به نقل از «ایرنا»

گنج نهفته سیستان و بلوچستان گنج یابان را به خود می خواند

تاریخ انتشار: ۲۲ مهر ۱۳۹۷ | کد خبر: ۲۱۰۵۷۲۲۵

زاهدان - ایرنا - سیستان و بلوچستان به عنوان پهناورترین استان کشور به سبب داشتن اقلیم متفاوت از تنوع گیاهی با هزار و 300 گونه شناسایی شده برخوردار است که بیش از 300 گونه آن دارویی و صنعتی و در واقع گنج نهفته بزرگی است که نیاز به سرمایه گذاری با درآمد سرشار دارد.

به گزارش ایرنا، وسعت جغرافیایی و شرایط آب و هوایی خاص، استان سیستان و بلوچستان را به یکی از مراکز عمده تولید محصولات گیاهی، دارویی و صنعتی در کشور تبدیل کرده است، محصولاتی که افزایش تولیدات و بهره برداری مناسب و صادرات آنها می تواند این استان را متحول کند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

ویژگی های اقلیمی منحصر به فرد این استان سبب رویش بیش از 392 گونه با ارزش گیاهی شده، گونه هایی که با توجه به موقعیت آب و هوایی این استان در جای دیگری یافت نمی شود.
اهمیت بالای گیاهان دارویی و نقش بی بدیل آنها در سلامت انسان بر کسی پوشیده نیست به همین سبب بهره برداری از این ذخایر ارزشمند و انجام کارهای تحقیقاتی و سرمایه گذاری در زمینه افزایش سطح زیر کشت و تولید بیشتر می تواند نقطه قوت استان محسوب شود.
مردم سیستان و بلوچستان از دوران کهن برای درمان بسیاری از امراض به سراغ طب سنتی و گیاهی رفته و به علت فراوانی پوشش گیاهی در منطقه از این گیاهان برای درمان خود استفاده می کرده اند تجربه افراد در شناسایی و شناخت خواص هر گیاه نشان از علاقه آنان به گیاهان دارویی و نقش آن در سلامتی شان دارد که متاسفانه امروزه کمتر فردی از نسل با تجربه گذشته باقی مانده و خشکسالی ها نیز سبب کاهش عرصه گیاهان دارویی شده است.
سرمایه گذاری در تولید گیاهان دارویی، ایجاد صنایع تبدیلی و بهره وری علمی از این گیاهان می تواند علاوه بر توجیه مطلوب اقتصادی به یکی از معضلات مردم استان یعنی اشتغال کمک کند.
با وجود قابلیت های زیاد این استان در پرورش و تولید گیاهان دارویی متاسفانه نقش این گیاهان از نظرها پنهان مانده، گیاهانی که کشت آنها علاوه بر درآمد بالا برای کشاورزان، نقش موثری در حفظ و نگهداری ذخایر گیاهی منطقه و عدم انقراض این گونه های بی نظیر ایفا می کند.
به گفته برخی کارشناسان به منظور بهره برداری بهتر از این منابع ارزشمند خدادادی و در راستای گسترش فرآورده های گیاهی می توان با تهیه و تدوین برنامه جامع و تشکیل کمیته هایی متشکل از مراکز دانشگاهی، پارک های علم و فناوری، مراکز جهاد کشاورزی، منابع طبیعی و سایر ارگان های دست اندرکار در زمینه ایجاد مراکز کشت گیاهان دارویی گلخانه ای یا کشت در زمین های کشاورزی به صورت نوین و علمی اقدام کرد.
برخی گونه های گیاهی با خاصیت دارویی و غذایی در صورت کشت و توسعه می توانند منبع درآمد بسیار بزرگی برای سرمایه گذاری و توسعه اشتغال باشد که متاسفانه تاکنون از نظرها پنهان مانده است.
یکی از شهروندان زابل درباره گیاهان خودرو این منطقه و خواص آن ها به خبرنگار ایرنا گفت: این منطقه دارای گیاهان خودرو بسیاری است که در زمین های کشاورزی و یا در بستر رود ها رویش می کنند.
علی شهرکی افزود: با بروز خشکسالی های مداوم بسیاری از این گیاهان از بین رفته و تنها تعداد محدودی از این گیاهان آن هم در موقعیت های فصلی خاص چون بهار دیده می شوند.
وی بیان کرد: متاسفانه خشکسالی ها در سیستان علاوه بر ایجاد مشکلات فراوان بر منطقه و مردم باعث از بین رفتن این منابع غنی گیاهی و پر خاصیت شده است.
شهرکی به برخی از این گیاهان اشاره کرد و اظهار داشت: گُل خار یکی از این گیاهان است که به شفا بخش ترین داروی گیاهی این منطقه معروف است و به صورت خودرو بر روی بوته خار رشد می کند این گل به رنگ صورتی و در اندازه کوچک است که به صورت خام یا دم نوش از آن استفاده می شود این گیاه به علت طبع گرمی که دارد در درمان بسیاری از بیماری ها موثر است .
یکی از کشاورزان سیستانی نیز گفت: پُ بَرَکَ، ریش بُزک، کَکُلَک، زیر بارَک، انگورکِ توره، شوتک، رازیانه و بادیوم از جمله گیاهان خودرو در سیستان است که علاوه بر طعم خوش دارای خواص بسیاری است که اصلی ترین آن رفع کم خونی و فقر آهن است.
حسین بارانی ادامه داد: «سوزی» یکی دیگر از گیاهان خودرو این منطقه که در فصل بهار رویش می کند و علاقه مندان بسیاری دارد بطوریکه مردم روستا به ویژه بانوان به صورت دسته جمعی برای چیدن این نوع سبزی به زمین های کشاورزی رفته و پس از جمع آوری، آنها را شسته و تفت می دهند و در میان خمیر مخصوص گذاشته و به صورت مثلث آماده و پخت می کنند که به این نوع نان «بورَک» می گویند، این گیاه دارای خواص فراوان از جمله آهن است.

