به نقل از «ایکنا»

نمایشگاه تخصصی؛ نقطه آغاز رسیدن به دانش تخصصی مدیریت مساجد

تاریخ انتشار: ۲۳ آبان ۱۳۹۷ | کد خبر: ۲۱۵۲۵۶۵۳

به گزارش خبرنگار ایکنا؛ نمایندگان ولی فقیه در استان‌های بوشهر و کرمانشاه عصر امروز 23 آبان ماه، با حضور در اولین نمایشگاه مدیریت تخصصی مسجد از دستاوردهای این حوزه بازدید کردند.

حجت‌الاسلام و المسلمین محمدجواد حاج‌علی‌اکبری، رئیس مرکز امور مساجد تهران در دیدار با ائمه جمعه استان‌های کرمانشاه و بوشهر، ضمن تشریح نمایشگاه برپا شده با بیان اینکه در طول مدیریت رسیدگی به امور مساجد تهران با این واقعیت مواجه شدیم که دانش تخصصی در حوزه مدیریت مسجد نداریم، گفت: مسجد باید نقش ممتاز خود را داشته و به صورت یک نهاد مهم و تمدن‌ساز در این مقطع تاریخی وارد شود.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

وی با اشاره به برپایی اولین نمایشگاه تخصصی مدیریت مسجد در سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، اظهار کرد: این نمایشگاه نقطه ابتدایی برای رسیدن به دانش مدیریتی مسجد و فرآیند‌های مرتبط با مدیریت کلان و داخلی مساجد است.

وی افزود: کاری که در این مجموعه انجام شده است، مبتنی بر مستندسازی مجموعه تجارب مدیران، ساحت امامت، معرفی مساجد، ارتباط مساجد و مجموعه‌های مدیریتی مرتبط، مخاطبان مسجد، نقش مسجد در محلات و گردآوری شده است.

رئیس شورای سیاست‌گذاری ائمه جمعه کشور با بیان اینکه برای حضور برخی گروه‌ها در مساجد مانند کودکان و نوجوانان نیاز به یک سری الزامات فقهی وجود دارد، تصریح کرد: در این راستا، ما تمامی موازین و قوانین فقهی را استخراج و به صورت تحقیقات فکری و اجتهادی مبتنی بر ارائه راهکار مدون کردیم و در این نمایشگاه در اختیار بازدید کنندگان قرار می‌دهیم.

حجت‌الاسلام و المسلمین حاج‌علی‌اکبری یاد آور شد: مقدمات کافی برای اینکه تجربیات لازم در مدیریت مساجد شناسایی شوند، فراهم شده و متناسب با دانش روز به روزرسانی شده است. ضمن اینکه بخش‌های مختلفی مانند جمع‌آوری اطلاعات و ایده‌پردازی نیز در این نمایشگاه ارائه می‌شود تا بتوانیم حق مسجد و اهالی مسجد را در این حوزه استیفا کنیم.

در ادامه آیت‌الله غلام‌علی صفائی بوشهری، نماینده ولی فقیه و امام جمعه بوشهر نیز با بیان اینکه نمایشگاه مدیریت تخصصی مسجد یک کار نرم‌افزاری و سخت‌افزاری بزرگ است، گفت: این مسئله نشان از اهمیت مساجد تراز اسلام دارد. یکی از نکات بسیار مهم که در قرآن و روایات به آن اشاره شده، اساس بودن مسجد در کلیه امور است. کاری که در این نمایشگاه انجام شده، مبتنی بر همین موضوع و یک اقدام راهبردی برای احیای مساجد نبوی(ص) و تمدن‌سازی آنها است.

وی با ابراز امیدواری نسبت به بومی‌سازی راهکارهای ارائه شده در نمایشگاه تخصصی مسجد در استان‌های کشور، تصریح کرد: ما نیازمند مساجد با اندیشه‌ نبوی هستیم. مساجد تراز اسلام این کار را انجام می‌دهند.

