Web Analytics Made Easy - Statcounter
به نقل از «جماران»
2024-04-29@02:19:26 GMT

نوش داروهای ایرانی نیازمند نشان تجاری

تاریخ انتشار: ۱۴ مهر ۱۳۹۷ | کد خبر: ۲۰۹۳۷۸۵۵

نوش داروهای ایرانی نیازمند نشان تجاری

به گزارش ایرنا، تاکنون بیش از 100 گونه گیاهی با خواص درمانی و دارویی در استان سمنان شناسایی شده که به باور کارشناسان می توان با برنامه ریزی اصولی و سرمایه گذاری کارشناسی، این استان را به عنوان قطب تولید انواع گیاه دارویی در کشور معرفی کرد.
مسوولان امر عنوان می کنند با وجود رویش بیش از سه هزار گونه گیاهی در سمنان اما حتی یک واحد فرآوری و بسته بندی این محصولات در استان وجود ندارد و این امر در کوتاه مدت به دلسردی بهره برداران برای ادامه فعالیت در این بخش منجر می شود.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!


براساس آمار اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری سمنان، به دلیل نبود واحد فرآوری، افرادی سودجو با قیمتی بسیار اندک گیاهان دارویی را از بهره برداران خریداری کرده و با قیمت چند صد برابر خرید، با بسته بندی به بازارهای جهانی و ملی عرضه می کنند.
به گفته کارشناسان ، تنوع گیاهان دارویی در سمنان با 10 کشور قاره اروپا برابری می‌ کند و تنوع طبیعت در اقلیم این استان بسیار منحصر به فرد است و در جهان کمتر منطقه ای یافت می‌شود که چنین خاستگاهی برای گیاهان دارویی باشد.
گیاهان دارویی شاخص در سمنان گل محمدی، کتیرا، آویشن و انواع میوه های جنگلی است که می توان تنها با معرفی این ظرفیت ها به فعالان اقتصادی و برای هزاران نفر با تولید محصولات فرعی اشتغالزایی کرد.
کارشناسان معتقدند اگر به معنی واقعی برای تجاری سازی گیاهان دارویی در سمنان اقدام شود با صادرات این محصولات به کشورهای منطقه و بازارهای جهانی سالانه می توان ده ها میلیارد دلار ارز وارد کشور کرد و این امر به معنی توسعه و کاهش آمار بیکاری در منطقه است.
بهره برداران می گویند به دلیل نبود واحدهای فرآوری و هم چنین نبود واحدهای نگهداری گیاهان دارویی، این محصولات در دوره زمانی کوتاه مدت ارزش و کیفیت خود را از دست می دهند و افراد سودجو با قیمت بسیار اندک از بهره برداران این ارقام با ارزش را خریداری می کنند.

** بخش خصوصی به میدان بیاید
رییس مرکز جنگل های خارج از شمال سازمان جنگل ها، مراتع و آبخیزداری در گفت وگو با ایرنا ابراز داشت: اکنون بیش از 300 واحد فرآوری و بسته بندی گیاه دارویی در کشور وجود دارد که این رقم به دلیل وسعت مراتع کشور و همچنین رویش هزار گونه گیاهی قابل توجه نیست.
فریبرز غیبی گفت: برای افزایش اشتغال و توسعه اقتصادی در این بخش باید بیش از 700 واحد فرآوری و بسته بندی در نقاط مختلف کشور ایجاد شود و توجه به برند سازی محصولات ایرانی گام مهم برای صادرات گیاهان دارویی است.
وی خاطر نشان کرد: خام فروشی گونه های گیاهی با خواص درمانی یکی از چالش های اساسی در کشت و رویش این گیاهان است و از فعالان اقتصادی و بخش خصوصی می خواهیم با در نظر گفتن توجیه اقتصادی، برای سرمایه گذاری در این بخش ورود کنند.
غیبی ادامه داد: کشت گیاهان دارویی از سال 96 تاکنون در بیش از 100 هزار هکتار از عرصه های طبیعی کشور انجام شد و تا پایان سالجاری توسعه کشت در بیش از 30 هزار هکتار دیگر برنامه ریزی شده است.
رییس مرکز جنگل های خارج از شمال سازمان جنگلها، مراتع و آبخیز داری گفت: باید جوامع محلی را به اقتصادی بودن کشت گیاهان دارویی در عرصه های طبیعی کشور آگاه کرد و با این راهبرد می توان گامی مهم و موثر برای مهاجرت از مناطق روستایی برداشت.

