به نقل از «ایرنا»

فریدون مشیری؛ شاعری از جنس ابر و کوچه

تاریخ انتشار: ۳ آبان ۱۳۹۷ | کد خبر: ۲۱۲۳۲۰۱۸

تهران- ایرنا- فریدون مشیری یکی از صاحبدلان و نام آوران عرصه شعرو ادب معاصر ایران محسوب می شود که از غزل های بسیار زیبا و از سبک شعر عالی برخوردار است، او با کلام مخملین و لطیف توانست با الهام از شعر شاعران سنتی و نو، شعرهایش را گوش نواز و دلنشین کند و با خلق آثاری از جنس شعر کوچه که با زبانی ساده با مردم حرف می زند، ماندگار شود.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

به گزارش گروه اطلاع رسانی ایرنا؛ فریدون مشیری در 30 شهریور 1305خورشیدی در خیابان عین الدوله تهران و در خانه ای که بوی میهن پرستی و شعر و ادب از آن به مشام می رسید، به دنیا آمد. جد پدریش از سرداران و اسپهبدان نادرخان افشار بود و در زمان فعالیتش در ماموریتی اداری به همدان رفت و پس از پایان ماموریتش در همان شهر ساکن شد. پدربزرگ مادری او نیز میرزا جوادخان مؤتمن‌الممالک از شاعران روزگار ناصری بود. پدرش ابراهیم مشیری در جوانی به تهران آمد و در 1299 خورشیدی در وزارت پست و تلگراف مشغول به کار شد.

فریدون مشیری از همان دوران کودکی با حکایات سعدی و غزلیات حافظ و حماسه فردوسی بزرگ شد. دوران دبستان را در مدرسه «ادب» آغاز کرد و با «سیاوش کسرایی» شاعر نام آشنا هم کلاس شد اما 2 سال بعد به علت ماموریت کاری خانواده به مشهد رفت و در مدت هفت سال در آنجا زندگی کرد.

**آغاز دنیای شاعری
در همین زمان سرودن شعر را آغاز کرد، در آن زمان قالب اشعارش غزل بود. غزل هایی عاشقانه و به قول خودش از آن اشعار، دیوانکی درست کرده بود.
بیا که تیر نگاهت هنوز در پر ماست
گواه ما پر خونین و دیده تر ماست
دلی که رام محبت نمی شود دل تست
سری که در ره مهر و وفا رود سر ماست
به پادشاهی عالم نظر نیندازیم
گدای درگه عشقیم و عشق افسر ماست

با حمله متفقین به ایران در 1320خورشیدی خانواده مشیری به تهران بازگشتند و فریدون به مدرسه «دارالفنون» رفت. وی در 18 سالگی و همزمان با تحصیل در سال آخر دبیرستان به استخدام اداره پست و تلگراف درآمد و در همین زمان بود که شعر «فردای ما» از او در روزنامه «ایران ما» به چاپ رسید. سپس در آموزشگاه فنی وزارت پست و تلگراف مشغول تحصیل شد. روزها کار می کرد و شب ها به ادامه تحصیل می پرداخت.

از اواخر دهه 20 خورشیدی شعرهای مشیری در کنار شاعران بنام آن روزگار در روزنامه ها به چاپ می رسید. در همین زمان نیز با شاعرانی چون «محمد حسین شهریار»، «نادر نادر پور» و «هوشنگ ابتهاج» آشنا شد و دوستی پیدا کرد.
مشیری در 1332 خورشیدی مسوولیت صفحه ادبی مجله «روشنفکر» را برعهده گرفت که این کار را تا 1351خورشیدی ادامه داد. در همین زمان اشعارش در مجله «سخن» به چاپ می رسید. وی بعدها تایید و تشویق «پرویز ناتل خانلری»مدیر مجله سخن و «رحیم مصطفوی» مدیر مجله روشنفکر را از عوامل موثر پیشرفت و موفقیت خود در کار شعر و ادبیات دانست.

