سفالهایی که ابهام قدمت ۷ هزار ساله تهران را زدودند/باستانشناسی هنوز نتوانسته مدیریت شهری را حساس کند
تاریخ انتشار: ۲۶ آبان ۱۳۹۷ | کد خبر: ۲۱۵۵۴۴۱۰
به گزارش خبرنگار ایلنا، ماجرای تهران ۷۰۰۰ ساله از آنجا آغاز شد که یک باستانشناس که به صورت کاملا اتفاقی متوجه حفاریهای شرکت فاضلاب در خیابان مولوی تهران شده بود، تعدادی سفال از محل عملیات عمرانی شرکت آب و فاضلاب کشف کرد. این کشف او منجر به همکاریاش با پژوهشکده باستانشناسی و انجام مطالعات روی این بخش از خیابان مولوی و در نهایت کشف اسکلت یک زن شد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
با این وجود، از آنجا که شیء دیگری که قدمت تهران را به ۷ هزار سال برساند، پیدا نشد، قدمت هزاران ساله تهران همچنان در هالهای از ابهام بود و از زن ۷ هزارساله تهران به عنوان مسافر چشمهعلی یاد شد تا آنکه روایت جدیدی برای تهران رقم خورد.
این روایت نیز از فروردین ۱۳۹۳ با یک استعلام شهرداری منطقه ۱۲ تهران از میراث فرهنگی برای تخریب و نوسازی یک مغازه در بازار صندوقسازان تهران آغاز شد. باستانشناسان به دیواری با جرزهای تاریخی برخورد کردند و در هر چند سانتیمتری که به عمق زمین میرفتند، با یافتههایی تاریخی مواجه میشدند. درنهایت قدیر افرود (سرپرست هیات کاوش در بازار صندوق سازان تهران در سال ۱۳۹۳) سه تکه سفال در عمقهای متفاوت پیدا کرد. از کشف سه تکه سفال امر خبری نشد تا آنکه طی هفته گذشته، سفالها رونمایی شدند.
افروند درخصوص کشف سفالهایی که میتواند تاییدی بر قدمت ۷ هزار ساله تهران باشد، گفت: این سفالها اوایل سال ۱۳۹۳ و قبل از هر نوع اقدامی برای کشف زن ۷ هزار ساله در خیابان مولوی، به دست آمدند. در آن زمان دستم خالی بود و نمیتوانستم هیچ اظهارنظری نسبت به تاریخنگاری مطلق یافتههای به دست آمده، داشته باشم.
افرود ادامه داد: در آن سال یک مالک در محدوده بازار تهران با تامین اعتبار ۳ تا ۴ میلیون تومانی اجازهی کاوش به باستانشناسان داد و این امر سبب شد تا در کنار کشف سایر یافتهها بتوانیم امروز با قطعیت درباره تاریخ هزاران ساله تهران صحبت کنیم. البته نباید فراموش کرد که طی سالهای گذشته یک اصل باستانشناسی را نادیده گرفتیم. چراکه براساس یکی از قوانین باستانشناسی، زمانی که به سطح خاک بکر میرسیم، دیگر نیاز به کاوش نیست این درحالی است که باستانشناس باید کار خود را انجام دهد.
او با اشاره به آنچه که طی سالهای گذشته در ارگ اتفاق افتاده است، گفت: مرحوم کامبخشفرد طی کاوشهای خود در تپه قیطریه به یافتههایی دست یافت اما هیچکس نتوانست عمق ماجرا را تبیین و از آن کار دفاع کند، چون این کار انجام نشد، آثار باستانشناسی از بین رفت. در ارگ نیز چنین اتفاقی افتاد و کل سایت باستانی از بین رفت، چراکه مسئولان حوزه شهری تهران به این نتیجه نرسیدند که در آن نقطه کار بیشتری انجام شود. این نشان میدهد باستانشناسی کار خود را انجام نداده است. باستانشناسی هنوز نتوانسته مدیریت شهری را حساس کند.
این باستانشناس افزود: اگر مدیریت شهری نسبت به این اتفاقات اطلاع داشت، زیر شهر تهران را با تونلهای عریض و طویل سوراخ نمیکرد، در سطح تهران رشته قناتهای زیادی است که کسی هنوز قدمت آنها را نمیداند، با آنهم با توجه به اینکه دانش و تکنولوژی حفر قنات به دوره هخامنشی میرسد.
تدفین و سنتهای آن
افروند با اشاره به اظهارنظرهای مطرح شده در مورد اسکلت ۷۰۰۰ ساله در خیابان مولوی، گفت: نخست اعلام شد قدمت تهران به هفت هزار سال رسید اما بعد از آن عقبنشینی کردند و گفتند ان اسکلت «مسافر چشمه علی» است. با این وجود، معتقدم باید تحلیل جامعتری در این زمینه رخ میداد، آنجا اگر یک مجموعه سفال پیدا میشد، میتوانستیم بگوییم آن اتفاقی است، اما وقتی سنت تدفین رخ میدهد، آن هم بر این اساس که در گذشته در محل استقرار افراد آنها را تدفین میکردهاند، با تحلیلِ این دیدگاه، به این نتیجه میرسیدند.
او با اشاره به اینکه اگر باستانشناسی با متدولوژی علمی جلوی میرفت، نتیجهبخش بود، افزود: قطعاً در هدفگذاریها به عمق فکر نکردیم و گفتیم آثار متعلق به دوره صفویه و نهایتا تیموری است. حتی باستانشناسان در جلسه کمیته فنی به این فکر میکردند که گمانه تا سطح خاک بکر، هدف غایی در مطالعات باستانشناسی است.