**گیاه دارویی، کشاورزی سمنان را اقتصادی می کند
رئیس سازمان جهاد کشاورزی سمنان در گفت و گو با ایرنا اظهار داشت: کشت گیاهان دارویی از جمله راهکارهای متنوع و کاربردی کاهش مصرف آب و اقتصادی کردن کشاورزی در این استان است.
سید حسن میرعماد افزود: کشت گیاهان به ویژه دارویی با ارزش افزوده بالا یکی از راهکارهای کاهش آب بری و افزایش درآمد کشاورزان است که در استان پیگیری می شود.
وی با بیان این که برخی از این گیاهان مانند زعفران و گل محمدی، ارزش افزوده قابل توجهی برای بهره برداران دارند، گفت: کشت زعفران در استان به صورت برنامه ریزی شده از سال 1388 در مقیاس 67 هکتار آغاز شد که در سال 1395 به 221 هکتار و اکنون به 250 هکتار افزایش یافته است.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی سمنان ادامه داد: کشت گل محمدی از سال 1387 به صورت سازماندهی شده در استان سمنان آغاز شد و در سال 1395 به 153 هکتار و اکنون در استان به حدود 200 هکتار رسیده است.
وی اضافه کرد: راه اندازی واحد بسته بندی و توجه به نشان تجاری راهکاری موثر برای توسعه کشت گیاهان دارویی در سمنان است و اگر بتوانیم کشاورزان استان را به ارزش افزوده و درآمدزا بودن این بخش آگاه کنیم، به یقین معیشت این قشر از جامعه رونق می گیرد.

**مطالعه و آموزش رکن اصلی کشت گیاهان دارویی
رییس انجمن علمی گیاهان دارویی استان سمنان نیز در گفت و گو با ایرنا بیان داشت: اجرای طرح های مطالعاتی و آموزش به بهره برداران برای ترویج کشت گیاهان دارویی باید در اولویت کاری مسوولان اجرایی مربوط در توسعه این طرح قرار گیرد.
کاظم طاهریان گفت: بسیاری از جوامع محلی از ظرفیت های پنهان گیاهان دارویی شناخت کافی ندارند که این امر باعث برداشت نادرست از این گونه های گیاهی می شود.
وی ادامه داد: با همکاری دانشگاه علوم پزشکی سمنان و اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان تاکنون 130 گونه گیاهی با خواص درمانی در استان شناسایی شده و بر اساس ارزیابی های انجام شده، این گونه ها برای سرمایه گذاری ارزش اقتصادی دارد.
وی اضافه کرد: بیش از 45 هزار هکتار رویشگاه طبیعی گیاهان دارویی در استان شناسایی شده است که با راه اندازی واحدهای فرآوری و تجاری سازی می توان گام های اصولی برای افزایش اشتغال جوامع محلی برداشت.
رئیس انجمن علمی گیاهان دارویی استان سمنان تصریح کرد: باید برای توسعه کشت گیاهان دارویی به رویکرد زراعی کردن این محصولات اقدام کرد و این امر می تواند گامی موثر برای تامین بازار فروش و فرهنگ سازی کشت این محصولات در بین سایر کشاورزان موثر باشد.
طاهریان گفت: نباید بین مطالعه و اجرای طرح فاصله ایحاد شود و باید با تعیین ساز و کاری مشخص گام های عملیاتی برای توسعه این بخش از اقتصاد استان برداشت.

