نشانه‌های ده‌گانه عقل در انسان از نگاه امام رضا(ع)
تاریخ انتشار: ۱۵ آبان ۱۳۹۷ | کد خبر: ۲۱۴۱۴۷۰۵
به گزارش حوزه سایر رسانه های خبرگزاری تقریب، محمدجواد فلاح، مدیر گروه پژوهشی اخلاق دانشگاه معارف اسلامی امروز، ۱۵ آبان‌ماه در نشست علمی با عنوان عقلانیت دینی و اخلاق عقلانی در سیره امام رضا(ع) با تأکید بر آموزه‌های تمدنی امام رضا(ع) گفت: بخش عمدهای از تجلی عقلانیت دینی در زندگی و بخش عمدهای از حیات انسان‌ها زیست اخلاقی است و در مطالعات هنجاری در حوزه اخلاق دیدگاه‌های مختلفی با رویکردهای متفاوت اعم از غارت‌گرایی، فضیلت‌گرایی و وظیفه‌گرایی مطرح می‌شود که هر کدام از این رویکردها انسان را مجاب به زیست اخلاقی می‌کنند و برای حیات اخلاقی انسان انگیزه ایجاد می‌کنند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
وی افزود: آن چیزی که در محتوای نظریات هنجاری وجود دارد نمی‌‌تواند انسان را به ساحل امن اخلاق برساند و ضمانتی برای زیست اخلاقی انسان‌ها داشته باشد از این رو روایتی از امام رضا(ع) در باب اخلاق و عقل وجود دارد که رابطه بین اخلاق و عقل و ده خصلت اخلاقی را ذکر می کند.
این محقق با اشاره به این که عقل انسان کامل نیست مگر این که ده ویژگی ذکر شده در روایت امام رضا(ع) را دارا باشد، افزود: قسمت اول روایت امام رضا(ع) از کتاب تحف‌العقول مبنی بر«لا يَتِمُّ عَقْلُ امْرِء مُسْلِم حَتّى تَكُونَ فيهِ عَشْرُ خِصال..》است که قصه اتمام عقل است و گویی همه انسان ها از عقل بهره ای دارند اما این تمام عقل نیست و اگر انسان بخواهد به عالم عقلانی بار یابد باید ویژگی های موجود در این روایت را دارا باشد.
مدیر گروه پژوهشی اخلاق دانشگاه معارف اسلامی با اشاره به تعبیر «.. أَلْخَيْرُ مِنْهُ مَأمُولٌ. وَ الشَّرُّ مِنْهُ مَأْمُونٌ》بیان کرد: طبق روایت امام رضا(ع) اولین ویژگی انسان عاقل خیرخواهی نسبت به اطرافیان است به گونه ای که انسان ها کنار او در امان هستند و این خصلت بیرونی است و بر اساس «..يَسْتَكْثِرُ قَليلَ الْخَيْرِ مِنْ غَيْرِهِ، وَ يَسْتَقِلُّ كَثيرَ الْخَيْرِ مِنْ نَفْسِهِ» دومین ویژگی انسان عاقل که خصلتی درونی است این است که کارهای کم دیگران را زیاد می بینند و کارهای زیاد خود را کم بینند.
وی افزود: سومین ویژگی انسان عاقل بر اساس«..لا يَسْأَمُ مِنْ طَلَبِ الْحَوائِجِ إِلَيْهِ » خستگی ناپذیری است و از این که انسان ها برای رفع نیازهای خود به او مراجعه کنند خسته نمی‌شود و طبق تعبیر «..وَ لا يَمَلُّ مِنْ طَلَبِ الْعِلْمِ طُولَ دَهْرِهِ» از طلب و یادگیری علم و معرفت نیز خسته نمی شود.
وی همچنین ادامه داد: بر اساس تعبیر«.. أَلْفَقْرُ فِى اللّهِ أَحَبُّ إِلَيْهِ مِنَ الْغِنى » برای انسان عاقل فقیر بودن در درگاه خدا از توانگری در دنیا محبوب تر است و طبق «..وَ الذُّلُّ فىِ اللّهِ أَحَبُّ إِلَيْهِ مِنَ الْعِزِّ فى عَدُوِّهِ » خواری در راه خدایش از عزت با دشمنش محبوب‌تر است و به تعبیر«.. وَ الْخُمُولُ أَشْهى إِلَيْهِ مِنَ الشُّهْرَةِ » خواهان گمنامی است و به شهرت اهمیتی نمی دهد.