به گفته این باستانشناس؛ در حال حاضر، پیشینه شهری تهران در دوره تیموری متوقف شده است. این دوره تا آستانه آغاز دوره شهری جلو رفت و این جامعه در بحث شهرنشینیِ تهران یک موقعیت محکم دارد. شواهد و قراین اگر دستکم متعلق به روستای هزاره پنجم و ششم باشند میتوانیم شعاع فعالیتهای معمول آن جامعه را پیدا کنیم.
افرود محدوده تهران آن دوره را تا حدود دو کیلومتر یعنی ۲۰۰۰ مترمربع به عنوان کانون منطقه مولوی پیشنهاد داد و گفت: این نقطه آنجایی است که در آن تدفین پیدا شده است، بنابراین باید جانب احتیاط را رعایت کنند. احتمالا مولوی میتواند محدوده جامع دوره مس و سنگ در تهران باشد، دکتر اسماعیلی در سایت مولوی به آثار هزاره هفتم رسیده است، بنابراین با قاطعیت میگویم آستانه هزاره هفتم متعلق به دوره سفال است، از سوی دیگر ما از عصر مفرغ چیزی نمیدانیم.
تقسیمبندی تهران
او با تقسیمبندی بخشهای مختلف تاریخی تهران به «بازار»، «ارگ» و سپس «بافت تاریخی اودلاجان» بیان کرد: این نقاط تاریخی با یک شناخت به دست آمدهاند و از آنها حفاظت میشود. فکر میکردیم پیشینه تهران حداقل به دوره تیموری برسد، «کلاویخو» در سفرنامه خود به شهر بودن تهران اشاره میکند، در متون صفوی نیز داریم که شهر تهران را طهماسب صفوی پایهریزی میکند، اما یافتههای ما در این کاوش و چند کاوش دیگر نشان داد یک زیرزمین دوتاسه متری وجود دارد که آثار تیموری و صفویه در آنها آسیب دیدهاند.
منبع: ایلنا
کلیدواژه: کشف قدمت سفال باستانشناسی
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.ilna.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایلنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۱۵۵۴۴۱۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
برخورد قانونی با خاطیان فوت کارگر شهرداری تهران
به گزارش گروه فرهنگ و جامعه خبرگزاری علم و فناوری آنا، احمد صادقی در دویست و سی و سومین جلسه علنی شورای شهر تهران گفت: بارش های نیمه شب جمعه و صبح ۱۵ اردیبهشت ماه در شهرداری منطقه ۱۵ به آدرس بزرگراه بعثت نرسیده به میدان بسیج سبب شد یکی از منهولهای موجود در مسیر به واسطه شدت بارش و حجم زیاد آب های بالادستی و نیز عدم کشش شبکه جمع آوری آب های سطحی دچار انسداد و گرفتگی شود.
وی ادامه داد: این امر سبب می شود عوامل اجرایی و مدیران خدمات شهری به محل اعزام شوند و کارگران اداره مسیل های منطقه جهت رفع گرفتگی داخل منهول فاضلاب شوند؛ اما به طور ناگهانی، فشار آب سبب افتادن یکی از کارگران به داخل شبکه می شود و متأسفانه این فرد تا به امروز پیدا نشده، علی رغم اینکه آتش نشانی زحمات زیادی برای جستجو و پیدا کردن این فرد انجام داده است.
احمد صادقی ادامه داد: من تشکر می کنم از زحمات مجموعه خدمات شهری در این چند روز ولی این زحمات سبب نمی شود که موارد و ضوابط ایمنی رعایت نشود. لایروبی مسیل ها به عنوان چک لیست عملیات به مناطق طی سال های قبل ابلاغ شده و اسناد لازم به عنوان دستور العمل استقرار و نظام نگاهداشت مدیریت «اچ اس ای» در هر منطقه موجود است که با بررسی های به عمل آمده مشخص شده در این منطقه نیز این دستورالعمل موجود بوده است. از طرفی عدم انجام عملیات در حین بارندگی به دلیل شرایط نامساعد اعم از دبی بالای آب و عدم اطلاع از خطراتی که در این شرایط وجود دارد از توصیه هایی است که در حوزه خدمات شهری باید مورد توجه قرار گیرد که متاسفانه در حادثه منطقه ۱۵ این مورد رعایت نشده است.
صادقی تاکید کرد: ذکر دو نکته در این حادثه حایز اهمیت است که امیدوارم مجموعه مدیریت شهری به آن توجه داشته باشد؛ نخست آنکه ساختار اچی اس ای در شهرداری تهران نیازمند تقویت است و یک شهر با جمعیتی بیش از ۱۰ میلیون نفر صرفا با چند کارشناس در منطقه امکان نظارت بر سیستم ایمنی شهر را ندارد. لذا بایستی این سیستم تقویت و اگر بخش خصوصی صلاحیت دار باید در این بخش استفاده بشود.
وی ادامه داد: نکته دوم که خیلی مهم است؛ موضوع بررسی عدم رعایت دستور العمل استقرار و نگهداشت نظام مدیریت اچ اس ای در منطقه مذکور است که در صورت رعایت نکردن این نظامات به طور حتم می بایست با خاطیان چه عوامل پیمانکاران و چه مدیران برخورد قانونی صورت گیرد.
انتهای پیام/