به نقل از «خبرگزاری دانشجو»

مثله شدن خاشقچی موضوع بین‌المللی شدن مدیریت حج را دوباره مطرح کرده است

تاریخ انتشار: ۱۳ آبان ۱۳۹۷ | کد خبر: ۲۱۳۷۵۲۷۱

یک وبگاه مشهور عربی نوشت، مساله قتل فجیع روزنامه‌نگار منتقد سعودی و اظهارات مقامات ترکیه در زمینه عدم احساس آرامش و امنیت مسلمانان در جریان مراسم حج، بار دیگر موضوع بین‌المللی شدن اداره حج را مطرح کرده است.

به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری دانشجو، وبگاه خبری «الخلیج آنلاین» در یادداشتی با عنوان «آیا مساله خاشقچی لقب خادم حرمین شریفین را از سلمان می‌گیرد؟» به بعد تازه‌ای از پیامد‌های ترور روزنامه نگار منتقد سعودی در استانبول برای حکومت عربستان پرداخت.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

در این یادداشت آمده است: پیامد‌های مساله ترور «جمال خاشقچی»، منتقد سعودی که در استانبول به قتل رسید، به جایی رسیده که ترکیه هم تلویحا اعلام کرد اگر عربستان آمر قتل خاشقچی را معرفی نکند، منزوی می‌شود و عدم احساس آرامش و امنیت مسلمانان در جریان مراسم حج و عمره، موضوع بین المللی شدن اداره حج را جدی می‌کند.

نویسنده افزود: این نگرانی حفظ لقب «خادم حرمین شریفین» را برای ملک سلمان بن عبدالعزیز، شاه سعودی تهدید می‌کند، لقبی که به معنای محافظ یا کلیددار دو تا از مقدس‌ترین مساجد اسلامی، مسجدالحرام در مکه و مسجدالنّبی در مدینه است که پادشاهان آل سعود، به صورت رسمی و در مکاتبات اداری با این لقب خطاب می‌شوند.  
«نعمان کورتلموش» نائب رئیس حزب حاکم عدالت و توسعه ترکیه روز شنبه بار دیگر از سعودی‌ها خواست تا مکان جسد جمال خاشقچی منتقد سعودی که در استانبول به قتل رسید را اعلام کند.

نائب رئیس حزب حاکم عدالت و توسعه ترکیه در این خصوص گفت: از ریاض می‌خواهیم تا آمر قتل وی را معرفی کند. مسلمانان نگران آن هستند که در جریان مراسم حج و عمره، دچار سرنوشت خاشقچی شوند.

وی در ادامه افزود: اگر مسلمانان به امنیت حج شک کنند، دیگر جایگاهی برای خادم حرمین شریفین باقی نخواهد ماند و مناسک حج با آرامش برگزار نخواهد شد.

الخلیج آنلاین آورده است: بنابراین جنایت ترور خاشقچی بنا به گفته کورتلموش پیامد‌هایی سیاسی خواهد داشت که می‌تواند به انزوای عربستان منجر شود و به عنوان یک قضیه جنایی باقی نخواهد ماند.

«در بیستم اکتبر گذشته ریاض به قتل خاشقچی در داخل کنسولگری خود در استانبول بر اثر آنچه درگیری فیزیکی خواند اعتراف کرد و گفت که ۱۸ شخصیت سعودی را برای بازجویی از آن‌ها در خصوص این قضیه بازداشت کرده است، اما مکان جسد خاشقچی را فاش نکرد.».

این وبگاه خبری افزود: روایت عربستان درباره قتل خاشقچی به شکلی گسترده مورد پرسش و تردید قرار گرفت بخصوص که با دیگر روایت‌های غیر رسمی عربستان در این باره مغایرت داشت، از جمله اینکه تیمی پانزده نفر از شخصیت‌های سعودی طی برنامه قبلی برای ملاقات با خاشقچی به استانبول فرستاده شدند تا او را بی هوش کرده و با خود ببرند، اما او بر اثر خفگی کشته شد.

