​امام هشتم؛ تبیین‌گر مسأله امامت/امام رضا در امر امامت تقیه نکردند

خبرگزاری تقریب، حوزه سایر رسانه ها: یکی از مسائل عقیدتی که در زمان وجود مبارک امام رضا(ع) بیش از بقیه ائمه(ع)‌ به آن پرداخته شده و درباره آن بحث شده است، مسأله امامت است. شاید از هیچ امامی به اندازه امام رضا(ع)‌ در مورد امامت و مباحث مربوط به آن حدیث نقل نشده است. در خصوص بحث امامت از منظر ثامن  الحجج(ع) با علی عباس آبادی، کارشناس علوم دینی به گفتگو نشستیم.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

عباس آبادی با اشاره به اینکه یکی از مأموریت‌های ائمه آن بود که هریک به اندازه فضایی که در اختیار داشت و آن اندازه که فضای اجتماعی اقتضا می‌کرد به تبیین عقاید بپردازد، گفت: ائمه خیلی تلاش می‌کردند عقاید حق را و مطالب صحیح درست را نسبت به همه عوالم قبل و بعد از دنیا، نسبت به انسان، نسبت به خدای متعال، نسبت به پیغمبران و همه آنچه انسان باید به آنها باور داشته باشد و باور به آنها شخصیت انسان را شکل می‌دهد و شخصیت انسان می‌تواند بر اساس آن‌ها به سمت خوبی‌ها تغییر پیدا کند، را به مردم به اشکال مختلف آموزش دهند.

وی افزود: وجود مبارک امام رضا(ع) هم همین طور بودند. یعنی شاید صدها حدیث اعتقادی از وجود مبارک امام رضا(ع) به ما رسیده که حجم قابل توجهی است و شاید حتی بشود کتاب نسبتاً مفصل اعتقادی براساس روایاتی که امام رضا(ع)‌ در اعتقادات بیان کردند، نوشت. تا جایی که‌ لقب عالم آل محمد(ص)‌ به حضرت داده بودند، زیرا علوم مختلف و مسائل اعتقادی و کلامی فراوانی به دست حضرت حل می‌شد و مناظره‌های متعددی داشتند.

یکی از مسائل عقیدتی که در زمان وجود مبارک امام رضا(ع) بیش از بقیه ائمه(ع)‌ به آن پرداخته شده و درباره آن بحث شده است، مسأله امامت است

این پژوهشگر خاطرنشان کرد: یکی از مسائل عقیدتی که در زمان وجود مبارک امام رضا(ع) بیش از بقیه ائمه(ع)‌ به آن پرداخته شده و درباره آن بحث شده است، مسأله امامت است. شاید از هیچ امامی به اندازه امام رضا(ع)‌ در مورد امامت و مباحث مربوط به آن حدیث نقل نشده است، زیرا دوران قبل از امام رضا (ع) دورانی نیست که به صراحت بشود همه مطالب درباره امام را مطرح کرد، مخصوصاً در فضاهای عمومی که مخالفین حضور داشتند خیلی به دشواری می‌شد این مطالب را مطرح کرد، اما در زمان وجود مبارک حضرت امام رضا(ع) تقیه در مسأله امامت برداشته شده بود و امام رضا(ع) تقریبا در مورد امامت تقیه خاصی نمی‌کردند و اساس و گوهر معنای امامت را به وضوح درجاهای مختلف و در بحث‌ها و گفتگوهای مختلف بیان می‌فرمودند. روایات متعددی در کتاب‌های ما نقل شده است که ایشان ویژگی‌های امام، وظایف امام و نحوه انتخاب امام را بیان می‌کنند. نحوه عالم شدن و علم پیدا کردن امام را بیان می‌کنند.

وی با اشاره به مطالبی که امام رضا(ع) در مورد امامت بیان کردند، اظهار داشت: مطلب اول اینکه زمین هیچ وقت از حجت خدا خالی نمی‌ماند. حضرت رضا(ع) می فرمایند: "انّ الارض لا تخلو من حجة"؛ زمین از حجت خالی نمی‌ماند و هیچوقت نمی‌شود که زمین باشد و عالم دنیا پابرجا باشد، اما حجتی بروی زمین نباشد، یعنی امام معصومی از طرف خدا نباشد. جالب است که در ادامه این عبارت حضرت می‌فرمایند و انا ولله ذلک الحجة؛ به خدا قسم آن حجت من هستم! یعنی با صراحت خود را امام می‌دانند.

