آینده را نباید فقط آرزو کرد؛ باید آن را ساخت
تاریخ انتشار: ۷ آبان ۱۳۹۷ | کد خبر: ۲۱۲۸۷۳۶۴
یکی از مسائلی که شاید ذهن بسیاری از متفکران را به خود مشغول کرده باشد، این است که چطور باید به «آرمان ایرانی» اندیشید؟ و این اندیشه و تأمل باید متضمن چه مقدماتی باشد؟ از این رو، پیش از پرداختن به چیستی «آرمان ایرانیان»، به چگونه اندیشیدن در خصوص این آرمان خواهم پرداخت.
1. به عنوان مقدمه بحث باید به این نکته اشاره کرد که حیوانات مقید به زمان حال هستند؛ به نوعی میتوان گفت که فقط در حال و گذشته نزدیک زندگی میکنند و اگر حافظهای داشته باشند، مشروط و مقید به زمان کوتاهی است و به معنای ما انسانها، گذشته و آیندهای ندارند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
2. برای برنامهریزی داشتن در آینده، نیازمند شناختی جامع از گذشته هستیم و صرف گفتن اینکه «ما گذشته داریم» کفایت نمیکند، باید بدانیم که در گذشته چه چیزهایی داشته و تا به امروز چه تحولاتی را از سر گذراندهایم و اینجا است که «تاریخ» اهمیت بسیار مییابد، البته نه تاریخ شعاری، بلکه تاریخی که به درستی، وقایع گذشته را بررسی کرده باشد.
گذشته میتواند بستر و ظرفیتی برای ترسیم آینده باشد. واقعیت این است که آیندهسازی خواهناخواه وابسته به امکانات گذشته است. تخیل درباره آینده (رویا)، کافی نیست و باید با شناخت دقیق مسائل گذشته و امکانات و محدویتهای امروز، آینده را بسازیم و بر این اساس، «رویا» باید مؤید به امکانات و موقعیتهایی باشد که ما آنها را شناختهایم. در این چارچوب، تفکر، ریشه در آینده دارد و آرزو تا واقعبینانه و برنامهریزی نشده باشد، محقق نمیشود.
3. با توجه به مقدماتی که عنوان شد آنچه در مورد «آرمان ایرانی» میتوان گفت این است که ایرانیان تقریبا از دوران صفویه و حتی پیش از آن، از دوره طاهریان و ایلخانیان، وقتی با مسافران اروپایی مواجه شدند به پیشرفت آنان و از طرفی به عقبماندگی خودشان پی بردند و تلاش کردند که عقبماندگیهای خود را از طریق فنون و صنایع جبران کنند. این نشان میدهد که ما «پیشرفت صنعتی و تجاری» را شرط اصلی برای «پیشرفت آرمانی» میدانیم.
عباسمیرزا در دوره فتحعلیشاه، در تبریز با خطرات دُوَل همسایهها روبرو بوده و از فرستاده ناپلئون پرسیده است که «من برای پیشرفت مملکتم چه کاری میتوانم انجام دهم؟» او در سفرنامه خود نوشته است که این شاهزاده قاجار تصور میکند که فقط با یک کلمه میتواند مملکتش را نجات دهد و البته که اشتباه میکند.
4. به نظر میرسد همواره در تاریخ ما، «آرزوی پیشرفت» با ندانمکاری همراه بوده است. در دوره ناصرالدینشاه و دورههای نزدیک به امروز نیز به همین منوال بود. در واقع، «آرزوی پیشرفت» وابسته به تلقی ما از پیشرفت است، وقتی ما پیشرفت نادرستی را سرلوحه خود قرار دهیم، خواهناخواه محیطزیست را تخریب خواهیم کرد که من شخصا تصور میکنم که آلودگی محیطزیست از «آلودگی فرهنگی» ناشی میشود.
بر این اساس، به نظر میرسد که این میل به پیشرفت همراه با تفکر، تعقل و برنامهریزی نبوده و بیشتر تظاهر است. از این رو، به جای اینکه نتیجهای مطلوب داشته باشد، عواقب نامطلوبی را به دنبال خواهد داشت. «آرمان ما ایرانیها» برای ساختن آیندهای بهتر مستلزم شناخت دقیق گذشته تاریخی و دقت و تأمل در امکانات و محدودیتهای امروز است. آینده را نباید فقط آرزو کرد بلکه باید آن را ساخت.
5. اگر تفکر و تأمل نباشد تمام آن چیزی که ما به عنوان «آرمان ایرانی» دنبال کردهایم توهمی بیش نخواهد بود و مقصود من اینجا از تأمل، صرفا تأمل فلسفی نیست و تفکر باید عمق داشته باشد. فلسفه به خودی خود هیچ کاری را نمیتواند انجام دهد، اگر ما شناخت درستی از مشکلات نداشته باشیم و آنها را به درستی طرح نکنیم به جایی نخواهیم رسید و متأسفانه یکی از جدیترین مشکلات ما این است که مسائل خود را به درستی طرح نمیکنیم.
منبع: ایران آنلاین
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت ion.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایران آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۱۲۸۷۳۶۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
اولویت طرحهای ملی وزارت فرهنگ کدام است/ از توجه به هویت ملی و سبک زندگی ایرانیان تا آرزوهای جوانان
به گزارش خبرنگار فرهنگ و جامعه خبرگزاری علم و فناوری آنا، نشست خبری مرکز طرحهای ملی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی
با حضور صابر جعفری کافیآباد رئیس مرکز طرحهای ملی، سجاد یاهک معاون مرکز طرحهای ملی، سهشنبه ۱۱ اردیبهشت ۱۴۰۳، ساعت ۱۰ صبح
در پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات برگزار شد.