نماینده ولی فقیه در بوشهر با بیان اینکه ما نیازمند فقه اداره مساجد هستیم، یادآور شد: در طول تاریخ دو کار در رابطه با مساجد انجام شده است. نخست کارهایی است که در رابطه با ساختمان و معماری مساجد بوده و کار بعدی که اهمیت بسیاری دارد، فقه مدیریتی مساجد است. ما به این موضوع بسیار نیاز داریم و امیدواریم کسانی این کار را بر عهده بگیرند یا آن را پربارتر کند.

همچنین آیت‌الله مصطفی علما، نماینده ولی فقیه و امام جمعه کرمانشاه نیز با بیان اینکه اولین نمایشگاه مدیریت تخصصی مسجد حق مطلب در رابطه با مهم‌ترین نهاد اسلامی است، گفت: در طول تاریخ هر جایی که حضرت رسول اکرم(ص) ورود پیدا می‌کردند، نخست مسجد آنجا را بنیاد کرده و آن را در راس امور قرار می‌دادند. به همین دلیل ما نیز باید براساس این سنت نبوی عمل کنیم.

آیت‌الله علما ادامه داد: مسجد امروز حکم دانشگاه را دارد و محل تربیت، تزکیه و عروج است و نگاه رسول الله(ص) نیز همین بوده است.

امام جمعه کرمانشاه افزود: انقلاب اسلامی ایران نیز از مساجد آغاز شد. در سال 42، حضرت امام خمینی(ره) در زمانی که قانون کاپیتولاسیون توسط رژیم پهلوی تصویب شد، به تمامی علما دستور داد هر شب یکی از آنها در مسجد در رابطه با این قانون روشنگری و معایب آن را برای اهالی مسجد و مردم گوشزد کنند.

وی یاد آور شد: مسجد محل موثری است که هم قرآن و هم روایات بر آن تاکید دارد. امام خمینی(ره) فرمود مسجد سنگر است. تمامی اتفاقات و تحولات مهم در جهان اسلام از مسجد شروع و در آن مدیریت می‌شود. در واقع رسیدگی به مساجد، ترویج دین، ترویج اسلام و ترویج خانه خدا است.

به گزارش ایکنا، اولین نمایشگاه تخصصی مدیریت مسجد از سوی مرکز رسیدگی به امور مساجد از 20 آبان‌ماه در حسینیه الزهرا(س) سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی برپا شده است و تا 30 آبان ماه نیز ادامه دارد.

انتهای پیام

منبع: ایکنا

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت iqna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایکنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۱۵۲۵۶۵۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

تمرین نخستین رفتارهای تشکیلاتی و سیاسی در مساجد/مسجد باید جامعه را تربیت کند

به گزارش قدس خراسان، مساجد از صدر اسلام نقش اساسی در پیشبرد اهداف فرهنگی، علمی و سیاسی اسلام داشتند و پایگاهی برای فعالیت‌های سیاسی و اجتماعی بوده‌اند، این نقش مساجد در پیش از انقلاب نیز رونق خاصی در برخی مساجد شاخص شهر مشهد داشت که در نتیجه این فعالیت‌ها در مساجد انقلاب به بلوغ خود رسیده و در سال ۵۷ به پیروزی رسید.

مساجد پس از انقلاب نیز به روند رو به رشد ادامه دادند اما با افزایش جمعیت و تأسیس بیشتر مساجد در مشهد کم‌کم این فعالیت‌ها در برخی مساجد کمرنگ شده و کارکردهای سیاسی و اجتماعی مساجد به حاشیه رفته است، به‌ گونه‌ای که در برخی مساجد تنها نمازجماعت اقامه می‌شود و هیچ فعالیت دیگری صورت نمی‌گیرد.

برای بررسی علمی و دقیق این موضوع به سراغ هادی وکیلی، دانشیار گروه تاریخ دانشگاه فردوسی مشهد رفتیم تا نظر او را در این باره جویا شویم.