در زمان وجود مبارک حضرت امام رضا(ع) تقیه در مسأله امامت برداشته شده بود و امام رضا(ع) تقریبا در مورد امامت تقیه خاصی نمی‌کردند و اساس و گوهر معنای امامت را به وضوح درجاهای مختلف و در بحث‌ها و گفتگوهای مختلف بیان می‌فرمودند

عباس آبادی ادامه داد: مطلب دومی که در فرمایشات امام رضا(ع) به آن اشاره شده‌ است اینکه اطاعت از امام بر ما واجب است. در روایات متعددی داریم که ائمه خود را مفترض الطاعه می‌دانند، یعنی اطاعت از امام نصب شده از طرف خدا بر همه بندگان واجب و لازم است. از جمله امام رضا(ع) در روایتی که معمر بن خلال نقل می‌کند، می‌گوید مرد ایرانی خدمت امام رضا(ع) رسید و از حضرت پرسید که آیا اطاعت از شما واجب است، حضرت فرمودند بله. آن مرد سوال کرد همانطور که اطاعت از علی بن ابی طالب واجب بود، اطاعت از شما هم واجب است؟ حضرت فرمودند بله! اطاعت از من مثل اطاعت از امیرالمومنین علی بن ابی طالب است!

این نویسنده افزود: معنای اطاعت یعنی فرمانبرداری به همراه محبت و خشوع؛ این سه مولفه اطاعت را شکل می‌دهد. فقط حرف کسی را عمل کردن هم کافی نیست حرف او را عمل کردن، محبت به او داشتن و در برابر او تواضع وخشوع کردن لازم است. کسی که این حالت را نسبت به امام داشته باشد، می‌تواند بگوید من مطیع امام هستم.

در روایت دیگری که از وجود مبارک امام رضا(ع)‌ نقل شده که حضرت به یکی از اصحابشان فرمودند به من خبر رسیده بعضی از مردم می‌گویند ما اهل بیت حرفمان این است که مردم بنده ما هستند!‌ قسم به نزدیکی و قرابتی که به رسول خدا دارم، هرگز چنین حرفی نزدم و هرگز از پدرانم چنین حرفی نشنیدم و به من خبر نرسیده که یک نفر از پدرانم به یکی از ائمه قبل چنین حرفی فرموده باشند، اما حرف ما این است که   اطاعت ما بر آنها واجب است نه اینکه آنها بردگان ما هستند.

معنای اطاعت یعنی فرمانبرداری به همراه محبت و خشوع

عباس آبادی با اشاره به یکی از مهم ترین روایاتی که از امام رضا(ع) درباره مسأله امامت نقل شده است، گفت:‌ عبدالعزیز بن مسلم نقل می‌کند ما در مرو بودیم در مسجد جامع مردم درباره مسأله امامت صحبت می‌کردند، خدمت حضرت آمدم و گفتم‌ چنین بحثی بین مردم و متکلمین و علما مطرح است، اینکه امامت چگونه است و امام باید چگونه باشد؟ امام رضا(ع) حدیث نسبتاً طولانی بیان فرمودند که در بخشی از آن آمده است جایگاه امامت خیلی بلندتر و شأن آن عظیم‌تر است، دستیابی به آن سخت تر از این است که مردم بخواهند با عقل خود معنای امامت را دربیابند و امام انتخاب کنند. مسأله امامت فراتر از این حرفهاست! امامت مثل افسار دین است که دین را با آن باید حفظ کرد. مایه نظم مسلمانان و آبادی دنیا و عزت مومنین است. امامت ریشه و شاخه درخت اسلام است که دائما رو به رشد است.

