نسبت سواد فضای مجازی با آسیب‌های فرهنگی و اجتماعی
تاریخ انتشار: ۲۶ آبان ۱۳۹۷ | کد خبر: ۲۱۵۵۵۰۴۷
به گزارش خبرنگار خبرگزاری بسیج زنجان- مهدی حق وردی طاقانکی: فضای مجازی با توجه به ویژگی‌های منحصر به‌فرد آن به عامل مؤثری در بسیاری از ابعاد زندگی بشر همچون موضوعات فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی، سیاسی، امنیتی و دفاعی تبدیل شده است.
پیدایش رسانه‌هایی چون سایت‌ها، پیام رسان‌ها، شبکه‌های اجتماعی، بازی‌های دیجیتالی و از سوی دیگر نگاه آینده نگرانه به این حوزه و پیدایش و ظهور رسانه‌ها و توسعه فن‌آوری‌های نوین مانند واقعیت افزوده، واقعیت مجازی و.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
راهبرد واکنش به رسانه‌ها با سه رویکرد اصلی قابل‌تفکیک است. در رویکرد بد بینانه صرفاً سخن از تهدیدات این فضا سخن به میان می‌آید که البته بخشی از واقعیت است اما در این راهبرد صرفاً ممنوعیت و عدم استفاده به‌عنوان یک راهکار منفعلانه توصیه می‌شود از سوی دیگر برخی با رویکرد خوش‌بینانه از فرصت‌های این فضا سخن می‌گویند گویی که این فضا عاری از هرگونه آسیب و تهدید است و به طبع درواکنشی منفعلانه استفاده بدون محدودیت را تجویز می‌کنند. اما باید پذیرفت که فضای مجازی مانند هر رسانه دیگر دارای فرصت‌ها و تهدیداتی است و باید رویکرد فعالی را در قبال آن اتخاذ کرد که از آن با عنوان رویکرد واقع بینانه سخن به میان می‌آید. رویکردی که تلاش می‌کند از ظرفیت‌های این فضا استفاده کند و با افزایش تدابیری از آسیب‌ها و تهدیدات آن بکاهد؛ این راهبرد شاید به‌وضوح در این فرمایش مقام معظم رهبری بیان‌شده است: «این فضای مجازی امروز از فضای حقیقیِ زندگی ما چند برابر بزرگ‌تر شده؛ بعضی‌ها اصلاً در فضای مجازی تنفّس می‌کنند؛ اصلاً آنجا تنفّس می‌کنند، زندگی‌شان در فضای مجازی است. جوانان هم سروکار دارند با فضای مجازی، با انواع چیزها و کارها، با برنامه‌های علمی‌اش، با اینترنتش، با شبکه‌های اجتماعی‌اش، با مبادلات و امثال این‌ها سروکار دارند؛ خب، اینجا لغزشگاه است. هیچ‌کس نمی‌گوید آقا جاده نکش. اگر شما در یک منطقه‌ای جاده‌ای لازم دارید، خیلی خب، جاده بکش، جاده‌ی اتوبان هم بکش امّا مواظب باش! آنجایی که ریزش کوه محتمل است، آنجا محاسبه‌ی لازم را بکنید. ما به دستگاه‌های ارتباطی خودمان، به مجموعه‌ی وزارت ارتباطات و شورای عالی مجازی -که بنده از آن‌هم گله‌دارم- سفارشمان این است. ما نمی‌گوییم این راه را ببندید؛ نه، اینکه بی‌عقلی است. یک کسانی نشسته‌اند، فکر کرده‌اند، یک‌راهی بازکرده‌اند به‌عنوان این فضای مجازی و به قول خودشان سایبری؛ خیلی خب، از این استفاده کنید منتها استفاده‌ی درست بکنید؛ دیگران دارند استفاده‌ی درست می‌کنند؛ بعضی از کشورها طبق فرهنگ خودشان این دستگاه‌ها را قبضه کرده‌اند. ما چرا نمی‌کنیم؟ چرا حواسمان نیست؟ چرا رها می‌کنیم این فضای غیرقابل‌کنترل و غیر منضبط را؟ مسئول‌اند، یکی از مسئولین هم همین‌ها هستند؛ دستگاه وزارت ارتباطات است.»
