سناریوهای محتمل ترکیه در برخورد با ماجرای خاشقچی

او که با روی کار آمدن ملک سلمان مورد غضب دستگاه حکومتی قرار گرفته بود، در تبعید خود خواسته به آمریکا و پس از آن به ترکیه پناه برد؛ 10 مهر ماه او با قرار قبلی به کنسولگری عربستان رفته بود تا ازدواج خود با جمیله چنگیز را ثبت کند، چند ساعت بعد نامزد خاشقچی در حالی تنها از کنسولگری ترکیه خارج شد که کارمندان کنسولگری مدعی بودند جمال ساعت‌ها قبل کار خود را انجام داده و بیرون رفته است؛ خاشقچی که پیش از این احتمال می‌داد ممکن است در کنسولگری سعودی‌ها در استامبول اتفاقی برای او بیفتد تلفن همراه‌اش را به جملیه داده و به او تاکید کرده بود در صورتی که از او خبری نشد با اردوغان تماس بگیرد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

بعد از ظهر آن روز جمیله چنگیز با سیستم امنیتی ترکیه تماس برقرار کرد و از امکان اتفاق هولناکی برای نامزدش خبر داد، بعد از این بود که آرام آرام اخباری در خصوص مفقود شدن خبرنگار سعودی منتشر شد که اخیرا طی مقالاتی در واشنگتن‌پست و اشپیگل از اقدامات محمد بن سلمان خصوصا در حمله به یمن و سرکوب مخالفان اعتراض کرده بود.

اندکی بعد پلیس ترکیه اعلام کرد خاشقچی در کنسولگری به قتل رسیده است، در ادامه طی سه هفته گذشته دولت و روزنامه‌های ترکیه آرام آرام زوایای دیگری از ماجرای قتل خاشقچی را منتشر کردند اطلاعاتی که نشان می‌دهد خاشقچی بعد از حضور در کنسولگری عربستان توسط تیمی 15 نفره که قبل از حضور او در کنسولگری حضور داشتند با دستور مستقیم محمد بن‌ سلمان خفه شده است، این تیم پس از قتل خاشقچی، جسد او را تکه تکه کرده‌‌، تکه‌‌ها را در چند چمدان به فرودگاه برده و از آنجا با هواپیمای اختصاصی به عربستان منتقل کرده‌اند. این تمام ماجرایی است که در طی این سه هفته بعد از مفقود شدن خاشقچی به قطره‌چکانی در اختیار مردم جهان قرار گرفته است و این همان روایاتی است که دیروز اردوغان در صحن پارلمان ترکیه بار دیگر بر آن تاکید کرد.

قتل و مثله کردن یک روزنگار و فعال رسانه‌ای آن هم فقط به دلیل چند انتقاد نرم از ولیعهد سعودی موضوعی است که به یکباره جهان را شوکه کرد و البته ترکیه هم توانست با بازی رسانه‌ای مناسب با اطلاعات این پرونده تا میزان لازم حساسیت این ماجرا را بالا ببرد و کار را به جایی برساند که حتی متحدان غربی سعودی‌ها هم مجبور شوند انزجار خود از این اقدام آنها را اعلام کنند و در نهایت عربستان که خود را در تنگنای جهانی احساس می‌کردند مجبور شد طی روایتی اعلام کند این جنایت توسط عوامل به اصطلاح خودسر انجام شده و به این ترتیب سعی کردند خون خاشقچی را از دست‌های ولیعهد بشویند، اتفاقی که به نظر می‌رسد در آن موفق نبوده‌اند و افکار عمومی جهان هنوز این روایت را مضحک می‌داند.