 وی ادامه داد: امام سپس‌ فرمودند: امام مثل خورشیدی است که عالم را با نور خود روشن کرده است، اما این خورشید خودش در افق بلندی ایستاده که هیچ دست و بلکه هیچ چشمی نمی‌تواند به امام برسد. نور امام عالم را پر کرده است. حقیقت‌ و ذات امام در دسترس بندگان نیست. حتی جسم امام هم که در کنار ما باشد، نمی‌توانیم بفهمیم که امام‌ چه عظمتی دارد و در چه‌ مرتبه ای از این عالم سیر می‌کند، اما نور امام و هدایت امام همه عالم را پر و نورانی کرده است.‌ امام مثل کسی است که با انسان انس می‌گیرد و با انسان مرافقت و مدارا می‌کند، مثل پدر دلسوز است! به تعبیر یکی از اساتید گویا امام رضا(ع)‌ با این جمله دلشان رضایت نداد و بعد فرمودند امام مادر نیکوکار و مهربان نسبت به فرزند خردسال است.

این پژوهشگر با اشاره به اینکه خیلی جاها وجود مبارک امام رضا(ع)،‌ حقیقت امامت و مقامات امام و علم امام را به صورت عملی به اطرافیان خود نشان می‌دهند، افزود: کسی خدمت امام رضا(ع)‌ آمد و مبلغ زیادی وجوهات برای حضرت آورد. می‌گوید وقتی پول را به امام دادم، امام پول را گرفتند و خیلی برایشان مهم نبود و خوشحال نشدند. او شیعه کم معرفتی بود، با خود فکر کرد با این پول زیادی که من به امام رضا(ع)‌ می رسانم تا خرج‌ فقرا و صرف ترویج دین کنند، خوشحال می‌شوند، می‌گوید دیدم که اصلاً حضرت خوشحال نشدند! حضرت که از باطن من خبر دار شدند بدون اینکه چیزی بگویم غلام خود را صدا زدند که تشت و آب بیاور تا دستانم را بشویم غلام تشت آورد. امام رضا(ع)‌ دستان خود را شستند و فرمودند آب روی دستان بریز. من دیدم وقتی که آب از لای انگشتان مبارک حضرت روی تشت می‌ریخت، تبدیل به طلا می‌شد! یعنی آب روی دست حضرت می‌ریخت، اما قطعه‌های طلا از بین انگشتان حضرت در تشت می ریخت، بعد حضرت به من فرمودند کسی که اینگونه باشد برایش مهم نیست که چقدر پول برایش بیاید! یعنی تمام زمین در اختیار من است. همه گنجینه‌های زمین را خدا در اختیار ما قرار داده. اگر ما پول شما را قبول می‌کنیم برای این است که اموالتان پاک شود نه اینکه ما نیازمندیم!

عباس آبادی ادامه داد: در این حدیث شریف که در کتاب شریف کافی آمده است، امام دو حقیقت باطنی از امامت را به این فرد نشان دادند؛ یکی علم غیب خود که من از درون تو خبر دارم که در دلت گذشت چرا امام خوشحال نشدند و ثانیاً قدرت تکوینی خود را که وجود مبارک حضرت می‌توانند همه خزینه‌ها و گنجینه‌های عالم را دراختیار بگیرند.



انتهای پیام/

منبع: تقریب

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.taghribnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «تقریب» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۱۴۳۴۲۷۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

علم الهدی: امامت سیاسی دشمن دارد/ امام فقط شاگردپرور و عالم نیست؛ اصل امامت به تشکیل نظام رهبری و تشکیلات حکومت اجتماعی است

به گزارش سایت امام جمعه مشهد، سید احمد علم‌الهدی در آیین عزای سالروز شهادت امام صادق(ع) که با حضور انبوه زائران، مجاوران و اقامه‌کنندگان اجتماع صادقیون مشهد در رواق امام خمینی(ره) حرم مطهر رضوی برگزار شد، اظهار کرد: ارزشمندترین سوگواره امام صادق(ع)، همین محفل و مجلسی است که شما در آن هستید. همین که روی فرش علی‌ابن موسی‌الرضا(ع) برق اشک خود را به ساحت قدسی نوه مکرم آن ولی خدا نشان می‌دهید تا عزادار امامی باشید که حرم ندارد و امروز به‌جز تعداد مختصری از شیعیان، هیچکس در جوار مرقد مطهرش اقامه عزا نمی‌کند.

