جایزه شاملو؛ چشم‌اندازی از فضای ذهنی شاعران امروز
تاریخ انتشار: ۱۳ مهر ۱۳۹۷ | کد خبر: ۲۰۹۲۲۷۴۸
محمود معتقدی در نشست خبری مرحله اول چهارمین دوره جایزه شعر شاملو که عصر پنجشنبه، ۱۲ مهر در موسسه بهاران برگزار شد، می‌گوید: کتاب‌های انتخاب شده در این جایزه می‌توانند چشم‌اندازی از فضای شعر امروز و فضای ذهنی و زبان شاعران ما باشند.
به گزارش ایسنا به نقل از ستاد خبری چهارمین دوره جایزه شعر احمد شاملو، داور مرحله اول این دوره در مراسم نشست خبری که با حضور شاعران و ناشران مجموعه‌های برگزیده این مرحله، اعضای موسسه الف.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
او به تنوع دیدگاه‌های سیاسی و اجتماعی در اشعار مجموعه‌های منتشرشده در این کتاب‌ها اشاره کرد.
معتقدی افزود: از میان کتاب‌هایی که به دست ما رسید، ۲۰ درصد آنها نمرات بالاتری گرفتند؛ ۴۰ درصد وضعیت متوسطی داشتند و ۴۰ درصد دیگر نیز پایین‌تر از متر و میعارهای ما بودند که بر اساس این آمار می‌شود فضای شعر امروز را در این گستره بررسی کرد.
او سپس به تعداد بالای کتاب‌های شعر منتشرشده در سال ۱۳۹۶ از سوی برخی ناشران اشاره کرد و گفت: مثلا یک ناشر اهوازی حدود ۲۳ عنوان اثر برای شرکت در جایزه فرستاده بود که نشان می‌داد در سال ۹۶ در این شهر کتاب‌های شعر زیادی منتشر شده است که این باعث خوشحالی ما است.
در این نشست همچنین، شهریار وقفی‌پور، از داوران مرحله‌ی اول این دوره، به جریان‌های اصلی شعر مدرن براساس دیدگاه‌های شعر شاملو پرداخت و گفت: پروژه شعری مدرن دو رگه اصلی دارد که یکی مبتنی بر زیباشناسی مدرنیستی تلفیقی یا همان شعر ناب است؛ شعری که سعی دارد تمامی عناصر غیرضروری را حذف کند تا به شعر برسد. اما جریان مدرنیستی دیگر مبتنی بر ایجاد یک چهره شاعرانه است؛ شاعری که شعر می‌نویسد و در عین حال در اجتماع زندگی می‌کند؛ یعنی کسی که مدرنیسم را نه در سطح زیباشناختی بلکه در تعامل خود با اجتماع و سنت ادبی و وضعیت سیاسی می‌بیند.
داور مرحله نخست چهارمین دوره جایزه شعر شاملو افزود: مدرنسیم و سنت‌سازی با هم هستند و پیش از شکل‌گیری مدرنیته، نه معاصر داشتیم و نه گذشته و تاریخ. مدرنیته هردوی این‌ها را ایجاد کرد. بنابراین هر چیزی اگر بخواهد مدرن باشد باید سنت خود را نیز ایجاد کند. وقتی یک نهاد ادبی قرار است جایزه‌ای بدهد باید سنت ادبی خود را در گذشته پیدا کند و عناصر آن را تقویت کند و امر مدرن را از دل آن بیرون بیاورد.
او تصریح کرد: جایزه‌های ادبی که در یکی دو دهه گذشته برگزار شدند اغلب با این توهم سروکار داشتند که ما می‌توانیم یک اثر خوب داشته باشیم؛ جدا از این که چه دیدگاهی پشت انتخاب این اثر وجود دارد؛ مثلا یک کتاب از سوی چند جایزه انتخاب می‌شد درواقع نشان می‌داد که همه یک‌دست شده‌اند و دیدگاهی وجود ندارد که بخواهد جدا از دیدگاه رسمی کتابی را انتخاب کند. اما جایزه شاملو سعی کرده است به این روند تن ندهد. بنابراین پیشاپیش اعلام می‌کند که به دنبال چه نوع شعری است و قرار است چگونه شعری را تبلیغ کند. درواقع می‌خواهد یک صورت فلکی درست کند که در آن و در میان توده‌ای که هیچ جهتی ندارد، جهت شعر نو را مشخص کند.
