به نقل از «ایرنا»

شخصیت و خدمات علمی مرحوم استاد دبیرسیاقی

تاریخ انتشار: ۱۹ مهر ۱۳۹۷ | کد خبر: ۲۱۰۱۹۸۹۴

قزوین – ایرنا – دکتر سید محمد دبیر سیاقی ادیبی فرهیخته، نویسنده، شاعر و لغت شناس مطرح کشور بود که خدمات علمی و فرهنگی بسیار ارزشمندی از خود به یادگار گذاشت.

به گزارش ایرنا، در طول تاریخ فرهنگ و تاریخ ایران اسلامی بسیار اندک با فرزانگانی رو به رو می شویم که عمر خود را صرف تحقیق موشکافانه و دقیق کرده باشند و با خلق آثار ارزشمند در حوزه های مختلف گره های کور زندگانی بشر را گشوده باشند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

استاد سید محمد دبیر سیاقی که امروز مراسم تشییع و خاکسپاری وی در زادگاهش قزوین برگزار شد از معدود فرزانگان و فرهیختگان عصر حاضر بود که نقش بسیار برجسته ای در پرورش نسل معاصر داشت و توانست نقشی ماندگار از خود در تاریخ فرهنگ و ادب کهن سرزمین ایران برجای بگذارد.
تواضع و فروتنی و افتادگی بیش از اندازه وی در کنار شخصیت علمی و ممتاز، مرحوم دبیر سیاقی را به چهره ای ماندگار در طول تاریخ تبدیل کرد که نسل های آینده حتما در تشریح جنبه های مختلف آثار و زندگانی وی قلم فرسایی خواهند کرد، استادی که همه فضایل را یکجا داشت و در همه ابعاد اخلاقی و علمی رشد کرده بود.

*** 15 اثر استاد دبیر سیاقی هنوز به زیور طبع آراسته نشده
یکی از استادان بنام رشته زبان و ادبیات فارسی و از مفاخر شهر قزوین در این زمینه به خبرنگار ایرنا گفت: شادروان دبیر سیاقی از چهره های بسیار مشهور جهانی بودند که طی 100 سال عمر با برکت خود حدود 100 کتاب و بیش از 300 مقاله علمی پژوهشی تالیف کردند.
وی افزود: آشنایی ما با شعر و ادب فارسی به این مولف فرهیخته فرزانه قزوینی باز می گردد چون ایشان از 60 سال گذشته همت گماشتند و بسیاری از دیوان های شعرای فارسی را تصحیح و چاپ کردند.
انصاری گفت: ایشان سال 1324 دکتری زبان و ادبیات فارسی را دریافت کرده و از سال 1326 طی سال های متمادی با مرحوم دهخدا همکاری داشتند.
این استاد فرهیخته زبان و ادبیات فارسی اضافه کرد: ایشان بسیاری از مداخل لغت نامه دهخدا را تالیف کردند و بسیاری از مقالات خود را درباره ایران به ویژه زادگاه خود قزوین که به آن علاقه زیادی داشتند به رشته تحریر درآوردند.
وی اضافه کرد: مرحوم دبیرسیاقی مدرسه امید واقع در شهر قزوین را بسیار دوست داشت چون دوره ابتدایی خود را در آن گذرانده بود و مرحوم علی اصغر حکمت وزیر آموزش و پرورش وقت در بازدید از آن مدرسه از خیر مقدم گویی ایشان که در آن موقع یک دانش آموز بود بسیار احساس مسرت و خوشحالی کرده بود.
این استاد یادآور شد: امروزه به هر حال اهل ادب در نظم و نثر مدیون زحمات آن مرحوم هستند و قدردانی از جایگاه علمی و خدمات فرهنگی و ادبی وی را وظیفه خود می دانند.
وی با بیان اینکه رشد و نمو چنین شخصیت فرهیخته ای در قزوین موجب افتخار شهروندان قزوینی است افزود: دبیرسیاقی کسی است که طی عمر با برکت خود چراغ پرفروغ ادب فارسی را برای همیشه روشن نگه داشت و با تصحیح و تالیف های خود بزرگترین آثار ادبی را از تندباد گزند حوادث مصون کرد.
انصاری با اشاره به مهمترین آثار وی اضافه کرد: کتاب پنجاه مقاله و تصحیح دیوان های شعرای پارسی زبان برجسته ترین آثار دبیرسیاقی هستند و همه اهل ادب و تحقیق به نحوی با این آثار ارتباط و آشنایی دارند.
وی کتاب پیشاهنگان شعر فارسی را یکی دیگر از آثار برجسته ایشان دانست و گفت: دبیرسیاقی برای تالیف این کتاب واقعا جان کندند و با استخراج مطالب آن از منابع بسیار کهن، شعرای گمنام، شعر و شخصیت آنها را به جامعه علمی کشور معرفی نمود.
این استاد زبان و ادبیات فارسی خاطر نشان کرد: حدود 10 تا 15 اثر از ایشان هنوز به زیور طبع آراسته نشده است و امیدواریم در آینده به همت دوستداران و علاقه مندان وی چاپ شوند.