** زنجیره تولید گیاهان دارویی کامل نیست
رئیس اداره مرتع اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان سمنان در گفت وگو با ایرنا ابراز داشت: زنجیره تولید و فروش گیاهان دارویی در استان سمنان به دلیل نبود واحدهای فرآوری و بسته بندی محصولات و هم چنین نبود نشان تجاری ناقص است.
سید ابوالفضل ولیئی گفت: کشت گیاهان دارویی به عنوان طرحی نوظهور در بخش اقتصادی استان سمنان می تواند با اتخاذ سازوکاری مشخص به افزایش اشتغال و رونق کسب وکار در منطقه منجر شود.
وی اظهارداشت: کشت گیاهان دارویی مانند گل محمدی، کتیرا، باریجه، زیره و آویشن برای فعالان اقتصادی که قصد دارند در این بخش سرمایه گذاری کنند، توجیه اقتصادی دارد و با فرهنگ سازی ظرفیت های پنهان اشتغالزایی استان به بخش خصوصی می توان گام های عملی مهمی برای کاهش آمار بیکاری در مناطق روستایی سمنان برداشت.
ولیئی اضافه کرد: به دلیل نبود واحدهای فرآوری و بسته بندی، گونه های گیاهی استان که خواص دارویی دارند به صورت خام در بازار عرضه می شود و در کشورهای حاشیه خلیج فارس با بسته بندی و فرآوری، این محصولات با چندین برابر قیمت داخل کشور در کشورهای اروپایی به فروش می رسد.

**ایران 80 درصد نیاز بازار جهانی باریجه را تامین می کند
بهره بردار گیاهان دارویی در استان سمنان نیز در گفت وگو با ایرنا ابراز داشت: 80 درصد نیاز بازار باریجه جهان در ایران و 20 درصد در کشور افغانستان تولید می شود که به دلیل نبود واحدهای فرآوری، این محصولات با نشان های کشورهای عربی به بازارهای اروپایی صادر می شود.
قاسم پروری نژاد گفت: هزینه قابل توجه کشت و مراقبت از گیاهان دارویی و هم چنین صعب العبور بودن جاده های دسترسی از چالش های مهم کشت این محصولات است.
وی خاطر نشان کرد: باید جوامع محلی و بهره برداران را به کشت گیاهان دارویی به صورت زراعی سوق داد و با این اقدام می توان به توسعه بخش کشاورزی استان نیز کمک کرد.
بهره بردار گیاهان دارویی در استان سمنان اضافه کرد: کشت گیاه باریجه در کشور ایران بسیار راهبردی است و این گونه های گیاهی، جایگزین مناسبی برای صادرات نفت است و کشورهای ایتالیا و فرانسه از باریجه در زمینه تولید انواع لوازم آرایشی و بهداشتی استفاده می کنند.
پروری نژاد تصریح کرد: مسوولان ارشد استان باید نسبت به این ظرفیت مهم شناخت کافی داشته باشند و اگر در کنار توجه به بخش صنعت و معدن به توسعه گیاهان دارویی توجه شود می توان ده ها هزار شغل در کمتر از پنج سال در استان ایجاد کرد.

