گزاره برگ صدور قرار موقت دیوان بین المللی دادگستری
تاریخ انتشار: ۱۱ مهر ۱۳۹۷ | کد خبر: ۲۰۸۹۹۱۷۲
به گزارش حوزه سیاست خارجی گروه سیاسی باشگاه خبرنگاران جوان، "گزاره برگ" (فکت شیت) صدور قرار موقت دیوان بین المللی دادگستری در دعوای جمهوری اسلامی ایران علیه ایالات متحده آمریکا، به شرح زیر است:
پیرو ثبت شکایت دولت جمهوری اسلامی ایران علیه دولت ایالات متحده آمریکا به دلیل اِعمال مجدد تحریم های غیرقانونی یکجانبه علیه جمهوری اسلامی ایران و درخواست از دیوان برای صدور قرار موقت، امروز، 11 مهرماه 1397، دیوان بین المللی دادگستری قرار موقت خود را به اتفاق آراء صادر و طی آن، ضمن احراز صلاحیت خود برای رسیدگی به این دعوا و اینکه قرار صادره الزام آور و لازم الاتباع بوده و موجد تعهدات بین المللی برای مخاطبین آن می باشد، اعلام کرد که دولت ایالات متحده ملزم است طبق تعهدات بین المللی خود وفق عهدنامه 1334 مودت، روابط اقتصادی و حقوق کنسولی، موانع ناشی از اقداماتش به موجب تصمیم 8 می 2018 (18 اردیبهشت 1397) در ارتباط با صادرات اقلام زیر به جمهوری اسلامی ایران را برطرف نماید:
دارو و تجهیزات پزشکی؛ اقلام غذایی و کشاورزی؛
قطعات و تجهیزات هواپیما وخدمات تامین و نگهداری لازم برای ایمنی هواپیمایی،
دیوان هم چنین در قرار خود ایالات متحده آمریکا را ملزم کرده است تضمین نماید تا مجوزهای لازم برای موارد مشمول در بند فوق را صادر و پرداخت ها و معاملات مربوط به آنها انجام شود.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
دیوان در ادامه همچون آرای قبلی و در پرتو رویه قضایی خود، عبارتی را ذکر کرده است که در پاره ای قرار موقت های قبلی خود نیز شبیه آن را درج کرده و به موجب آن، از طرفین می خواهد از هر اقدامی که ممکن است اختلاف جاری نزد دیوان را تشدید یا تطویل نموده یا حل و فصل آن را پیچیده کند، خودداری نمایند. با توجه به موضوع شکایت (اِعمال مجدد تحریم های غیرقانونی یکجانبه علیه جمهوری اسلامی ایران)، طبعا دولت ایالات متحده آمریکا مسئولیت مضاعفی در این خطابِ دیوان دارد.
دیوان در قرار خود هم چنین با رد ادعاها و نظرات حقوقی دولت آمریکا، به صراحت ذکر کرده است که موارد مورد درخواست ایران در دادخواستی که داده است، منحصرا به نقض های احتمالی عهدنامه 1334 (مستند دعوا از سوی ایران) مربوط بوده و به هیچ یک از مفاد برجام اشاره ندارد. از نظر دیوان، حقوق مورد اشاره از سوی ایران مبتنی بر تفسیر عهدنامه 1334 بوده و برخی از موارد مندرج در تصمیم 8 می آمریکا (همزمان با خروج از برجام)، به عنوان مثال، فسخ مجوزهای اعطاء شده برای واردات از ایران، محدودیت های اعمال شده بر تعاملات مالی و ممنوعیت اقدامات تجاری، قابلیت تحت تاثیر قراردادن حقوق مورد استناد ایران به موجب عهدنامه 1334 را دارد.
حقوق خاص و مشخصی که جمهوری اسلامی ایران به موجب عهدنامه 1334 به آنها استناد کرده است، می تواند آثار غیرقابل جبرانی به دنبال داشته باشد و لذا از منظر حقوقی باورپذیر است.
