به نقل از «ایران آنلاین»

دوران طلایی ادبیات مقاومت

تاریخ انتشار: ۲۸ مهر ۱۳۹۷ | کد خبر: ۲۱۱۴۰۰۳۷

بسیاری از آثار شاخص ادبی دفاع مقدس، پس از پایان جنگ نوشته شدند. در این میان نویسندگانی که برخوردار از تجربه مستقیم حضور در جنگ و همنفسی با رزمندگان و زیست در فضای جبهه‌ها بودند با تلاش برای آموختن فنون نویسندگی، قلم به دست گرفتند و پس از مدت‌ها چالش با قلم و کاغذ آثار فاخری در ادبیات دفاع مقدس آفریدند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

دکتر محمدرضا سنگری ازجمله نویسندگان پرکاری است که در طول سه دهه‌ گذشته کتاب‌های بسیاری را به بازار نشر روانه کرده است. برخی از کتاب‌های ایشان را به‌دلیل چاپ‌های مجدد می‌توان در دسته‌ آثار دیده‌ شده در حوزه‌ ادبیات دفاع مقدس بدانیم. این نویسنده، محقق و عاشورا پژوه در موضوعات دفاع مقدس، تربیت دینی، روانشناسی، نقد ادبی و شعر و نثر کتاب‌های متنوع و ارزنده‌ای دارد. از جمله آنها می‌توان به «سوگ سرخ»، «سیب و عطش»، «چهل روز عاشقانه»، «پیوند دو فرهنگ: عاشورا و دفاع مقدس»، «نقد و بررسی ادبیات منظوم دفاع مقدس» نام برد. سنگری، همچنین سخنرانی است که در هنگام سخنوری مخاطب را تحت تأثیر خود قرار می‌دهد. شناخت تکنیک‌های سخنوری و استفاده‌ درست و بموقع آنها در هنگام سخنرانی باعث شده است که از برترین سخنرانان کشور به‌شمار آید. فعالیت‌های او به اینجا ختم نمی‌شود، از دیگر حیطه‌های فعالیت سنگری تحقیق درباب موضوع نقد است. پژوهش در ‌حوزه‌ نقد ادبی با توجه به رشته‌ تحصیلی و نوشتن کتاب‌های متعدد تحلیل و نقد، خصوصاً در حیطه‌ ادبیات آیینی از جمله فعالیت‌های دیگر اوست. در حال حاضر سنگری مدیریت گروه ادبیات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی را برعهده دارد. آنچه در ادامه می‌آید مشروح گپ‌و‌گفت کوتاه ما با دکتر محمدرضا سنگری درباره آثار حوزه دفاع مقدس است.

