انکار وجود «غیرخودی» انکار وجود «خود» است/ پنج اصل حاکم بر روابط
تاریخ انتشار: ۲۰ آبان ۱۳۹۷ | کد خبر: ۲۱۴۶۵۶۶۷
به گزارش خبرنگار مهر، محسن اسماعیلی در یکصد و سی و سومین جلسه شرح و تفسیر نهج‌البلاغه در مجموعه فرهنگی سرچشمه، با بیان این مطلب افزود: از نظر قرآن، مسلمانان علاوه بر هویت فردی دارای یک هویت جمعی نیز هستند؛ چنان که علاوه بر نامه عمل فردی دارای یک نامه عمل جمعی هم هستند. قرآن اصرار دارد که هویت جمعی مسلمانان زنده و سالم مانده و از گزند نفوذ غیرخودی‌ها حفاظت شود.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
عضو مجلس خبرگان رهبری ادامه داد: اگر مقصود از مخالفت‌ها این باشد که بی‌دلیل دایره خودی‌ها را تنگ نکنیم، سخن کاملاً درستی است، اما انکار اصلِ موضوع درست نیست. انکار وجود «غیرخودی» در حقیقت انکار وجود «خود» است و مشکل ما مسلمانان از روزی آغاز شد که خود را فراموش کردیم و مبهوت و شیفته غیرخود شدیم.
اسماعیلی با یادآوری اینکه پیامبر اعظم(ص) در نخستین گام برای تشکیل امت در مدینه، مسلمانان را به اهمیت خودباوری و هویت‌سازی توجه داده‌اند، گفت: پیامبر(ص) در بدو ورود به مدینه قرارداد مکتوبی میان مسلمانان برقرار ساختند. این قرارداد همگانی چنین آغاز شده است: «این نامهای است از محمد پیامبر خدا (ص) میان مؤمنان و مسلمانان قریش، و یثرب و کسانی که از ایشان پیروی کنند و به آنان بپیوندند و همراهشان کارزار کنند. إنَّهُم أمّةٌ واحدةٌ مِن دونِ النّاسِ: ایشان امّتی واحدند و از امّتهای دیگر جدایند.»
دانشیار دانشگاه تهران، در ادامه به سروده «پس چه باید کرد ای اقوام شرق؟» اقبال لاهوری که در آن از پاره و پاره شدن و تفرقه و خودفراموشی اهل شرق یا همان مسلمانان گلایه‌مند شده است، اشاره کرد و اظهار داشت: اقبال در پایان، راه حل خود را ایمان به هویت خود و دست شستن از پراکندگی می‌داند و می‌گوید: «ای اسیر رنگ، پاک از رنگ شو / مؤمن خود، کافر افرنگ شو».
وی افزود: این سخن به معنای منع ارتباط و گفت‌وگو و حتی احسان و نیکی به بیگانگان نیست. آنچه قرآن می‌گوید این است که اگر با غیرخودی‌ها گفت‌وگو هم می‌کنید، مرزهای تفاوت و غیریت را فراموش نسازید و هوشیارانه عمل کنید. غفلت از این حقیقت و باز کردن راه نفوذ غیرخودی به داخل خود بسترسازی برای تحقق دسیسه‌های آنان است. دشمن، دشمن است و نباید به دست خود راه را برای آنان باز کنیم. اگر آمدند، ویروس اختلاف و عداوت را میان خودی‌ها منتشر می‌سازند و به تدریج پیکر جامعه اسلامی را بیمار، رنجور و بالاخره نابود می‌کنند. آنها شیطانند و شیطنت آنها همین تفرقه‌افکنی‌ها است: «إِنَّمَا یُرِیدُ الشَّیْطَانُ أَن یُوقِعَ بَیْنَکُمُ الْعَدَاوَةَ وَ الْبَغْضَاءَ».
محسن اسماعیلی با بیان اینکه قرآن می‌خواهد پیروان حق «امّت واحده» باشند، خاطرنشان کرد: این است که عامل پیشرفت و پیروزی است؛ هر چند از نظر تعداد اندک باشند: «کَم مِّن فِئَةٍ قَلِیلَةٍ غَلَبَتْ فِئَةً کَثِیرَةً بِإِذْنِ اللَّـهِ». تعداد اندک اما مجتمع و مؤتلف بر تعداد بسیار اما متفرق و متشتت پیروز است. از همین جا معلوم می‌شود که همه تاکیدها بر اجتماع و الفت، اصالتاً مربوط به اهل حق است؛ بدون آنکه شمار آنان تعیین‌کننده باشد. به عبارت دیگر، مقصود از «جماعت» در تمام آیات، روایات و ادعیه، «گروه متحد بر محور حق» است؛ نه هر عده‌ای که همدست و همراه یکدیگر باشند.
وی به حدیثی از امام صادق(ع) که می‌فرماید: «از پیامبر(ص) درباره جماعت مسلمانان سوال کردند. فرمود: جماعت امت من آنان هستند که گرد حق جمع شده‌اند؛ هر چند تعدادشان اندک باشد.» اشاره کرد و گفت: مروری بر موضوع اجتماع و الفت در نهج‌البلاغه نیز نشان می‌دهد که دقیقاً برگرفته از قرآن و سنت و تفسیری بر آن است.
عضو مجلس خبرگان رهبری با بیان اینکه اصول حاکم بر اتحاد و انسجام ملی و چگونگی رابطه با دشمن در نهج‌البلاغه را می‌توان در پنج اصل خلاصه کرد، اظهار داشت: اصل نخست، انتقاد امام علی(ع) از خودفراموشی است. در اینجا باید به موارد متعددی از گلایه‌های امام از پیروان خویش اشاره کرد که نسبت به تذبذب و ارتباط پیدا و پنهان آنها با غیرخودی‌ها انتقاد می‌کند و آنها را سست عنصر و دمدمی مزاج می‌شمارد.