جمهوری اسلامی ایران از تصمیم دیوان بین المللی دادگستری به عنوان رکن قضایی اصلی سازمان ملل متحد و صدور قرار موقت آن علیه اقدام غیرقانونی دولت آمریکا در بازگرداندن تحریم های یکجانبه که با خروج این کشوراز برجام صورت گرفته است، استقبال می کند و قویا انتظار دارد که دولت آمریکا با تجدید نظر در سیاست های غلط و دیرینه خود در نقض مقررات و تعهدات بین المللی، عضوی مسئولیت پذیر و عادی در عرصه جامعه جامعه بین المللی باشد.
همچنین دکتر جمشید ممتاز، استاد برجسته حقوق بین الملل و قاضی اختصاصی جمهوری اسلامی ایران در بیانیه ای تفصیلی که در ارتباط با صدور قرار موقت به دیوان ارائه کرده است، نظرات خود را تشریح کرده است. ایشان ضمن اشاره به اینکه به قرار صادره دیوان رای مثبت داده است، تاکید کرده که ضرورت داشت دیوان به سایر حوزه های مهم از جمله به عنوان مثال، فروش هواپیما و اجرای سفارش هایی که تاکنون صورت پذیرفته می پرداخت. همچنین مناسب بود دیوان بین المللی دادگستری آمریکا را ملزم می ساخت از اقداماتی که شرکت ها و اتباع کشورهای ثالث را از داشتن روابط تجاری با آمریکا بازمی دارد، خودداری کند. ایشان با اشاره به قطعنامه 2231 که برجام را تایید نموده است، آن را یک واقعیت عینی مرتبط با اختلاف دانسته که تعهداتی را برای همه دولت های عضو ملل متحد از جمله آمریکا ایجاد کرده است. از آن گذشته، بر مبنای گزارش های آژانس بین المللی انرژی اتمی به عنوان نهاد ذیصلاح فنی، اعتبار توجیهات آمریکا برای وضع مجدد تحریم ها زیر سوال می رود. دکتر ممتاز همچنین مشروعیت تحریم های ثانویه ایالات متحده را از منظر حقوقی به چالش کشیده است، زیرا دامنه فراسرزمینی داشته و هدف آنها اثرگذاری مستقیم بر نحوه چینش روابط خارجی دولت های حاکم و مستقل است و این نقض اصل بنیادین عدم مداخله به نحو مصرح در منشور ملل متحد می باشد.
به گزارش باشگاه خبرنگاران، سابقه دعوای جمهوری اسلامی ایران علیه ایالات متحده آمریکا دردیوان بین الملی دادگستری لاهه به این شرح است:دولت جمهوری اسلامی ایران در تاریخ 25 تیرماه 1395 و در واکنش به اقدام دولت آمریکا در اِعمال مجدد تحریم های غیرقانونی یکجانبه علیه جمهوری اسلامی ایران متعاقب تصمیم 8 می 2018 دولت امریکا نزد دیوان بین المللی دادگستری، به عنوان رکن اصلی قضایی سازمان ملل متحد، شکایتی را ثبت نمود.
دولت جمهوری اسلامی ایران همزمان با ثبت این شکایت، از دیوان بین المللی دادگستری درخواست کرد با توجه به آثار مخرب، زیانبار و جبران ناپذیر تصمیم 8 می 2018 دولت آمریکا در اعمال و تشدید تحریم های یکجانبه که نقض صریح مفاد و ترتیبات عهدنامه 1955 به شمار می آیند، قرار موقتی را در این رابطه صادر کند.