در ادامه این نشست یادداشت کاظم کریمیان، از دیگر داوران مرحله اول جایزه شعر شاملو که ساکن بهبهان است و نتوانست در جلسه حضور یابد، برای حاضران خوانده شد. کریمیان در این یادداشت عنوان کرده بود: «در سال ۱۳۴۷ در قد و قواره یک شاعر جوان همراه با ۳۸ شاعر منتخب سراسری امثال براهنی، اخوان، رحمانی برای شرکت در شب‌های شعر خوشه دعوت شده بودم. بعد از آن واقعه مهم که موجب تثبیت موجودیت شعر نو شد، من به تدریج به موقعیت و استعداد نهان خود به عنوان یک شاعر جوان آگاه شدم. درواقع حداقل این طرز تلقی مرتبط با شرکت در شب‌های شعر، نوعی خودشناسی مبتنی برکسب اعتماد به نفس و انگیزه تداوم و پیگیری رفتارهای شعری، سرایش ده‌ها شعر و تهیه ده‌ها مقاله و چندین کتاب و ... بوده است.»
او در بخش دیگری از این یادداشت خطاب به نامزدهای جایزه شعر احمد شاملو گفت بود که «گرچه انتخاب شما در نتیجه استحقاق فردی و رقابت تنگانگ در این ماراتن سخت‌مسیر بوده اما اراده جدی داوران مرحله نخست و رصد نظارتی ایشان در بررسی تک تک مجموعه‌ها و امتیازدهی به آنها که بر مبنای نظریه‌های کتبی احمد شاملو و نیز داشته‌ها و دانش داوران حاصل شده و نقش این جایزه که به شکلی شب‌های شعر خوشه را تداعی می‌کند، می‌تواند در تداوم جریان‌های ادبی آینده که بی‌شک مبتنی بر واقع‌بینی و اعتدال نگاه بر شرایط و جایگاه والای انسان است، موثر واقع شود.»
در این نشست نامزدهای برگزیده مرحله نخست داوری جایزه شعر شاملو اشعاری از کتاب برگزیده‌شان را برای حاضران خواندند.
محمود معتقدی در پایان جلسه درباره اشعار خوانده‌شده گفت: به نظر می‌رسد نوعی هماهنگی میان تم این اشعار وجود داشت، در همه آنها می‌شد رد پای جنگ، زندان، زن و موضوعاتی نظیر این را یافت که نوعی رمانتیسم اجتماعی را در خودشان داشتند.
انتهای پیام
منبع: ایسنا
کلیدواژه: استخدام
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۰۹۲۲۷۴۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
شرحی بر قدیمی‌ترین فهرست‌نامه‌های کتابخانه آستان قدس رضوی/خدمتی به گذشته، امروز و آینده
وقتی درباره فهرست منابع یک کتابخانه صحبت می‌کنیم، بیشتر ما درک اندکی از موضوع صحبتمان در این باره داریم و تقریباً می‌دانیم فهرست یک کتابخانه، لیست منظمی از کتاب‌ها و سایر مدارک موجود در آن است و همان‌طور که فهرست یک کتاب نشان‌دهنده محتویات داخل آن است، فهرست کتابخانه نیز منابع موجود در آن را معرفی می‌کند. این فهرست منظم در گذشته شبیه سیاهه‌ای بوده که ممکن است ما از وسایل داخل یک مکان بنویسیم، اما در حال حاضر این فهرست شامل اطلاعات متعدد و متنوعی از قبیل نام نویسنده، عنوان، ویرایش، ناشر، تاریخ انتشار، مشخصات ظاهری، موضوع و محل بایگانی مدرک مورد نظر است. اطلاعاتی که سهولت دسترسی مراجعان به یک اثر را نه تنها با نام کتاب که به کمک سایر اطلاعات آن مانند نام نویسنده یا موضوع، ممکن می‌کند. همان‌طور که گفته شد، از گذشته‌های دور، گردانندگان کتابخانه‌ها یا صاحبان آنها فهرست‌هایی از منابع موجود در آنها تهیه می‌کرده‌اند. عملی که در کتابخانه‌های کشورهای اسلامی نیز انجام شده است. از فهرستهای گذشته مانند فهرست کتابخانه مأمون عباسی فقط نامی در متون آمده، اما اینکه این فهرست‌ها به چه شکل تهیه شده و یا شامل چه کتاب‌هایی بوده، مطلبی در اختیار پژوهشگران نیست.