فارغ از بزرگی جنایت قتل این روزنامه‌‌نگار، موضوعی که این روزها مورد توجه برخی از تحلیل‌گران بین‌المللی قرار گرفته توانایی ترکیه در جذب افکار عمومی جهان به این موضوع و سناریوهایی است که به نظر می‌رسد اردوغان در پی استفاده از آنهاست؛ ترکیه پیش از این نشان داده که می‌تواند در زمانی که می‌خواهد تراژدی‌های روزمره را تبدیل به خبر روز کند، از جمله این مسائل عکس غرق شدن "ایلان کردی" کودک سه ساله سوری است که توسط دولت و رسانه‌های این کشور بشدت به آن پرداخته شد و در شرایطی که روزانه و ماهانه صدها مهاجر سوری در مسیر رسیدن به اروپا در آب‌های میان ترکیه و یونان غرق می‌شدند، اردوغان که بدنبال افزایش فشار به اروپا بود تا بتواند بار این مهاجران را به گردن آنها بیندازد، به یکباره عکس این کودک را در راس اخبار رسانه‌های ترک قرار داد و توانست اروپا را مجبور کند میزان کمک‌های مالی خود به این کشور را افزایش دهند؛ پیش از این هم به یکباره رسانه‌های ترکیه موضوع یک کشتی امدادرسان را مورد توجه قرار دادند که به سمت سواحل غزه در حال حرکت بود، اردوغان که سعی دارد به یاد دوران عثمانی خود را رهبر جهان اسلام معرفی کند در ماجرای حمله دژخیمان رژیم‌صهیونیستی به امدادگران کشتی مرمره با هیاهوی بسیار سفیر این رژیم را از استامبول اخراج کرد؛ در شرایطی که اردوغان، اسرائیل را دولتی تروریستی خوانده بود و از رزمایش تا دیدار دوستانه فوتبال را با رژیم‌صهیونیستی برهم می‌زد، از سوی دیگر آمارها نشان می‌داد که روابط اقتصادی بین دو طرف بیش از پیش در جریان است و در حقیقت سروصداهای سیاسی ربطی به روابط اقتصادی دو طرف نداشته است.

رفتار اردوغان در سوءاستفاده از تراژدی‌ها، تحلیل‌گران را به این نتیجه رسانده که شاید او این بار هم در ماجرای خاشقچی به دنبال اهدافی دیگری غیر از اجرای عدالت و احقاق خون یک مظلوم باشد؛ این احتمال زمانی تقویت می‌شود که بدانیم اردوغان در شرایطی موضوع قتل روزنامه‌‌نگار عربستانی توسط محمد بن سلمان را پیگیری می‌کند که نه تنها نسبت به مرگ 10 دقیقه یکبار کودکان یمنی در نتیجه قطحی ایجاد شده برای 18 میلیون نفر از مردم این کشور توسط بن سلمان ساکت است بلکه از تجاوز به یمن حمایت هم می‌کند.

در این شرایط تحلیل‌گران معتقدند می‌توان در مورد نوع سوءاستفاده اردوغان از ماجرای قتل خاشقچی حداقل 3 سناریو را پیش‌‌بینی کرد؛ سناریو اول این است که اردوغان موضوع خاشقچی را مانند سابق با قدرت ادامه دهد و با ارائه اطلاعاتی از دستور مستقیم محمد بن سلمان برای قتل خاشقچی سعی کند او را تا انتهای مسیر یعنی برکناری از مقام ولیعهد سعودی پیش ببرد؛ رسانه‌های ترکیه‌ای و آمریکایی مدعی هستند صدای محمد بن سلمان هنگام صدور فرمان مستقیم قتل خاشقچی توسط اپل واچ وی ضبط شده و حتی ترامپ هم به موضوع احتمال دست داشتن ولی‌عهد سعودی در قتل خاشقچی اذعان کرده است، از سوی دیگر داخل عربستان هم پیام‌های می‌رسد که نشان می‌دهد بسیاری از شاهزادگان منتظر مهیا شدن شرایطی هستند تا بتوانند ولیعهد دیکتاتور را تخت به زیر بکشند؛ براساس این اطلاعات برخی از تحلیل‌گران معتقدند در حالی که با نابودی داعش دست سعودی‌ها از عراق و سوریه کوتاه شده و همچنین باتلاق جنگ یمن در حال بلعیدن آنهاست شاید اردوغان به دنبال این باشد که از این فرصت برای زدن ضربه اساسی به عربستان استفاده کند و با افزایش فشار بین‌المللی همانطور که تا به حال توانسته برنامه داووس صحرای بن سلمان را در اعتراض به قتل خاشقچی بر هم بزند، برنامه پادشاهی او را هم پایان دهد و در فرصت اختلاف ایجاد شده بین سعودی‌ها برای تعیین ولیعهد و پادشاهان بعدی هم مدیریت جهان عرب را از آنها بدزدد و هم انتقام متعهدان اخوانی خود یعنی قطر و مرسی را بگیرد؛ هرچند وضعیت وخیم سعودی‌ها اجرای این سناریو را دور از ذهن نشان نمی‌دهد اما در این میان چند موضوع قابل توجه است، مساله اول این است که طبیعا محمد بن سلمان اجازه نخواهد داد عموزاده‌ها رقیب او به راحتی سلطنت خود و پدرش را مورد طمع قرار دهند و مطمئنا همانطوری که تا به حال با مشت آهنین با همه مخالفین خود از جمله خاشقچی و دیگران برخورد کرده برخورد خواهد کرد، از سوی دیگر هرچند اکنون جهان عرب از خودکامگی سعودی‌ها به سطوح آمده و رقبای دیگر عربستان مانند مصر هم در محل ضعف قرار دارند با این حال به نظر می‌رسد عرق عربی آنها اجازه واگذاری زمام امور به ترکیه را نخواهد داد و رویای اردوغان برای احیای حکومت عثمانی هنوز خیلی دور از دستان او قرار دارد؛ همچنین باید توجه داشت که اردوغان در پرونده‌های مختلفی مانند ماجرای هدف قرار دادن سوخوی روسیه، کشیش آمریکایی یا کشتی مرمره هرچند ممکن است خود را آماده مسیر تا انتها نشان دهد ولی در زمان لازم به جای مقاومت عقب‌نشینی می‌کند؛ همه این مسائل نشان می‌دهد که احتمالا اردوغان ترجیح خواهد داد حداقل در زمان فعلی وارد سناریو جنگ خونین بین ترکیه و عربستان نشود و منتظر رسیدن شرایط بهتر برای رسیدن به رویای رجب اول عثمانی باشد.