شکایت دولت جمهوری اسلامی ایران علیه ایالات متحده آمریکا نزد دیوان از این رو صورت گرفته است که در عهدنامه 1955تصریح شده که هریک از طرفین می توانند اختلافات ناشی از تفسیر یا اجرای این عهدنامه را به دیوان بین المللی دادگستری ارجاع دهند. عهدنامه مذکور کماکان معتبر است و هیچ یک از طرفین تاکنون از ترتیبات پیش بینی شده در آن جهت فسخ عهدنامه استفاده نکرده اند. به عبارتی، عهدنامه تا زمانی که یکی از طرفین فسخ آن را اعلام ننماید، معتبر باقی خواهد ماند.
عهدنامه 1955 برای طرفین معاهده متضمن تعهداتی در حمایت از اتباع یکدیگر در قلمرو سرزمین طرف دیگر از جمله در زمینه واردات و صادرات، نقل و انتقالات پولی، رعایت حقوق و منافع مکتسبه و منع رفتار تبعیض آمیز و همچنین آزادی تجارت بین دو سرزمین است.
پیش از این جمهوری اسلامی ایران در دعوای سکوهای نفتی (1371) مبنای شکایت خود را عهدنامه مذکور اعلام کرده بودند و دیوان نیز برمبنای آن، ضمن احراز صلاحیت خود به دعوای طرفین رسیدگی کرده است. دولت جمهوری اسلامی ایران در سال 1395 دعوایی را علیه ایالات متحده آمریکا به دلیل ضبط و توقیف اموال بانک مرکزی به استناد عهدنامه مذکور مطرح نموده که فرایند قضایی آن در مرحله احراز صلاحیت می باشد.
از آنجایی که رسیدگی ماهوی به شکایات مطروحه در دیوان بین المللی دادگستری بعضا طولانی و زمان بر است، هریک از طرفین دعوا می توانند به منظور حفظ حقوق خود که ممکن است تا رسیدگی ماهوی به دعوا و صدور رای نهایی در معرض خطر قرار گیرد، از دیوان درخواست قرار موقت نمایند.
بر اساس رویه دیوان بین المللی دادگستری در صدور قرار موقت، بایستی صلاحیت اولیه دیوان برای رسیدگی به ماهیت اختلاف، باور پذیری حقوق ماهوی (پیوند کافی بین اقدامات متخلفانه طرف مقابل و نقض حقوق درخواست کننده و همچنین بین اقدامات درخواستی و حقوق ماهوی طرف درخواست کننده)، ضرورت و فوریت صدور دستور موقت و وارد آمدن زیان های غیرقابل جبران در صورت عدم اتخاذ اقدامات موقتی از سوی دیوان احراز گردد.
قرار موقت صادره از سوی دیوان بین المللی دادگستری همانند آراء آن برای طرفین دعوا الزامی و لازم الاجراء است. در صورت عدم اجرای دستور دیوان توسط هریک از طرفین دعوا، ارجاع موضوع به شورای امنیت از سوی طرف دیگر قابل بررسی است. در این صورت، شورای امنیت می تواند در صورت مقتضی، اقدام به صدور قطعنامه ای به منظور الزام طرف دیگر دعوا به اجرای دستور موقت دیوان نماید. علاوه بر این کشورهای مخاطب رای دیوان، هزینه سیاسی و اعتباری زیادی را در سطح بین المللی در صورت عدم اجرای قرار موقت دیوان خواهند پرداخت. ضمن آنکه سایر دولت ها معمولاً در روابط بین المللی خود به ویژه رابطه با کشورهای طرف دعوا به تصمیمات اتخاذ شده از سوی دیوان در قرار موقت توجه خواهند داشت.