به نظر شما نسبت ادبیات دفاع مقدس با ادبیات آیینی چیست؟ پیوندهای مستحکمی میان ادبیات دفاع مقدس و ادبیات آیینی وجود دارد. واقعیت این است که بعد از انقلاب اسلامی، احساسات شورانگیز مذهبی در تار و پود ادبیات ما تنیده شد و رفته‌رفته بر پختگی و قوت آن افزوده گشت. البته این رویکرد در بخش شعر پررنگ‌تر است، چرا که اغلب سروده‌های موفق شاعران ما در توصیف صحنه‌های نبرد هشت ساله و پایداری ما در برابر بیگانگان، از اندیشه و حماسه بزرگ عاشورا تأثیر مستقیم پذیرفت، شعرهایی که در ظاهر با عاشورا مرتبط نبودند، اما وامدار اندیشه عاشورایی شدند و همین نکته عامل پیوند بیشتر مخاطبان با این آثار شد. وقوع انقلاب اسلامی در سال 1357 و آغاز جنگ تحمیلی از سوی رژیم بعثی عراق علیه جمهوری اسلامی در سال 1359 بار دیگر نهضت عاشورای حسینی را در یادها تداعی کرد که متعاقب آن ادبیات ویژه این دوره هم متناسب با حال و هوای این ایام توسط نویسندگان متعهد خلق شد. این جریان در آثار قبل از شروع جنگ تحمیلی یا انقلاب وجود نداشت؟ قبل از انقلاب هم عاشورا به‌عنوان یک پدیده و مفهوم ریشه‌دار و به‌عنوان مظهر ظلم‌ستیزی مطرح بود اما پس از پیروزی انقلاب اسلامی، این جریان، در ادبیات و هنر ما شکلی گسترده و فراگیر به خود گرفت و آثار متعددی با این پس زمینه تولید شدند. ماه محرم در جبهه‌ها برای رزمندگان تنها یک ماه نبود و عاشورا یک روز نبود، کربلا در یک وسعتی به اندازه مکان تمام جبهه‌های ایران و بازه زمانی هشت ساله گسترش پیدا کرده بود. در هشت سال جنگ تحمیلی بحث نهضت عاشورایی امام حسین(ع) مطرح بود. رزمندگانی که در جبهه‌ها و در زمان دفاع مقدس جنگیدند درس‌شان را از سالار شهیدان آموخته و در مکتب این امام همام بزرگ شده بودند. سربندهای یا حسین(ع) در بین رزمندگان از قداست خاصی برخوردار بود و تمام بچه‌های دوران جنگ به نوعی خود را منتقم خون سیدالشهدا(ع) و مادرشان حضرت زهرا(س) می‌دانستند. باتوجه به اینکه شما اکثر آثار تولیدی این حوزه را مطالعه و بررسی کرده‌اید، ارزیابی شما از لحاظ کمی وکیفی ادبیات دفاع مقدس امروز چیست؟ همه ما تلاش می‌کنیم تا حماسه‌ها و ایثارگری‌هایی را که شهدا در هشت سال دفاع مقدس خلق کردند میراث‌داری و آن ارزش‌ها را حفظ کنیم و به آیندگان انتقال دهیم. در اینکه در این حوزه باید تلاش بیشتری شود شکی نیست اما در چند سال اخیر کارهای خوبی صورت گرفته است. بسیاری از کتاب‌های ارزشمند داستانی یا پژوهشی با موضوع جنگ و دفاع مقدس مثل «پویه پایداری» اثر جدید علیرضا کمری، «درباره مانایی و میرایی» اثر احمد شاکری، «زندان الرشید» خاطرات سردار علی‌اصغر گرجی‌زاده، کتاب «سرباز کوچک امام» روایت خاطرات آزاده مهدی طحانیان و «زندان موصل» خاطرات علی‌اصغر رباط‌‌ جزی جزو آثاری است که خواندنشان را پیشنهاد می‌کنم. اما واقعیت این است که هنوز اثر مناسبی که شعر و ادبیات داستانی دفاع مقدس را بخوبی تحلیل کرده باشد صورت نگرفته است. در حقیقت ما حوزه‌هایی داریم که نیازمند این است که اتفاق بیشتری در آنها بیفتد. ضرورت توجه به ادبیات دفاع مقدس تا چه حد جدی می‌دانید؟  باید در حوزه دفاع مقدس کاری صورت گیرد که در محیط‌های علمی مثل دانشگاه پذیرفته شود و بتوان مثل یک منبع درسی و کتاب مرجع از آن بهره گرفت. متأسفانه در این زمینه هنوز کار درخوری صورت نگرفته است. در سال گذشته حوزه‌های ادبیات داستانی، زندگینامه داستانی و شعر پایداری بیشتر مورد تأمل نویسندگان بود. در مجموعه ادبیات انقلاب اسلامی که ادبیات داستانی دفاع مقدس یکی از شاخه‌های آن است، سه گونه ژانر وجود دارد که از دیگر گونه‌های هفده‌گانه ادبیات انقلاب مؤثرتر بوده‌اند، اول حوزه شعر؛ با شاخه‌ها و گونه‌های مختلف بوده که بیشترین تولید را داشته است. دوم حوزه خاطره؛ که از ۲۰ هزار کتاب تولیدی، حدود پنج هزار خاطره وجود دارد که بیشتر از شعر نیز با اقبال عمومی روبه‌رو شده است. چشم‌انداز را چطور می‌بینید؟  منظر‌های گوناگونی در ادبیات داستانی باز شده است. کسانی با اندوخته‌های پیشین به سراغ دفاع مقدس آمده‌اند. نسل پیشینی که به گفتمان انقلاب اسلامی باورمند بوده و نمونه آنها را می‌توان روی جلد کتاب‌ها دید. نگاه واقع‌بینانه، حقیقت مدار و وفاداری به گفتمان انقلاب اسلامی از ویژگی نویسندگان نسل اول بود. البته کسان دیگری نیز در این حوزه وجود دارند که زاویه دیدشان به انقلاب اسلامی و دفاع مقدس کاملاً منفی بوده است. آقای سنگری با توجه به این که در ایام ماه محرم  و صفر قرار داریم و فعالیت شما در حیطه‌ ادبیات آیینی، این روزها را چطور می‌گذرانید؟ بله، باتوجه به اینکه در ایام محرم و صفر هستیم طبق روال سال‌های گذشته بیشتر وقتم در سفر برای انجام سخنرانی‌ها می‌گذرد. اما اگر بخواهم از دلمشغولی‌های دیگرم بگویم، ما سال گذشته همایش و نشست‌هایی در باب نقد داستان‌های حوزه دفاع مقدس برگزار کردیم که نشست‌های موفقی بود و بازتاب بسیار خوبی هم داشت. در واقع ما سعی کردیم آثار برجسته داستانی را که در محافل ادبی مطرح هستند با حضور خود نویسندگان نقد و بررسی کنیم. این نشست‌ها، نشست‌های بسیار موفقی بود هم از ظرفیت‌های پژوهشگاه و هم از ظرفیت‌های بیرونی استفاده شد و خوشبختانه نه تنها انعکاس در بیرون، بلکه به گمان من در روند و فرآیند جریان داستان‌نویسی ادبیات داستانی دفاع مقدس نیز مؤثر بوده است. کار دیگری را که ما از سال جدید شروع کردیم در استمرار و ادامه کاری است که پیش از این داشتیم و آن هم شناخت ادبیات دهه شصت است چون از نظر من این ادبیات، ادبیاتی مظلوم است. ما دوران شکوفایی ادبیات انقلاب را باید در دهه شصت بدانیم چون این دهه پرحادثه‌ترین دهه انقلاب اسلامی است. جنگ در این دوره اتفاق افتاد، رحلت حضرت امام(ره) در اواخر این دهه بود، پذیرش قطعنامه، درگیری منافقین، شهادت شخصیت‌های بزرگ ما و انفجارهای مختلف و همچنین تولد چهره‌های بزرگ ادبیات انقلاب همگی در این دهه بود. منظورم از تولد، هم تولد آثار است و هم ولادت شخصیت‌های ادبی ما در دهه شصت، تاکنون بیش از 10 جلسه برگزار و چندین اثر ارزشمند را از دهه شصت تبیین، تحلیل و بررسی کرده‌ایم که این تبیین و بررسی آثار ادامه خواهد داشت و من امیدوارم که در سال۱۳۹۷ حدود شصت اثر را مورد تبیین، تحلیل و بررسی قرار دهیم و در نهایت در پایان ما تصویری از ادبیات دهه شصت ارائه خواهیم کرد که به نوعی تصویر ادبیات انقلابی ماست.