در این شرایط برخی معتقدند امکان دارد اردوغان سناریوی دیگری را اجرا کند و به جای مقابله سخت با عربستان، راه حل نرم را در پیش بگیرد، یعنی در شرایطی که از ارزش لیر ترکیه در حال کاهش است و اردوغان بشدت بدنبال این است که با جذب منابع ارزی از دست مشکلات اقتصادی که آمریکا برای آنها ایجاد کرده رهایی پیدا کند، با پذیرفتن باج سنگین از عربستان، پرونده قتل خاشقچی را بدون هیچ اشاره‌ای به محمد بن سلمان یکباره به پایان برساند و حداکثر از سعودی‌ها بخواهد عوامل قتل این روزنامه‌نگار را مجازات کنند؛ مدتی پیش "هاکان کاکیل" سفیر ترکیه در لبنان در همین خصوص فاش کرد عربستان به اردوغان پیشنهاد کرده در برابر سرمایه‌گذاری 5 میلیارد دلار آنها در ترکیه، پرونده قتل جمال خاشقجی را به طور کامل مختومه کند؛ هرچند براساس اخبار منتشر شده اردوغان این پیشنهاد فرستاده سعودی‌ها را رشوه سیاسی خوانده و از پذیرفتن آن سرباز زده ولی از سوی دیگر برخی معتقدند پیشنهاد سعودی‌ها به اندازه کافی دندان‌گیر نبوده و در شرایطی که قطری‌ها مدتی پیش 15 میلیارد دلار در این کشور سرمایه‌گذاری کرده‌اند طبیعی است که اردوغان نمی‌پذیرد و با دریافت فقط 5 میلیارد دلار برگه برنده‌ای به این بزرگی را رها کند و احتمالا در حال بازار گرمی در برابر سعودی‌ها بوده است؛ از سوی دیگر با هیاهویی که آن زمان اردوغان بر سر قتل خاشقچی ایجاد کرده بود نمی‌توانست به راحتی این ماجرا پایان دهد و احتمالا نیاز داشت کمی بیشتر در آتش ماجرا بدمد.

تحلیل‌گران براساس این اطلاعات معتقدند احتمالا اردوغان تصمیم دارد با گرفتن بیشترین باج اقتصادی و سیاسی از عربستان بدون اشاره با نقش محمد بن سلمان، مسئولیت قتل خاشقچی را براساس روایت سعودی‌ها به گردن برخی از افراد خودسر در داخل حکومت سعودی انداخته و با محاکمه آنها در عربستان یا در صورت امکان ترکیه، برروی این جنایت سرپوش بگذارد؛ طرفداران این سناریو با اشاره به بخشی از سخنرانی دیروز اردوغان در پارلمان ترکیه که بدون آوردن هیچ نامی از محمد بن سلمان، تاکید کرده بود ملک سلمان درباره اطلاع نداشتن از عملیات قتل خاشقچی صداقت دارد و در ادامه از او خواسته بود چون این حادثه در استانبول اتفاق افتاده جلسه محاکمه تیم 15 نفره به ‌علاوه آن 3 نفر اعضای کنسولگری در استانبول برگزار شود، معتقدند اکنون شرایط برای انجام معامله بزرگ بین سعودی‌ها و ترک‌ها مهیا شده و با توجه به دیدار اخیر ملک سلمان و پسرش با خانواده خاشقچی، سعودی‌ها در حال آماده کردن خود برای تغییر چهره خود از مجرم با مدعی هستند تا با برگزاری دادگاه صوری برای برخی از افراد دخیل در این جنایت پرونده را برای همیشه مختومه اعلام کنند، در این میان ترامپ که احساس می‌کند نتوانسته به اندازه ترکیه از نمد جنایت سعودی‌ها برای خود کلاهی تهیه کند با مطرح کردن احتمال دست داشتن محمد بن سلمان در این جنایت سعی می‌کند یک بار دیگر گاو سعودی را بدوشد.