الخلیج آنلاین نوشت: به دنبال این مساله نگرانی‌های زیادی به وجود آمد از جمله در ورود به هر کنسولگری یا سفارت وابسته به عربستان در هر کشوری یا حتی سفر به عربستان برای ادای مناسک حج؛ اما آنچه غیر از قضیه خاشقچی این نگرانی‌ها را عمیق‌تر می‌کند، موج بازداشت‌هایی است که عربستان علیه فعالان، سیاستمداران و شاهزادگان معارض سیاست‌های محمد بن سلمان، ولی‌عهد سعودی به راه انداخت و تصور اینکه چه اتفاقی برای هر فرد مخالفی دراین کشور روی می‌دهد دشوار است.

به باور نویسنده، به نظر می‌رسد اظهارات این مقام ترکیه نشانه جدیدی از بین المللی شدن اداره حج یا نزدیک شدن به این اتفاق است، خواسته‌ای که سالیان سال است مطرح می‌شود، اما عربستان به شدت با آن مخالفت می‌کند.

الخلیج آنلاین نوشت: بین المللی شدن مسائل از طریق مراجعه به نهاد‌های بین المللی به منظور تلاش برای حل بحران‌ها و مناقشات و اجتناب از وقوع جنگ بین کشور‌ها صورت می‌گیرد.

دلایل مطالبه بین المللی شدن اداره حج
دلایل درخواست‌ها برای بین المللی شدن حج به مسائل سیاسی یا حقوق بشری بازمی‌گردد و جدی شدن این خواسته‌ها مستلزم اصرار کشوری است که خواهان بین المللی شدن حج است و جدیتی که در پیگیری این قضیه دارد، بخصوص که عربستان حق خود در مدیریت حج و عدم اعطای آن به کسی دیگر را حفظ می‌کند.

به عنوان مثال عربستان سعودی تعداد مشخصی از هر کشوری را برای حج پذیراست و بعضی اوقات مانع ادای مناسک حج برخی می‌شود، به دلیل دیدگاه‌های سیاسی یا فکری و مذهبی که با آن در تعارض است.

الخلیج آنلاین نوشت: برای مثال عربستان در سال ۲۰۱۲، «علی المتغوی»، روحانی سرشناس بحرینی را از حج محروم کرد و طارق سویدان مبلغ کویتی را هم به دلیل اینکه دیدگاه‌های سیاسی وی در مخالفت با کودتا علیه محمد مرسی، رئیس جمهور وقت مصر بود از سفر به حج محروم کرد و نمونه‌های این چنینی زیاد بودند.

این وبگاه خبری تاکید کرد: همین رفتار‌های سعودی‌ها منجر به افزایش درخواست‌ها برای بین المللی شدن حج شد از این خاستگاه که عربستان برای به جا آوردن آزادانه شعائر دین را مطابق با آنچه در نص شریعت اسلامی آمده و مطابق با منشور‌هایی که به آن متعهد شده است، فرصت و زمینه مناسب را فراهم نمی‌کند.

به نوشته الخلیج آنلاین، دلایل دیگری هم برای افزایش درخواست‌های مبنی بر بین المللی شدن حج مطرح است، از جمله فاجعه منا در سال ۲۰۱۵ که بر اثر ازدحام حجاج در مراسم رمی جمرات در منطقه منا در شهر مکه رخ داد؛ و منجر به کشته شدن دست کم ۲٬۲۳۶ زائر شد.

هنوز آمار دقیق تلفات این حادثه رسماً اعلام نشده‌است. مقامات رسمی عربستان ۲ روز پس از وقوع حادثه تعداد جانباختگان را ۷۶۹ نفر اعلام کردند؛ بر اساس مجموع آمار استخراج‌شده از گزارش‌های جداگانه کشورها، تعداد فعلی جانباختگان ۲۴۳۱ نفر است.

در آن زمان ایران تعداد جانباختگان خود در این حادثه را ۴۶۴ نفر اعلام کرد و ضمن اینکه عربستان را مسئول کشته شدن شمار زیادی از حجاج دانست و موضوع بین المللی شدن حج را دوباره مطرح کرد.

