عناصر خودسر پشت قتل خاشقچی؛گزارش احتمالی عربستان - علی حیدری*

تهران - ایرنا- همزمان با تشدید واکنش ها به قتل جمال خاشقچی روزنامه نگار منتقد خاندان آل سعود ، ریاض با پذیرش قتل وی به دنبال یافتن قربانی برای این پرونده است که پیش بینی می شود براساس اظهارات مسئولان این کشور 'عناصر خودسر' را عامل این فاجعه معرفی کند.

به نظر می رسد عناصر خودسر متشکل از گروهی 15 نفره از اتباع عربستان سعودی هستند که بصورت ویژه وارد ترکیه شده و بعد از ناپدید شدن و قتل جمال خاشقچی روزنامه نگار منتقد آل سعود این کشور را ترک کرده اند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

براساس ارزیابی پلیس ترکیه، جمال خاشقجی با قصد قبلی در کنسولگری عربستان در ترکیه کشته و جسد این روزنامه نگار منتقد به خارج از مقر دیپلماتیک منتقل شده است که باید منتظر ماند و دید که آیا عربستان و ترکیه به توافقی در این خصوص خواهند رسید که اگر چنین شود احتمالا روند افشاگری های ترکیه متوقف و کشته شدن خاشقچی به برخی گروه های مخالف خودسر نسبت داده خواهد شد.
این در حالی است که شبکه خبری سی ان ان نیز شب گذشته اعلام کرد که مقام های عربستان سعودی در صدد انتشار گزارشی هستند که با پذیرش مرگ روزنامه نگار منتقد آل سعود آن را نتیجه اشتباه در جریان بازجویی معرفی کند.
به گزارش این شبکه، مقام های دولت عربستان سعودی احتمالا اعلام خواهند کرد که عاملان قتل جمال خاشقچی خودسر و بدون مجوز از بالا بوده و توبیخ خواهند شد ، اظهاراتی که دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا هم بعد از گفت و گوی تلفنی با ملک سلمان پادشاه عربستان اعلام کرده و گفت ممکن است قاتلان خودسر مسئول مرگ روزنامه نگار منتقد عربستان سعودی باشند.
از سوی دیگر اعلام ملک سلمان پادشاه عربستان سعودی مبنی بر اینکه دستور داده تا تحقیقات داخلی درباره این جنایت انجام گیرد اذعان و اقرار به دست داشتن سعودی ها در جنایت و عقب نشینی از مواضع قبلی است.
این موضع گیری های شاه سعودی که هر گونه نقش عربستان در قتل جمال خاشقچی منتقد روزنامه نگار را انکار می کند، این موضوع را نیز مورد تاکید قرار می دهد که خاشقچی پس از بیست دقیقه از ورودش به مقر دیپلماتیک این کشور در ترکیه آن را ترک کرده و ریاض نیز نگران وضعیت وی بدلیل ناپدید شدن است.
هر چند روز گذشته کنسولگری عربستان سعودی در ترکیه در حالی توسط یک تیم مشترک ترکی - سعودی بازرسی شد که این کشور هفته پیش فقط با بازرسی بصری مقام های ترکیه از کنسولگری موافقت کرده بود که توسط ترکیه رد شد.
این درحالی است که پیشتر مولود چاوش اوغلو وزیر امور خارجه ترکیه نیز گفته بود که عربستان سعودی در تحقیقات قتل خاشقچی همکاری نمی کند و از ریاض خواسته بود به مقامات این کشور اجازه ورود به ساختمان کنسولگری را بدهد.
به نظر می رسد پذیرش و اعزام هیاتی از عربستان سعودی به ترکیه ناشی از دریافت پیام آنکارا از سوی سعودی ها باشد که در روزهای آینده باید منتظر اطلاعات بیشتری باشیم که از سوی کمیته مشترک ترکیه و عربستان منتشر خواهد شد.
سناتور 'وان هولن' نیز پیش تر اعلام کرده بود که دستور قتل خاشقجی بدون تردید از طرف بالاترین مقام ها در عربستان صادر شده و واشنگتن نباید شریک این جنایت پلید شود.
خبرگزاری الجزیره امروز صبح اعلام کرد که دفتر دادستان کل ترکیه بعد از بازرسی از کنسولگری عربستان سعودی در ترکیه اعلام کرده که به شواهدی دست یافته که فرضیه قتل روزنامه نگار منتقد سعودی در کنسولگری عربستان در استانبول را تقویت می کند.
براساس اعلام دفتر دادستانی، تیم تحقیقاتی ترکیه به شواهدی دست یافته که نشان دهنده دستکاری آثار قتل در داخل کنسولگری بوده است که این یافته ها گام مهمی بعد از دوهفته بی خری به شمار می رود.
به گزارش ایرنا ، خاشقچی 59 ساله که از اعضای انجمن رسانه های ترک ـ عرب بوده است ، بعد از انتخاب بن سلمان به عنوان ولیعهد عربستان، این کشور را ترک کرده و به آمریکا رفته بود و قصد ازدواج با یک زن تبعه ترکیه را داشت و برای طی کردن مراحل ثبت ازدواج خود مجبور به مراجعه به کنسولگری عربستان در استانبول شد.
وی در مقالاتی که در روزنامه واشنگتن پست نوشته بود، از جنگ عربستان در یمن، بحران اقتصادی با کانادا و دستگیری مدافعان حقوق زنان در عربستان انتقاد کرده بود.
*خبرنگار ایرنا