سجاد آذری - جام‌جم آنلاین

منبع: جام جم آنلاین

کلیدواژه: اردوغان خاشقچی محمد بن سلمان ترکیه و عربستان ترامپ

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت jamejamonline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «جام جم آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۱۲۳۱۷۷۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

سناریوهای تجاوز به رفح و واکنش جبهه‌های حامی غزه

به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از المیادین، بعد از گذشت نزدیک به ۷ ماه از نبرد طوفان الاقصی و آغاز تجاوزات رژیم صهیونیستی به نوار غزه یکی از نقاط عطف مربوط به نبرد جاری میان مقاومت فلسطین و ارتش اشغالگر، عملکرد جبهه‌های حامی غزه در مقابله با تجاوزات صهیونیست‌ها بوده است.

در این زمینه سرتیپ «بها حلال» کارشناس نظامی و رئیس سابق دفتر اطلاعات لبنان در گفتگو با المیادین اعلام کرد که رژیم صهیونیستی از زمان آغاز تجاوز خود به غزه اولین هدفش را حول محور پایان دادن به آرمان فلسطین از طریق نابودی مقاومت تعیین کرده بود. همچنین صهیونیست‌ها به دنبال ضربه زدن به محور مقاومت و از بین بردن توانمندی‌های آن بودند اما ورود جبهه‌های حامی غزه به نبرد طوفان الاقصی نشان داد که فلسطین برای محور مقاومت یک اولویت و مساله اساسی است.

وی افزود: می‌توان گفت این نبرد بیانگر همبستگی بالا میان نیروهای مقاومت در همه جبهه‌ها از فلسطین گرفته تا لبنان و عراق و سوریه و یمن بوده و نشان داد که محور مقاومت چگونه عملیات‌های سیاسی و نظامی خود را هوشمندانه مدیریت می‌کند. یک نکته مهم دیگر در مورد جبهه‌های مختلف مقاومت این است که آنها صرفاً در تقابل با رژیم صهیونیستی نیستند، بلکه این جبهه‌ها مستقیماً در نبرد با نیروهای اشغالگر آمریکایی در منطقه نیز قرار دارند و این در حالی است که بسیاری از کشورهای بزرگ جهان از رویارویی مستقیم با آمریکا اجتناب می‌کنند.

نگین قدرت نظامی محور مقاومت

این کارشناس و مقام اطلاعاتی سابق لبنان در ادامه به قدرت نظامی چشمگیر حزب‌الله اشاره و تاکید کرد که اگر هر کدام از جبهه‌های مقاومت را به صورت جداگانه در نظر بگیریم، متوجه می‌شویم که در جنوب لبنان مقاومت این کشور عملکرد بسیار خوبی در تقابل با دشمن صهیونیستی از خود نشان داده و توانست یک سوم ارتش اسرائیل را از جبهه غزه به جبهه شمالی فلسطین اشغالی بکشاند و همین مسئله بار بزرگی از دوش مقاومت در غزه برداشت. حزب الله در این نبرد عملیات خود را به شکل تدریجی وارد مرحله پیشرفته‌ای کرد و به تدریج از سلاح‌های مدرن و غافلگیر کننده خود رونمایی نمود و معادله‌ای که به دنبال آن بود را به دشمن تحمیل کرد.

وی به اهمیت نیروهای یگان ویژه رضوان حزب الله اشاره و اعلام کرد که این نیروها هنوز وارد نبرد با دشمن صهیونیستی نشده‌اند و به عنوان نیروی ذخیره حزب الله در نظر گرفته می‌شوند که دشمن صهیونیستی هراس زیادی از آنها دارد.

نقش راهبردی نیروهای مسلح یمن

سرتیپ حلال در ادامه به نقش محوری جبهه یمن در حمایت از غزه اشاره و اعلام کرد که یمن علاوه بر موقعیت جغرافی مهم و حیاتی آن که تردد کشتی‌های تجاری و حتی نظامی رژیم صهیونیستی را در دریای سرخ ممنوع کرد و مانع رسیدن کشتی‌های دیگر به بنادر فلسطین اشغالی شد، امروز تبدیل به یک قدرت بزرگ در منطقه شده است. این همان چیزی است که یمن را به عنوان یک نیروی مؤثر نظامی و منطقه‌ای در روابط اقتصادی بین‌المللی معرفی کرده و می‌بینیم که یمنی‌ها بدون ترس از رویارویی مستقیم با آمریکا و انگلیس و سایر کشورهای اروپایی به موضع خود در حمایت از غزه پایبند هستند.

