برجام را به خاطر بسپار...

آقای «حسن روحانی» رئیس‌جمهور محترم در مقاله‌ای که اخیراً (چند روز پیش از اعمال دور جدید تحریم‌ها در دوشنبه گذشته) در روزنامه «فایننشال‌تایمز» انگلیس منتشر شد، با انتقاد از سیاست‌های یکجانبه‌گرایانه آمریکا، ضمن تشویق کشورهای اروپایی برای ایستادگی در برابر این رویکرد واشنگتن نوشت: «وقت آن است که اروپا به همراه چین و روسیه بسته نهایی خود را برای جبران تحریم‌های آمریکا ارائه و اجرا کنند».

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

آقای روحانی همچنین در این مقاله برای چندمین بار یادآور شد تنها از طریق بهره‌مندی ملت ایران از دستاوردهای برجام است که این توافق تاریخی تداوم خواهد داشت.

محتوای این مقاله که بیشتر حکم نامه‌ای دوستانه به سران اروپایی و خصوصا تروئیکای اروپا را دارد، از ابعاد مختلف قابل بررسی است.

1- لحن نرم به کار رفته در مقاله رئیس‌جمهور به گونه‌ای است که اگر مخاطبی برای نخستین بار و حتی به صورت تصادفی آن را مطالعه کند، تصور می‌کند اروپا کمترین تخطی و بدعهدی را در قبال جمهوری اسلامی ایران و برجام صورت نداده است و به صورت «مطلق» در برابر ایالات‌متحده آمریکا و دولت ترامپ در این باره موضع‌گیری کرده است. سؤال اصلی اینجاست: چرا در فاصله کمتر از 100 ساعت تا اعمال دور جدید تحریم‌های ثانویه دولت آمریکا علیه کشورمان، چنین مقاله‌ای- بخوانید نامه‌ای- نگاشته شده و در آن از طرف مقابل خواسته شده بسته پیشنهادی خود را «ارائه» و «اجرا» کند؟! این جمله به خودی خود نشان می‌دهد طرف اروپایی حتی به خود زحمت «ارائه» بسته پیشنهادی را تاکنون نداده است! این در حالی است که قرار بود در نهایت چند هفته پس از خروج رسمی ایالات‌متحده از برجام یعنی اوایل تابستان، اتحادیه اروپایی بسته پیشنهادی خود را با تمامی جزئیات به کشورمان ارائه دهد. هم‌اکنون 6 ماه از خروج ترامپ از برجام و 4 ماه از مهلت چند هفته‌ای داده شده توسط رئیس‌جمهور محترم به باقی اعضای برجام برای ارائه بسته پیشنهادی سپری شده و چشمان دستگاه دیپلماسی ما در انتظار «ارائه» بسته پیشنهادی اروپاست! اگرچه هدف اروپاییان از این تاخیر مشخص بوده و آنها درصدد تحمیل یک «بسته حداقلی ناکارآمد» به کشورمان هستند اما چرا باید این فرصت از سوی دستگاه دیپلماسی و دولت ما به اروپا داده می‌شد؟!

 