کتابخانه مبارکه حضرت امام ابوالحسن علی بن موسی‌الرضا(ع)
ازجمله سیاهه‌هایی که باقی مانده، فهرست کتاب‌های کتابخانه آستان قدس رضوی است. کتابخانه آستان قدس رضوی یکی از قدیمی‌ترین کتابخانه‌های جهان اسلام است که آثار آن از گذشته مورد توجه دانشمندان و پژوهشگران بوده است. بر کسی پوشیده نیست که این کتابخانه به دلیل همجواری با حرم مطهر امام رضا(ع) و موقوفات بسیار آن شکل گرفته و رشد کرده و به عظمت امروزش رسیده است. حضور همین کتب وقفی موجب شکل‌گیری فهرستهای متعدد از منابع این کتابخانه شده است. اهمیت این فهرست‌ها از این نظر است که می‌توان گفت آن‌هاتنها فهرستهای به‌جامانده از کتابخانه‌ها در ایران قدیم هستند. از کتابخانه‌های دوره صفویه فهرست‌هایی با این مشخصات فعلاً موجود نیست و از دوره قاجار نیز فقط چند فهرست داریم که قابل مقایسه با فهرستهای کتابخانه آستان قدس هستند. الهه محبوب در مقاله «فهرستهای کتابخانه آستان قدس رضوی از صفویه تا قاجار» فهرستهای موجود از کتابخانه آستان قدس را به چند دسته تقسیم کرده و به ذکر موارد مهم این فهرست‌ها در سه دوره زمانی صفویه، افشاریه و قاجار پرداخته است.
قدیمی‌ترین سیاهه کتاب‌های کتابخانه رضوی
براساس این گزارش، قدیمی‌ترین فهرست این مجموعه متعلق به سال‌های 1007 تا 1010 هجری قمری است. در این فهرست که با عنوان «تفسیر تحویل صاحب جمعان بیوتات روضه منوره...» آغاز شده، موجودی کتابخانه به تفکیک آمده است. نویسنده فهرست گویی بیشتر به خصوصیات ظاهری کتاب‌ها توجه کرده و آنها را به صورت قرآن‌های جلددار، بدون جلد، کتب جلددار، کتب بدون جلد، تفاسیر، سی‌پاره‌ها و مصاحف و سایر کتب دسته‌بندی کرده است. این فهرست همچنین صورتی از اموال کتابخانه شامل رحل‌های موجود در حرم مطهر و کتابخانه و سی‌پاره‌دان‌ها را در خود دارد. در هر مورد، قطع، تعداد سطور، خصوصیات خطی، نوع ،و نوع تذهیب و همچنین نام واقف آمده است. گاهی شروط وقف کتاب نیز در فهرست ذکر شده است. کتابدار غیر از این اطلاعات به شرح امانت نیز پرداخته است. این نشان می‌دهد کتابدار با توجه به این فهرست، کتاب را به امانت و یا از مکان مربوط تحویل می‌گرفته: «قرآن وقفی مسماه زهراباجی مشروط بر آنکه در شرفیه مخصوص سلطان حیدرمیرزا در حرم تلاوت نمایند».