ضرورت واکاوی ابعاد مظلومیت ائمه اطهار(ع)

نماینده ولی فقیه در استان خراسان رضوی با تأکید بر ضرورت شناخت دلایل مظلومیت امام صادق(ع) خاطرنشان کرد: شهرت اصلی امام صادق(ع) در میان ائمه اطهار(ع) به علم، دانش و تربیت اصحاب و شاگردان است اما آن‌چه باید در روز شهادت ایشان بیش از پیش موردتوجه قرار بگیرد، مظلومیت این امام همام و فلسفه مظلومیت ایشان است. باید بدانیم دلیل مظلومیت امام صادق(ع) چه بود و اساساً چرا حضرت تا این اندازه با برخورد قهری، سلبی و جنایتکارانه حاکمیت وقت روبرو می‌شد.

ایشان ادامه داد: از وجود اقدس امام صادق(ع) نقل شده که فرمود «مَن لَم یَعرِف سوء ما اتی عَلَینا مَن ظَلَمنا وَ ذهاب حَقنا وَ ما رَكبنا بِه فَهُوَ شَریك مَن اَتی اِلَینا فیما وَ لینابه» یعنی هرکس برای درک ظلمی که بر ما رفت، تلاش نکند و بر آن نکوشد، شریک همان ظالمی است که در مقابل ما عمل کرده است. این حدیث راوی اهمیت این شناخت است.

امامت سیاسی، دلیل ظلم به امام صادق(ع)

عضو مجلس خبرگان رهبری تصریح کرد: همه باید بدانند که این ظلم به‌طور انحصاری بر امام صادق(ع) روا داشته می‌شد و سایر علمای بلاد اسلامی نه تنها موردظلم نبودند بلکه از طرف حاکمیت منصور دوانیقی ملعون حمایت می‌شدند. این ظلم هم محدود به خوراندن زهر و شهادت حضرت نیست بلکه مربوط به تلاش مستمر و مداوم بنی‌عباس برای سرکوب و تحقیر جریان تشیع است که در طول سالیان دراز دنبال شد.

ایشان تأکید کرد: نه تعلیم دین، نه تربیت شاگرد و نه آموزش علوم طبیعه هیچکدام علت اصلی مظلومیت حضرت نیست. امام صادق(ع) فقط یک عالم نبود که عده‌ای دورشان را بگیرند و فقط علوم دین فرابگیرند. امام صادق(ع) در مقام حجت بالغه الهی ادعای امامت داشت و این ادعا از نظر دستگاه حاکم به عنوان یک آفت قطعی در برابر استمرار قدرت و حکومت آن‌ها به شمار می‌رفت. اگر امام صادق(ع) در امور سیاسی مداخله نمی‌کرد و در برابر حکومت عباسیان ادعایی نداشت، مسلماً این ظلم و ستم در حق حضرت روا داشته نمی‌شد.

آیت الله علم‌الهدی با بیان اینکه امامت سیاسی، تکلیف ذاتی ائمه اطهار(ع) بوده است، گفت: برادران عزیز، خواهران گرامی، امام فقط شاگردپرور و عالم نیست. اصل امامت به تشکیل نظام رهبری و تشکیلات حکومت اجتماعی است. عمده وظیفه امام به این است که در پیشامد شرایط و موقعیت ها، یک نظام حاکمیتی تشکیل بدهد و به موازات امامت مرامی، امامت سیاسی جامعه را هم به دست بگیرد.

قساوت، ذات دشمنان دین است

ایشان بیان کرد: سرچشمه همه مظالمی که در حق اهل بیت(ع) روا داشته شد، همین امامت سیاسی بود. به‌خاطر همین موضوع بود که علی‌ابن ابی‌طالب(ع) را در محراب، حسین ابن‌علی(ع) را در گودی قتلگاه و سایر امامان معصوم را هرکدام در یک مقام به شهادت رساندند و در طول حیات بابرکتشان نیز انواع و اقسام جنایت‌ها را درحق آن ها و پیروانشان انجام دادند. امامت سیاسی دشمن دارد. دشمنی که یک زمان حتی در مسجد شمشیر بر فرق ولی خدا می‌زند، یک زمان با اسب بر پیکر امام شهید می‌تازد و یک زمان نیز همچون منصور دوانیقی ملعون، امام صادق(ع) را با دست بسته و لباس خانه در خیابان پشت اسب می‌کشاند. این قساوت دشمن خداست و امروز هم دشمنان دین این‌چنین هستند.

کانال عصر ایران در تلگرام