2- خلق دوگانه «یکجانبه‌گرایی/  چندجانبه‌گرایی» هم‌اکنون اختلافاتی را در 2 سوی آتلانتیک میان ایالات‌متحده و اتحادیه اروپایی ایجاد کرده است. این جدال در دوران ریاست‌جمهوری «باراک اوباما» بیشتر جنبه تئوریک داشت اما در دوران ریاست‌جمهوری «دونالد ترامپ» به منازعه‌ای عملی میان واشنگتن و متحدان آن تبدیل شد. بدون شک جمهوری اسلامی ایران نه طرفدار «یکجانبه‌گرایی» در نظام بین‌الملل و نه طرفدار «چندجانبه‌گرایی مبتنی بر نقش‌آفرینی غربی‌ها» در جهان امروز است؛ به عبارت بهتر، چندجانبه‌گرایی مدنظر ایران، با چندجانبه‌گرایی مدنظر بازیگران اروپایی متفاوت است. ملت ایران فراموش نکرده تحریم‌های چندجانبه شورای امنیت سازمان ملل متحد علیه برنامه هسته‌ای صلح‌آمیز کشورمان، در ابتدا محصول اجماع تروئیکای اروپا و آمریکا و سپس رای تمام اعضای دائم شورای امنیت علیه ایران بود. آیا این «چندجانبه‌گرایی» همان مقوله‌ای است که ما باید از آن دفاع کنیم؟! بدون شک جمهوری اسلامی تحقق چندجانبه‌گرایی در نظام بین‌الملل را در گرو تبلور  «انصاف» و «همیاری مؤثر» در معادلات بین‌المللی و منطقه‌ای می‌داند، از این رو بهتر بود آقای رئیس‌جمهور از ادبیاتی استفاده می‌کرد که در آن، «چندجانبه‌گرایی» مدنظر جمهوری اسلامی ایران به صورتی مشخص تبیین می‌شد. محتوای  مقاله رئیس‌جمهور محترم این شائبه را نزد مخاطب ایجاد می‌کند که نوع نگاه ما به مقوله چندجانبه‌گرایی با نگاه مقامات اروپایی در این باره یکسان است!

3- فارغ از انتقادی که در خصوص «چندجانبه‌گرایی» مطرح شد، جا داشت آقای رئیس‌جمهور به جای ورود به منازعه «یکجانبه‌گرایی/ چندجانبه‌گرایی»، منازعه  عملی و ملموس «تعهدپذیری ایران/ بی‌تعهدی آمریکا و اروپا» را برای تروئیکای اروپا و مخاطبان بین‌المللی تشریح می‌کرد!

 خوب بود آقای روحانی به دوران ریاست‌جمهوری اوباما و ماجرای تضمین امضای «جان کری» و سکوت مقامات اروپایی در برابر نقض مفاد 26 تا 29 برجام توسط دولت سابق آمریکا نیز اشاره‌ای می‌کرد! همچنین خوب بود آقای روحانی در یک رسانه اروپایی به صورتی دقیق شرح می‌داد چگونه بانک‌ها و مؤسسات اعتباری اروپا برخلاف تعهدات خود در برجام، از عادی‌سازی روابط بانکی با ایران[تحت تاثیر فشارهای خزانه‌داری دولت اوباما] اجتناب کردند! همچنین زمان آن بود تا آقای روحانی اتحادیه اروپایی و خصوصا 3 کشور آلمان، انگلیس و فرانسه را بابت همراهی با دولت ترامپ بر سر تغییر برجام و گنجاندن موضوعات چهارگانه‌[تحدید توان موشکی ایران، کاهش قدرت منطقه‌ای تهران، بازرسی از اماکن نظامی و اعمال محدودیت‌های فرازمانی در خصوص برنامه هسته‌ای] مورد عتاب قرار می‌داد!

هر چند شواهد موجود نشان می‌دهد دولت محترم علاقه‌ای به پرداختن به این موضوعات ندارد اما هر مخاطب منصفی بخوبی می‌داند اتحادیه اروپایی از سال 2015 میلادی تاکنون 3 بار در آزمون صیانت از برجام مردود شده؛ یک بار در دوران اوباما، یک بار در یک‌سال نخست حضور ترامپ در کاخ سفید و یک‌بار نیز  همین الان! تاخیر اتحادیه اروپایی در ارائه و عملیاتی کردن راهکار خود برای حفظ توافق هسته‌ای، برای سومین بار عملکرد برجامی قاره سبز را طی 3 سال اخیر به چالش کشیده است، این در حالی است که  عهدشکنی‌ها و خیانت‌های هسته‌ای اروپا به ایران از سال 2003 میلادی / 1382 خورشیدی تا زمان انعقاد برجام نیز داستان خاص خود را دارد.