این محقق بیان کرد: امام رضا (ع) در این روایت با تأکید بر دهمین ویژگی انسان می‌فرمایند «..لا يَرى أَحَدًا إِلاّ قالَ: هُوَ خَيْرٌ مِنّى وَ أَتْقى » انسان عاقل هیچ کس را نمی بیند مگر این که بگوید او بهتر از من است یعنی ظن به نفس خود و حسن ظن به دیگران داشته باشد.
فلاح در پایان گفت: امام رضا(ع) قسمت آخر روایت که بیان‌کننده دهمین ویژگی انسان عاقل است را به دو گزاره تحلیل می کنند و می فرمایند«..أَتْقَى إِنَّمَا اَلنَّاسُ رَجُلاَنِ رَجُلٌ خَيْرٌ مِنْهُ وَ أَتْقَى وَ رَجُلٌ شَرٌّ مِنْهُ وَ أَدْنَى فَإِذَا لَقِيَ اَلَّذِي شَرٌّ مِنْهُ وَ أَدْنَى قَالَ لَعَلَّ خَيْرَ هَذَا بَاطِنٌ وَ هُوَ خَيْرٌ لَهُ وَ خَيْرِي ظَاهِرٌ وَ هُوَ شَرٌّ لِي وَ إِذَا رَأَى اَلَّذِي هُوَ خَيْرٌ مِنْهُ وَ أَتْقَى تَوَاضَعَ لَهُ لِيَلْحَقَ بِهِ فَإِذَا فَعَلَ ذَلِكَ فَقَدْ عَلاَ مَجْدُهُ وَ طَابَ خَيْرُهُ وَ حَسُنَ ذِكْرُهُ وَ سَادَ أَهْلَ زَمَانِهِ »که به این معناست که مردی بهتر و پارساتر از او و مردی بدتر و فرومايه تر از او است پس آن هنگام كه بدتر و فرومايه‌تر از خويش را ببيند بگويد: شايد نيكی و خوبی او در درون و باطن اوست و اين نيك باطنی برايش بهتر است و نيكی من آشكار است و نيك ظاهری برای من بدتر است و چون بهتر و پارساتر از خويش را ببيند در برابرش فروتنی كند تا همپای او گردد؛ پس چنانچه اين گونه كند بی‌گمان بزرگمندی‌اش فراز گيرد و نيكی‌اش پاكيزه شود و ياد او نيك گردد و سرور مردم دوران خويش باشد.
انتهای پیام
منبع: تقریب
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.taghribnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «تقریب» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۱۴۱۴۷۰۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
فقر و فقدان قدرت خرید اخلاق اجتماعی را مخدوش می‌کند
به گزارش خبرنگار مهر، حجت الاسلام سید اسماعیل موسوی در خطبه‌های این هفته نماز جمعه شهر محمودآباد با اشاره به فرارسیدن سالروز امام صادق اظهار کرد: امام صادق (ع) می‌فرمایند «گرانی قیمت‌ها اخلاق و رفتار مردم را بد و نامطلوب می‌سازد، امانت‌داری را از بین می‌برد و مردم مسلمان را از فشار و سختی به ستوه می‌آورد.».
وی افزود: از این حدیث مشخص می‌شود پدیده فقر، تکانش‌های معیشتی و فقدان قدرت خرید حیات اجتماعی یک جامعه را با خطرهای جدی روبرو می‌کند.
امام جمعه محمودآباد ادامه داد: پدیده گرانی و فقدان قدرت خرید برای اقشار جامعه اخلاق اجتماعی، حقوق اجتماعی و آرامش، امنیت و ایمنی اجتماعی را در یک جامعه دچار اسیب می‌کند.
وی ادامه داد: یکی از پیامدهای خطرناک گرانی در جامعه این است که مردم را از فشار و سختی به ستوه آورده و افکار عمومی را به‌شدت تحریک‌پذیر می‌کند.
حجت الاسلام موسوی در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به موضوع حجاب عنوان کرد: بی حجابی و بی عفتی را دشمن به ما تحمیل کرده است.
وی با بیان اینکه به قوانین موجود در موضوع حجاب باید عمل شود، عنوان کرد: نظام از مسئله حجاب کوتاه نمی‌آید و همه به ویژه بانوان باید پر رنگ تر و با منطق و تدبیر و تبیین وارد میدان عمل شوند و نقش زینبی خود را با تبیین موضوع عفت و حجاب انجام دهند
کد خبر 6095755
تداوم بارندگیها در کشور / دمای هوا در بعضی مناطق کاهش مییابد