وکیلی اظهار کرد: از زمان تأسیس مسجد در صدر اسلام و در زمان پیامبر اکرم(ص) مسجد یک کاربرد اساسی و بنیادی داشت که مبتنی بر آن تعریف کاربردهای متفاوتی از آن تحت نظارت شارع و رهبر دین به میدان می‌آمد و عمل می‌شد.

استاد تاریخ دانشگاه فردوسی مشهد با بیان اینکه کاربرد اصلی مسجد محل عبادت است و مشخصاً کلمه مسجد از سجده و سجود می‌آید به این معنا که مسجد محل نماز خواندن است، گفت: نماز و سجده عالی‌ترین مرتبه نماز است، اما با توجه به اینکه در دین اسلام نماز بسیار توصیه شده و عمود دین خوانده شده است، مسجد به عنوان عالی‌ترین مکان عبادت در نظر گرفته شده، اما قرآن و سیره پیامبر(ص) نمی‌گوید در مسجد فقط نماز بخوان چون عالی‌ترین سطح عبادت است؛ چرا که دیگر مناسک شرعی نیز عبادت است و در مساجد انجام می‌شده و عبادت به معنای اعم در مسجد به عنوان پایگاه اصلی انجام می‌شده است.

توجه به عبادت و مسجد به معنای اعم کلمه در صدر اسلام

وی افزود: برنامه‌های عبادی همچون اعتکاف و پرداخت صدقه و زکات نیز در مسجد انجام می‌شده، این موارد نشان‌دهنده این است که در مسجد عبادات خاص و مناسک شرعی نیز انجام می‌شده، به عنوان مثال در آیه ولایت، امیرالمؤمنین(ع) در حال رکوع نماز زکات داده‌اند، بنابراین مسجد را نباید به یک حکم فقهی و نماز محدود کرد.

وکیلی درباره معنای عبادت در اسلام نیز گفت: عبادت در اسلام یک معنای اعم دارد، همان طور که حضرت محمد(ص) فرموده‌اند: «یک ساعت تفکر از ۷۰سال عبادت بدون تفکر ارزشمندتر است»، امام رضا(ع) نیز در این باره می‌فرمایند: «عبادت به فراوانی نماز و روزه نیست؛ عبادت واقعی، تفکر در کار خدای جلیل است». با این معنا بقیه عبادات مانند گفت‌وگوهای علمی نیز در مسجد انجام می‌شده است.

این استاد دانشگاه فردوسی مشهد با بیان اینکه مسجد در زمان پیامبر(ص) و ائمه اطهار(ع) محل تدریس و بحث و گفت‌وگوی علمی بوده و جایگاه فرهنگی و علمی داشته است، عنوان کرد: اکنون نیز برخی مسجد و مجتمع فرهنگی می‌سازند که در واقع همان گستره مفهوم مسجد است؛ چرا که باید در مسجد کار فرهنگی خوب انجام شود همان کارکردی که در صدر اسلام نیز از آن استفاده می‌شده است.

وی ادامه داد: در عرصه سیاسی نیز پیامبر(ص) بسیاری از مشاوره‌های سیاسی و نظامی را در مسجد انجام می‌دادند، همچنین بسیاری از خطبه‌ها درباره امور سیاسی و کشورداری را در مسجد ایراد می‌کردند، بنابراین مسجد محل انجام عبادات به معنای کامل است.

وکیلی با اشاره به سیره پیامبر اسلام(ص) بیان کرد: در سیره پیامبر(ص) به لحاظ گروه‌های اجتماعی انحصاری وجود نداشت و در مسجد مردان و زنان در همه رده‌های سنی، همچنین فقرا و اغنیا می‌توانستند حضور داشته باشند.

استاد تاریخ دانشگاه فردوسی مشهد تصریح کرد: اگر امروز بخواهیم الگوی درستی برای تمدن نوین اسلامی از مسجد داشته باشیم و عرضه و احیا کنیم، باید مسجد با تمامی کارکردهایش احیا شود، اگر مسجد را تنها به محلی برای خواندن نماز جماعت تبدیل کنیم، درِ مسجد نیم ساعت پیش از اذان باز شود و یک ساعت پس از اقامه نماز بسته شود و کارکرد دیگری برای این فضای معنوی و الهی تعریف نشود، این کار تناسبی با کارکردهایی که در صدر اسلام و در سیره معصومین(ع) در مسجد انجام می‌شده، ندارد.

