نابودی صنعت نشر با استمرار قاچاق کتاب
تاریخ انتشار: ۷ آبان ۱۳۹۷ | کد خبر: ۲۱۲۸۷۳۹۷
تهران- ایرنا- تولید و توزیع کتاب‌های غیرقانونی به دلیل سانسور و ممیزی سبب می شود تا خطر قاچاق این کالای فرهنگی افزایش یابد و اینگونه به تار وپود صنعت نشر لطمه جدی وارد شود. به همین منظور در راستای مبارزه با تکثیر و عرضه غیرقانونی کتاب باید به صیانت از حقوق مادی و معنوی پدیدآورندگان و ناشران و بهبود فضای کسب و رونق اقتصادی در حوزه نشر و فرهنگ‌سازی پرداخت.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
به گزارش گروه اطلاع رسانی ایرنا، این روزها در تمام سطح شهر دستفروشانی دیده می شوند که در کنار پیاده روها اقدام به فروش کتاب هایی می کنند که به نوعی غیرمجاز هستند، کتاب هایی که هرگز در کتابخانه ها موجود نبوده اند و نامی از نویسنده و شاعری در آنها دیده نمی شود زیرا این گونه کتاب ها بر روی خط قرمز بازار نشر به چاپ رسیده اند.
دستفروشی کتاب به عنوان پدیده ای اجتماعی در حال رواج است و به صورت چشمگیری در کلان شهرهایی همچون تهران، اصفهان، تبریز و ... مشاهده می شود که افراد با ویژگی خاص را به طرف خود می کشاند.
کتابخوانی و خرید کتاب جایگاه ویژه و با ارزشی دارد و برای ترویج آن باید به اقدام های جدی دست زد زیرا در میان این کتاب‌ها، کتاب‌های غیرمجاز و قاچاق هم ممکن است به فروش برسد. همچنین مردم تصور می‌کنند، در کتاب فروشی‌ها همه چیز گران است و می توانند از بساط دستفروش‌ها نسخه‌های بدون سانسور و ارزان‌تری را تهیه کنند. با گذر در خیابان انقلاب تهران دیده می شود که نمایشگاهی دائمی در این خیابان وجود دارد که از قانون خاصی نیز پیروی نمی کند. این روزها با وجود تورم، قشر متوسط جامعه که قشر کتابخوان نیز به شمار می روند، درگیر و دار مشکلات معیشتی نخستین حذف سبد خانواده خود را به بخش کتاب اختصاص داده اند که البته باید گفت ابزارهای مدرن مانند ماهواره و اینترنت نیز باعث رکود و حذف کتابخوانی از سبد خانوار شده است.
البته در ماه های اخیر برخوردهای قانونی و سریعی با پدیده شوم قاچاق در حوزه کتاب صورت گرفت و در این ارتباط موضوع ایجاد «پلیس کتاب» به صورت جدی مطرح شده است تا جایی که حجت‌الاسلام «هادی صادقی» معاون فرهنگی رییس قوه قضاییه، در این باره می گوید: «در صورت تشکیل پلیس کتاب، این پلیس می‌تواند به محض دریافت خبری مبنی بر پدیده قاچاق کتاب وارد عمل شود. جریان کارشناسی بررسی پدیده قاچاق کتاب باید پیش از ارسال پرونده به دادگاه انجام شود، دادگستری نیز بعد از بررسی شواهد مانند دیگر پرونده‌ها به این موضوع رسیدگی خواهد کرد. باید درباره سرقت و چاپ غیرقانونی کتاب تمهیدات لازم اندیشیده شود با توجه به اینکه قانون نیز درباره این موضوع موجود است اما به نظر می‌رسد رسیدگی قانونی به قاچاق کتاب کافی نباشد. اتحادیه ناشران و کتابفروشان همچنین پلیس و کارشناسان وزارت ارشاد باید طرحی را با هدف جلوگیری از بروز قاچاق کتاب تدوین و ارائه کنند.»
** عوامل زمینه ساز قاچاق کتاب
برای دانستن چرایی پدیده چاپ غیرقانونی کتاب یا به اصطلاح «قاچاق کتاب» باید دلایل آن را به دست آورد. مواردی همچون کمیاب شدن و عرضه غیرقانونی آنها، ارزان بودن کالا، نبود نظارت کافی قانونی بر عرضه و فروش و ... از مهم‌ترین دلایل قاچاق کتاب در کشور است. شاید اصلی ترین عامل گسترش قاچاق کتاب در ایران را باید سیاست‌های نظارتی وزارت ارشاد در دولت های قبلی دانست زیرا در آن دوران وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تجدید چاپ بسیاری از کتاب‌های نشر را غیرمجاز اعلام کرد. به این ترتیب ده‌ها عنوان از کتاب‌های چاپ نخست و دیگر ناشران اجازه چاپ دوباره نگرفتند و این امر باعث شد که برخی افراد به تکثیر غیرقانونی برخی از کتاب ها اقدام کنند.