منبع: ایران آنلاین

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت ion.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایران آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۱۱۴۰۰۳۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

حمایت همه جانبه امام خمینی (ره) از سپاه پاسداران

به گزارش خبرگزاری صداوسیما مرکز یزد، سردار فرهنگ دوست از یادگاران دوران دفاع مقدس در سالروز تشکیل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، در پادگان آموزشی نبی اکرم میبد، با بیان اینکه سپاه پاسداران انقلاب اسلامی از بدو تشکیل با بحران‌های گوناگونی در کشورمواجه بود افزود: سپاه پاسداران در بین همه نیرو‌های مسلح، همه انقلاب بود و توانست در ختم قائله‌های کردستان، خلق عرب، سیستان و بلوچستان تا دفاع مقدس نقش ممتازی را ایفا کند.
وی تصریح کرد: سپاه پاسداران انقلاب اسلامی با حمایت همه جانبه امام (ره) محکم و استوار ایستاد و امروز به راحتی و بدون ترس، رژیم غاصب صهیونیستی را زیر موشک می‌گیرد.
سردار فرهنگ دوست گفت: با وجود اینکه همه ابرقدرت‌ها اعم از امریکا، انگلیس، فرانسه، اردن و کشور‌های منطقه دست به دست هم دادند تا جلوی موشک‌های ایران به رژیم صهیونیستی را بگیرند، اما نتوانستند.
وی با اشاره به اینکه در دوران دفاع مقدس اگر مشارکت مردم و بسیج نبود جنگ هرگز تمام نمی‌شد و شکست می‌خوردیم گفت: امروز افتخار ما پاسداران برخلاف نیرو‌های نظامی دنیا، این است که درکنار هر سه نفر یک نفر پاسدار به شهادت رسیده است.
وی پیروزی از ولایت و رهبری، رعایت عفاف و حجاب و احیاء عزاداری‌های سنتی را سه اصل مهم در سعادت جامعه و کشور خواند و گفت: اگر از ولایت و رهبری پیروی نکنیم کشور به مشکل بر می‌خورد و کسانی که حجاب را رعایت نکنند پا روی خون شهدا می‌گذارند و باید سپاه هم در ماموریت‌های خود با توکل به خدا و ولایت پذیری از ولی فقیه و رهبری، راه شهداء را محکم‌تر از همیشه ادامه دهند.
در پایان این همایش به تعدادی از کادر آموزشی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی سردوشی اعطاء شد.