الخلیج آنلاین آورده است: مقامات ایرانی بار‌ها خواهان این شدند که مدیریت اسلامی شایسته‌ای برای حرمین شریفین و امور حج و عمره با مشارکت همه کشور‌های اسلامی برگزیده شود، آن‌ها از سوء مدیریت عربستان در مراسم حج را که منجر به تکرار فجایع انسانی می‌شود، انتقاد می‌کنند.

به نوشته الخلیج آنلاین برخی ناظران در آن زمان اظهار داشتند که ایران می‌خواهد از حادثه منا علیه عربستان که ده‌ها سال است به حجاج خدمات می‌دهد سوء استفاده کند و هیات علمای ارشد الازهر (که نهادی وابسته به عربستان است) هم با بین المللی شدن مدیریت حرمین شریفین مخالفت کرد.

این هیات در سپتامبر ۲۰۱۶ در بیانیه‌ای گفت: این برنامه عجیب باب جدیدی از ابواب فتنه است که باید آن را بست، زیرا عربستان مسوول برنامه ریزی و اداره امور حج است و نیازی به دخالت هیچ مرجع خارجی نیست. این طرح پیشنهادی بوده که در دهه هفتاد قرن گذشته مطرح شد و جهان اسلام هم آن را رد کرد.

درا ین بیانیه همچنین با تقدیر از نقش عربستان در اداره امور حج از همه خواسته شده امورعبادات شرعی را از اختلاف‌های قومی و فرقه‌ای و سیاسی جدا کنند، زیرا سیاسی کردن شعائر دینی درجهت منافع و خیر و صلاح امت اسلام به ویژه دراین پیچ تاریخی حساس نیست.

این وبگاه خبری آورده است: بحران منطقه خلیج فارس که به دنبال محاصره زمینی و خشکی قطر توسط عربستان، امارات، بحرین و مصر در ژوئن ۲۰۱۷ آغاز شد نیز بر حج امسال تاثیرگذاشت و عربستان از هیچ کارشکنی در پذیرفتن حجاج قطری دست برنداشت.

وزارت اوقاف و امور اسلامی قطر هم بار‌ها از مقامات سعودی خواست برای احترام به شعائر الهی و حفظ موقعیت دینی عربستان در اداره امور حرمین شریفین و حج و عمره، حساب فرایض دینی را از تصمیم‌های سیاسی جدا کنند.

الخلیج آنلاین نوشت: از آن زمان تا به امروز این پرونده حجاج قطری باز نشده است؛ قضیه خاشقچی و شناخته نشدن آمر قتل وی و مجازات او و همچنین مجهول ماندن سرنوشت شمار زیادی از مخالفان سعودی در سایه سیاست‌های آل سعود این رژیم را در تنگنای شدیدی قرار داده است.

این وبگاه خبری در پایان آورده است: از جمله پیشنهاد‌هایی که در موضوع بین المللی شدن اداره حج مطرح شد این است که مدیریت و هماهنگی امور حج در دست عربستان بماند مشروط به اینکه به اصلاح بعد حقوق بشری حج متناسب با پیمان‌های بین المللی متعهد باشد و از سیاسی کردن حج دوری کند یا اینکه حج توسط کمیته‌ای مستقل یا به نوبت توسط برخی کشور‌های اسلامی اداره شود.

منبع: خبرگزاری دانشجو

کلیدواژه: بی کفایتی در مدیریت حج

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت snn.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری دانشجو» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۱۳۷۵۲۷۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

معامله ریاض – واشنگتن به مویی بند است

سایت خبری – تحلیلی المانیتور در تازه‌ترین گزارش درباره معامله بزرگ جو بایدن، رئیس جمهور ایالات متحده بین عربستان سعودی و اسرائیل نوشت: پس از جلوگیری از درگیری منطقه‌ای با جمهوری اسلامی ایران، دولت بایدن اکنون خود را وابسته به توافق آتش بس بین حماس و اسرائیل برای نجات استراتژی خود در خاورمیانه می‌بیند.

به گزارش جماران، اجزای لازم برای یک پیمان دفاعی تاریخی ایالات متحده با عربستان سعودی تقریبا فراهم شده است؛ توافقی که به عادی سازی روابط ریاض با دولت یهود کمک می‌کند و بنابراین، امکان جریان متقابل سرمایه و همکاری نظامی را فراهم می‌کند که می‌تواند ایران را بیشتر منزوی کند.