*** جامعیت علمی و اخلاقی استاد برجسته بود
استادیار دانشگاه تهران و عضو موسسه لغت نامه دهخدا نیز در این خصوص به خبرنگار ایرنا گفت: استاد دبیر سیاقی به معنای واقعی کلمه یک ادیب فرهیخته و یک انسان فرزانه و طراز اول کشور بود.
ایرج شهبازی افزود: ایشان از همکاران مرحوم دهخدا در تدوین لغت نامه و یکی از معدود کسانی بود که شادروان علامه دهخدا در دست نوشته ای ایشان را تایید کرده است.
شهبازی اضافه کرد: آن مرحوم بعد از فوت دهخدا با تعدادی از همکاران وی مانند علامه سید جعفر شهیدی، رسول شایسته، سعید نجفی اسداللهی و ستوده برای تالیف یک لغت نامه بزرگ به نام لغت نامه فارسی اقدام کردند که از حیث روش و دقت به تمام معنا در فرهنگ کشور یک اتفاق نادر است و هنوز هم این کار ادامه دارد.
وی گفت: مرحوم دبیرسیاقی حدود 80 کتاب تالیف، تصحیح یا گردآوری کردند که از میان آنها می توان به تصحیح و چاپ شاهنامه فردوسی همراه با مقدمه منثور و توضیحات در پاورقی ها، فرهنگ فرهنگ های فارسی و عربی و تصحیح دیوان فرخی سیستانی و منوچهری دامغانی 2 شاعر بزرگ سبک خراسانی اشاره کرد.
شهبازی خاطر نشان کرد: ایشان گذشته از جنبه علمی از لحاظ اخلاقی، منش و شخصیت انصافا یک انسان نمونه بودند و چند ویژگی برجسته وی برای همه پژوهشگران و نسل جوان می تواند الگو باشد.
این عضو لغت نامه دهخدا افزود: دبیرسیاقی به شدت در سخن گفتن، غذا خوردن و لباس پوشیدن انسانی متعادل بود و در تمام شئون زندگی به هیچ وجه افراط و تفریط نمی کرد.
شهبازی ادامه داد: وی بسیار انسان وظیفه شناس، متعهد و مسئولیت پذیر بود و کاری را که برعهده می گرفت بدون آنکه در آن زمینه کم بگذارد یا از دقت و وسواس علمی خود بکاهد با عشق تمام انجام می داد.
این استاد زبان و ادبیات فارسی ادامه داد: ایشان به شدت عاشق ایران و به ویژه شهر قزوین بود و برای معرفی آثار فرهنگی و ادبی ایران و قزوین از هیچ کوششی فروگذار نمی کرد.
وی گفت: می توان با اطمینان گفت که شادروان دبیرسیاقی در طول عمر با برکت خود طی شبانه روز 16 ساعت کار مفید داشتند و از معدود انسان هایی بود که وقت تلف شده در زندگی خود نداشت.
استاد دانشگاه تهران اضافه کرد: آن مرحوم گذشته از همه این موارد انسانی خیرخواه و نیکوکار بود و تلاش می کرد با راه اندازی مرکز خیریه از مال اندک خود برای کمک به انسان های نیازمند اقدام کند.
وی با بیان اینکه جامعیت علمی و اخلاقی این استاد برجسته بود و شخصیت ایشان را استادان بنام زبان و ادبیات فارسی تایید می کردند افزود: به عنوان مثال بارها استاد شفیعی کدکنی شاعر و فرزانه فرهیخته زبان و ادبیات فارسی کشور با احترام تمام از ایشان یاد می کرد و دانشجویان را به خوانش آثار دبیرسیاقی توصیه می نمود.
این عضو موسسه لغت نامه دهخدا خاطر نشان کرد: من از استاد شفیعی کدکنی جز احترام و تکریم فوق العاده نسبت به دبیر سیاقی چیزی ندیدم و گواه آن حضور این استاد برجسته در مراسم بزرگداشت ایشان در موسسه لغت نامه دهخدا بود که به نشانه احترام از ابتدا تا انتهای مراسم را حضور یافتند.