در ابتدا جعفری کافی اباد با اشاره به اینکه دو سال است مسئولیت دفتر طرحهای ملی را برعهده دارد، درباره تحولات ساختاری و فنی مرکز گفت: یک دهه ما شاهد رکود در تولید و مدیریت دادههای سیاست گذاران ذی ربط بودیم و حال این روند احیا شده و این اتفاق نتیجه شجاعت دولت جدید و همکاری پژوهشگاه بوده است.
وی با تشریح شرایط گذشته فعالیتهای دفتر طرحهای ملی بویژه در شرایط کرونا، عنوان کرد: حضور پررنگ دفتر این روزها در شوراهای ملی مشهود است و کل پروسه طرحها در داخل خود وزارتخانه انجام میشود. زمان بررسی طرحها هم از سه ماه به دو تا سه هفته تقلیل پیدا کرده و مبلغ فعالیتهای پژوهشی پرسشنامهها هم کمتر شده است.
وی درباره تغییرات فنی بنیادین دفتر طرحهای ملی گفت: ما به شیوه نظاممند پرسشنامهها را در این دوره کار میکنیم. یکی از معضلات نشستهای افکارسنجی، عدم پاسخگویی است که در سالهای اخیر زیاد شده، شیوههای ساده انگارانهای در این رابطه وجود داشت، اما باز با اهتمام تیم، گزارش تفصیلی کیفی هم ما ارائه میدهیم. بنظرم بازگشت همه طرحهای ملی به درون وزارت مهمترین اتفاق دو سال اخیر است که باعث کیفیت دادهها شده است.
وی درباره فعالیتهای در دستور کار مرکز هم توضیح داد: زمانی ما در مرکز مستقر شدیم، شش پیمایش ملی معوق داشتیم، تلاش کردیم اینها معلق نشوند و به رغم مشکلات بودجهای آنها را هم راه اندازی کنیم. از پیمایشهای مهم ما نگرشهای ایرانیان نسبت به مهاجران افغانی بود که توسط شبکه ملی خودشان ارائه شد. پیش از نوروز هم ما طرح ملی سبک زندگی ایرانیان را راه اندازی کردیم و پیمایش بعدی دستور کار همین خواهد بود.
وی اظهار داشت: الان علاوه بر پیمایش تلفنی همین پژوهشگاه همکاران من در ۳۱استان و روستاها پیمایش وضعیت استفاده از شبکههای مجازی و ابعاد زندگی کاربران در حال انجام است. تلاش داریم تااخر همین هفته مرحله جمع اوری دادهها انجام و سپس هویت ملی ایرانیان با اجرای دکتر انتظاری را با مدیریت طرحهای ملی در دستور کار بگیریم. پیمایش دیگر طراحی نقشه خلقیات ایرانیان با اجرای دکتر صبوریان انجام میدهیم. پیمایش دیگر آرزوهای جوانان با اجرای دکتر حدادی صورت خواهد گرفت.
جعفری توضیح داد: بالغ هشتاد نظرسنجی از پژوهشهای کرونا، ارز ترجیحی، خدمات فرهنگی شهرداری، منزلت هیئت بین ایرانیان، سواد ادبی و امید اجتماعی ایرانیان در دستور کار است و کنار اینها هم دستور کار مدونی طراحی شده مثل پیمایشهایی با عناوین سنجش وضعیت فرهنگ عمومی ایرانیان، سواد تاریخی ایرانیان، سواد فرهنگی و ... امسال انجام خواهد شد.
در ادامه دکتر یاحک نیز در صحبتهایی گفت: برخی پیمایشها سابقه چندین دهه دارد و اینها باید تکرار شود و یکی از ماموریتهای پژوهشگاه این است که باید به نیازهای پژوهشی پاسخ دهد. خوشبختانه این مهم انجام و ریل گذاری خوبی صورت گرفت.
وی اظهار داشت: اجرا و گرداوری دادهها مهمترین بخش یک پژوهش است و اگر این مخدوش باشد، مسیر غلط پیش رو قرار میدهد پس دفتر طرحهای ملی خیلی تلاش کرد تا نظارت قوی و گرداوری با راهوری خود مرکز انجام شود. الان خانواده یکی از مسائل مهم ما است، اما ما شاهد هستیم که خیلی در این عرصه نهادها و مراکز کار و پژوهشی نمیکنند الان دفتر طرحها چند طرح در این رابطه در دستور کار دارد.
جعفری در بخش پرسش و پاسخ در ارتباط با پژوهش های امنیت شغلی و مرجعیت اصناف درباره سیاستهای محرمانگی پژوهشها توضیح داد: داده مهمترین بحث حکمرانی است وقتی راجع به سیاست صحبت میکنیم باید خیلی مراقب باشیم که رایگان اینها را در اختیار دیگران قرار ندهیم. البته نرخ وجود دادههایی در سطح محرمانگی خیلی محدود است شاید کمتر از پنج درصد دادهها مشمول این سیاست میشوند.
وی در پاسخ به سوال خبرنگار آنا مبنی بر عملیاتی شدن پژوهشها در سطوح اجتماعی، سیاسی ،اقتصادی و فرهنگی گفت: وقتی یک دولت اساس سیاست گذاریهای حوزههایش را پژوهش و کرنش به علم میگذارد شاید هم در کوتاه مدت اثرش را نبیند اما باز هم باید امیدوار بود چون میخواهد کار کند و این ارزیابیها نوید پیوستهای علمی و امیدواری برای اثرگذاری در جامعه را میدهد ما در خیلی ساحتها ورود به عرصه عملی کردیم در همین پیمایش ارزشها و نگرشها مجلدی بیرون آمده که دادههایش همه مشخص است .
انتهای پیام/