فیصل بن فرحان، وزیر امور خارجه عربستان سعودی روز دوشنبه در نشست مجمع جهانی اقتصاد در ریاض گفت: «در مورد توافقات دوجانبه بین پادشاهی سعودی و ایالات متحده، ما بسیار بسیار به پایان نزدیک هستیم و بیشتر کار‌ها قبلا انجام شده است.» آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه ایالات متحده نیز آن را تکرار کرد.

جزییات پیمان مورد نظر آمریکا و عربستان سعودی علنی نشده است. آنچه که از طریق منابع دیپلماتیک به رسانه‌ها درز داده شده نشان می‌دهد که این توافق چیزی شبیه ماده ۵ معاهده ۱۹۶۰ ایالات متحده با ژاپن که ایالات متحده را متعهد می‌کند در صورت حمله به ژاپن از این کشور دفاع کند را در دل خود ندارد. اما احتمالاً فراتر از متن توافق‌های موجود میان واشنگتن و کشور‌های عربی خلیج فارس است که برخی از آن‌ها متحد اصلی غیرناتو واشنگتن محسوب می‌شوند است. در توافق‌های فعلی صرفا بندی درباره ضرورت مشورت در مورد گام‌های دفاعی به چشم می‌خورد.

با این حال، سنگ بنای مورد نیاز برای دستیابی به موافقت کنگره برای توافق پیشنهادی، عادی سازی عربستان با اسرائیل است که همچنان مبهم باقی مانده است. یکی از خواسته‌های کلیدی محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان سعودی، تعهد رهبران اسرائیل به برداشتن گام‌های برگشت ناپذیر به سوی تشکیل کشور فلسطین – است که هنوز برآورده نشده است. مقامات آمریکایی می‌گویند رسیدن به این هدف، مستلزم پایان جنگ در غزه است.

بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل، که با فشار داخلی شدید مواجه است، بیش از آنکه به فلسطینی‌ها امتیاز بزرگی بدهد، به دنبال پایان دادن به حیات حماس است. نتانیاهو این هفته وعده خود را برای اعزام ارتش اسرائیل به رفح "با یا بدون" توافق آتش بس تکرار کرد.

دولت بایدن همه راه‌ها را برای جلوگیری از آن انجام می‌دهد، در حالی که فشار بر حماس برای پذیرش فوری آخرین پیشنهاد آتش‌بس را مضاعف می‌کند.

جان کربی، سخنگوی شورای امنیت ملی کاخ سفید روز سه شنبه در پاسخ به این سوال که آیا دولت برنامه B دارد یا خیر، به خبرنگاران گفت: «فقط باید یک توافق وجود داشته باشد. اگر بتوانیم آتش‌بس به دست آوریم، می‌توانیم چیزی پایدارتر به دست آوریم، سپس شاید به درگیری پایان دهیم و با پروژه عادی‌سازی پیش برویم. اما همه این پروسه باید با یک معامله شروع شود.»

به نظر می‌رسد که دولت بایدن برای به نتیجه رساندن مذاکرات جاری و رسیدن به سنگ بنای معامله مدنظر، از هر گونه اقدام تنش آفرین و تحریک کننده اسرائیل خودداری می‌کند. اوایل این هفته، وزارت امور خارجه از تحریم چهار واحد امنیتی اسرائیل که به نظر می‌رسید قوانین بشردوستانه بین‌المللی را به شدت نقض کرده‌اند، خودداری کرد، چیزی که برخی آن را آخرین ژست آشتی‌جویانه در قبال دولت نتانیاهو تعبیر کردند.

بلینکن روز سه‌شنبه برای نزدیک به سه ساعت با نتانیاهو دیدار کرد تا برای ارسال کمک‌های بشردوستانه بیشتر به غزه و پرهیز از تهاجم ره رفح که رئیس پنتاگون می‌گوید اسرائیل به اندازه کافی برای آن آماده نیست به او هشدار داده باشد. یک منبع مطلع در مورد این دیدار گفت که این دیدار برای طرف آمریکایی خوب پیش نرفت، اما جزئیاتی ارائه نکرد.