** ترویج طب سنتی در سمنان در اولویت قرار دارد
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان سمنان در گفت و گو با ایرنا بیان داشت: این استان ظرفیت قابل توجهی در بخش توسعه و رویش گیاهان دارویی دارد که باید از این ظرفیت برای افزایش اشتغال بهره برد.
علینقی حیدریان گفت: کشت گیاهان دارویی در 15 هزار هکتار از عرصه های طبیعی سمنان و 33 سامانه عرفی برای 2 سال آینده برنامه ریزی شده است که با این اقدام می توان گام های اصولی برای توسعه اراضی گونه های گیاهی اقتصادی برداشت.
وی ادامه داد: آموزش به جوامع محلی به منظور نحوه بهره برداری و کشت این محصولات در دستور کار اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری سمنان است و راه اندازی صنایع تبدیلی در اولویت قرار دارد.
حیدریان گفت: کشت گیاهان دارویی و توجه به طب سنتی مورد تاکید اداره کل منابع طبیعی و سازمان جهاد کشاورزی استان بوده که آموزش و ارائه دیدگاه های کارشناسی به بهره برداران برای کشت محصولات از این دست در چند سال گذشته انجام شده است.
وی اضافه کرد: اراضی جنگلی و مرتعی استان سمنان برای کشت گیاهان دارویی بسیار مستعد است و فرهنگ سازی برای ترویج و توسعه این بخش نیازمند همکاری و تخصیص به موقع اعتبار برای اجرای طرح های مطالعاتی و عملی است.
ایران به عنوان یکی از 10 خاستگاه مهم گونه گیاهی در جهان مطرح است و 167 گونه از خانواده گیاهان آوندی شامل یکهزار و 215 جنس، حدود هشت هزار گونه، زیرگونه، واریته و یا دورگه در کشور وجود دارد و در مقایسه با سایر کشورها از نظر تعداد گونه های گیاهی در رتبه هشتم، از لحاظ گونه های انحصاری در رتبه پانزدهم و از نظر تنوع گونه ها در خاورمیانه بی نظیراست.
از 9.7 میلیون هکتار وسعت استان سمنان، 55 درصد نواحی بیابان و خشک، 38.5 درصد مراتع، 2 درصد اراضی کشاورزی و 3.6 درصد جنگل است که می توان از این ظرفیت برای کشت گیاهان دارویی بهره برد.
باوجود اینکه سمنان جزو پنج استان برتر کشور در رویش و کشت گیاهان دارویی به شمار می رود اما نبود واحدهای فرآوری، بسته بندی و نشان تجاری مانع بزرگ بر سرراه مرتع داران، بهره برداران و جوامع محلی برای توسعه این بخش از اقتصاد استان است.
7339/7408
انتهای پیام

منبع: جماران

کلیدواژه: اهواز اداره کل منابع طبیعی افغانستان ایران درآمد منابع طبیعی و آبخیزداری اهواز امام خمینی س سید مصطفی خمینی سید احمد خمینی سید حسن خمینی انقلاب اسلامی

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.jamaran.news دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «جماران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۰۹۳۷۸۵۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

گیاهان خوراکی خودرو؛ گنجینه‌ای ارزشمند در چهارمحال و بخیاری

خبرگزاری مهر، گروه استان‌ها-راضیه نظری‌زاده: چهارمحال و بختیاری یکی از استان‌های خوش آب‌وهوا در ایران است که طبیعت بکر و زیبای آن می‌تواند هر انسانی را به وجد بیاورد.

چهارمحال و بختیاری از دیرباز به سرزمین آب و آینه و آفتاب شناخته می‌شده و همین ویژگی‌ها موجب شده تا این استان سرشار از نعمت‌های خدادادی باشد که رویش انواع گیاهان دارویی، خوراکی و ادویه‌ای یکی از این موارد به شمار می‌آید.

گیاهانی ارزشمند که هرساله با فرارسیدن فصل بهار و زنده شدن طبیعت و زمین سر از دل خاک بیرون می‌آورند و خواص درمانی و صنعتی بسیاری را با خود همراه دارند البته همین خواص موجب شده تا این گیاهان با خطر انقراض مواجه شوند.

استفاده از گیاهان دارویی و خوراکی خودرو در چهارمحال و بختیاری سابقه طولانی دارد

یک کارشناس منابع طبیعی در گفت‌وگو با خبرنگار مهر، اظهار کرد: هرساله با نزدیک شدن به فصل بهار بازار فروش گیاهان خود رو مانند کلوس، موسیر، کنگر، شنگ، ریواس، موچه، آویشن، تره کوهی، سیردینگ، سن سرخ، آنغوزه و… نیز در چهارمحال و بختیاری رونق پیدا می‌کند که هریک از آن‌ها خواص دارویی بی‌شماری دارد و همین امر نیز موجب محبوبیت بالای آن‌ها در بین مردم شده است.

زهرا امیری افزود: با توجه به اینکه شیوه زندگی در چهارمحال و بختیاری از دیرباز روستایی و عشایری بوده است بنابراین استفاده از گیاهان دارویی و خوراکی خودرو در استان نیز تاریخچه‌ای طولانی دارد و مردم این نواحی از این گیاهان ارزشمند در پخت غذا و موارد درمانی استفاده می‌کردند.