وی در تشریح اصل دوم گفت: امام، اجتماع و الفت میان امت را منّت خدا بر آنان می‌دانست و می‌فرمود: «خداوند سبحان بر این امّت منّت نهاده و پیوند الفت و اتحاد را میان آنان برقرار ساخته؛ نعمتی که هیچ کس از مردم نمی‌تواند بهایی برای آن بشناسد، زیرا از هر بهایی برتر و از هر چیز با ارزشی پر ارزش‌تر است.»
عضو حقوقدان شورای نگهبان افزود: سومین اصل اینکه امام(ع) خودی‌ها را از پراکندگی و رنگ رنگ شدن بر حذر می‌داشت و می‌فرمود:«مبادا در دین خدا به رنگ‌های مختلف درآیید؛ چراکه اتحاد و اجتماع در راه حق، هرچند خوشایند شما نباشد، از پراکندگی در راه باطلی که مورد علاقه شماست بهتر است و خداوند سبحان به هیچ کس، نه از گذشتگان و نه باقی ماندگان به سبب اختلاف و تفرقه، نتیجه خوبی نبخشیده است.»
وی ادامه داد: اصل چهارم آن است که امام(ع) علت تفرقه و دشمنی میان خودی‌ها را چیزی جز باطن‌های زشت و اهداف آلوده نمی‌دانست و می‌فرمود: «شما همه از نظر دین خدا فقط برادر هستید، و چیزی جز زشتی درون و سوءنیت شما را از هم پراکنده نکرده، نه به یکدیگر کمک می‌کنید، و نه همدیگر را نصیحت، نه به هم بذل و بخششی دارید و نه به یکدیگر مهر و محبت میورزید!»
محسن اسماعیلی در پایان این جلسه شرح و تفسیر نهج‌البلاغه گفت: و بالاخره اینکه امیرالمومنین(ع) بر مرز میان خودی و غیرخودی تاکید داشت، اما برای جذب غیرخودی‌ها، حتی اگر معاویه و عمروعاص و یارانشان باشد، دل می‌سوزاند و دعا می‌کرد؛ چنانکه به لشکریان خود فرمود که از ناسزاگویی به آنان خوشم نمی‌آید. به جای ناسزاگویی سخن نیک بگویید و اینگونه برای خود و آنان دعا کنید: پروردگارا! خون «ما» و «آنها» را حفظ کن. میان «ما» و «آنها» را اصلاح کن و آنان را از گمراهی نجات عنایت فرما!»
کد خبر 4454855منبع: مهر
کلیدواژه: شرح نهج البلاغه محسن اسماعیلی نهج البلاغه معرفی کتاب فلسفه اربعین 97 اربعین حسینی فعالیت های قرآنی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی قرآن امام رضا ع کنفرانس بین المللی تازه های نشر معرفی نشریات قرآن کریم نقد کتاب
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.mehrnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «مهر» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۱۴۶۵۶۶۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
دیدار شیخ الازهر و رئیس جمهور بوسنی و تاکید بر اتحاد مسلمانان
شیخ الازهر و رئیس جمهور بوسنی هرزگوین در بیانیه مشترکی تحولات جاری در غزه را لکه ننگی بر پیشانی بشریت دانستند.
به گزارش ایسنا، «احمد الطیب» شیخ الازهر روز دوشنبه میزبان «دنیس بچروویچ» رئیس جمهور بوسنی هرزگوین بود و در این دیدار دو طرف به بررسی مهمترین مسائل و چالش‌های پیش روی جهان اسلام پرداختند.
شیخ الازهر اظهار کرد: این دیدار برای ما بسیار ارزشمند است و تاثیر بسیار ویژه‌ای بر ما دارد چرا که همزمان با کشتار جمعی انجام شد که رژیم صهیونیستی در حق برادران ما در غزه انجام می‌شود و این به عنوان لکه ننگی بر پیشانی بشریت، یادآور جنایت کشتار جمعی است که در حق مسلمانان بوسنیایی در بوسنی هرزگوین انجام شد و به ما مسلمانان یادآور می‌شود که اتحادمان تنها راه بیرون آوردن امت‌مان از این بحران‌ها است.
الطیب در ادامه گفت: مشکل اصلی در تمام اتفاقاتی که برای ما رخ می‌دهد، واکنش ضعیف جهان اسلامی و عربی است و اساس این مشکل ضعف ناشی از تفرقه و پراکندگی است که ملت ما دچار آن است.
رئیس جمهور بوسنی هرزگوین نیز ضمن ابراز خرسندی از حضور خود در الازهر و دیدار با شیخ الطیب، تاکید کرد: آنچه در غزه در حال وقوع است لکه ننگی بر پیشانی بشریت است و این در درجه اول بحرانی اخلاقی است.
او با اشاره به اهمیت بسیار «برادری انسانی که شیخ الطیب و پاپ فرانسیس آن را ایجاد کرده به عنوان مهمترین اصل اخلاقی در عصر کنونی»، گفت: ما باید به این اصول پایبند باشیم و آنها را به ویژه در این شرایط که با بحران‌های انسانی، اقتصادی و اجتماعی در مناطق مختلف جهان روبرو هستیم، به کار گیریم.
رئیس جمهور بوسنی در پایان به صورت رسمی از شیخ الازهر برای سفر به این کشور دعوت کرد و الطیب نیز از این دعوت استقبال و تاکید کرد که در اولین فرصت به بوسنی سفر خواهد کرد.
انتهای پیام
گزارشگر قديمى راديو دار فانى را وداع گفت