وی درباره پیشینه فعالیت‌های مساجد در پیش از انقلاب گفت: در سال‌های ۲۰ تا ۵۷ و پیش از پیروزی انقلاب اسلامی مسجد محل توجه و بهره‌برداری از ابعاد چندگانه خودش شد، یعنی متدینان و عالمان دینی به این موضوع بیشتر اهمیت دادند که مسجد نباید تنها محل نماز باشد، بلکه باید محلی برای تربیت جامعه و نسل جوان باشد، به همین دلیل در دهه‌های ۴۰ و ۵۰ در مساجد مهمی در شهر مشهد فعالیت‌های دیگری گزارش و دیده شده، از جمله در مسجد کرامت، مسجد امام حسن مجتبی(ع)، مسجد بناها، مسجد حوض لقمان، مسجد فیل و مسجد صاحب الزمان(عج) کارکردهای چندگانه‌ای همچون کارکردهای اجتماعی، امور خیریه، تربیتی، آموزش قرآن و معارف و کلاس‌های معارف و احکام فقهی انجام می‌شده است.

تمرین نخستین رفتارهای تشکیلاتی و سیاسی در مساجد

وکیلی افزود: در این مساجد فعالیت‌ها و کنش‌های سیاسی نیز به صورت محسوس و نامحسوس در پیش از انقلاب انجام می‌شد، فعالان سیاسی در مساجد مشهد با یکدیگر آشنا می‌شدند و نخستین رفتارهای تشکیلاتی برای حرکت‌های سیاسی را تمرین می‌کردند. همچنین انجام فعالیت‌های فرهنگی، برگزاری کلاس‌های آموزشی و اردو و کوهنوردی از پایگاه‌های مساجد در پیش از انقلاب آغاز شد، به ویژه مساجد کرامت و امام حسن مجتبی(ع) که رهبر معظم انقلاب کلاس‌های آموزشی داشتند، نقش مهمی در آن زمان ایفا کردند و در پس از انقلاب نیز این برنامه‌ها اجرا می‌شد.

دانشیار گروه تاریخ دانشگاه فردوسی مشهد خاطرنشان کرد: خوشبختانه پس از انقلاب نیز مساجد با همین کارکرد جلو آمدند اما متأسفانه در برخی از مساجد این کارکردها مورد توجه قرار نمی‌گیرد؛ چرا که اکنون فعالیت برخی مساجد مشهد به همان ساعات نماز جماعت محدود شده و این مکان بزرگ با سیستم‌های گرمایشی و سرمایشی و هزینه‌هایی که برای ساخت آن‌ها صرف شده است، گاهی اوقات صبح تا ظهر یا بعد از ظهر و شب‌ها تنها به مجلس ترحیم اختصاص پیدا می‌کند، در حالی که برخی مساجد دیگر جلسات بصیرتی، دوره‌های تربیتی و کلاس‌های درسی برای همه گروه‌های سنی و جنسی برگزار می‌کنند.

وی با بیان اینکه باید کاری کنیم سه مکان مهم مسجد، مدرسه و خانه به هم پیوند بخورند و دارای کارکردهای مشترک باشند، گفت: بخشی از کارکردهای مدرسه را باید مسجد بر عهده بگیرد و برعکس برخی کارکردهای مسجد مانند اقامه نماز جماعت را مدرسه اجرا کند، خانواده نیز باید به ‌گونه‌ای با مسجد و مدرسه در ارتباط باشد تا این سه مکان مکمل یکدیگر باشند، اگر بتوانیم این‌ها را به درستی با یکدیگر مرتبط کنیم و خانواده‌ها کودکانشان را درون این مثلث تربیت کنند، نتایج خوب فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی حاصل می‌شود.

خبرنگار: فریده خسروی