دونا استیرکلند به‌عنوان سومین زن تاریخ همراه با آرتور اشکین و جرارد مورو، برنده نوبل فیزیک سال ۲۰۱۸ اولین زن برنده نوبل فیزیک در نیم قرن
تاریخ انتشار: ۱۲ مهر ۱۳۹۷ | کد خبر: ۲۰۹۱۰۷۷۲
دانش > دانش - جایزه نوبل فیزیک روز گذشته به‌صورت مشترک به ۳ فیزیکدان رسید، اما در میان این افراد برنده شدن یک زن برای نخستین بار در ۵۵ سال گذشته مورد توجه رسانه‌ها قرار گرفته است.
جایزه نوبل فیزیک امسال به‌طور مشترک به آرتور اشکین از آمریکا جرارد مورو از فرانسه و دونا استیرکلند از کانادا به‌خاطر نوآوری‌های انقلابی در حوزه فیزیک لیزری تعلق گرفته است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
پس از او در سال ۱۹۶۳ ماریا ژئوپرت مایر تنها زن دیگر تاریخ بود که برای اکتشافات خود در مورد ساختار پوسته هسته‌ای، نوبل فیزیک را دریافت کرد. اکنون پس از نیم‌قرن بار دیگر یک دانشمند زن، برنده این جایزه در رشته مهمی مانند فیزیک شده است. دونا استیرکلند مدرک مهندسی فیزیک خود را از دانشگاه «مک‌مستر» (McMaster University) کانادا دریافت کرد و در سال ۱۹۸۹ دکتری خود را در رشته «نورشناسی» از دانشگاه «راچستر» آمریکا گرفت.
نیمی از جایزه برای انبرک نورینیمی از جایزه ۹ میلیون کرونی نوبل فیزیک به آرتور آشکین، دانشمند ۹۶ ساله آمریکایی برای توسعه ابزارهای لیزری «انبرک نوری» تعلق می‌گیرد که به کمک آن می‌توان ارگانیسم‌های کوچک نظیر سلول‌ها را در ابعاد میکرو جابه‌جا کرد. انبرک نوری به بیانی تحقق واقعی رؤیای برهم‌کنش نور و ماده است.
در سال1986آرتور آشکین موفق شد با استفاده از یک پرتو نور لیزر، کره‌های شفاف از جنس لاتکس را در آب معلق نگه دارد و یک سال بعد از آن نیز توانست موجودات بیولوژیکی(باکتری و پرتوزا)را با یک پرتو نور لیزر به دام بیندازد. به این ترتیب بود که انبرک‌های نوری یا دام نوری به دنیای علم وارد شد.
آرتور آشکین برای نخستین بار با استفاده از برایند نیروی پراکندگی نور و جاذبه توانست این کره دی‌الکتریک را در آب نگه دارد. در قدم‌های بعدی با استفاده از یک نیروی گرادیانی توسط یک باریکه کانونی شده توانست یک تله سه‌بعدی ایجاد کند که امروزه انبرک نوری نامیده می‌شود.
اساس کار انبرک نوری به این صورت است که نور پس از عبور از یک جسم شفاف که ضریب شکست آن اندکی با ضریب شکست محیط اطراف متفاوت است شکسته شده و زاویه ورود و خروج نور از این جسم، متفاوت می‌شود. این به‌معنای تغییرتکانه خطی نور و به تبع آن وجود یک نیروی خالص است.
طبق قانون سوم نیوتن این نیرو به جسم مقابل هم وارد می‌شود. حال اگر چیدمان شرایط طوری باشد که برایند این نیروها به سمت یک نقطه خاص باشد ذره در اثر عبور باریکه نور در آن نقطه خاص به دام می‌افتد. انبرک نوری قابلیت به تله انداختن ذراتی از مرتبه چند ده نانومتر تا چندمیکرون را دارد و ازآن می‌توان برای اندازه‌گیری نیرو‌های در حد پیکونیوتون استفاده کرد.
نوبلی برای لیزرکمیته نوبل همچنین اعلام کرده که نیم دیگر جایزه نوبل امسال به جرارد مورو و دونا استیرکلند برای روش آنها برای تولید پالس‌های قوی و کوتاه نوری تعلق می‌گیرد. تکنیکی که استیرکلند و مورو توسعه دادند، برای تولید پالس‌های فوق‌کوتاه و قوی در جراحی، پزشکی و مطالعات بنیادی علمی استفاده می‌شود.