 

در نهایت اینکه تصویر اروپا نزد افکار عمومی کشورمان مدت‌هاست دفرمه شده و تلاش دولتمردان ما برای تغییر و حتی اصلاح این تصویر نیز راه به جایی نبرده و نمی‌برد! تجربه برجام بخوبی نشان داد اروپای واحد نمی‌تواند گرانیگاه و نقطه ثقل محکم و قابل اعتمادی برای حفظ این توافق باشد. آیا تجربیات 15 سال اخیر و خصوصا 3 سالی که از امضای برجام گذشته، برای اثبات این موضوع کافی نبوده است؟

نوید مومن 

 

منبع: افکارنيوز

کلیدواژه: انگلیس چین حسن روحانی کشورهای اروپایی واشنگتن برجام

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.afkarnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «افکارنيوز» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۱۴۶۹۹۶۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

اسلامی: ایران از برجام خارج نشده است/ سند راهبردی بیست ساله هسته‌ای را در دستورکار قراردادیم/ گروسی: باید شرایط را جهت بازگشت به برجام تسهیل کنیم

بین الملل تابناک: نشست مشترک خبری رافائل گروسی مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و محمد اسلامی رئیس سازمان انرژی کشورمان صبح امروز (سه شنبه) و در حاشیه نخستین کنفرانس بین‌المللی علوم و فنون هسته‌ای در اصفهان برگزار شد.

محمد اسلامی رئیس سازمان انرژی اتمی در این نشست خبری اظهارداشت: از حضور آقای گروسی در نخستین کنفرانس بین‌المللی علوم و فنون هسته‌ای تشکر میکنم گفت‌وگوهای سازنده و رو به جلویی را داشتیم.

وی گفت: در اسفند سال گذشته بیانیه مشترکی را منتشر کردیم و اگر چه بدخواهان ایران همواره از تعاملات ایران با آژانس ناخرسند هستند و تلاش می‌کنند با سیاه نمایی و ادبیات مخرب این اقدامات و تصمیمات را کم ارزش جلوه دهند، ولی آقای گروسی و بنده اعتقاد داریم که بیانیه مشترک مبنای خوبی بین ما است.

اسلامی تصریح کرد: ما در این سفر و گفت‌وگوهایی که داشتیم این خط مبنا را به عنوان نقشه راه خود مورد تاکید قرار دادیم.

رئیس سازمان انرژی اتمی افزود: ما در این مذاکرات پیشرفت بیانیه مارس را به عنوان خط مبنای مثبت ارزیابی کردیم و این ملاحظه را هم داشتیم که به دلیل برخی موضوعات حرکات و روند تعاملات دو طرف کُند شده است ولی امروز با مروری که بر بیانیه مشترک داشتیم این امیدواری ایجاد شد که این خط مبنا را ادامه دهیم.

وی بیان کرد: بخش اول صحبت‌های ما موارد گذشته‌ای است که در قالب برجام تحت عنوان پی ام دی بسته شده بود و آغشته با موضوعات سیاسی و پیرامونی هست و همواره با الزامات خودش مورد پیگیری قرار می‌گیرد و نباید به دیگر بخش‌ها تسری پیدا کند. در این بخش موضوع مهم بحث دو مکان باقیمانده است و خوشبختانه دو مکان بسته شده و موضوع ناترازی مواد نیز بسته شده است و دو مکان از چهار مکان باقیمانده است.

اسلامی عنوان کرد: بخش دوم مرتبط با وضعیت موجود است که در چارچوب پادمان و ان پی تی و ملاحظاتی که آژانس بین‌المللی انرژی اتمی دارد، برای کاستی ها و انتظاراتی که وجود دارد اقداماتی متقابل و هماهنگ را انجام بدهیم.

معاون رئیس جمهور کشورمان گفت: بخش سوم گام‌های آینده و انتظارات متقابل و نقشی که مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی دارد است که می‌تواند برای برداشتن موانعی که عمدتا سیاسی است تاثیرگذار باشد.

وی ادامه داد: توافق کردیم برای تهیه پیش نویس این سه بخش معاونین دو طرف بر روی زمانبدی‌ها و آیتم‌های این سه بخش گفت‌وگو داشته باشند؛ این آغاز یک فرایند است.

