به نقل از «ایکنا»

جهان جدید سکولار است

تاریخ انتشار: ۲۸ مهر ۱۳۹۷ | کد خبر: ۲۱۱۴۶۵۶۴

به گزارش ایکنا؛ همایش «پرسش از امر دینی در جهان حاضر» امروز 28 مهر با سخنرانی رضا داوری‌اردکانی، چهره ماندگار فلسفه ایران در پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی ادامه یافت.

داوری در آغاز سخنانش گفت: حدود 60 سال پیش یک فیلسوف تحلیلی مقاله‌ای در نقد هوسرل نوشت و این مقاله هم اکنون یکی از درخشان‌ترین مقالاتی است که در باب پدیدارشناسی هوسرل نوشته شده است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

ما امروز فکر می‌کنیم هم‌سخنی بین فلسفه تحلیل و قاره وجود ندارد اما چنین نیست و سخنان آقای ملکیان تصریح این توافق بود به خصوص که این توهم به وجود می‌آید که آقای عبدالکریمی معتقد است دین در جامعه کنونی وجود ندارد و نمی‌توان متدین و متشرع بود ایشان هم که ملتفت این قضیه است می‌گوید دین با مراسمات یکی نیست.

وی افزود: امر دینی مقداری کار را مشکل می‌کند. عبدالکریمی توضیح می‌دهد که امر دینی به معنی امر قدسی و بودن و زندگی در ساحت قدس است. بین عالم دین و دین باید تفکیک کرد. ادیان مختلفی هستند و پیروانی هم دارند، چیزی که با تجدد غایب شده صحبت معدوم شدن نیست، جهان دینی است که فهم آن برای ما دشوار است زیرا فکر می‌کنیم جهان دینی مجموعه‌ای از آدم‌هاست که اعتقاد دینی هم دارند.

وی با طرح این پرسش که جهان چیست؟ گفت: مجموعه افراد است؟ فرد و جهان چیست؟ اگر بتوانیم مسئله فرد و جمع را دریابیم مشکل حل می‌شود و این مهم‌ترین مشکل فلسفه در عصر استیلای فردگرایی است. در این عصر فرد گاهی اختیار همه‌توان و تام دارد، اگر چنین است عالم وجود ندارد و افراد وجود دارند و این خیلی آسان است که این را قبول کنیم.

داوری تصریح کرد: عالم متجدد مجموعه عالم‌های متجدد است و اگر افراد نخواهند عالم تجدد نمی‌یابد اما تجدد زمانی به وجود آمده است و کسی نخواسته آن را به وجود بیاورد، مگر فلاسفه رنسانس تصمیم گرفتند که جهانی را بسازند؟ در نظرشان جهانی آمد، جهانِ آزاد، بی‌مرگ و مرفه و بهشت زمینی و چشم انداز تجدد این بود. آدمی که در این جهان زندگی می‌کرد به سمت این چشم‌انداز حرکت می‌کرد. جهان جدید چشم‌انداز خاص دارد که زندگی ما را معین می‌کند. علایق، رفتارها و کردار ما توسط این چشم‌انداز معین می‌شود. این طور نیست که عالمی که گفته می‌شود، به کلی آدم را دگرگون بکند. عالم تجدد به وجود آمد و سیر خود را کرد اما آیا افراد آدمی که از همیشه هم داناتر نیستند، می‌توانند آینده بشر را نجات دهند.

این چهره ماندگار فلسفه ایران با طرح این پرسش که آیا افراد بشر می‌توانند این جهان را به کمال ببرند؟ گفت: این جهان تحول و تضادهایی داشته و مشکلاتی و خوبی‌هایی را پشت سر گذاشته است. جهان تجدد جهان ممتازی است و نمی‌توان به راحتی آن را نفی کرد. ما تعلق شبه دینی به تجدد داریم، اگر مخالف آن باشیم مخالف ترقی هستیم. ما در یک جهان زندگی می‌کنیم، اعضای آنیم، نمی‌توانیم بی‌اعتنا به چشم‌انداز آن باشیم و اگر حتی برای مثال بخواهیم به گذشته از گردیم با نظر به همین چشم‌انداز است. نمی‌توانیم از جهان جدید جدا شویم و بدون تکنولوژی امروز نمی‌توانیم به گذشته باز گردیم.

وی افزود: ما فکر می‌کنیم دین صرف عقاید است. دین اعتقاد و پرستش است اما دین امری وجود است در جامعه‌ای وجود دارد، در یک جامعه دیگر وجود ندارد، در 300 سال پیش دین وجود داشت، منتشر، قانون و حاکم بود. در دوره جدید دین وجود دارد، در اعتقادات من و شما، در عادات و مناسک دینی که به جا می‌آوریم، در نظم جهان دخالت نمی‌کند و این سکولاریسم است. سکولاریسم یعنی دین وجود دارد اما به ارواح فردی وارد می‌شود، افرادی که متشرع‌اند اما قانون زندگی چیز دیگری است. ما برای فرزندان‌مان چیزی می‌خواهیم متعلق به این جهان. خیری که ما می‌خواهیم خیر جامعه مدرن است، بنابراین، توجه داشته باشیم که اصلا این کتاب بحثش این نیست که دین هست یا نه، دیندار باشیم یا نه، این ها امر آشکاری است. بحث این است که دنیای دینی که دین در آن حاکم بود، وجود دارد و یا نه.