**برخی گیاهان ارزشمند در سیستان وبلوچستان
استبرق یا به گویش محلی بلوچی کرک، گیاهی دارویی در منطقه گرمسیری با خواص درمانی منحصر به فرد است که در نقاط مختلف شهرستان خاش می روید.
مردم محلی خاش از این گیاه برای درمان زخم، گوش درد و سوء هاضمه و از ریشه این درخت برای درمان گزیدگی عقرب، مار، زنبور استفاده می کنند، شیره این گیاه برای کاهش ورم و بیماری های گوارشی و میگرن کاربرد دارد.
به گفته کارشناسان، محدوده جغرافیایی رویش درخت استبرق تمامی نواحی جنوبی، سواحل خلیج فارس، خوزستان، سیستان و بلوچستان و هرمزگان است.
از گیاه استبرق می توان محصولی لطیف تر از ابریشم به دست آورد که بسیار لطیف، سفید و با کیفیت است.
این گیاه یا درختچه در منطقه ایرندگان و کارواندر خاش به وفور یافت می شود، استبرق به عنوان گیاه همیشه سبز یک نمونه از صدها گونه گیاهی دارویی و خوراکی بوده که خاصیت شفابخشی آن فراوان است.
مورینگا اولیفرا، درختی است که در برخی از کشورهای جهان، از جمله در مصر، هند و ایران (دزفول، سیستان و بلوچستان و هرمزگان) یافت می شود.
گیاه مورینگا از لحاظ ظاهری دارای برگ های گرد و کوچک می ‌باشد و در درمان بسیاری از بیماری ها نقش موثری دارد، به طوری که برخی از تحقیقات و گفته ها نشان می دهد که مورینگا از دیرباز تا به امروز قابلیت درمان بیش از 300 نوع بیماری را داشته است.
از برجسته ترین ویژگی در مورد مورینگا، خواص فوق العاده این گیاه دارویی در درمان چند نوع سرطان از جمله، سرطان تخمدان، سرطان خون، سرطان کبد و سرطان ریه و تأثیر مثبت آن در مهار بسیاری از سرطان های دیگر است.
به عقیده کارشناسان توسعه، کشت و مصرف گیاه مورینگا، می تواند علاوه بر نقش به سزایی که درحفظ این گونه نادر داشته باشد در استفاده و تحقیق در درمان امراض نیز مورد استفاده قرار گیرد.
گیاه مورینگا در جهان، به دلیل خواص و مزیت های آن در صنعت پزشکی، داروسازی، صنایع غذایی، کشاورزی و ساخت لوازم بهداشتی بسیار شناخته شده است.
با توجه به رویش این گیاه خاص در جنوب استان سیستان و بلوچستان می طلبد مزارعی با هدف کشت، پرورش و بهره برداری از این محصول ارزشمند به وجود آید.
خنجک، بنه یا پسته وحشی و به اصطلاح مردم محلی و زبان بلوچی «گون» یکی از گونه های گیاهی منحصر بفرد این استان است که در مناطق حاشیه تفتان و سیاه بندر از توابع بخش مرکزی شهرستان خاش می روید و به سبب داشتن خواص بی نظیر و طعم لذیذ طرفداران بسیاری دارد.
این درختچه با ارتفاع 2 تا 7 متر و دارای میوه سبز رنگ و هسته ای مانند است که در مناطق کوهستانی رشد می کند و گونه های مقاوم در برابر شرایط نامساعد طبیعی است.
درختان بنه دارای ارزش های غذایی و دارویی فراوان هستند و علاوه بر استفاده خام به عنوان انواع مختلف غذا آماده و طبخ می شود.
بنه یا گون از دانه های گرم محسوب می شود و به سبب داشتن دانه های روغنی از انرژی زیادی برخوردار است.
بسیاری از مردم خاش معتقدند که گون بهترین مواد مغذی برای اعصاب و قدرت بدنی محسوب می شود.
بنه دارای خواص دارویی فراوان از جمله درمان ناراحتی های کلیه، ریزکننده سنگ کلیه، خلط آور و تمییز کننده سینه و ریه درمان درد ومقوی برای معده است ، دود کردن شیره این درخت در بهبود سریع زخم های عمیق کاربرد دارد.
روغن بنه سبب باز کردن گرفتگی صدا و ضد پلاک های عروقی می شود و برای درمان کمر درد، یرقان، درد زانو و فلج موثر است.
برگ بنه خاصیت ضد سرطانی و آنتی اکسیدانی دارد و میوه ی بنه دارای ویتامین های « آ ، ب ، د » است بهره برداری از درختان بنه با هدف تولید شیره گونجک و استفاده از آن در امور دارویی و صنعتی موضوعی است که اقتصاد بخشی از ساکنان منطقه را شکل می دهد.
رویش درخت بنه در کوهستان ها همه ساله شمار زیادی از مردم از جمله جوانان و نوجوانان را به دامنه کوه ها کشانده تا به جمع آوری این محصول ارزشمند بپردازند.
پنیرباد، گیاهی بومی در استان که در زمره گیاهان دارویی منطقه بلوچستان به شمار می رود و از دیرباز بومیان منطقه از آن برای درست کردن پنیر بهره می گرفتند، خاصیت دارویی این گیاه به ویژه درمان سرطان از فواید این گیاه شمرده می شود.
این بوته جزو پوشش گیاهی شهرستان های سراوان، ایرانشهر، سرباز، سیب و سوران، زابلی، ایرندگان، گوهرکوه و چاه احمد، حاشیه تفتان، کوههای پنج انگشت، سیاه بند و بیرک و نیز حوالی زاهدان به شمار می رود و در دشت و دامنه کوه به وفور می روید.