**تشنه طوفان
نخستین دفتر شعر مشیری در 1334خورشیدی را با نام «تشنه طوفان» با مقدمه محمدحسین شهریار و علی دشتی منتشر شد که نیمی از آن اشعار کلاسیک و نیم دیگر شعر نو بود. اگرچه شعر نو که او می سرود نسبت با اشعار دیگران، قابل فهم تر بود. نمونه ای از شعرهای این دفتر مشیری:
در دل خسته‌ام چه می‌ گذرد؟ این چه شوری‌ست باز در سر من؟
باز از جان من چه می‌خواهند، برگ‌های سپید دفتر من؟
من به ویرانه‌ های دل چون بوم، روزگاری‌ست های و هو دارم
ناله‌ای دردناک و روح‌گداز بر سر گور آرزو دارم
این خطوط سیاه سر در گم؛ دل من، روح من، روان من است
آن‌چه از عشق او رقم زده‌ام، شیره جان ناتوان من است
سوز آهم اثر نمی ‌بخشد، دفتری را چرا سیاه کنم؟
شمع بالین مرگ خود باشم، کاهش جان خود نگاه کنم
بس کنم این سیاه‌کاری، بس، گرچه دل ناله می‌کند: «بس نیست»
برگ‌های سپید دفتر من! از شما روسیاه‌تر کس نیست

وی درباره این مجموعه می گوید: «چهارپاره‌هایی بود که گاهی سه مصرع مساوی با یک قطعه کوتاه داشت، و هم وزن داشت، هم قافیه و هم معنا، آن زمان چندین تن از جمله نادر نادرپور، هوشنگ ابتهاج (سایه) سیاوش کسرایی، مهدی اخوان ثالث و محمد زهری بودند که به همین سبک شعر می‌گفتند و همه شاعران نامدار شدند، زیرا به شعر گذشته بی‌اعتنا نبودند. اخوان ثالث، نادرپور و من به شعر قدیم احاطه کامل داشتیم، یعنی آثار سعدی و حافظ و فردوسی را خوانده بودیم، در مورد آن ها بحث می‌کردیم و بر آن تکیه می‌کردیم.»

**گناه دریا
فریدون مشیری در 1335 دومین دفتر شعرش را با عنوان «گناه دریا» منتشر کرد که بازتاب زیادی در میان مردم داشت اما «عبدالحمید آیتی» نویسنده و نظریه پرداز، انتقاد تندی از اشعار و سبک شعری او کرد که شاعر احساساتی را سخت دل آزرده ساخت و موجب شد که تا برای چندین سال هیچ اثری چاپ نکند. از نمونه های شعر گناه دریا:
چون بوم بر خرابه دنیا نشسته ایم
اهل زمانه را به تماشا نشسته ایم
بر این سرای ماتم و در این دیار رنج
بیخود امید بسته و بیجا نشسته ایم
ما را غم خزان و نشاط بهار نیست
آسوده همچو خار به صحرا نشسته ایم

**کوچه
سرانجام مشیری پس از چند سال معروفترین شعر خود را در 1339خورشیدی به نام «کوچه» در مجله روشنفکر به چاپ رساند. این شعر از زیباترین و عاشقانه ترین شعرهای نو زبان فارسی است.
بی تو، مهتاب‌شبی، باز از آن کوچه گذشتم
همه تن چشم شدم، خیره به دنبال تو گشتم
شوق دیدار تو لبریز شد از جام وجودم
شدم آن عاشق دیوانه که بودم

**ابر
این شاعر نام آشنای معاصر در 1340 سومین دفتر شعرش را تحت عنوان «ابر» به چاپ رساند. شعر کوچه فریدون در این زمان شهرت باور نکردنی یافت و به زودی بر سر زبان ها افتاد. این دفتر به چاپ های بعدی نیز رسید و این شعر موجب شد که عنوان اثر به «ابر و کوچه» تغییر پیدا کند.

در همین زمان و با توجه به علاقه ای که او به عرفان و تصوف ایرانی داشت، مجموعه ای از 100 ماجرا منسوب به «شیخ ابوسعید ابوالخیر» را با عنوان «یکسو نگریستن و یکسان نگریستن» و با مقدمه ای به قلم «جواد نوربخش» در اوایل دهه 40خورشیدی منتشر کرد.