منبع: ایرنا

کلیدواژه: اجتماعي جمال خاشقچي قتل روزنامه نگار

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.irna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایرنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۱۰۹۲۹۳۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

معامله ریاض – واشنگتن به مویی بند است

سایت خبری – تحلیلی المانیتور در تازه‌ترین گزارش درباره معامله بزرگ جو بایدن، رئیس جمهور ایالات متحده بین عربستان سعودی و اسرائیل نوشت: پس از جلوگیری از درگیری منطقه‌ای با جمهوری اسلامی ایران، دولت بایدن اکنون خود را وابسته به توافق آتش بس بین حماس و اسرائیل برای نجات استراتژی خود در خاورمیانه می‌بیند.

به گزارش جماران، اجزای لازم برای یک پیمان دفاعی تاریخی ایالات متحده با عربستان سعودی تقریبا فراهم شده است؛ توافقی که به عادی سازی روابط ریاض با دولت یهود کمک می‌کند و بنابراین، امکان جریان متقابل سرمایه و همکاری نظامی را فراهم می‌کند که می‌تواند ایران را بیشتر منزوی کند.

فیصل بن فرحان، وزیر امور خارجه عربستان سعودی روز دوشنبه در نشست مجمع جهانی اقتصاد در ریاض گفت: «در مورد توافقات دوجانبه بین پادشاهی سعودی و ایالات متحده، ما بسیار بسیار به پایان نزدیک هستیم و بیشتر کار‌ها قبلا انجام شده است.» آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه ایالات متحده نیز آن را تکرار کرد.

جزییات پیمان مورد نظر آمریکا و عربستان سعودی علنی نشده است. آنچه که از طریق منابع دیپلماتیک به رسانه‌ها درز داده شده نشان می‌دهد که این توافق چیزی شبیه ماده ۵ معاهده ۱۹۶۰ ایالات متحده با ژاپن که ایالات متحده را متعهد می‌کند در صورت حمله به ژاپن از این کشور دفاع کند را در دل خود ندارد. اما احتمالاً فراتر از متن توافق‌های موجود میان واشنگتن و کشور‌های عربی خلیج فارس است که برخی از آن‌ها متحد اصلی غیرناتو واشنگتن محسوب می‌شوند است. در توافق‌های فعلی صرفا بندی درباره ضرورت مشورت در مورد گام‌های دفاعی به چشم می‌خورد.

با این حال، سنگ بنای مورد نیاز برای دستیابی به موافقت کنگره برای توافق پیشنهادی، عادی سازی عربستان با اسرائیل است که همچنان مبهم باقی مانده است. یکی از خواسته‌های کلیدی محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان سعودی، تعهد رهبران اسرائیل به برداشتن گام‌های برگشت ناپذیر به سوی تشکیل کشور فلسطین – است که هنوز برآورده نشده است. مقامات آمریکایی می‌گویند رسیدن به این هدف، مستلزم پایان جنگ در غزه است.

بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل، که با فشار داخلی شدید مواجه است، بیش از آنکه به فلسطینی‌ها امتیاز بزرگی بدهد، به دنبال پایان دادن به حیات حماس است. نتانیاهو این هفته وعده خود را برای اعزام ارتش اسرائیل به رفح "با یا بدون" توافق آتش بس تکرار کرد.

دولت بایدن همه راه‌ها را برای جلوگیری از آن انجام می‌دهد، در حالی که فشار بر حماس برای پذیرش فوری آخرین پیشنهاد آتش‌بس را مضاعف می‌کند.

جان کربی، سخنگوی شورای امنیت ملی کاخ سفید روز سه شنبه در پاسخ به این سوال که آیا دولت برنامه B دارد یا خیر، به خبرنگاران گفت: «فقط باید یک توافق وجود داشته باشد. اگر بتوانیم آتش‌بس به دست آوریم، می‌توانیم چیزی پایدارتر به دست آوریم، سپس شاید به درگیری پایان دهیم و با پروژه عادی‌سازی پیش برویم. اما همه این پروسه باید با یک معامله شروع شود.»