داوری تصریح کرد: در گذشته حاکمان سیاسی بودند اما دین حاکم بود و آنها حاکم نبودند. محمود غزنوی می‌گوید به این خلیفه پیر خرفت بنویسید که من از بحر تو انگشت در جهان کرده قرمطی می‌جویم یعنی من حاکم پیرو دین‌ام. دین حاکم است و من از آن تعبیت می‌کنم، من جز لشگر کاری ندارم و کار جامعه، قانون، حکم و قضا و نظم با دین است. جامعه جدید بشر قانون‌گذار دارد کسی که منشا قانون است، خود را حق، سوژه و همه کاره می‌داند. او از قانون جهان پیروی می‌کند که خود در وضعش دخیل بوده است. افراد نمایندگان جهان‌اند، فرد و جمع یکی نیستند، هر چند جمع امر مبهمی است در قدیم مسئله نداشته چون قدیم جمع، زندگی و نظام دین بوده است. جامعه اصطلاح و امر جدیدی است، چیزی که نبوده و به وجود آمده است، این خود بنیاد است، نمی‌توان منکرش کرد و نه به آسانی قبولش کرد. از این رو جامعه مستقل و حاکم بر افراد است. افراد اختیار دارند اما در نسبت با جمع. زندگی ما زندگی در معیت است، ما با دیگران این چیزی هستیم که هستیم و در نسبت با دیگران و جهان چیزی می‌شویم. انسان بدون نسبت، روان، جهان انسان نیست و هر انسانی جهانی دارد که ممکن است لرزان، پرآشوب یا مستحکم باشد.

وی افزود: بعضی می‌دانید و بعضی نه، آقای عبدالکریمی اهل شریعت است، مسئله این نیست که اگر ساحت قدس پوشیده شده دین رها شود. صحبت از حکم انشائی نیست، ایشان از یک امر وجود حرف می‌زند، تذکر می‌دهد که ما در چه جهانی زندگی می‌کنیم و البته تذکر می‌دهد قدری بکوشیم و از وهم خارج شویم. در فصولی از کتاب دفاع از دین هست به خصوص در مقاله‌ای که در باب نظریه رویاهای رسولانه است، خوب کسی که دفاع از وحی می‌کند، نیامده نفی دین بکند، اگر کسی این درک را داشته باشد بیاییم و ببینیم در چه جهانی زندگی می‌کنیم و چه چیزی فکر ما راه می‌برد و تعلقات ما تا کجا به مربوط است و ما مالک آنها هستیم و اساسا تعلقات ما چیست و این انکار دین نیست زیرا نمی‌توان دین را منکر شد زیرا خداوند از «ذکر» محافظت می‌کند. ما جهان و دنیایی داریم، قاعده و نظمی و تاریخی دارد که ممکن است تغییر کند. ما می‌بینیم فوکویاما که پایان تاریخ را بیان کرده امروز نظر خود را تغییر داده است. سخن من این بود که کسانی که این کتاب را نقد می‌کنند توجه داشته باشند که بحث در باب ماهیت دین نیست، لازم نیست از ماهیت آن دفاع بکنند و اگر این کار را بکنند مطلب ایشان را نقد نکرده‌اند. بحث وجود جهان دینی است و رد نظر ایشان یعنی اینکه بگویند جهان دینی وجود دارد. معرفت‌شناسی قدری گرفتاری ایجاد کرده است، بحث بحث وجود عالم است، وجود عالم را تصدیق کردیم، تفاهم با نویسنده این کتاب آسان خواهد شد.

گزارش از میثم قهوه‌چیان

انتهای پیام

 

منبع: ایکنا

کلیدواژه: داوری امر دینی عبدالکریمی داوری اردکانی

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت iqna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایکنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۱۱۴۶۵۶۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

علی ربیعی: شیوه برخورد و اقدامات خیابانی درخصوص حجاب نه امنیت ساز است و نه مقوم ارزش‌های دینی

به گزارش جماران؛ علی ربیعی، سخنگوی دولت دوازدهم در صفحه خود در شبکه اجتماعی اکس نوشت: واقعا من درک نمی کنم چگونه است که تا مردم ایران، به‌رغم روایت‌سازی‌های مختلف، در مقابله با رژیم اسرائیل حس خوب و غرورآمیزی پیدا می‌کنند، ناگهان جریانی جامعه را به تقابل می‌کشاند.

با همه درک و فهمم از امنیت و منافع ملی، معتقدم شیوه برخورد و اقدامات خیابانی درخصوص حجاب، نه تنها به دور از تدبیر است، بلکه نه امنیت ساز است و نه مقوم ارزش‌های دینی.