انتهای پیام/
منبع: باشگاه خبرنگاران
کلیدواژه: سیاسی سیاست خارجی
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.yjc.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «باشگاه خبرنگاران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۰۸۹۹۱۷۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
نتانیاهو به پایان نزدیک می‌شود
چندی پیش بود که دادگاهی در آفریقای جنوبی، اعلام جرم علیه مقامات صهیونیستی را اعلام و به دلیل کشتن زنان و کودکان غزه، رژیم صهیونیستی را جنایتکار جنگی معرفی کرد، اگرچه نتانیاهو مورد تعقیب قرار نگرفت؛ اما رأی دادگاه آفریقای جنوبی، تابویی را شکست که کمتر کشور آفریقایی آن را به این دقت دنبال می‌کرد؛ اما اکنون دادگاه لاهه در هفتمین ماه جنگ غزه، دیگر تاب سکوت در برابر جنایت‌های جنگی مقامات صهیونیستی را از دست داده و خواستار بازداشت و محاکمه نتانیاهو شده است، موضوعی که واکنش آمریکا به‌عنوان حامی رژیم صهیونیستی را به همراه داشته است. تا آنجا که اعضای کنگره آمریکا هشدار دادند که صدور حکم بازداشت در دادگاه کیفری بین‌المللی علیه مقامات اسرائیلی با واکنش آمریکا مواجه خواهد شد. اعضای کنگره تأکید کردند که در صورت صدور حکم بازداشت علیه مقامات اسرائیلی، در این زمینه روی قوانینی در حال کار هستند.
گفتنی است که نتانیاهو با تشکیل کارگروهی ویژه متشکل از وکلا و مقامات ارشد حقوقی این رژیم همچون یاریو لوین، وزیر دادگستری در تلاش است مانع از هر گونه صدور حکم تعقیب بین‌المللی مقامات سیاسی و فرماندهان و نظامیان اسرائیلی از سوی دادگاه بین‌المللی لاهه شود. البته رسانه‌های رژیم صهیونیستی گزارش دادند که احتمال دارد حکم بازداشت مقامات این رژیم از سوی دیوان بین‌المللی کیفری مخفیانه صادر شود.
بازداشت مخفیانه نتانیاهو خارج از رژیم اسرائیل
رسانه‌های صهیونیستی در روزهای اخیر به کرات از جلسات مقامات ارشد حقوقی و سیاسی رژیم صهیونیستی با نتانیاهو به دلیل احتمال صدور قرار تعقیب دادگاه لاهه علیه مقامات ارشد نظامی و سیاسی اسرائیلی به اتهام ارتکاب نسل‌کشی و جنایت‌های جنگی در نوار غزه پرده برداشته‌اند. روزنامه عبری‌زبان یدیعوت آحارنوت به نقل از یک مقام صهیونیستی گزارش داد که احتمال دارد حکم بازداشت مقامات این رژیم توسط دیوان بین‌المللی کیفری در لاهه مخفیانه صادر شود و آنها تنها پس از سفر به خارج از اراضی اشغالی از آن مطلع شوند. بر اساس گزارش رسانه‌های صهیونیستی، دولت آمریکا در تلاش است از صدور حکم بازداشت بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی توسط دیوان لاهه جلوگیری کند. از سوی دیگر، پایگاه خبری عبری‌زبان والا نیز از تماس‌های بی‌وقفه نتانیاهو با جو بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا برای جلوگیری از صدور حکم بازداشتش خبر داد.
رسانه‌های رژیم صهیونیستی به‌تازگی گزارش دادند که نتانیاهو نگران صدور حکم بازداشت خود از سوی دیوان بین‌المللی کیفری است و از این رو دست به دامان آمریکا شده است. با وجود آنکه رژیم اسرائیل، اتهام نسل‌کشی در غزه را رد می‌کند؛ اما دیوان بین‌المللی دادگستری با بررسی شکایت دولت آفریقای جنوبی مبنی بر نسل‌کشی این رژیم در غزه موافقت کرده که این موضوع یکی از بی‌سابقه‌ترین انزوا‌های صهیونیست‌ها در مجامع بین‌المللی تاکنون بوده است.