*** دبیر سیاقی نماد همه فضیلت های موجود بود
سرپرست بخش تالیف لغت نامه دهخدا نیز در این رابطه به خبرنگار ایرنا گفت: ضایعه درگذشت این استاد فرزانه را باید به همه جامعه فرهنگی ایران تسلیت گفت.
اکرم سلطانی افزود: استاد دبیر سیاقی از مولفان برجسته لغت نامه دهخدا بودند و می توان گفت اگر ایشان نبودند لغت نامه تکمیل و چاپ نمی شد.
وی اضافه کرد:آن مرحوم امانت دار خوبی برای علامه دهخدا بود و توانست به خوبی از عهده مسئولیتی که در انتقال فرهنگ و ادب از استادان گذشته به نسل جدید داشت برآید.
سلطانی یادآور شد: تمامی اهالی ذوق و ادب از دوران کودکی با آثار ایشان از قبیل تصحیح شاهنامه، دیوان فرخی، منوچهری، عنصری و...آشنا شده اند که خود نماینگر جایگاه علمی و خدمات فرهنگی و ادبی این شخصیت ممتاز و برجسته کشور است.
این همکار مرحوم دبیر سیاقی در لغت نامه دهخدا خاطر نشان کرد: واقعا افتخار می کنم که طی سالیان متمادی توانستم در کنار آن مرحوم کار کرده و از ایشان مسئولیت، وجدان کاری و... را بیاموزم.
وی با بیان اینکه دبیر سیاقی نماد اخلاق و همه فضیلت های موجود بود، گفت: ادب، رفتار خوب، خوش صحبتی، بذله گویی، تعهد و امانت داری در ایشان برجسته بود و چیزی مبنی بر نقطه ضعف در این استاد وجود نداشت.
سلطانی خاطر نشان ساخت: ایشان بسیار مقتصد، صرفه جو و بی نهایت عاشق دهخدا، ایران و شهر قزوین بودند و همه فضایل را یکجا داشتند.
سرپرست بخش تالیف لغت نامه دهخدا افزود: دبیرسیاقی آثار بسیاری در لغت و تصحیح متون از قبیل دیوان های منوچهری، فرخی، عنصری، عسجدی، لغات ترک، فرهنگ آنندراج، فرهنگ اسدی و... دارند و از همه مهمتر در سه کتاب ره آغاز حکمت، رهاورد حکمت و ره انجام حکمت به خدمات و آثار مرحوم حکمت پرداخته و مجموعه مقالات اقبال را نیز جمع کرده اند.
وی گفت: خدمات ایشان به زبان و ادب فارسی بسیار زیاد است و واقعا می توان یک مقاله مجزا از آثار ایشان تالیف کرد.

*** خدمات علمی و فرهنگی استاد بسیار چشمگیر است
مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان قزوین نیز در این باره به خبرنگار ایرنا گفت: استاد دبیر سیاقی از شخصیت های طراز اول فرهنگ، تاریخ و ادب معاصر بودند و درک محضر استادان طراز اول دانشگاه و حوزه علمیه شخصیت والایی از ایشان ساخته بود.
محمدعلی حضرتی اضافه کرد: شخصیت علمی و اخلاقی ایشان به همراه یک خانواده متشخص که سابقه فرهنگی درخشانی در 300 سال گذشته داشته اند موجب شد خدمات علمی، فرهنگی و اجتماعی ایشان بسیار چشمگیر باشد.
استاد دبیر سیاقی در سال 1298 هجری شمسی در قزوین به دنیا آمد و شانزدهم مهر ماه جاری در سن 99 سالگی به دلیل بیماری ناشی از کهولت سن در زادگاه خود درگذشت.
از این لغت شناس، پژوهشگر، شاعر و نویسنده قزوینی که در گردآوری لغت نامه دهخدا نقش داشته است، دهها اثر ادبی و هنری به جا مانده است.
6101

منبع: ایرنا

کلیدواژه: فرهنگي استاد دبيرسياقي شخصيت علمي و اخلاقي قزوين

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.irna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایرنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۱۰۱۹۸۹۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

«احوال و آثار محمد دبیر سیاقی» به نمایشگاه کتاب خواهد آمد

این کتاب که از مجموعه سرگذشتنامه‌ها و یادنامه‌ها است با پژوهش و نگارش مهدی مظفری ساوجی منتشر شده است.

کتاب «محمد دبیرسیاقی: احوال و آثار» در تلاش است تا تصویری روشن از زندگی و فعالیت‌های علمی دکتر محمد دبیرسیاقی به عنوان پژوهشگر، لغت‌شناس و مصحح متون کهن، پیش‌روی محققان و علاقه‌مندان به زبان و ادبیات فارسی بگذارد.

این کتاب ۱۶۶ صفحه‌ای با قیمت ۱،۳۰۰،۰۰۰ ریال در نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران عرضه خواهد شد و علاقه‌مندان می‌توانند آن را از ۱۹ لغایت ۲۹ اردیبهشت از غرفه انتشارات سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران تهیه کنند.

سی‌وپنجمین دوره نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران با شعار «بخوانیم و بسازیم» از ۱۹ تا ۲۹ اردیبهشت ۱۴۰۳ در محل مصلی امام خمینی(ره) به شکل حضوری و در سامانه ketab.ir به صورت مجازی برگزار می‌شود.