به نقل از «ایران آنلاین»

اقتصاد مقاومتی، گذرگاه عبور از تحریم است

تاریخ انتشار: ۲۰ آبان ۱۳۹۷ | کد خبر: ۲۱۴۶۳۳۲۲

کتاب «اقتصاد مقاومتی: مبانی، مضامین، مدل اجرایی، عملکرد (1396-1392)» از طرف دبیرخانه ستاد اقتصاد مقاومتی منتشر شده است. این کتاب با نگاهی محققانه، کوشیده است فارغ از نگاه متعارف اداری، به تبیین خاستگاه اقتصاد مقاومتی در سال‌های اخیر بپردازد. مهسا راسخ خبرنگار   در شرایط جدیدی که با تحریم ایران ایجاد شده، این کتاب نگاه جامعی را به اقتصاد ایران و راه‌های برون رفت از آن دارد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

فتح‌الله آقاسی‌زاده، نگارنده این کتاب پای گفت‌و‌گو با «ایران» نشسته و از زیر و بم آن روایت کرده است. به‌طور اجمالی در این کتاب به چه چیزهایی پرداخته شده‌است؟ سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی در اسفند 1392توسط ر هبری ابلاغ شد. پس از ابلاغ، فرآیندی برای اجرای سیاست‌های کلی، طی شده است. در این کتاب در درجه اول، تلاش‌های ستاد اقتصاد مقاومتی را برای آنکه نحوه اجرای این مجموعه سیاست‌ها در عمل مشخص شود، نشان می‌دهد. البته اگرچه که در بخشی از کتاب تلاش شده تا آنچه توسط دولت انجام داده شده، نشان داده شود اما کتاب فراتر از این عملکرد است. در بخش اول به این مبانی پرداخته شده است که اقتصاد مقاومتی در ادبیات اقتصادی دنیا چه جایگاهی دارد و در کشور ما چطور به آن نگاه شده است و تعریف رهبری به‌عنوان ابلاغ‌کننده و طراح سیاست‌ها چیست. فصل دیگر به مضامین اقتصاد مقاومتی پرداخته است. در بخش دیگر مدل اجرایی ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی مورد ارائه و بحث قرار گرفته است. به زعم من مهم‌ترین بخش کتاب برای سیاست‌های کلی، همین نحوه اجرایی شدن سیاست‌ها و ترجمه سیاست‌ها به اجرا است که در بخش مستقلی مورد توجه واقع شده است. در تعریف اقتصاد مقاومتی چه تفاوت و شباهت‌هایی در ایران و دنیا وجود دارد؟ در مرور ادبیات متعارف دنیا نگرش های متنوعی را یافته‌ایم. بررسی‌ها به ما نشان داد که ادبیات مشابهی در دنیا با آنچه در ایران و در قالب اقتصاد مقاومتی مطرح شده، وجود دارد. مواردی مثل شکنندگی، مقاومت، ضربه پذیری، پایداری اقتصادی، ضد شوک بودن، انعطاف‌پذیری و... که از میان آنها واژه تاب‌آوری بیش از همه نزدیک به اقتصاد مقاومتی تلقی و ترجمه شده است. در ادبیات متعارف بیشتر اقتصاد مقاومتی را با Resilience مترادف دانسته‌اند. اما در بخش نظری کتاب، این گزاره را مطرح کردیم که اقتصاد مقاومتی دقیقاً Resilience نیست، بلکه بنظرم واژه‌ای مرکب و ترکیبی از تمام این مفاهیم است. واژگان مشابه، قریب و همسوی بیشماری با اقتصاد مقاومتی در دنیا وجود دارد ولی اقتصاد مقاومتی مطابق محتوای اعلامی، ترکیبی از تعابیر متنوع است. کاهش ضربه پذیری، کاهش شکنندگی و مستحکم کردن اقتصاد و مواجهه با مخاطرات، مجموعه مفاهیمی است که به اقتصاد مقاومتی نزدیک است و می‌توان نشانی از آنها در ادبیات متعارف جهانی نیز یافت. با توجه به پژوهش هایتان، تصویر اقتصاد ایران را چطور می‌بینید؟ در بخشی از کتاب، تصاویری کلان از اقتصاد ایران نشان داده شده است. هدف این بوده است که خوانندگان به این درک برسند که اقتصاد مقاومتی در سال 1392 برای برون رفت از ناکامی‌ها و سوء عملکردها در اقتصاد ایران طرح و ابلاغ شده است. از باب مثال، در کتاب موضوع رشد اقتصادی، تورم و بهره‌وری مورد توجه واقع شده است. اطلاعات مؤید این است که رشد اقتصادی ما طی پنج برنامه توسعه (تا سال ۱۳۹۱) کمتر از ۵ درصد بوده و در بازار کار نیز نرخ بیکاری به طور متوسط بالای ۱۲ درصد باقی مانده است و هر ساله کشور نرخ تورم ۱۸ درصد را تجربه کرده است. در نتیجه عواملی نظیر تشدید تحریم‌های تحمیلی بر کشور در سال‌های پایانی دهه ۸۰ و ابتدایی دهه ۹۰ شمسی، سهم «نفت خام و گاز طبیعی» در ارزش افزوده کل فعالیت‌های اقتصادی طی سال‌های ۱۳۸۴ تا ۱۳۹۲ روندی کاهشی را تجربه کرد. تجارت خارجی هم شرایط مطلوبی ندارد. در بخش ویژه‌ای از کتاب، شرایط اقتصاد ایران نشان داده شد. مروری کوتاه این نتیجه‌گیری نهایی را به‌دست می‌دهد که «اقتصاد مقاومتی» تلاشی برای برون رفت از چالش‌های مزمن اقتصاد ایران است». برآمدن آرمان اقتصاد مقاومتی را در چنین فضایی باید تحلیل کرد. همه داده‌ها، نشان می دهد که شرایط ما خوب نیست. آمار و اطلاعات، تصویری ضعیف و شکننده را از اقتصاد ایران نشان می‌دهد. عملکردها برای اجرای اقتصاد مقاومتی، تاکنون چگونه بوده است؟ شاید دشوارترین بخش هر تأملی در اقتصاد مقاومتی، همین سؤال باشد. برای اجرای سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی و به استناد محتوا و مضامین سیاست‌ها، ترجمه عملیاتی مناسبی شکل گرفت. در سال 1395، 121 پروژه اولویت دار برای بخش‌های اجرایی کشور تعریف شد. در سال 96 هم 95 برنامه اولویت دار تعریف و تصویب شد. طراحی و تصویب مجموعه از پروژه‌ها بر این فرض استوار بود که با اجرای پروژه‌های برجسته یا منتخب، اقتصاد تحرک مناسبی را طی خواهد نمود یا واجد مقاومت و استحکام بهتری خواهد شد اما همه اینها، البته به این مفهوم نیست که هم‌اکنون اقتصاد ایران مقاوم شده است. در اینجا به‌عنوان یک پژوهشگر و محقق و نه از منظردبیرخانه ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی، سخن می‌گویم. عمیقاً هم مایلم خوانندگان ارجمند این مصاحبه، فراتر از فضای سیاسی و اداری واز باب انصاف و کل‌گرایی به عرض بنده توجه کنند....شاید این نتیجه‌گیری که مستظهر به شواهد حقیقی و شخصی من است در کتاب به صراحت مورد بحث و بررسی قرار نگرفته است، اما به جد معتقدم برای رسیدن به شرایط مناسب اقتصادی و شکل دهی به یک اقتصاد مقاوم، راه درازی در پیش داریم.اقتصاد مقاوم به پیشران‌ها و الزامات پیشینی متعددی نیازمند است. این را پیش هم گفته‌ام که شرایط خاص حاکم بر سپهر سیاست، مدیریت و ساختار ما، از جمله شرایط سیاسی، اجتماعی، ساختار اداری و نوع وظایف دولت، مجموعاً باعث شده است که ما آن اندازه که باید، به نتایج دلخواه نمی‌رسیم یا نرسیده‌ایم. به عبارت دیگر ما دوندگان خوبی هستیم اما غالباً در رسیدن به مقصد ناتوانیم و بدفرجام می‌شویم. بدانیم که اگر پیش نیازها و الزامات را برای اجرای سیاست‌های اقتصاد مقاومتی و دیگر آرمان‌های بلند، مورد توجه قرار ندهیم، نمی‌توانیم امیدوار باشیم اقدامات به سرانجام برسد.

