مرگ از دیدگاه اسلام
تاریخ انتشار: ۲۶ آبان ۱۳۹۷ | کد خبر: ۲۱۵۵۱۲۷۰
مرگ چیست؟
مرگ پایان زندگی است؛ اَلْمَوْت ُ. غایَتُه ُ. دنیا با مرگ پایان میپذیرد؛ بِالموت ِ. تَخْتِم ُ. الدُّنیا. این تعریف در عین سادگی، واقعیترین تعریف مرگ است. به هر سان زندگی دنیوی با مرگ به پایان میرسد. مرگ بر همه مسئولیت ها، تلاش ها، آرزوها و هدفهای دنیوی انسان خط پایان میکشد.
مرگ از دیدگاه اسلام
از دیدگاه اندیشه اسلامی مرگ تنها گذرگاه جهان غیب است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
مفهوم مرگ
مرگ در مفهوم قرآنی به معنای انتقال از مقامی به مقام دیگر است. این بدان معناست که انسان با مرگ خویش چیزی را از دست نمیدهد و یا اگر چیزی را از دست بدهد نسبت به آن چه به دست میآورد چیز باارزشی را از دست نداده است. به تعبیری میتوان مرگ را همانند دگردیسی که در پروانه رخ میدهد همانند کرد. کرمی بر شاخهای و سپس در پیله و در نهایت پروانهای میشود که پر پرواز دارد در حالی که پیش از این نه تنها از زیبایی پروانه برخوردار نبود بلکه حتی نمیتوانسته پرواز داشته باشد.
هر بخش از زندگی و مرگ آدمی در جهان زهدان و دنیا و برزخ و آخرت این گونه است. البته با این تفاوت که پروانه به شکل طبیعی و روندی تکوینی در یک فرآیند تکاملی صعودی حرکت میکند، ولی انسان با توجه به تلاشها و برون داد ظرفیتها و توانمندیهای استعدادی و ذاتی خویش این حرکت را تنظیم میکند. او هرچه در این راه بتواند ظرفیتهای مثبت را بروز دهد در جهان دیگر از بهره بیش تری برخوردار میشود.
خواب نوعی از مرگ است:
انسانها در تحلیل قرآنی با هر خفتنی، مرگ را تجربه میکنند
در تبیین و تحلیل قرآنی، انسان نیز این گونه است با این تفاوت که انسان در طول شبانه روز به هنگام خفتن، مرگ را در آغوش میگیرد و توفی انجام میشود و جان را به خدا و یا فرشته مرگ تسلیم میکند. در این زمان تنها رشتهای نازک کالبد را به جان متصل میکند که اگر این نیز بریده شود مرگ او کامل میشود و دیگر به کالبد خویش بازنمی گردد. این گونه است که انسانها در تحلیل قرآنی با هر خفتنی، مرگ را تجربه میکنند و دوباره باز میگردند تا به این شکل مفهوم رستاخیز به ایشان نموده شود و بدانند که رستاخیز آدمیان چگونه پدیدار میشود.
رویدادهای دم مرگ:
قرآن در بیان مرگ تدریجی و قطع روح از بدن در لحظه نهایی (قیامت آیه ۲۶ تا ۳۰) به ابعاد مختلف و حالات مربوط به احتضار اشاره میکند و توجه انسانها را به آن لحظه حساس جلب و آنان را به پرهیز از باورهای باطل و گناهان دعوت مینماید. (انعام آیه ۹۳ و محمد آیه ۲۶ و ۲۸).
در هنگام مرگ رویدادهای بسیاری رخ میدهد که میتوان به نمونههای زیر اشاره کرد:
رسیدن جان به گلو یکی از حالات انسان در دم مرگ است. قرآن از چنین تعبیری برای بیان وحشت زیاد انسان در هنگام مرگ استفاده میکند گویی که در هنگام مرگ دشمن بر ایشان چیره شده و از هر لحاظ در تنگاتنگی قرار گرفته و راه پیش و پس بر او بسته است.
(احزاب آیه ۱۱). قرآن تبیین میکند که در این زمان جان به تراقی میرسد. تراقی جمع ترقوه، استخوانی است که گلو را از چپ و راست دربرگرفته و یا به معنای جلوی حلق و بالای سینه است. (مفردات راغب ص. ۱۶۶ و ۳۶۳). آیات قرآن این حالات را نشان دهنده قدرت خداوند و ناتوانی انسان در برابر خدا و دیگر پدیدههای الهی میداند.
برخورد با مرگ:
فرد در آخرین مرحله، واقعیت مرگ را پذیرفته است
محققان، پنج مرحله از واکنشهایی که افراد در قبال مرگ از خود بروز میدهند را اینگونه توضیح میدهند:
۱) انکار (من؟ نه!)
