Web Analytics Made Easy - Statcounter
به نقل از «ایران آنلاین»
2024-04-27@13:27:16 GMT

مردی که رنگ اقوام داشت

تاریخ انتشار: ۲۳ مهر ۱۳۹۷ | کد خبر: ۲۱۰۶۶۳۸۲

مردی که رنگ اقوام داشت

کارنامه پُربار استاد مرتضی حنانه یک وجه «مردم‌شناختی» هم دارد که هنوز ناشناخته مانده یا به‌ شایستگی به آن پرداخته‌ نشده است؛ حنانه اگرچه یک «اتنوموزکولوگ» یا «قوم ـ ‌موسیقی‌شناس» نبود و در زمینه «مردم‌شناسی موسیقی» نیز داعیه‌ای نداشت اما به‌واسطه توجه ویژه‌اش به موسیقی‌های مقامی ایران (موسیقی نواحی) می‌توان در مطالعات مردم‌شناسی موسیقی ایران نیز از او بحث کرد ـ به همین اندازه نقش مرتضی حنانه در تاریخ دوبله ایران و ساخت موسیقی فیلم همچنان مغفول ما افشین داورپناه پژوهشگر موسیقی               برای من ـ و احتمالاً شما ـ هنوز بعد از گذشتن چند دهه، شنیدن دو قطعه «آلا تی‌تی» باصدای «ناصر مسعودی» و «لالایی» با صدای خواننده خوش‌صدا و خوش‌کارنامه موسیقی کردی، «مظهر خالقی» لذت‌بخش است! دو قطعه‌ای که استاد «مرتضی حنانه» در اوایل دهه 1340 با الهام از موسیقی گیلکی و موسیقی کردی، آنها را ساخت و همان زمان توسط ارکستر سمفونیک رادیو ایران اجرا کرد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

این دو قطعه را، البته به این دلیل که احتمالاً معروف‌تر از بقیه قطعات هستند، باید دو نمونه بسیار خوب در زمینه استفاده از ظرفیت‌های ملودیک موسیقی‌های ایرانی در تصنیف قطعات جدید دانست. البته استفاده از موسیقی‌های مقامی و اجرای آنها با سازهای موسیقی سنتی ایران و همچنین سازهای فرنگی، پیش از مرتضی حنانه آغاز شده‌ بود اما گونه‌ای «تک‌صدایی» داشت؛ کار ویژه حنانه الهام از قطعات موسیقی مقامی و خلق آثاری جدید به شکل «پُلی‌فونیک» یا چندصدایی بود. موضوعی که باید مرتضی حنانه را پیشگام آن در بازاجرای موسیقی‌های مقامی دانست. حتی اصرار حنانه در استفاده از سازهای غیرایرانی در اجرای موسیقی‌هایی که با مایه‌های ایرانی تصنیف کرده‌ بود را باید تلاش برای بازسازی یا بازاجرای خلاقانه‌تر این موسیقی‌ها دانست؛ عملی آگاهانه که قصد داشت با استفاده از سونوریته سازهای غیرایرانی، تنظیم‌های پُلی‌فونیک و تکنیک‌های مرسوم در موسیقی غربی، جایگاهی بین‌المللی برای موسیقی ایرانی ایجاد کند. تلاش‌های حنانه در ابداع مفهوم «هارمونی زوج» و نوشته‌های او مثلاً در کتاب «گام‌های گمشده» نشان‌دهنده توجه جدی و دغدغه اصلی او در استفاده از موسیقی ایرانی و احیای آن به شیوه‌هایی مدرن و البته اگر ضرورت داشته باشد، نگاه و شیوه‌هایی ابداعی است. حنانه چه در قطعاتی که به‌صورت غیرآوازی تصنیف کرد، چه تصنیف‌های آوازی و چه موسیقی‌هایی که برای فیلم و سریال ساخت، همیشه از گنجینه متنوع موسیقی‌های مناطق استفاده کرد. تا پیش از حنانه، برای فیلم‌هایی که در ایران ساخته می‌شد، موسیقی متن ساخته نمی‌شد و عمدتاً فیلمسازها از موسیقی‌های آرشیوی موجود به‌عنوان موسیقی متن فیلم‌های‌شان استفاده می‌کردند؛ مرتضی حنانه را باید پیشگام ساخت موسیقی متن فیلم در ایران دانست؛ او برای 25 فیلم و یک سریال موسیقی متن نوشت؛ موسیقی فیلم‌هایی چون «باباشمل»، «کاکو» و... و تم‌ها و موتیف‌هایی که در آنها به‌کار گرفته و تناسب آنها با فضای فرهنگی فیلم، نشان دهنده درک و فهم خوب او از موسیقی ایرانی، بویژه موسیقی مردمی یا مقامی است؛ استفاده خلاقانه و مناسب از ملودی و تمپو در موسیقی ایران. این موضوع را در موسیقی سریال هزاردستان و به‌طور ویژه در کاربرد موسیقی سنتی ایرانی و به‌طور مشخص پرداخت ارکسترال پیش‌درآمد معروف «مرتضی نی‌داوود» می‌توان دید. با این‌حال، همیشه این نکته که حنانه موسیقی‌های اقوام را از کجا می‌شنید، جای پرسش بوده‌است. توجه داشته باشیم که مرتضی حنانه هرگز سفرهایی به مناطق ایران برای گردآوری نغمات نداشت و تعداد صفحاتی که تا دهه 1340 از موسیقی نواحی ایران منتشر شده بود، به اندازه انگشتان یک دست هم نبود. با این حال نغماتی از موسیقی گیلکی، کردی، لُری، بختیاری، خراسانی، شیرازی و موسیقی جنوب، در آثار حنانه، حضوری جدی و آگاهانه دارد.