** سانسور بزرگترین حامی قاچاق کتاب
سانسور بزرگترین حامی قاچاق کتاب به شمار می رود. تصور سانسور به جذابیت فروش کتاب‌های غیرمجاز می‌افزاید و میزان فروش آن را بسیار فراتر از میزان معمول می کند. بسیاری از خریداران تصور می‌کنند با خرید کتاب‌های غیرمجاز در برابر سانسور ایستاده‌اند و حاضر هستند نسخه‌های غیرمجاز قدیمی و از نظر چاپ و حروف‌چینی بی‌کیفیت برخی کتاب‌ها را با قیمت چند برابر تهیه کنند اما چاپ جدید و باکیفیت آن را به گمان مورد ممیزی قرار گرفتن، نخوانند. بنابراین شرط نخست برای مقابله با تکثیر غیرمجاز کتاب، مشخص شدن تکلیف سانسور است. هر صنف و صنعتی که مقررات مشخص و قابل اجرایی برای مبارزه با قاچاق کالا نداشته باشد، نباید فراموش کند که ناگزیر با گسترش این پدیده روبرو خواهد شد.
«محمدرضا توکل صدیق» عضو هیات مدیره اتحادیه ناشران و کتاب فروشان تهران در همین باره معتقد است: «وقتی قوانین منسجمی درباره کتاب موجود نباشد و افراد متخلف مورد پیگرد قرار نگیرند، افراد سودجو دست به اینگونه اقدام‌ها می‌زنند. به لحاظ فرهنگی برخی تصور می‌کنند که انتشار این آثار ایرادی ندارد، چون باعث گسترش کتابخوانی می‌شود.»
** عوامل اجرایی قاچاق کتاب
پس از پرداختن به علت‌های شکل‌گیری پدیده قاچاق کتاب، باید دانست که چه افرادی در این کار دخالت دارند. آیا متهمان این اقدام غیرقانونی فقط بساطی‌ها و دست‌فروشان کتاب در تهران و دیگر شهرها هستند یا باید به دنبال کشف شبکه‌ای پرنفوذ و قدرتمند در این زمینه بود.
«محمدعلی مرادی» مدیر مرکز نشر و پخش کتاب پیام امروز، طیف گسترده‌ای از ناشران، مراکز پخش و برخی کارمندان متخلف وزارت ارشاد را در این امر دخیل می‌داند و بر این عقیده است که «شماری از ناشرانی که در روال قانونی به موفقیت نمی‌رسند و احتمال کمتری برای گرفتن مجوز انتشار کتاب‌هایشان دارند انگیزه بیشتری برای دست زدن به تکثیر غیرمجاز کتاب دارند. البته درباره قاچاق کتاب تنها افرادی که به انتشار غیرمجاز کتاب‌ها دست می‌زنند، مقصر نیستند، بلکه مرکز پخشی که به توزیع این کتاب‌ها اقدام می‌کند یا کتاب‌فروشی‌هایی که کتاب‌های غیرمجاز را در ویترین می‌گذارند یا ناشری که با مرکز پخشی متخلف همکاری می‌کند، مقصر به نظر می رسند.»
** پیامدهای تولید و توزیع غیرقانونی کتاب
استمرار جریان قاچاق کتاب‌های پرفروش به تدریج به نابودی صنعت نشر کتاب ایران خواهد انجامید. این اقدام باعث پایین آمدن انگیزه فعالیت در ناشران می‌شود چون تلاش فرهنگی آنها بدون هیچ ثمری خواهد بود. همچنین به تمامی اعضای صنف کتاب آسیب می‌زند و درنهایت باعث نابودی این مجموعه می‌شود زیرا در آینده حتی کتاب فروش هم کالایی برای فروش نخواهد داشت و این مهم حقوق مولف و ناشر را از میان می‌برد و به صنعت نشر لطمه جدی وارد می‌کند.
** نقش نهادهای صنفی و قضایی
در هر کسب وکاری نقش نهادهای صنفی و قضایی در جلوگیری از فعالیت‌های غیرقانونی بسیار مؤثر است. در ارتباط با صنعت نشر می‌توان 2 جریان را موثر دانست، نخست تشکل‌های صنفی مرتبط همچون اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران، شرکت تعاونی توزیع‌کنندگان کتاب تهران و از طرف دیگر معاونت فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، نیروی انتظامی و البته قوه قضاییه که امکانات ویژه‌ای برای مقابله با قاچاق کتاب در ایران دارند.
در این میان «حسین رحیمی» فرمانده انتظامی تهران بزرگ، از کشف و ضبط کتاب‌هایی خبر می دهد که آنها را «ضاله» و «غیرمجاز» می نامد. او در خصوص این موضوع می گوید: «این اقدام در راستای حمایت از ناشران و اصناف مرتبط با این صنعت است که با هماهنگی آنها، کتاب ها را جمع آوری کرده‌اند. برخورد با ناشران کتب ضاله و غیرمجاز از دیگر اقدام ها در اجرای این طرح است که در همین راستا، در عملیاتی که در نقاط مختلف پایتخت به مرحله اجرا در آمد، بیش از 333 هزار جلد کتب غیرمجاز و ضاله کشف و ضبط شد. کتاب‌ها به حدود 900 دست‌فروش در سراسر کشور توزیع می شدند که با اقدامات انجام شده از طرف پلیس، جلوی آن گرفته شد.»