جبهه مقاومت در سوریه و عراق

به گفته این سرتیپ لبنانی، جبهه‌های عراق و سوریه با هدف قرار دادن پایگاه‌های آمریکایی که بین عراق و سوریه قرار دارد، یکی از حامیان مهم مردم غزه محسوب می‌شوند و وارد درگیری مستقیم با نیروهای آمریکایی شده‌اند. در واقع جبهه‌های راهبردی پشتیبان مقاومت فعالیت خود را بر مبنای حمایت مؤثر از یکدیگر سازماندهی کرده‌اند و هر کدام طبق ظرفیت‌هایشان مأموریت خود را در حمایت از مردم فلسطین انجام می‌دهند.

ورود مقاومت اسلامی بحرین به عرصه نبرد

وی درباره ورود گردان‌های الاشتر مقاومت اسلامی بحرین به خط حمایت از غزه و تقابل با رژیم صهیونیستی اظهار داشت که اهمیت این موضوع در ورود یک حزب جدید مقاومت به عرصه نبرد با دشمن صهیونیستی است که اتفاقی غیر منتظره بود و بیانگر افزایش قدرت و هماهنگی محور مقاومت است. ما اینجا از مقاومت اسلامی در بحرین صحبت می‌کنیم که ۲۵۰۰ کیلومتر تا فلسطین اشغالی فاصله دارد. پهپادهای استفاده شده توسط این گروه مقاومتی برای هدف قرار دادن مواضع رژیم صهیونیستی پهپادهای تهاجمی هستند که برد آنها از ۲۵۰۰ کیلومتر می‌تواند فراتر برود.

سرتیپ حلال تصریح کرد که این عملیات یک جنبه اساسی دارد و آن این است که حامل پیامی برای دشمن صهیونیستی بود و علاوه بر آن یک پیام راهبردی برای پایگاه بزرگ آمریکا در بحرین یعنی فرماندهی ناوگان پنجم ایالات متحده داشت. همچنین نباید فراموش کنیم که مهمترین پیام این عملیات از سوی مقاومت بحرین خطاب به کشورهایی است که روابط خود را با دشمن صهیونیستی عادی کرده‌اند.

وی در ادامه به عملیات تلافی جویانه وعده صادق جمهوری اسلامی ایران علیه رژیم صهیونیستی در عمق فلسطین اشغالی اشاره و تاکید کرد که این عملیات حامل پیامی روشن بود مبنی بر اینکه قواعد درگیری در منطقه شکسته شده و بعد از امروز این قواعد در همه سطوح به ویژه در سطوح راهبردی و عملیاتی متفاوت‌تر از گذشته خواهد بود. این بدان معناست که استراتژی «صبر راهبردی» ایران تغییر کرده و این کشور هیچ تحرک متجاوزانه‌ای را نادیده نخواهد گرفت.

واکنش جبهه‌های مقاومت به تجاوز اسرائیل به رفح چگونه خواهد بود؟

کارشناسان مسائل نظامی معتقدند که اگر اسرائیل به طور جدی و گسترده حمله به رفح را دنبال کند، به دلیل تراکم جمعیت بالا در این منطقه یک کشتار جمعی بزرگ به راه خواهد افتاد که همین مسئله احتمال وقوع یک جنگ گسترده‌تر در منطقه را افزایش می‌دهد و جبهه‌های مختلف مقاومت از هر سو صهیونیست‌ها را مورد حمله قرار خواهند داد.

سرتیپ حلال در پایان به خیزش عظیم دانشجویی در حمایت از مردم فلسطین اشاره و تاکید کرد که نباید فراموش کنیم امروز در دوره‌ای قرار داریم که افکار عمومی جهانی به ویژه در کشورهای غربی از آرمان فلسطین حمایت می‌کنند و کمترین نمونه آن خیزش بزرگ دانشجویی در آمریکا و اروپاست. علاوه بر آن نتانیاهو و سایر مقامات صهیونیست منتظر احکام دیوان بین‌المللی دادگستری هستند و این امر موجب می‌شود تا نتانیاهو جرأت انجام یک عملیات واقعی و گسترده در رفح را نداشته باشد.

کد خبر 6099437