فهرستی از علوم کثیره موجود و مخزون
فهرست متعلق به دوره افشاریه سندی است در 28صفحه که کاتب آن به ذکر تعداد کتب و خصوصیات آنها پرداخته است. در این فهرست نام کتب قرآن، فهرست خطوط ائمه(ع) و کتب وقفی و امانی و همچنین فهرست کتب وقفی شاه‌عباس با عنوان «بندگان سکندر نشان» آمده است. دیگر فهرست مشهور کتابخانه آستان قدس رضوی فهرستهای موجود در دوره قاجار است. برخی از این‌ها به دستور متولیان و به صورت کتابچه مستقل و یا همراه با سایر موجودی کل حرم (مثل فهرست دفتر عضدالملکی) تهیه شده و یا در کتب افرادی که از کتابخانه بازدید کرده‌اند به‌طور خلاصه (سفرنامه خانیکوف) و یا مفصل (مطلع‌الشمس) آمده‌اند. «مطلع‌الشمس» یکی از کتاب‌های نوشته شده توسط «محمدحسن اعتمادالسلطنه» ملقب به «صنیع‌الدوله» است. این کتاب در سه جلد نگاشته شده و موضوع آن، گزارش یکی از سفرهای ناصرالدین‌شاه قاجار به شهر مشهد است. اما جلد دوم این کتاب در این گزارش مورد توجه ماست که به مشهد و آستان مقدس علی بن موسی‌الرضا(ع) اختصاص دارد و در آن به مشهد، آثار و ابنیه حرم مطهر و کتیبه‌های آن و شرح حال بزرگان شهر می‌پردازد و در پایان، فهرست جامعی از کتاب‌های موجود در کتابخانه‌های آستان قدس رضوی در آن گردآوری شده است. این فهرست در زمان تولیت میرزا سعیدخان مؤتمن الملک به سال 1296ه.ق تنظیم شده است. اعتماد السلطنه در مقدمه فهرست، چگونگی یافتن فهرست را شرح داده: «درحین تألیف جلد ثانی کتاب مطلع‌الشمس، فهرست جمیع نسخه‌ای که فعلاً در کتابخانه مبارکه حضرت امام ابوالحسن علی بن موسی‌الرضا علیه الصلوةوالسلام از علوم کثیره موجود و مخزون است بدست آمده، اگر چه صورت آن فهرست چندان مصحح نبود ولی به قدر می‌شود منقح ساخته ثبت و الحاق آن پرداخته شد». البته نویسنده در این فهرست تنها نام و موضوع کتاب‌ها را آورده و ظاهراً آن را از روی فهرستهای کتابخانه یادداشت‌برداری کرده است.
خدمتی به گذشته، امروز و آینده
فهرستهای فوق نشان می‌دهد کتابخانه آستان قدس رضوی از همان آغاز شکل‌گیری دارای نظمی خاص در ساماندهی بوده و افرادی آشنا به امور نسخه‌شناسی بوده‌اند که این فهرست‌ها را تهیه می‌کرده‌اند. جز این، فهرست کتب می‌توانند ما را به جهان اندیشه‌ای مردمان در گذشته برسانند. درواقع فهرست‌نویسان تنها به مردمان دوره خود خدمت نمی‌کنند و به نوعی به آیندگان نیز سود می‌رسانند. اینکه در آن روزگاران چه کتبی نوشته می‌شده و مورد توجه علما و اندیشمندان بوده و مردمان نیز بیشتر چه کتبی را اهدا و وقف می‌کرده‌اند. دیگر نکته مهم در این فهرست‌ها شرح ویژگی جلدها و تذهیب و خط کتب است که می‌تواند در خصوص هنر مجلدسازی و تذهیب اطلاعاتی را در اختیارمان بگذارد. نام و جایگاه واقفان نیز چهره اجتماعی مردمان آن روزگار را ترسیم می‌کند.
آزاده خلیلی
خودکشی از رزیدنتها به پزشکان رسیده؛ چرا دکتر سمیرا آلسعیدی خودکشی کرد؟/ «خودکشی پزشکان بهمثابه یک انتحار اجتماعی است»