«محمدرضا توکل صدیق» عضو هیات مدیره اتحادیه ناشران و کتاب فروشان تهران درباره برخورد نیروی انتظامی با بساطی‌هایی که اقدام به فروش کتاب‌های غیرمجاز می‌کنند معتقد است: «با دست‌فروشان کتاب، شهرداری و نیروی انتظامی باید برخورد کند. با دست‌فروشان دیگری که گاهی نیازمند هم هستند، برخورد جدی صورت می‌گیرد اما با افرادی که مخل نظام فرهنگی کشور هستند، برخورد انجام نمی‌شود. از آنجاکه حوزه فرهنگ بسیار حساس است و امکان دارد هر اقدامی نتایج منفی خاصی داشته باشد، حتی نیروی انتظامی و شهرداری بااحتیاط وارد موضوع می‌شوند و این از نظر من تا حدی طبیعی است. برخورد با معلول‌های یک پدیده اجتماعی مشکل را حل نمی‌کند و بسیار حاشیه ساز است».
** راهکارهای پیش روی مقابله با پدیده قاچاق کتاب
جدا از برخوردهای انتظامی و قضایی با عوامل قاچاق کتاب، می‌توان به راهکارهای دیگری به عنوان شیوه‌های درون صنفی مقابله با این مشکل اشاره کرد. کتابفروشی ها باید از توزیع‌کننده‌های رسمی و دارای مجوز کتاب بخرند. اگر ناشر تولیدات خود را به طور انحصاری و تنها از راه یک پخش‌کننده فعال توزیع کند، پیگیری مساله قاچاق کتاب ساده‌تر است. الصاق هولوگرام یا برچسب امنیتی به وسیله ناشر بر روی کتاب‌ها برای ایجاد تمایز میان کتاب قانونی و قاچاق از دیگر پیشنهادها به شمار می رود. همچنین فرهنگ‌سازی در این زمینه و ایجاد هماهنگی میان سه بخش چرخه تولید، توزیع و عرضه کتاب (یعنی ناشران، مراکز پخش و کتابفروشان) و البته نظارت و همراهی دولت می تواند راهکاری موثر برای مقابله به پدیده شوم قاچاق کتاب باشد.
** سخن آخر
در شرایطی که سرانه مطالعه روزانه کتاب در ایران از چند دقیقه تجاوز نمی‌کند و این روزها بازار کتاب دچار رکود شده است شیوع آفت قاچاق می تواند تیر خلاصی بر پیکره نیمه جان نشر فرهنگی کشور باشد. بنابراین لازم است تا متولیان فرهنگی به ویژه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با مدیریت برای صدور مجوز چاپ و نشر کتاب از انتشار کتاب هایی با محتوای نامناسب و آسیب زننده جلوگیری کند.
پژوهش**9117**2002**9131
منبع: ایرنا
کلیدواژه: فرهنگي توسعه فرهنگ كتابخواني قاچاق كتاب
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.irna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایرنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۱۲۸۷۳۹۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
خطر تداوم حضور خودرو‌های شوتی قاچاق سوخت و اتباع غیرمجاز در جاده‌های استان کرمان
سرهنگ رضایی از جان باختن ۶۱ نفر به دلیل قاچاق سوخت و اتباع غیرمجاز در جاده‌های شمال استان خبر داد.
به گزارش گروه استان ها هبرگزاری دانشجو ، سرهنگ علی رضایی رئیس پلیس راه شمال استان کرمان در جلسه شورای پیشگیری از وقوع جرم دادگستری استان کرمان؛ از جان باختن ۶۱ نفر به دلیل قاچاق سوخت و اتباع غیرمجاز در راه ها و جاده‌های شمال استان خبر داد.
وی با خطر آفرین خواندن این خودروها تصریح کرد: این خودروها علاوه بر اینکه بلای جان سرنشینان خودشان هستند، موجب حادثه و واژگونی خودرو‌های دیگر شهروندان و همچنین افزایش تلفات و مجروحان حوادث جاده‌ای در سطح راه‌های استان کرمان هستند.
او با اشاره به تحلیل آماری حوادث افزود: ٥ هزار و ١٤٧ تصاف منجر به فوت و جرح طی سال قبل در جاده‌های استان رخ داده و متاسفانه یک هزار و ٦٦ نفر جان خود را از دست داده و ٦ هزار و ١٣٧ نفر نیز صدمه دیده و مجروح شده‌اند.
رضایی با بیان اینکه ٨٠ درصد تلفات تصادفات نوروز امسال مربوط به پژو و پراید بوده است، اعلام کرد: در حوادث رانندگی نوروز سالجاری ۴۱۵ نفر مجروح و متاسفانه ۸۱ نفر از هموطنان در استان کرمان جان باخته اند.
خودکشی از رزیدنتها به پزشکان رسیده؛ چرا دکتر سمیرا آلسعیدی خودکشی کرد؟/ «خودکشی پزشکان بهمثابه یک انتحار اجتماعی است»