اسلامی گفت: موضوع مهم دیگر این است که مراقب باشیم اقدامات خصمانه‌ای که علیه برنامه هسته‌ای پایه گذاری شده و منشا آن صهیونیست‌ها هستند در تعاملات میان دو طرف تاثیرگذار نباشد.

اظهارات و مواضع رژیم صهیونیستی نباید ملاک آژانس علیه ایران قرار بگیرد

وی ادامه داد: این موضوع خیلی مهم است چرا که رژیم صهیونیستی سردمدار این القائات مطرح شده در رسانه‌هاست. در این مقطع زمانیکه که ماهیت این رژیم بیشتر از پیش بر جهانیان ثابت شده و در سراسر جهان اعتراضاتی صورت میگرد باید به این نکته توجه کنیم که این رژیم مخرب پشت سر اقدامات علیه ایران بوده و نباید دیگر پس از این اظهارات و مواضع رژیم صهیونیستی ملاک آژانس علیه ایران قرار بگیرد. 

رئیس سازمان انرژی اتمی تصریح کرد: به همین دلیل ما توافق کردیم که این موارد را هم تفکیک می‌کنیم، گذشته، حال و آینده و هماهنگ و پر تعامل به سوی آینده ‌ای روشن گام برخواهیم داشت.

اسلامی افزود: از سال گذشته سند راهبردی جامع ببست ساله هسته‌ای را در دستورکار قراردادیم و مبنای اقدامات ما محسوب می‌شود.

وی بیان کرد: یکی از محورهای مهم این سند یکی ۲۰ هزار مگاوات برق هسته‌ای در کشور است که حدود ۲۲ درصد برق کشور را تامین می‌کند و مهمترین هدف گذاری که در جهان شده برای سال ۲۰۵۰ صفر شدن کربن و سه برابر شدن ظرفیت نیروگاه‌های هسته‌ای است که ما نیز بر این اساس حرکت خواهیم کرد.

رئیس سازمان انرژی اتمی گفت: تولید رادیوداروها گام مثبتی برای بخش سلامت است و بخش دیگر هم بخش پرتودهی است که کمک می‌کند باقیمانده آفات و سموم از مواد کشاورزی زدوده شود.

اسلامی گفت: حضور آقای گروسی در ایران در امتداد تعاملات جاری دو طرف در قالب پادمان و ان پی تی است، جمهوری اسلامی ایران از برجام خارج نشده است، آمریکا خارج شده و به تعهداتش عمل نکرده و اجازه نداده دیگران هم به تعهداتشان عمل کنند و سه کشور اروپایی هم به طریق اولی اینطور کردند.

وی افزود: ایران با حُسن نیت در این معاهده مانده و به تعهداتش یکطرفه عمل کرده و اکنون نیز تعهداتش را به استناد ماده ۲۶ برجام کاهش داده است.

رئیس سازمان انرژی اتمی ادامه داد: قانون اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها مبنای اقدامات ما است و این ملاحظات و چارجوب را آقای گروسی مطلع است و گفتند که چهارچوب تعاملات ما قانون اقدام راهبردی پادمان و ان پی تی است.

اسلامی گفت: شخص آقای گروسی هم به لحاظ جایگاه حقوقی و هم به لحاظ شخصیتی که دارد می‌تواند نقش خوبی را در این مسیر ایفا کند.

نشست‌های مهم گروسی در ایران

در ادامه این نشست خبری هم رافائل گروسی مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اظهار داشت: طی دو روز حضورم در ایران نشست‌های خیلی مهمی را با مذاکره کننده ارشد و وزیر امورخارجه ایران داشتم و در خصوص شروع و تقویت روابط دو طرف را تبادل نظر کردیم.

وی گفت: شب گذشته هم رایزنی‌های فشرده و خوبی را برای اتخاذ تصمیماتی برای گام‌های متقبال داشتیم.