در ابتدا، اینکه مرگ در حال وقوع است، اغلب بهوسیله بیماری که رو به مرگ است، پس زده میشود! این انکار و تکذیب بر شوک اولیه، غلبه یافته و اجازه میدهد تا فرد شروع به جمعآوری منابع خود کند بنابراین این انکار، در این مرحله، پس از مدتی مکانیزم دفاعی خوبی است که میتواند نگرانکننده شود اگر اقوام و دوستان فرد محتضر، آن را مورد تایید قرار دهند.
۲) خشم (چرا من؟)
در دومین مرحله، فرد در حال فوت در ارتباط با مرگ قریبالوقوع شروع به احساس خشم و آزردگی کرده و این عصبانیت و خشم ممکن است نسبت به خدا، یا اقوام و خانواده و مراقبتکنندگان از فرد باشد که در این خصوص کاری از دست آنها برنمیآید، اما سعی دارند تا هرگونه ابراز خشم را کنترل کرده و به بیمار کمک کنند تا وارد مرحله بعد شود.
۳) چانهزنی (باشه من، اما…)
بیمار در این مرحله ممکن است سعی به چانهزنی آن هم با خدا کند تا راهی برای تغییر سرنوشت یا حداقل، تعویق مرگ پیدا کند. بیمار ممکن است در قبال بهبود، قول دهد که کار خوبی انجام دهد یا از اعضای فامیل بیشتر دلجویی و مراقبت کند.
۴) افسردگی (آره، سراغ من اومده)
بیمار در چهارمین مرحله از مرگ به تدریج، شرایط کامل خود را تشخیص داده و این کار با افسوس خوردن در مورد از دست دادن سلامت است و سپس به غم از دست دادن دوستان، اعضای خانواده و یا زندگی تبدیل میشود. شاید این زمان، سختترین اوقات باشد. فرد رو به مرگ نباید در این دوره، تنها باشد و از طرفی هم نباید به او دلخوشی کاذب داد زیرا ناراحتی در این مرحله امری اجتنابناپذیر است و باید با آن کنار آمد.
۵) پذیرش (بله، من! من حاضرم)
فرد در آخرین مرحله، واقعیت مرگ را پذیرفته است: این نه ترسناک است و نه دردناک و نه غمناک است و نه مسرتبخش، بلکه غیرقابل اجتناب است. کسی که منتظر پایان زندگی است ممکن است بخواهد تا افراد اندکی را ملاقات کند و یا خود را از سایرین جدا کرده یا شاید هم فقط برای حمایت، به یک نفر پناه ببرد.
عمومیت و حتمیت مرگ
مرگ در انتظار همه انسانها هست
مرگ سنتی همگانی است و بنا بر دیدگاه خداباوران، خداوند بقا و جاودانگی حیات دنیوی را برای هیچ کس قرار نداده است. در این جهان هرچه غیرخداوند است، فانی است و تنها ذات پروردگار عالمیان است که باقی خواهد ماند. منبع: ایران ناز
منبع: پارسینه
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.parsine.com دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «پارسینه» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۱۵۵۱۲۷۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
علی مطهری: در خانواده آیت الله مطهری، نوهها، نتیجهها و نبیرهها همه یک گونه فکر میکنند/ حکومت باید بر اجرای حجاب نظارت کند
علی مطهری گفت: در خانواده استاد مطهری با احتساب نوهها و نتیجهها و نبیرهها ما با چنین پدیدهای مواجه نیستیم. همه از مرد و زن و دختر و پسر یک گونه فکر میکنند و بین آنها حسن تفاهم برقرار است. البته ممکن است بین آنها اختلاف نظرهای سیاسی جزئی و تفاوت در قضاوتها درباره برخی مسائل روز وجود داشته باشد. به گزارش عصر ایران؛ به مناسبت 12 اردیبهشت روز ترور آیت الله مطهری خبرآنلاین با علی مطهری گفت و گویی انجام داد که مشروح آن را در ادامه می خوانید. * آیت الله مطهری از تئوریسین های اصلی نظام جمهوری اسلامی بودهاند و امام نیز نگاه و تفکرات ایشان را شاخص و محوری می دانستند اما طی سال های اخیر تلاشی هدفمند و برنامهریزی شده برای به انزوا بردن تفکرات و ایدههای آیت الله شهید یا مغفول ماندن آن تفکرات صورت میگیرد. خود شما با تسلطی که بر تفکرات و نگاه پدرتان دارید، چقدر جای خالی این تفکرات را محسوس می بینید و در چه حوزه هایی؟ البته این طور نیست که اندیشه ایشان مطرح نباشد ولی میتوان گفت باید بیش از این مورد توجه باشد. همچنین این امر را نمیتوان به برنامهریزی و تعمد نسبت داد، بلکه ناشی از غفلت است، غفلت از اهمیت آثار استاد مطهری و میزان تأثیرگذاری آنها در حل بسیاری از معضلات فکری و اجتماعی. مثلاً در موضوعاتی مثل حجاب و آزادی بیان و نحوه برخورد با منتقدان و مخالفان یا سیاست خارجی و یا مسائل مربوط به روحانیت آثار ایشان میتواند راهگشا باشد. نسل جدید با دیدگاه ها و اندیشه های آیت الله مطهری به اندازه کافی آشنا نیست * فاصله نسل جدید را با دیدگاه ها و تفکرات آیت الله مطهری چقدر پررنگ میدانید؟ آیا دیدگاه های ایشان قدرت سازگاری با نسل جدید را دارد؟ باید بپذیریم که نسل جدید با دیدگاه ها و اندیشه استاد مطهری به اندازه کافی آشنا نیست و لازم است به سوی آثار ایشان بیشتر سوق داده شوند. تجربه نشان داده است که وقتی یکی از آثار آن شهید را مطالعه میکنند به سوی سایر آثار جذب میشوند و ادامه میدهند. میتوان با کارهایی مثل برگزاری مسابقه از کتاب های استاد مطهری آنها را متوجه و علاقهمند به این آثار کرد. البته جوانان زیادی را سراغ دارم که با آثار ایشان مأنوساند. بین خانواده استاد مطهری اختلاف نظرهای سیاسی جزئی وجود دارد اما... * آقای مطهری! شکاف بین نسلی چقدر در خانواده آیت الله مطهری مشهود است؟ در خانواده استاد مطهری با احتساب نوهها و نتیجهها و نبیرهها ما با چنین پدیدهای مواجه نیستیم. همه از مرد و زن و دختر و پسر یک گونه فکر میکنند و بین آنها حسن تفاهم برقرار است. البته ممکن است بین آنها اختلاف نظرهای سیاسی جزئی و تفاوت در قضاوتها درباره برخی مسائل روز وجود داشته باشد. به هرحال در بین نوهها و نتیجهها و نبیرهها افرادی پیدا نمیکنید که دچار بنبست فکری یا پوچی در زندگی و از این قبیل مسائل شده باشند و نیاز به کمک فکری و توجیه ما داشته باشند. شاید علت اصلی آن انس با آثار پدر بزرگشان باشد. * آن تجربیاتی که شخص شما در ارتباط با پدرتان داشته اید چقدر قابل تعمیم به نوع مناسبات و روابط شما با فرزندانتان است؟ به نظر من فرقی حاصل نشده، همان تجربیات و رفتارها قابل تعمیم به رفتار ما با فرزندان و نوههاست. فقط وسایل و ابزارها تغییر کرده و الاّ ماهیت و محتوای حوادث تغییر نکرده است. همان اصول اخلاقی که آن روز باید رعایت میشد امروز هم باید رعایت شود. * نگاه آیت الله مطهری مشخصا در مقوله حجاب رویکردی اجباری است یا اقناعی؟ در زمان ایشان بحث اجبار و اختیار حجاب مطرح نبود، بحث فلسفه حجاب و حدود شرعی آن مطرح بوده است. روشن است که در درجه اول مسئله ایمان و اعتقاد به پوشش اسلامی همراه با دانستن علل این حکم و تعبد نسبت به آن مهم است ولی وقتی حکومت اسلامی تشکیل میشود حتماً وظیفهای نسبت به نظارت بر اجرای آن دارد چون پوشش اسلامی چه درباره مرد و چه درباره زن یک مسئله فردی مثل نماز و روزه نیست بلکه آثار اجتماعی دارد. اینجاست که حکومت باید درباره نحوه نظارت خود تصمیم بگیرد. مسائلی مثل ماجرای آقای پناهیان یا صدیقی به اعتبار روحانیت آسیب می زنند * آقای مطهری، اتفاقاتی که در بدنه روحانیت رخ می دهد، مانند آنچه در ماجرای آقای پناهیان یا کاظم صدیقی رخ داد، چقدر آسیب و خسران برای روحانیت است؟ البته مسئله آقای پناهیان خیلی مهم نبود، یک سوء تعبیر بود و باید دقت میکردند. ولی مسئله آقای صدیقی مهم بود و البته برخورد ایشان هم خوب بود و باید منتظر گزارش قوه قضائیه باشیم. طبعاً این گونه حوادث به اعتبار روحانیت آسیب میزند و باید توسط خود روحانیت جبران شود. روحانیت به جای دولتی شدن باید در کنار مردم باشد * فاصله بین نسل جدید و قدیم روحانیت چقدر مرتبط با رویکردها و مشی روحانیت در سال های اخیر بوده است؟ اول باید ثابت شود که بین نسل جدید و قدیم روحانیت فاصله است. من چنین فاصلهای را درک نمیکنم. ولی به طور کلی ورود روحانیت به کارهای اجرایی دولتی که به شدت مورد نهی آیت الله مطهری بود به این نهاد آسیب زده است. روحانیت به جای این که دولتی شود باید همچنان در کنار مردم و ناظر بر دولتها و هادی آنها باشد، همان نقشی که روحانیت شیعه در طول تاریخ داشته و استقلال خود از دولتها را حفظ کرده است. کانال عصر ایران در تلگرام