کدام مقام اسرائیلی بازداشت می‌شود
از دیگر سو، یک رسانه عبری‌زبان اعلام کرد: «اسرائیل خود را برای صدور حکم دادگاه بین‌المللی کیفری لاهه و صدور حکم بازداشت علیه مسئولین این رژیم آماده می‌کند. شبکه ۱۲ تلویزیون رژیم صهیونیستی اعلام کرد، پیش‌بینی می‌شود حکم دادگاه بین‌المللی کیفری لاهه با صدور دستور بازداشت شماری از مسئولین عالی‌رتبه اسرائیل در رابطه با جنایت‌های جنگی در نوار غزه و دست داشتن در نسل‌کشی در این منطقه، صادر شود.» این رسانه عبری‌زبان در گزارش خود اعلام کرد: «در صدر این مسئولین که حکم بازداشتش صادر خواهد شد، بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر خواهد بود، درحالی‌که یوآف گالانت، وزیر جنگ و هرتسی هالوی، رئیس ستاد ارتش هم در این لیست قرار دارند.» این رسانه همچنین فاش کرد: «نهاد‌های امنیتی اسرائیل این روز‌ها با پیش راندن مسأله موافقت با توافقنامه مبادله اسرا به دنبال ترجیح آن بر حمله نظامی به شهر رفح در جنوب نوار غزه هستند. با این حال هم کابینه و هم ارتش اسرائیل خود را برای صدور قرار تعقیب دادگاه عیه نخست‌وزیر نتانیاهو و وزیر جنگ و رئیس ستاد ارتش آماده می‌کند.»
واکنش رسانه‌های عبری به تهدید لاهه توسط نتانیاهو
چند روز قبل بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی همزمان با افزایش گمانه‌زنی‌ها در مورد تحت تعقیب قرار گرفتن مقامات سیاسی و نظامی ارشد رژیم صهیونیستی توسط دیوان بین‌المللی دادگستری (لاهه)، این نهاد بین‌المللی را نیز تهدید کرد. موضوعی که خشم رسانه‌های خود رژیم اسرائیل را به همراه داشت تا آنجا که روزنامه عبری‌زبان معاریو به نقل از منابع گزارش داد که نتانیاهو در روزهای اخیر تلاش زیادی برای جلوگیری از چنین تحولی انجام داده است. به‌ویژه گفته می‌شود که او مکالمات تلفنی متعددی در تلاش برای دستیابی به هرگونه نتیجه مثبت در مورد این موضوع، از جمله فشار غیرمستقیم بر جو بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا داشته است. بر اساس آنچه این روزنامه گزارش داد؛ احتمالا صدور حکم بازداشت از سوی دادگاه بین‌المللی کیفری علیه نتانیاهو فقط مسأله زمان باشد و هر لحظه ممکن است رخ دهد.
حمایت سیاسی و تسلیحاتی آمریکا از جنایت‌های رژیم اسرائیل
با گذشت هفت ماه از جنایت‌های رژیم صهیونیستی در غزه و کشته و مجروح شدن صد‌ها هزار نفر، بار‌ها کشورهای مختلف جهان خواستار آتش‌بس موقت در غزه شدند، کمااینکه برخی کشورهای منطقه همچون قطر و یا دیگر کشورهای آفریقایی طرح‌هایی مبنی بر اعلام آتش‌بس موقت و حتی محاکمه نتانیاهو به نشست شورای امنیت سازمان ملل ارائه کردند؛ اما با حمایت و وتوی آمریکا روبه‌رو شد. آمریکا حتی اعلام فلسطین به‌عنوان عضو رسمی و دائمی در سازمان ملل را هم زیر سوال و این موضوع را به کما برد.