وی ادامه داد: کلوس یکی از گیاهان دارویی است که در چهارمحال و بختیاری با فرارسیدن فصل بهار رشد می‌کند، این گیاه با وجود اینکه هرساله در بازار با قیمت‌های بالایی به فروش می‌رسد و شاید بسیاری از افراد امکان خرید آن را نداشته باشند اما از خواص بسیاری برخوردار است.

این کارشناس منابع طبیعی در چهارمحال و بختیاری عنوان کرد: پیشگیری از ابتلاء به زخم معده، درمان چربی خون بالا، درمان اختلالات قلبی عروقی، درمان افسردگی، استرس و اضطراب، درمان اختلالات گوارشی و بیماری‌های التهابی روده همچنین خواص ضدویروسی تنها بخشی از خاصیت‌های کلوس هستند همچنین این گیاه ارزشمند به دلیل دارا بودن مقادیر بالای آنتی اکسیدان و ویتامین سی باعث افزایش تولید کلاژن و جوان‌سازی پوست می‌شود.

امیری اضافه کرد: کلوس معمولاً همراه با ماست مصرف می‌شود همچنین به دلیل عطر بالای این گاه استفاده از آن در انواع خورشت‌ها و به صورت ترشی متداول است.

وی یادآور شد: شنگ و موچه از دیگر گیاهان خود رو با خواص دارویی هستند که در فصل بهار در چهارمحال و بختیاری رشد می‌کنند، مردم این استان از دیرباز با استفاده از این دو گیاه آش طبخ کرده و از مزایای دارویی آن‌ها بهره‌مند می‌شدند.

این کارشناس منابع طبیعی در چهارمحال و بختیاری بیان کرد: مصرف گیاه موچه در تسکین دردهای سیاتیک، رماتیسم و دردهای عصبی بسیار مؤثر است، گیاه شنگ نیز مقوی معده است و در درمان زخم معده اثرگذاری بالایی دارد این گیاه همچنین از خونریزی معده و ریه جلوگیری می‌کند، ریشه آن نیز برای افرادی که دارای اشتهای کمی هستند مورد استفاده قرار می‌گیرد.

امیری افزود: سایر گیاهان دارویی که به شکل خود رو در چهارمحال و بختیاری رشد می‌کنند نیز از خواص دارویی بسیاری برخوردار هستند.

وی ادامه داد: وجود و رشد گیاهان دارویی در چهارمحال و بختیاری در حقیقت موهبتی الهی است که می‌تواند نقش مهمی در اشتغالزایی و رفع معضل بیکاری در استان داشته باشد اما این موضوع تنها در صورت برداشت اصولی و صحیح این گیاهان رقم می‌خورد.

این کارشناس منابع طبیعی در چهارمحال و بختیاری خاطرنشان کرد: متأسفانه امروزه شاهد برداشت‌های غیراصولی، بی‌رویه و غیرقانونی گیاهان دارویی در سطح استان هستیم و همین امر این گیاهان ارزشمند را با خطر انقراض و نابودی مواجه کرده است بنابراین باید متولیان امر برای حفظ و نگهداری این گنجینه پربها تدابیر مؤثری در نظر بگیرند.

زنگ خطر انقراض گیاهان دارویی در استان به صدا درآمده است

عزت‌الله سلیمانی رئیس اداره مرتع اداره‌کل منابع طبیعی و آبخیزداری چهارمحال و بختیاری در گفت‌وگو با خبرنگار مهر، اظهار کرد: هرساله با نزدیک شدن به پایان سال یعنی از ابتدای اسفندماه تا پایان تابستان سال بعد بسته به زمان رویش انواع گیاهان مرتعی با خواص دارویی، عطری و ادویه‌ای شاهد فروش حجم بسیار قابل توجهی از این گیاهان مانند کلوس، تره کوهی، موسیر، قارچ‌ها، بن سرخ، کنگر، ریواس، آنغوزه، آویشن و… در بازارهای چهارمحال و بختیاری هستیم.

