاری از رودخانه‌ها و تالاب‌های دیگر کشور کاملا متأثر از آن در مسیر خشکیدگی قرار گرفته‌اند.
اکبری ادامه داد: به طور کلی حتی در شرایط اقلیمی و زیست محیطی طبیعی و ترسالی ، برداشت‌های بی‌رویه در دراز مدت سبب کاهش جبران‌ناپذیر منابع آبی و پایین رفتن سطح آب زیرزمینی می‌شود و مکش معکوسی از سمت رودخانه و تالاب‌ها به سمت چاه‌ها به وجود می‌آید به گونه‌ایی که رودخانه و تالاب به تدریج توان خود نگهداری را از دست می‌دهد.
حق آبه ای که محقق نشدوی با بیان اینکه حجم پسابی که از ابتدا برای رودخانه و تالاب در نظر گرفته شده حداقل 6 متر مکعب بر ثانیه بوده است ، گفت: این میزان اختصاص نیافته و در اوایل بهار حدود 2 متر مکعب از تصفیه خانه جنوب به سمت تالاب روانه می‌شد که فقط حدود 600 لیتر بر ثانیه آن به تالاب رسیده و هم اکنون این میزان به حدود 150 لیتر رسیده است و حتی به دلیل تبخیر و برداشت‌های سطحی مستقیم و غیر مستقیم قبل از رسیدن به رودخانه و تالاب به صفر نزدیک می‌شود.
تخصیص ندادن حق‌آبه زیست محیطی مهمترین علت خشک شدن تالاب بین المللی گاوخونی در سالهای اخیر است که به استناد قانون و ضوابط تقسیم‌بندی سهمیه‌های آب ، بعد از آشامیدنی ، اولویت دوم تأمین حق‌آبه‌های زیست محیطی است.
اکبری افزود : در شرایط بحران آب و محدود بودن منابع آبی خواسته محیط زیست ، تأمین حق‌آبه ایده‌آل نیست اما تخصیص حداقلی آن ضروری است تا بر اساس عدالت و منطق با کم کردن سهمیه همه بخش‌های آب مانند کشاورزی، صنعت و حتی آشامیدنی ، تعادل در تخصیص منابع آب برقرار شود نه اینکه در اقدام اول حق‌آبه زیست محیطی را قطع کنیم.
طی سالهای اخیر، تلاش‌های چند جانبه و خوبی برای کنترل هوشمند چاه‌های مجاز ، استفاده از روش‌هایی با بهره‌وری بالاتر در مصارف کشاورزی و صنعت ، استفاده از فن‌آوری‌های نوین در باز چرخانی و باز یابی آب و استفاده مجدد از پساب در راستای متعادل سازی برداشت‌ها صورت گرفته که قابل تقدیر است و لازم است این قبیل اقدامات به صورت فراگیر گسترش یابد.
کارگروه هایی برای احیا !به گفته سرپرست معاونت نظارت و پایش اداره کل حفاظت محیط زیست استان اصفهان با توجه به موقعیت فوق العاده حساس زاینده رود و تالاب گاوخونی در فلات مرکزی ایران و اثرات فرا منطقه‌ای بسیار گسترده‌ای که دارد یکی از مهمترین اهداف و خواسته‌های استان تشکیل کارگروه ملی احیای تالاب گاوخونی همانند برنامه مشارکتی کارگروه ملی برای دریچه ارومیه است.
اکبری بیان کرد: به درخواست و پیگیری‌های اداره کل حفاظت محیط زیست مبنی بر همکاری و سرعت بخشیدن به تصویب نهایی برنامه جامع تالاب گاوخونی ، این طرح مجدد در دستور کارگروه "آمایش سرزمین" استان مطرح می‌شود.
وی ادامه داد: این برنامه پس از تصویب نهایی استان به عنوان یک سند راهبردی بایدها و نبایدها را برای همه دستگاه‌های مرتبط در راستای احیای زاینده رود و تالاب بین المللی گاوخونی مشخص می‌کند. تشکیل کارگروه ملی احیای تالاب، تأمین حق‌آبه زیست محیطی آن و تأمین
اعتبار موثر و پایدار برای پایش‌های هدفمند و پویای وضعیت رودخانه و تالاب سه پیشنهاد راهبردی این اداره کل برای برنامه احیا بوده که رکن اصلی این سند نیز محسوب شده است که محیط زیست ، مجموعه مدیریتی استان و استانداری با جدیت آن را پیگیری می‌کنند و تصویب آن پیش‌نیاز به نتیجه رسیدن همه برنامه‌ها و اقدامات دیگر ذیل آن است.
با همه این حرف ها، موضوعی که تا به امروز برای شهروندان اصفهانی کاملا روشن شده این است که هیچ‌کدام از رایزنی‌ها و برنامه‌های مسئولان استانی از جمله برگزاری کارگروه‌های متعدد ، تاثیری در رفع بی‌عزمی مسئولان در احیای این تالاب بین‌المللی نداشته است و تنها شاهد قول‌های زبانی و کاغذبازی های مکرر مسئولان برای احیای گاوخونی بودیم.