این بوته جنگلی در تمام فصول سال سبز است و در اوایل تابستان میوه آن به ثمر می رسد، پنیرباد دارای برگ های گوشتی و سبز رنگ است.
این گیاه، بومی مناطق جنوب شرق کشور به ویژه منطقه بلوچستان است که از دیرباز بومیان منطقه از میوه و بذر آن به عنوان مایه پنیر برای درست کردن پنیر محلی استفاده می کرده اند.
بومیان پس از خشک شدن بذر یا میوه این گیاه آن را می کوبیدند و از پودرش به سبب داشتن خاصیت انعقاد شیر به عنوان مایه پنیر استفاده می کردند.
بذر و برگ پنیرباد خاصیت ضدسرطانی دارد و به همین منظور اکنون یک گروه تحقیقاتی از سوی شرکت خصوصی در اصفهان برای مطالعه بر روی این گیاه، فرآوری و بهره گیری از خاصیت دارویی آن اظهار تمایل کرده است.
سالانه می توان در اوایل فصل تابستان نزدیک بر 200 تن پنیرباد از منطقه بلوچستان برداشت کرد.
فعالیت تحقیقاتی برای کاشت و تکثیر گیاه بومی پنیر باد در آزمایشگاه کشت بافت گیاهی زیر نظر گروه زیست شناسی دانشگاه سیستان و بلوچستان و همچنین مرکز تحقیقات گیاهان دارویی و تزیینی دانشگاه سیستان و بلوچستان در حال انجام است.
با توجه به اینکه در ایران از مایه پنیر حیوانی که حجم عمده آن از مواد خارجی وارداتی است استفاده می شود، می توان با تولید انبوه، این گیاه را جایگزین مایه پنیر حیوانی کرد.
عضو هیئت علمی دانشگاه سیستان و بلوچستان در این رابطه به خبرنگار ایرنا گفت: از سال 1388 تحقیقات در زمینه کاربردهای مختلف گیاه پنیرباد در این مرکز آغاز شد که بعد از چند سال تحقیقات گسترده چندین خاصیت موثر ضد سرطانی و همچنین خواص تهیه مایه پنیر این گیاه شناسایی شد.
دکتر جعفر ولی زاده افزود: دانشگاه سیستان و بلوچستان در تلاش است بعد از تامین اعتبار و انجام کارهای تحقیقاتی، برخی ترکیبات ضد سرطانی این گیاه را به عنوان دارو عرضه و روانه بازار کند.
دی دار، درختی در شهرستان نیکشهر که از هر هکتار آن 10 بشکه نفت تولید می شود، درخت دی دار با نام علمی افوربیا تیروکالی و از خانواده افوربیاسه درختی نادر در نیکشهر است که از هر هکتار آن می توان 10 تا 50 بشکه نفت تولید کرد.
ملوین کالوین از شیمیدانان معروف آمریکایی درباره گیاه دی دار می گوید این گیاه به دلیل تولید هیدروکربن لاتکس قابلیت تبدیل به بنزین را دارد و می توان از آن نفت تولید کرد.
این درخت بدون خار و برگ، میوه و گل نمی دهد و شکل ساقه ‎های آن شبیه مداد است به همین خاطر به درخت مداد و در منطقه بلوچستان با نام بلوچی دی دار معروف است.
با توجه به اینکه در برخی کشورها از این درخت برای تولید چسب و لاستیک استفاده می شود، تنها استفاده ای که از این گونه همیشه سبز در شهرستان نیکشهر می شود استفاده در حصارکشی مزارع و باغات کشاورزی است.
شیره سفید مانند این درخت خیلی چسبنده و کاربرد درمانی دارد این درخت فقط در ابتدای کاشت نیاز به آبیاری دارد و پس از آن با آب باران یا نم خاک می تواند سرسبز باشد.
توسعه این چنین درختان نادر در شهرستان نیکشهر می تواند پل پیشرفت این شهر به عنوان قطب رویش درختان صنعتی باشد.
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری سیستان و بلوچستان در گفت و گو با خبرنگار ایرنا گفت: استان سیستان و بلوچستان گنجینه گیاهان دارویی در کشور است.
عبدالباسط پاکزاد بیان کرد: تحقیقات در زمینه خواص انواع گیاهان دارویی بر عهده مراکز تحقیقات استان است که در این راستا دو مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی در شمال استان و ایرانشهر وجود دارد.
وی با بیان اینکه منابع طبیعی سیستان و بلوچستان در زمینه سرمایه گذاری برروی این گونه گیاهان با ارزش تاکنون درخواستی نداشته است افزود: این اداره برای سرمایه گذاری مردم استان و دیگر علاقه مندان سرمایه گذار در این زمینه آمادگی کامل دارد.
مدیر کل منابع طبیعی و آبخیزداری ادامه داد: این اداره کل در صورت درخواست سرمایه گذاران در این بخش شرایط لازم را برای آنان فراهم خواهد کرد.
نقاط مختلف سیستان و بلوچستان، سرشار از انواع گیاهان دارویی و صنعتی است، گیاهانی که بهره برداری مطلوب از آن ها می تواند علاوه بر اتکا به توان ملی موجبات درآمدزایی و رونق اقتصادی این منطقه را فراهم کند و امید است در آینده نزدیک شاهد شناسایی و بهره برداری مطلوب و سرمایه گذاری موثرتر در این بخش مهم باشیم.
9914 **6081