اکنون همه چیز به دستیابی حماس و اسراییل به یک توافق آتش بس بستگی دارد تا فشار بر دولت اسرائیل را به امید سازش در آینده کاهش دهند.

مقامات پیشین امنیت ملی آمریکا به المانیتور گفتند که به نظر می‌رسد پیشنهاد بلینکن در اوایل این هفته مبنی بر اینکه ایالات متحده و عربستان سعودی در حال آماده کردن توافقنامه دفاعی دوجانبه خود هستند، با هدف جلب نظر رهبران اسرائیلی بوده است، نه نشان‌دهنده هرگونه پیروزی قریب‌الوقوع برای واشنگتن.

عربستان سعودی مدتهاست که به دنبال دسترسی بیشتر به تسلیحات پیشرفته ایالات متحده، از جمله دفاع هوایی و موشکی، و کاهش کنترل صادرات ایالات متحده بر روی تراشه‌های پیشرفته مورد استفاده برای توسعه سیستم‌های هوش مصنوعی بوده است. ممکن است یک توافق دوجانبه موقت به عنوان یکی از راه‌های محدود کردن نفوذ استراتژیک چین بر ریاض تا زمانی که دولت آینده اسرائیل آماده ارائه امتیازاتی به فلسطینیان باشد، تلقی شود.

یکی از مقامات ارشد سابق آمریکایی می‌گوید که راه‌هایی وجود دارد که می‌توان چنین توافقی را بدون نیاز به تصویب سنا پیش برد. دولت بایدن در سال ۲۰۲۱ به قطر موقعیت متحد اصلی غیر ناتو اعطا کرد و سال گذشته یک توافق راهبردی گسترده با بحرین امضا کرد که به منامه اجازه دسترسی ممتاز به اشتراک اطلاعات، دفاع موشکی و همکاری در زمینه هوش مصنوعی را داد. یکی از مقامات ارشد کاخ سفید در آن زمان از توافق اخیر به عنوان «الگو» یی برای منطقه یاد کرد.

اما دیگر مقامات سابق امنیت ملی در مورد این گزینه تردید دارند. هر پیمانی که متضمن تضمین‌های دفاعی ایالات متحده و انتقال تسلیحات عمده برای عربستان سعودی باشد، مستلزم کسب مجوز از جانب کنگره است. از سوی دیگر تحقق درخواست محمد بن سلمان برای برخورداری عربستان از پروسه غنی‌سازی کامل هسته‌ای، نگرانی‌های آمریکا در مورد اشاعه تسلیحات هسته‌ای را به همره دارد. در غیاب عادی سازی رابطه عربستان با اسرائیل، جمهوری خواهان سنا احتمالاً این توافق را برای ایالات متحده ناکافی می‌دانند.

جاناتان لرد، مدیر برنامه امنیتی خاورمیانه در مرکز امنیت جدید آمریکا در واشنگتن می‌گوید: بخش بزرگی از این توافق میان عربستان و آمریکا از لحاظ سیاسی و استراتژیک مربوط به عادی سازی رابطه ریاض با اسرائیل بود. بدون آن، دولت بایدن احتمالاً باید عربستان سعودی را متقاعد کند که با واگذاری امتیازات اضافی موافقت کند تا شاید بایدن بتواند با دست پرتر اعضای کنگره را با خود همراه سازد. یکی از این امتیاز‌ها می‌تواند محدودیت‌های گسترده‌تر بر همکاری امنیتی عربستان و چین و تعهد عمیق مقامات سعودی برای ادغام نظامی با دیگر شرکای آمریکایی در منطقه باشد.

مقامات سعودی حداقل به طور علنی هیچ نشانه‌ای مبنی بر اینکه ولیعهد مایل است به چیزی کمتر از تضمین‌های کامل دفاعی ایالات متحده و راهی برای تشکیل کشور مستقل برای فلسطینیان رضایت دهد، بروز نداده اند. یک مقام منطقه‌ای آشنا به مذاکرات به المانیتور گفت که پذیرش هر چیزی جز این «برای ریاض بسیار دشوار خواهد بود».