وی افزود: با وجود اینکه حدود ۲۷۰ گونه گیاه در استان وجود دارد که خواص دارویی و صنعتی آن‌ها اثبات شده است ولی متأسفانه در سال‌های اخیر به دلیل بهره‌برداری‌های بی‌رویه و خارج از توان اکولوژیک مراتع و زودتر از موعد با خطر انقراض این گیاهان با ارزش مواجه شده‌ایم.

سلیمانی ادامه داد: گیاهان مرتعی و دارویی که در چهارمحال و بختیاری وجود دارند متأسفانه عمدتاً به صورت دست‌فروش و بدون رعایت مسائل و موارد بهداشتی به فروش می‌رسند همچنین نکته قابل توجه این است که این گیاهان معمولاً به شکل غیرقانونی و بدون مجوز مورد بهره‌برداری قرار گرفته‌اند.

سلیمانی عنوان کرد: استان چهارمحال و بختیاری به دلیل تنوع اقلیمی، بهره‌برداری از روزهای آفتابی قابل توجه، بارندگی نسبتاً مناسب، ارتفاعات و رشته کوه‌های شاخص از قدیم خاستگاه بسیاری از گیاهان با ارزش بوده که طی دهه‌های گذشته به دلایلی که گفته شد دیگر شاهد وفور این گونه‌های گیاهی نیستیم.

رئیس اداره مرتع اداره‌کل منابع طبیعی و آبخیزداری چهارمحال و بختیاری اضافه کرد: گیاهان دارویی و ادویه‌ای که در این استان به صورت خود رو وجود دارند دارای خواص متفاوت و قدرت دفع سموم بدن هستند و به همین جهت نیز از محبوبیت بالایی برخوردار بوده و طرفداران زیادی دارند بنابراین در صورتی که برای حفظ آن‌ها اقدامات مؤثری انجام نشود دیری نخواهد پایید که شاهد منقرض شدن آن‌ها خواهیم بود.

وی خاطرنشان کرد: فرهنگ‌سازی، توسعه باغچه‌های خانگی، ایجاد مناطق ذخیره‌گاهی، اجرای طرح‌های صحیح مدیریت منابع طبیعی و طرح‌های مرتعداری، استفاده از تمامی پتانسیل‌های مراتع، تغییر معیشت جوامع محلی و اجرای طرح‌های بهره‌برداری اصولی در کنار مشارکت مردم می‌تواند راهکارهای مناسبی برای پایداری و بقای اکوسیستم‌ها باشد که یکی از اجزای این اکوسیستم‌ها نیز گیاهان با ارزش دارویی هستند.

به گزارش خبرنگار مهر، گیاهان دارویی و خوراکی در چهارمحال و بختیاری در حقیقت گنجینه‌ای ارزشمند هستند چراکه می‌توانند منجر به اشتغالزایی در استان شده و در رفع معضل بیکاری مؤثر باشند بنابراین لازم است تمامی مسئولان و جوامع محلی با همکاری یکدیگر برای حفظ و حراست از آن‌ها تلاش کنند.

کد خبر 6078647

دیگر خبرها

  • سرزده‌های استاندار جدید لرستان از ادارات
  • شهرک صنعتی «کشت و صنعت» لرستان به‌زودی بهره‌برداری می‌شود
  • میمند ۲ هزار هکتار گل محمدی زیرکشت دارد/وجود ۳۶۰ گونه گیاه دارویی
  • گیاهان دارویی بومی ایلام، در خطر انقراض
  • توسعه صادرات گیاهان دارویی با تکمیل زنجیره ارزش
  • بوی خوش گیاهان بهاری درسفره گروسی‌ها/۱۳۵ نوع گیاه خوراکی در بیجار
  • فارس رتبه اول کشور در کشت گیاهان دارویی
  • گیاهان خوراکی خودرو؛ گنجینه‌ای ارزشمند در چهارمحال و بخیاری
  • بازار داغ گیاهان دارویی در کرمانشاه+ تصویر
  • تنوع کشت گیاهان دارویی رونق‌بخش اقتصاد در کردستان