گاوخونی که همه‌ساله میزبان شمار زیادی پرندگان مهاجر بود امروز تهی از شور و نشاط حیات‌بخش پرندگان است.در شرایطی که تمام کارشناسان محیط زیست بر وضعیت بحرانی گاوخونی تاکید ویژه دارند ، این هشدار برای مسئولان مطرح است که انکار این موضوع در مقام الفاظ و حرف و حدیث‌های زیبا نمی‌تواند سایه خطر طوفان نمک و ریزگردهای سمی را از سر هم‌وطنانمان دور کند.
سال هاست که گوش مردمِ اصفهان از حرف های مسئولان ذی ربط پرشده و دل هایشان از عمل نکردن ها خون است. سراغ داریم ، باد و گرد و خاک های اصفهان این روزها برایمان مرگ به ارمغان می آورد، نمی دانم با چه زبانی باید فریاد زد که خسارتِ از میان رفتن تالابی مانند گاوخونی با هیچ هزینه‌ای قابل جبران نیست.
انتهای پیام /س
گزارش ازسولماز محمدیمنبع: باشگاه خبرنگاران
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.yjc.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «باشگاه خبرنگاران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۰۸۹۰۳۷۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
پیش‌بینی بارش‌های رگباری در اصفهان / احتمال وقوع آب‌گرفتگی و سیلاب در مناطق مختلف استان
مدیرکل مدیریت بحران استانداری اصفهان با اشاره به پیش‌بینی بارش‌های رگباری در اصفهان، از احتمال وقوع آب‌گرفتگی و سیلاب در مناطق مختلف استان خبر داد.
منصور شیشه فروش در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا با اشاره به صدور هشدار سطح نارنجی و وقوع بارش‌های رگباری طی روز پنجشنبه در تمام مناطق استان و اعلام آماده باش مدیریت بحران استان اصفهان به دستگاه‌های امدادی و خدمات رسان اظهار کرد: با فعالیت سامانه بارشی و ناپایداری‌های همرفتی و محلی از روز چهارشنبه تا جمعه هفته جاری، بر لغو مرخصی ها و حضور عوامل امدادی در محل ماموریت های مربوطه تاکید شد.
وی افزود: با توجه به بارش‌های هفته گذشته در مناطق شمال و شرق استان که منجر به وقوع سیلاب‌های محلی و جمع شدن رسوبات در مسیر رودخانه ها و دهانه پل‌ها شد و با توجه به مستعد بودن شرایط سیلاب‌های محلی در مناطق مذکور به علت رطوبت خاک، مدیریت بحران استان اصفهان با ابلاغ به اداره راهداری شهرداری‌ها، آب منطقه‌ای، بخشداری‌ها و دهیاران و سایر دستگاه‌های مرتبط، خواستار بازگشایی مسیل‌ها و رودخانه های فصلی، تخلیه رسوب از دهانه پل‌ها، تقویت و باسازی سیل بندها، آزادسازی هر گونه تصرف در مسیل‌ها، جمع آوری و هدایت آب های سطحی در معابر و زیرگذرها شد.
مدیرکل مدیریت بحران استانداری اصفهان تصریح کرد: با تقویت نیروهای عملیاتی و تجهیزات دستگاه‌های امدادی برای پیشگیری و کنترل حوادث محتمل ناشی از سیلاب، طوفان و آب‌گرفتگی معابر شهری و روستایی و جاده ها و آمادگی اداره راهداری، شهرداری‌ها، پلیس راه، جمعیت هلال احمر، شرکت‌های آزادراهی، شرکت‌های امداد خودرو، اورژانس، شرکت‌های گاز، آب، برق، آب منطقه‌ای و فاضلاب و دهیاران و ستاد مدیریت بحران فرمانداری‌ها نیز باید مد نظر قرار گیرد.
شیشه فروش با اشاره به تقویت تیم های عملیاتی جمعیت هلال احمر در جاده ها با تامین اقلام ضروری و پیش بینی ظرفیت‌های اسکان اضطراری ادامه داد: پرهیز از انجام سفرهای غیرضروری در محورهای مذکور، پرهیز از صعود به ارتفاعات رعایت الزامات ایمنی و توجه به توصیه های پلیس در جاده ها، حفاظت محصولات و سازه های کشاورزی گلخانه ها واحدهای دام و طیور و شبکه های آب و گاز در برابر سیل، تندباد و گرد و خاک و بارش رگبار باران از جمله موارد ایمنی است که باید رعایت شود.
وی خاطرنشان کرد: پرهیز از استقرار، توقف و تردد در مسیل‌ها و رودخانه های فصلی، پیشگیری و کنترل آب‌گرفتگی در معابر شهری، دهانه پل‌ها و زیرگذرها، تخلیه رسوبات و نخاله از دهانه پل‌ها و بازگشایی مسیر رودخانه ها، تخلیه اضطراری سکونتگاه‌های روستاهای در معرض خطر سیل نیز باید مد نظر قرار گیرد.
کد خبر 749275
حمله به نمازگزاران در گذره هرات افغانستان/ ۶ نفر شهید شدند