دهه‌ها است که آمریکا با حمایت مادی و تسلیحاتی از رژیم صهیونیستی، به بی‌ثباتی و ناآرامی در غرب آسیا اقدام می‌کند، آنها با حمایت از مقامات صهیونیستی، موجی از نفرت نزد افکار عمومی جهانی را رقم زدند تا آنجا که بیشتر کشورهای غربی شاهد برگزاری اعتراضات گسترده علیه رژیم صهیونیستی بودند، پس از حمله رژیم اسرائیل به دفتر کنسولگری کشورمان در دمشق بود که تهران، عملیات «وعده صادق» را به‌منظور تنبیه رژیم اسرائیل متجاوز آغاز کرد. عملیاتی پیروزمندانه که این سوال را در اذهان عمومی جهان آشکار کرد که رژیم اسرائیل متجاوز و جنایتکار جنگی است؛ چراکه خود را دموکراتیک می‌داند؛ اما حقوق بشر و حقوق انسانی را در کشورهای دیگر زیر سوال می‌برد. از سویی دیگر گنبد آهنین آن دیگر مقاوم نیست و با شلیک چند موشک و پهپاد از سوی ایران، شکست خورد.
مرگ سیاسی نتانیاهو
نتانیاهو که می‌داند توقف جنگ غزه، یعنی پایان عمر سیاسی او، همچنان بر ادامه حملات خود بر غزه تأکید دارد، اصراری بیش از حد که حتی صدای موافقان رژیم اسرائیل در تگزاس آمریکا را هم درآورده است و نسبت به جنایت‌های ادامه‌دار نتانیاهو در غزه تظاهرات کردند. اگرچه تظاهرات مردمی گسترده در کشورهای غربی علیه جنایت‌های رژیم صهیونیستی روز‌ها ادامه یافت؛ اما تظاهرات ضد صهیونیستی دانشجویان دانشگاه‌های آمریکا در حمایت از مردم مظلوم غزه، این رویداد را بیشتر مورد توجه خود قرار داده است تا آنجا که رسانه‌های غربی هر روز با تیتر‌های بزرگ نسبت به عدم عدالت و حقوق بشر در غزه، مطالب انتقادی منتشر و جنبش دانشجویی دانشگاه‌هایشان را آغازی بر بیداری افکار عمومی افراد نخبه توصیف می‌کنند.
تقویت شکست بایدن در انتخابات ریاست‌جمهوری
اما آنچه مبرهن و روشن است، رسیدگی به شکایات در قبال افراد جنایتکار جنگی است. جنایت‌های جنگی در غزه کاملا روشن است، ولی آمریکا و اروپا نمی‌پذیرند که این دادگاه رژیم اسرائیل را متهم کند. نباید فراموش کرد که افکار عمومی جهانی می‌پذیرد این جنایت‌ها روی داده است و لاهه هم قرار است این موضوع را پیگیری کند و تعقیب نتانیاهو صادر شود. اگرچه دولت آمریکا در تلاش است دیوان را مرغوب کند و مانع چنین حکمی شود؛ اما باید دانست که چیزی تا برگزاری زمان انتخابات آمریکا باقی نمانده است و این احتمال وجود دارد که جو بایدن برای پیروزی مجدد در انتخابات ریاست‌جمهوری، از نتانیاهو عبور کند و با برگزاری انتخابات زودهنگام، ائتلافی مقابل نتانیاهو در کنست اشغالگران شکل گیرد.
چیزی تا برگزاری انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا باقی نمانده است و ۶ ماه دیگر جو بایدن و دونالد ترامپ می‌روند که کارزار خود را به میدان جنگ سیاسی تبدیل کنند. جنگی که شعله‌ور شدن اعتراضات آن در جامعه دانشگاهی آمریکا، نشان از رقم خوردن نتایج انتخابات آمریکا به گونه‌ای دیگر است. تا آنجا که برخی نظرسنجی‌ها حاکی از آن است که رویداد‌های غزه و حتی اوکراین برای اولین‌بار می‌تواند بر انتخابات آمریکا تأثیر مستقیم داشته باشد و مسائل اقتصادی و معیشتی و بیمه در جایگاه‌های بعدی قرار گیرد.»
منبع: روزنامه صبح نو
باشگاه خبرنگاران جوان وبگردی وبگردی
تصاویر پدر ساواکی مهران غفوریان