منبع: ایران آنلاین

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت ion.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایران آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۱۰۶۶۳۸۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

مختومقلی فراغی از محورهای وحدت در گلستان است

به گزارش خبرنگار حوزه استان های خبرگزاری تقریب، «سیدعلی مهاجر» در جلسه کمیسیون اقوام، فرق و مذاهب که با محوریت مراسم بزرگداشت 291 امین سالروز تولد «مختومقلی فراغی» شاعر و عارف نامدار ایرانی ترکمن برگزار شد، اظهار کرد: مراسمات بزرگداشت این عارف و شاعر شهیر ایرانی باید با محوریت وحدت و تقریب برنامه‌ ریزی و به خوبی اجرا شود.
 
به گفته وی؛ بهره‌ گیری از آموزه‌های دینی در همگرایی اقوام اهمیت بسیاری دارد، از نظرات و دیدگاه‌های علما و روحانیون به ویژه اهل سنت در مراسمات استفاده و بهره‌ برداری شود.
 
معاون سیاسی، امنیتی و اجتماعی استانداری گلستان پرهیز از سلیقه ‌گرایی را ضروری دانست و گفت: با مدیریت و دوری از افراط و تفریط باید در راستای توسعه فرهنگ غنی اقوام ایرانی اسلامی گام برداشت.
 
وی افزود: لازم است در طراحی برنامه‌ ریزی مراسمات به آداب و رسوم برادران اهل سنت نیز توجه شود تا بستری برای سوءاستفاده معاندان و دشمنان برای ایجاد تفرقه قرار نگیرد.
 
انتهای پیام/
 

دیگر خبرها

  • عاشقانه شمس و مولانا رکورد کمدی‌ها را زد/تغییر ناگهانی دبیر اقوام
  • حال موسیقی ایران خوب است
  • تصاویر دیده نشده از محمدرضا شجریان
  • من خلبان نیستم رسکیومن ارتشم! از سرهنگ بازنشسته هوانیروز  ارتش تا عمو کاووس «نون خ»
  • داستان تیتراژ سریال دلیران تنگستان
  • داستان تیتراژ سریال«دلیران تنگستان»/ وقتی موسیقی ایرانی محترم است
  • فصل پنجم «نون‌خ» را می‌توان پیوند غرب و شرق ایران دانست
  • مختومقلی فراغی از محورهای وحدت در گلستان است
  • نمایش وحدت و همدلی با برگزاری جشنواره اقوام در بندرترکمن
  • مختومقلی فراغی از محور‌های وحدت در گلستان است