منبع: ایرنا

کلیدواژه: اقتصاد كشاورزي منابع طبيعي گياهان دارويي

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.irna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایرنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۱۰۵۷۲۲۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

نیروی هوایی، آب و مواد غذایی برای سیل‌زدگان سیستان و بلوچستان ارسال کرد

به گزارش گروه سیاست خبرگزاری علم و فناوری آنا به نقل از روابط عمومی ارتش، امیر سرتیپ دوم خلبان جعفری، فرمانده پایگاه هوایی شهید لشگری مهرآباد، گفت: یک فروند هواپیمای ترابری سی-۱۳۰ متعلق به پایگاه هوایی شهید لشکری، شامل شش هزار بسته آب معدنی، پنج تن مواد غذایی و پنج هزار نان بسته بندی شده به منظور کمک به سیل‌زدگان استان سیستان و بلوچستان به این منطقه اعزام شد.

پیش از این نیز پس از بارش سیل آسا در استان هرمزگان و در پی ناپدید شدن سه نفر از اهالی یکی از روستاهای شهرستان جاسک و درخواست کمک از منطقه دوم ولایت نیروی دریایی ارتش مستقر در جاسک، یک فروند بالگرد این نیرو برای امداد رسانی به منطقه مورد نظر اعزام شد و افراد گیر افتاده در سیلاب را نجات و به مکان امن انتقال دادند.

انواع بالگردها، خودروهای سنگین، ادوات مهندسی، پشتیبانی رزمی نیروی زمینی به منطقه اعزام و عملیات امدادرسانی در مناطق سیل‌زده‌ استان‌های درگیر سیلاب در منطقه‌ جنوب شرق کشور به ویژه استان سیستان و بلوچستان انجام شده است.

انتهای پیام/