رهبر انقلاب در جای دیگر می‌فرمایند: «به نظر من این وسایل رسانه‌ای جدید، هم یک فرصت است، هم یک خطر است».
اما چگونه می‌توان در عین استفاده از فرصت‌های فضای مجازی با آسیب‌های آن مقابله کرد؟ یکی از ضروری‌ترین راهکارها اقداماتی است که از آن با عنوان سواد فضای مجازی یاد می‌شود.
سواد رسانه‌ای در حقیقت نوعی از درک متکی بر مهارت است که بر اساس آن می‌توان انواع رسانه‌ها و انواع تولیدات آنها را شناخت و از یکدیگر تفکیک و شناسایی کرد.
آنچه مسلم است سواد فضای مجازی بر ارتقا این مهارت در حوزه رسانه‌های فضای مجازی تأکید دارد و بالطبع به‌صورت خاص‌تر به کلیدواژه‌ای نوظهوری همچون سواد بازی‌های دیجیتال و ... روبرو می‌شویم.
هرچند بسیاری از این مهارت‌ها باید قبل از استفاده از فضای مجازی آموزش داده می‌شد ولی متأسفانه هم‌اکنون با خیل عظیمی از مخاطبان خاص کودک و نوجوان و جوان مواجه هستیم که بدون بهره مندی از سواد لازم در این حوزه از رسانه‌های مجازی استفاده می‌کنند، از سوی دیگر با شکاف نسلی دیجیتالی مواجه هستیم به این معنا که والدین و ... به دلیل نوظهور بودن این رسانه‌ها از آن آگاهی لازم را ندارند و در بسیاری از موارد توانایی فرزندان از والدین بیشتر است و این موضوع در حوزه نظارت بسیار اثرگذار بوده است.
این عوامل باعث شده تا کاربران ما مانند راننده‌ای باشند که سوار خودرو شده اما تاکنون گواهینامه لازم را کسب نکرده است. این یعنی افزایش خطرات و آسیب‌ها. به همین دلیل مقام معظم رهبری در حوزه فضای مجازی موضوع ارتقا سواد فضای مجازی و ارتقا فرهنگ کاربری را ابلاغ و مطالبه کرده‌اند.
جالب است بدانیم در نشست‌ها و سخنرانی‌ها و جلسات سواد فضای مجازی با والدینی مواجه می‌شویم که بعد از جلسه تازه متوجه می‌شوند که این حوزه چقدر مهم و ضروری است و حتی برخی از آن اطلاع نداشته‌اند. بازی‌های رایانه‌ای را ابزار صرف سرگرمی دانسته و بالطبع نظارت و مدیریت این فضا برای آنان موضوعیت نداشته است؛ آنها فضای مجازی را فقط فرصت دانسته و از آسیب‌های آن اطلاعی نداشته اند و بالطبع فرزندان بدون سواد فضای مجازی و بدون نظارت والدین و از سوی دیگر باکم کاری متولیان در ارتقا سواد فضای مجازی در حال استفاده از فضای مجازی هستند. این موضوع نیز باعث شده تا ابعاد تهدیدات فضای مجازی ابعاد گسترده‌تر و بسیار جدی‌تر و گاه جبران‌ناپذیری خصوصاً در حوزه فرهنگی پیدا کند.
امید است با فعال شدن نهادهای متولی امر زمینه ارتقا سواد فضای مجازی جامعه فراهم شود. هم از یک‌سو از تهدیدات فضای مجازی کاسته شود و هم با افزایش فعالیت هوشمند در این فضا از آن به‌عنوان ابزاری در راستای افزایش قدرت نرم انقلاب اسلامی مورد استفاده قرار گیرد.