به نظر می‌رسد که دولت بایدن برای به نتیجه رساندن مذاکرات جاری و رسیدن به سنگ بنای معامله مدنظر، از هر گونه اقدام تنش آفرین و تحریک کننده اسرائیل خودداری می‌کند. اوایل این هفته، وزارت امور خارجه از تحریم چهار واحد امنیتی اسرائیل که به نظر می‌رسید قوانین بشردوستانه بین‌المللی را به شدت نقض کرده‌اند، خودداری کرد، چیزی که برخی آن را آخرین ژست آشتی‌جویانه در قبال دولت نتانیاهو تعبیر کردند.

بلینکن روز سه‌شنبه برای نزدیک به سه ساعت با نتانیاهو دیدار کرد تا برای ارسال کمک‌های بشردوستانه بیشتر به غزه و پرهیز از تهاجم ره رفح که رئیس پنتاگون می‌گوید اسرائیل به اندازه کافی برای آن آماده نیست به او هشدار داده باشد. یک منبع مطلع در مورد این دیدار گفت که این دیدار برای طرف آمریکایی خوب پیش نرفت، اما جزئیاتی ارائه نکرد.

اکنون همه چیز به دستیابی حماس و اسراییل به یک توافق آتش بس بستگی دارد تا فشار بر دولت اسرائیل را به امید سازش در آینده کاهش دهند.

مقامات پیشین امنیت ملی آمریکا به المانیتور گفتند که به نظر می‌رسد پیشنهاد بلینکن در اوایل این هفته مبنی بر اینکه ایالات متحده و عربستان سعودی در حال آماده کردن توافقنامه دفاعی دوجانبه خود هستند، با هدف جلب نظر رهبران اسرائیلی بوده است، نه نشان‌دهنده هرگونه پیروزی قریب‌الوقوع برای واشنگتن.

عربستان سعودی مدتهاست که به دنبال دسترسی بیشتر به تسلیحات پیشرفته ایالات متحده، از جمله دفاع هوایی و موشکی، و کاهش کنترل صادرات ایالات متحده بر روی تراشه‌های پیشرفته مورد استفاده برای توسعه سیستم‌های هوش مصنوعی بوده است. ممکن است یک توافق دوجانبه موقت به عنوان یکی از راه‌های محدود کردن نفوذ استراتژیک چین بر ریاض تا زمانی که دولت آینده اسرائیل آماده ارائه امتیازاتی به فلسطینیان باشد، تلقی شود.

یکی از مقامات ارشد سابق آمریکایی می‌گوید که راه‌هایی وجود دارد که می‌توان چنین توافقی را بدون نیاز به تصویب سنا پیش برد. دولت بایدن در سال ۲۰۲۱ به قطر موقعیت متحد اصلی غیر ناتو اعطا کرد و سال گذشته یک توافق راهبردی گسترده با بحرین امضا کرد که به منامه اجازه دسترسی ممتاز به اشتراک اطلاعات، دفاع موشکی و همکاری در زمینه هوش مصنوعی را داد. یکی از مقامات ارشد کاخ سفید در آن زمان از توافق اخیر به عنوان «الگو» یی برای منطقه یاد کرد.

اما دیگر مقامات سابق امنیت ملی در مورد این گزینه تردید دارند. هر پیمانی که متضمن تضمین‌های دفاعی ایالات متحده و انتقال تسلیحات عمده برای عربستان سعودی باشد، مستلزم کسب مجوز از جانب کنگره است. از سوی دیگر تحقق درخواست محمد بن سلمان برای برخورداری عربستان از پروسه غنی‌سازی کامل هسته‌ای، نگرانی‌های آمریکا در مورد اشاعه تسلیحات هسته‌ای را به همره دارد. در غیاب عادی سازی رابطه عربستان با اسرائیل، جمهوری خواهان سنا احتمالاً این توافق را برای ایالات متحده ناکافی می‌دانند.

جاناتان لرد، مدیر برنامه امنیتی خاورمیانه در مرکز امنیت جدید آمریکا در واشنگتن می‌گوید: بخش بزرگی از این توافق میان عربستان و آمریکا از لحاظ سیاسی و استراتژیک مربوط به عادی سازی رابطه ریاض با اسرائیل بود. بدون آن، دولت بایدن احتمالاً باید عربستان سعودی را متقاعد کند که با واگذاری امتیازات اضافی موافقت کند تا شاید بایدن بتواند با دست پرتر اعضای کنگره را با خود همراه سازد. یکی از این امتیاز‌ها می‌تواند محدودیت‌های گسترده‌تر بر همکاری امنیتی عربستان و چین و تعهد عمیق مقامات سعودی برای ادغام نظامی با دیگر شرکای آمریکایی در منطقه باشد.

مقامات سعودی حداقل به طور علنی هیچ نشانه‌ای مبنی بر اینکه ولیعهد مایل است به چیزی کمتر از تضمین‌های کامل دفاعی ایالات متحده و راهی برای تشکیل کشور مستقل برای فلسطینیان رضایت دهد، بروز نداده اند. یک مقام منطقه‌ای آشنا به مذاکرات به المانیتور گفت که پذیرش هر چیزی جز این «برای ریاض بسیار دشوار خواهد بود».