منبع: ایران آنلاین

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت ion.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایران آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۱۴۶۳۳۲۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

بورل: درباره ایران باید جایی را برای دیپلماسی در نظر گرفت

مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در جلسه پارلمان اروپا با نادیده گرفتن نقش رژیم صهیونیستی در بحران فعلی منطقه که ناشی از اقدامات متجاوزانه رژیم صهیونیستی و سیاست‌های اشغالگرانه آن است، ایران را به گسترش تنش‌ها در منطقه متهم کرد، اما اشاره کرد که تحریم‌ها به تنهایی، پاسخ کارآمدی به اقدامات ایران نیست.

به گزارش ایسنا، «جوزپ بورل» مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، امروز در جلسه عمومی پارلمان اروپا در استراسبورگ درباره پاسخ ایران به اقدامات متجاوزانه رژیم صهیونیستی طی حملات پهپادی و موشکی گسترده به اهدافی در اراضی اشغالی، گفت: حمله ایران علیه اسراییل در ۱۳ آوریل بی‌سابقه بود. هیچ گاه، پیشتر اتفاق نیفتاده بود. اولین باری است که ایران به طور مستقیم از خاک خود اسراییل را با صد‌ها پهپاد و موشک هدف قرار می‌دهد.

بورل در ادامه اشاره کرد که حمله ایران به اهدافی در اراضی اشغالی، پس از حمله رژیم صهیونیستی علیه ساختمان کنسولگری ایران در دمشق رخ داد که اتحادیه اروپا آن را محکوم کرده بود.

بورل اقدام متقابل ایران را که تهران آن را پاسخی «مشروع» به اقدامات متجاوزانه رژیم صهیونیستی و در چارچوب بند ۵۱ منشور سازمان ملل تلقی کرده بود، «نشان‌دهنده وخیم‌تر شدن شرایطی بسیار متشنج در منطقه دانست.»

او در ادامه گفت: ما، همگی حمله ایران را محکوم کرده و تعهدمان نسبت به امنیت اسراییل را اعلام کردیم. درباره گسترش تحریم‌های موجود علیه ایران اتفاق نظر وجود دارد.

بورل با دفاع از سیاست‌های تحریمی اتحادیه اروپا علیه ایران گفت: تحریم‌ها ابزار مهمی هستند و ما از آن‌ها برای فرستادن پیام مهمی به ایران درباره فعالیت‌های آن در زمینه اشاعه تسلیحات کشتار جمعی با هدف ثبات‌زدایی در منطقه، استفاده کرده‌ایم.

او افزود: اگرچه، باید بدانیم که تحریم‌ها به تنهایی یک سیاست نیستند. تحریم‌ها ابزاری برای اتخاذ یک سیاست هستند. تحریم به خودی خود، ایران را باز نمی‌دارد. این باید پس از سال‌ها تحریم بین‌المللی مشخص باشد. ایران به همراه کره شمالی، کشور‌هایی هستند که بیشترین تحریم‌ها علیه آن‌ها اعمال شده است. تحریم‌ها به تنهایی نمی‌توانند خطر گسترش تنش‌ها را برطرف کنند و باید جایی برای دیپلماسی در نظر گرفت. اقدام دیپلماتیک باید از اهمیت برابری برخوردار باشد.