پس از اختراع نخستین لیزر در سال 1960، با کاربردهای فراوانی که این وسیله در صنعت و تکنولوژی پیدا کرد، تلاش برای کوتاه‌تر کردن پهنای زمانی پالس لیزرها ادامه یافت. در سال 1985تکنیک Chirped Pulse Amplification یا CPA توسط مورو و استیرکلند ارائه شد. این تکنیک شامل 3 مرحله است؛ ابتدا با استفاده از یک لیزر، پالس کوتاهی تولید می‌شود. سپس این پالس با استفاده از یک جفت توری یا یک جفت منشور پهن می‌شود.
کشیدن پالس باعث کاهش قله توان پالس شده در نتیجه، در مرحله تقویت، آسیب‌های اپتیکی کمتری به محیط بهره لیزر وارد می‌شود. سپس پالس وارد سیستم تقویت‌کننده و در نهایت وارد مرحله فشرده‌سازی که مشابه مرحله کشیدن است، می‌شود.
در همین زمینه: جایزه نوبل شیمی سال ۲۰۱۸ به دو آمریکایی و یک بریتانیایی تعلق گرفت جایزه نوبل فیزیک سال ۲۰۱۸ به ۳ دانشمند آمریکایی، فرانسوی و کانادایی تعلق گرفت دو سال زندان برای متهم رسوایی جنسی آکادمی نوبل جایزه نوبل پزشکی برای ایمنی‌درمانی سرطان خروج موراکامی از فهرست نامزدهای نوبل جایگزینمنبع: همشهری آنلاین
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.hamshahrionline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «همشهری آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۰۹۱۰۷۷۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
نصب ۲۰ دوربین پلاک‌خوان برای اولین‌بار در شهرستان زابل
علیرضا ملاشاهی فرماندار ویژه زابل بیان کرد: توسعه زیرساخت‌ها یکی از اصلی‌ترین پایه‌های توسعه و پیشرفت هر منطقه‌ای است یکی از این زیرساخت‌ها در حوزه ارتباطات است و باتوجه‌به گسترش روزافزون استفاده از خودروهای شخصی و تک‌سرنشین و همچنین کمبود نیروی انسانی به‌منظور کنترل ترافیک، در مسیر استفاده از تجهیزات هوشمند که علاوه بر ثبت کامل تخلفات رانندگی، همچنین امکان اطلاع از بار ترافیکی معابر شهر را برای مسئولان مربوطه مهیا می‌کند.
ملاشاهی با اشاره به شتاب طرح ملی فیبر نوری مشترکان خانگی گفت: با برنامه‌ریزی‌ها و سیاست‌های دولت سیزدهم و تأکید استاندار سیستان و بلوچستان هر روز شاهد توسعه و پیشرفت در تمامی عرصه‌ها در استان هستیم و امروز نیز طرح ملی فیبر نوری مشترکان خانگی برای دومین بار در شهر زابل شمال استان سیستان و بلوچستان در حال اجرا است.
فرماندار ویژه زابل افزود: هدف از نصب این دوربین‌ها مدیریت بهینه سرعت، انضباط اجتماعی، پیشگیری از مخاطرات و به‌منظور افزایش تعاملات و در راستای هوشمندسازی شهرستان زابل، با موضوع روند توسعه پروژه فیبر نوری در راستای کاهش بار ترافیکی و ثبت تخلفات رانندگی، تفاهم‌نامه همکاری مشترک میان شهرداری زابل و شرکت مخابرات شهرستان با موضوع شتاب پروژه فیبر نوری، و نصب ۲۰ دوربین پلاک خوان در سطح شهرستان زابل منعقد شد.
وی تأکید کرد: دوربین پلاک‌خوان از سوی شرکت مخابرات خریداری و در نقاط پیش‌بینی‌شده که توسط دستگاه‌های مرتبط با مدیریت شهرداری در سطح شهر زابل نصب خواهند شد.
باشگاه خبرنگاران جوان سیستان و بلوچستان زاهدان
علت فوت پزشک متخصص در استان فارس در دست بررسی است