** بهار را باور کن
مشیری در 1347 خورشیدی دفتر «بهار را باور کن» را منتشر کرد و بعد کتاب های «مروارید مهر» در 1355خورشیدی و «از خاموشی» را در 1357خورشیدی به چاپ رساند. از نمونه های شعر دفتر بهار را باور کن:
باز کن پنجره‌ها را، که نسیم
روز میلاد اقاقی ها را
جشن می‌گیرد
و بهار
روی هر شاخه، کنار هر برگ
شمع روشن کرده ست

**شب شعر
مشیری که در 1350 به شرکت مخابرات انتقال یافته بود و در 1357 خورشیدی از خدمت دولتی بازنشسته شد. وی در سال های بعد با دعوت دوستدارانش سفری به اروپا و آمریکا داشت که ایرانیان مقیم خارج از کشور از او به گرمی استقبال کردند. در همین زمان با وجود ضعف جسمانی و این که تحت نظر پزشک بود در شب های شعری که برای او ترتیب داده می شد شرکت می کرد و بدون احساس خستگی برای علاقه مندانش شعر می خواند.

این شاعر بلندآوازه، درآمد آخرین شب شعرش را در آمریکا به سازمان کمک به معلولین کهریزک اختصاص داد. درآمد آن شب در حدود 12هزار دلار بود که نیمی از آن حاصل فروش اشعارش بود که به خط خود می نوشت و به علاقه مندانش هدیه می داد.

**ویژگی های شعری شاعر
مشیری شاعری است که گرچه از اوج به جامعه انسانی و ایران می نگرد اما در عین حال در کنار مردم است، با درد آنها می گرید و با شادی و موفقیت آنها می خندد. او شاعری است که ریشه در خاک دارد و برای حال و آینده وطن و مردمش دلواپس و نگران است و به حق باید وی را شاعری اجتماعی، ستم ستیز و حقیقت خواه به شمار آورد.
فریدون مشیری زبان ساده‌ای دارد و ظاهر و باطن شعرش یکی است و حتی زمانی که می‌خواهد از رنج‌های مشترک مردمان این روزگار بگوید، همین گونه ساده و یک زبانه حرف می‌زند.

نادر نادر پور درباره شعر مشیری می گوید: «او نوازنده‌ای است که روی یک سیم می‌نوازد، ولی ماهرانه می‌نوازد!».
عبدالحسین زرین کوب نیز گفته است: «بی آن که بازاری باشد، ساده است و قابل فهم برای همگان». خود مشیری درباره شعرش می گوید: «من با زبان شما حرف می‌زنم».

**سرانجام شاعر
مشیری در 10 سال آخر عمر آن قدر پر کار شده بود که از مجموع 12 دفتر چاپ شده از وی شش دفتر مربوط به آن زمان است. از جمله آنها می توان به «از دیار آشتی» 1371 «آه باران» 1371 «با پنج سخن سرا» 1372 «لحظه ها و احساس» 1376 «آواز آن پرنده غمگین» 1377 و «تا صبح تابناک اهورایی» 1379 اشاره کرد.

سرانجام این شاعر توانای معاصر پس از سال ‌ها بیماری در بامداد جمعه سوم آبان 1379خورشیدی در 74 سالگی در تهران درگذشت. مزار وی در بهشت زهرا(س)، قطعه 88 (قطعه هنرمندان) مامن امنی برای دوستداران شعر و ادب فارسی محسوب می شود.

پژوهشم9370**9131

منبع: ایرنا

کلیدواژه: فرهنگي مناسبت ها فريدون مشيري درگذشت

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.irna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایرنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۱۲۳۲۰۱۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

محوطه سازی و سنگ فرش کوچه‌ها و معابر روستای مرزانک

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما مرکز یزد، عملیات اجرایی محوطه سازی با سنگ فرش درکوچه‌ها و معابر مرکزی و اطراف مسجد و حسینیه در روستای مرزانک از توابع بخش خضرآباد شهرستان اشکذر انجام شد.   مدیر بنیاد مسکن انقلاب اسلامی شهرستان اشکذربا اعتباری معادل چهار صد و پنجاه میلیون تومان از محل اعتبارات تخصیصی از منابع استانی و ملی کوچه‌ها و معابر روستای مرزانک محوطه سازی و سنگ فرش شد.   اقبالی گفت: این عملیات اجرایی شامل تخریب آسفالت‌های فرسوده و خراب تسطیح؛ رگلاژ؛ شفته ریزی معابر و نیز نهایتا اجرای عملیات سنگفرش با سنگ لاشه می‌باشد.   روستای مرزانک در فاصله ده کیلومتری مرکز بخش خضرآباد واقع گردیده است.