«حسین امیرعبداللهیان» وزیر امور خارجه ایران، روز گذشته، در واکنش به اظهارات بورل درباره تصمیم کشور‌های اتحادیه اروپا برای اعمال تحریم‌های بیشتر علیه برنامه موشکی و پهپادی ایران گفت: مایه تاسف است که اتحادیه اروپا در ایجاد محدودیت غیرقانونی بیشتر علیه ایران سریع تصمیم می‌گیرد، فقط به این دلیل که ایران از حقش برای دفاع از خود در برابر تجاوزات گستاخانه رژیم اسرائیل استفاده کرده است.

امیرعبداللهیان همچنین گفت: اتحادیه اروپا نباید از توصیه واشنگتن برای رضایت رژیم جنایتکار اسرائیل پیروی کند. در حالی که رژیم اسرائیل به نسل‌کشی فلسطینیان با ارتکاب جنایات جنگی ترکیبی و حملات موشکی و ایجاد قحطی ادامه می‌دهد، واکنش اتحادیه اروپا به آن، تقریبا، چیزی بیش از کلمات توخالی نیست. اتحادیه اروپا باید مسئولانه عمل کرده و رژیم اسرائیل را تحریم کند.

مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا بیان کرد: زمان دیپلماسی و حداکثر تلاش‌های دیپلماتیک برای اقدام به آرام کردن وضعیت است. زمان درخواست از همه برای ایفای نقش فرارسیده است. اتحادیه اروپا و کشور‌های عضو آن با بازیگران مهم در تماس هستند، چراکه اتحادیه اروپا کانال‌های ارتباطی با تمامی طرفین را باز نگه می‌دارد.

او در بخش دیگری از اظهاراتش درباره جنگ غزه، بدون محکومیت جنایات جنگی رژیم صهیونیستی علیه فلسطینیان طی حملات کورکورانه آن به غزه، با کلی‌گویی مطرح کرد: غزه کانون تنش‌های منطقه است. تمامی بهت و حیرتی که منطقه و سراسر جهان را فراگرفته، از آن نشات می‌گیرد.

بورل افزود: ما باید با در نظر داشتن تمامی درگیری‌هایی که آن‌جا رخ می‌دهد، تعهد مطلق‌مان به دفاع و موجودیت اسراییل، همچنین هزینه انسانی درگیری‌هایی که آن‌جا رخ می‌دهد، بتوانیم در منطقه صلح و ثبات ایجاد کنیم.

او با تاکید بر اهمیت راهکار «دو دولتی» برای حل‌وفصل مسلئه فلسطین گفت: صدای اروپا باید صدای منطق باشد که تلاش می‌کند رنج انسانی را کاهش دهد و به دنبال صلحی پایدار باشد که از نظر ما، تنها از طریق روندی سیاسی حاصل می‌شود که به راهکار دو دولت منجر می‌شود.

حملات کورکورانه رژیم صهیونیستی به غزه در پی عملیات «طوفان الاقصی» توسط حماس در ۷ اکتبر که با هدف ادعایی «نابودی حماس» انجام شده، تاکنون موجب کشته شدن بیش از ۳۴ هزار نفر از فلسطینیان، از بین رفتن ۶۰ درصد از زیرساخت‌های حیاتی این منطقه و آواره شدن ۸۵ درصد از مردم آن شده است.

محاصره انسانی غزه موجب شده است کمبود شدید مواد غذایی، آب آشامیدنی، دارو و تجهیزات پزشکی احتمال بروز فجایع انسانی، از جمله قحطی، گرسنگی و شیوع بیماری‌های واگیردار افزایش پیدا کند. رژیم صهیونیستی در حملات خود اهداف غیرنظامی مانند مدارس، مساجد، کلیساها، پناهگاه‌ها و بیمارستان‌ها را نیز هدف قرار داده است.