گروسی تصریح کرد: همانطور که آقای اسلامی گفتند سال قبل توافق کردیم بر صدور بیانیه‌ای که بتوانیم مسیر آینده را بدانیم و در خصوص سطح همکاری‌های ایران و آژانس در حوزه نظارتی و پادمانی اشاره می‌کند و البته حل مسائل باقیمانده هم نیازمند تلاش‌ها و گام‌های جدی دو طرف است. 

مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی افزود: علی رغم کاستی‌ها و پستی بلندی‌های موجود ولی این روند تعامل وجود داشته است و پیشنهادی را ارائه کردم که گام‌های عملیاتی است که مسیر آینده را روشن می‌کند و تیم‌های دو طرف در حال حاضر در گفت‌وگو با یکدیگر برای ترسیم مسیر آینده هستند.

گروسی اظهارداشت: قصد ما این نیست که سند جدیدی داشته باشیم بلکه همان سند مارس را برای همکاری‌ها و تعاملات بین دو طرف داشته باشیم و این سند از این ظرفیت برخوردار است که مسائل باقیمانده دو طرف را حل و فصل کند که اینها نیز در چارچوب ان پی تی و پادمان است.

وی افزود: امروز هم  بر روی برداشته شدن گام‌های جدی و عملیاتی در راستای تحقق این موضوع تاکید کردیم.

مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در خصوص نگرانی ایران از نقش مخرب اسرائیل در برنامه هسته‌ای خود، تصریح کرد: ما به بازیگران خارجی توجه نداریم و مخاطب ما ایران است و نقش ایران را در نظر می‌گیریم. برای ما منافع و امنیت منطقه‌ای مهم است و به آن توجه داریم. تلاش می‌کنیم با انجام اقداماتی هرگونه شک و شبهه‌ای از برنامه هسته‌ای ایران زدوده شود و در مسیر صحیحی با ایران پیش خواهیم رفت.

گروسی بیان کرد: ما باید با ایران همکاری کنیم تا به مسیر قبلی برگردیم و شرایط را جهت بازگشت به برجام تسهیل کنیم و می‌دانیم که چه اقداماتی باید در این زمینه انجام شود.

سند جدیدی در کار نیست

گروسی اظهارداشت: قصد ما این نیست که سند جدیدی داشته باشیم بلکه همان سند مارس را برای همکاری‌ها و تعاملات بین دو طرف داشته باشیم و این سند از این ظرفیت برخوردار است که مسائل باقیمانده دو طرف را حل و فصل کند که اینها نیز در چارچوب ان پی تی و پادمان است.

وی افزود: امروز هم  بر روی برداشته شدن گام‌های جدی و عملیاتی در راستای تحقق این موضوع تاکید کردیم.

مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در خصوص نگرانی ایران از نقش مخرب اسرائیل در برنامه هسته‌ای خود، تصریح کرد: ما به بازیگران خارجی توجه نداریم و مخاطب ما ایران است و نقش ایران را در نظر می‌گیریم. برای ما منافع و امنیت منطقه‌ای مهم است و به آن توجه داریم. تلاش می‌کنیم با انجام اقداماتی هرگونه شک و شبهه‌ای از برنامه هسته‌ای ایران زدوده شود و در مسیر صحیحی با ایران پیش خواهیم رفت.

گروسی بیان کرد: ما باید با ایران همکاری کنیم تا به مسیر قبلی برگردیم و شرایط را جهت بازگشت به برجام تسهیل کنیم و می‌دانیم که چه اقداماتی باید در این زمینه انجام شود.

مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی در پاسخ به سوالی در خصوص رفتار آمریکا در خروج از برجام و شرایط به وجود آمده بیان کرد: این چیزی است که داریم روی آن کار می‌کنیم. ما باید همکاری کنیم تا به مسیر قبلی برگردیم و احیای برجام و یا هرسند دیگری را که ایران تمایل داشته باشد به آن وارد شود، تسهیل کنیم. ما اکنون می دانیم چه اقداماتی باید انجام شود و در حال هماهنگی هستیم.