منبع: بسیج نیوز
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت basijnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «بسیج نیوز» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۱۵۵۵۰۴۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
صداوسیما مکلف به رسیدگی به تخلفات رسانه‌های فراگیر شد
به گزارش گروه فرهنگ و هنر ایسکانیوز، حامد معینی معاون تدوین مقررات و امور حقوقی ساترا درخصوص تنظیم دستورالعمل رسیدگی به شکایات و تخلفات رسانه‌های صوت و تصویر فراگیر گفت: صیانت از جریان تولید و انتشار محتوای ایرانی- اسلامی، حمایت از حقوق فعالان و تولیدکنندگان محتوای سالم، ایمن و مفید و همچنین پیشگیری از وقوع تخلفات و رفع بسترهای بروز تخلفات و تضمین اجرای صحیح مقررات و دستورالعمل‌های ساترا یکی از اهداف و مأموریت‌های مهم معاونت تدوین مقررات و امور حقوقی است.
وی ادامه داد: با توجه به تثبیت اجرای مأموریت تنظیم مقررات، صدور مجوز و نظارت سازمان صداوسیما در حوزه صوت و تصویر فراگیر در فضای مجازی مطابق با دستور صریح مقام معظم رهبری (مدظله العالی) ۲۲/۰۶/۱۳۹۴، قوانین بالادستی و همچنین تصویب ماده واحده شورای عالی انقلاب فرهنگی در سال ۱۴۰۲، پیش بینی ضمانت اجرایی برای برخورد با سکوهایی که مقررات و دستورالعمل هایی که در حوزه تنظیم‌گری ساترا تدوین شده را نقض می‌نمایند، به عنوان یکی از دغدغه‌های جدی معاونت تدوین مقررات و امور حقوقی ساترا بوده که از طرق مختلف هم پیگیری شده است.
معینی خاطرنشان کرد: با توجه به این مسئله، مطالعات زیادی در این زمینه انجام و همزمان، مقررات و اسناد به همراه گردش کار رسیدگی نهادهای تنظیم‌گر کشورهای دیگر مورد بررسی و تحلیل واقع شد. حاصل کار تنظیم یک دستورالعمل برای رسیدگی به شکایات و تخلفات رسانه‌های صوت و تصویر فراگیر در فضای مجازی بود در دستور کار قرار گرفت.
معاون تدوین مقررات و امور حقوقی ساترا تصریح کرد: این دستورالعمل با استناد به قانون اداره و اساسنامه سازمان صدا و سیما و مطابق تکالیف سازمان در تنظیم مقررات صوت و تصویر فراگیر در فضای مجازی و نظارت بر آن، پس از تدوین به نظرخواهی تخصصی از جامعه نخبگانی و فعالان و نمایندگان رسانه‌های دارای مجوز صوت و تصویر فراگیر گذاشته شد و موارد و ملاحظات افراد نامبرده و سایر بخش‌های مرتبط نیز در چندین جلسه کارشناسی دریافت و مورد اعمال قرار گرفت.
وی افزود: درنهایت دستورالعمل برای تشخیص عدم مغایرت با سایر قوانین و مقررات بالادستی به کمیسیون عالی تنظیم مقررات فضای مجازی کشور در مرکز ملی فضای مجازی ارسال و مورد تأیید قرار گرفت؛ در ادامه با تصویب رئیس سازمان صداوسیما و تمهید فرایندهای اجرایی برای اجرا ابلاغ شد.
معینی عنوان کرد: فرایند نظارت ساترا برای جلوگیری از وقوع تخلف همزمان با اجرای این دستورالعمل اعمال می‌شود؛ به این ترتیب که کشف و اعلام تخلف از هر روش اعم از گزارش واحدهای تخصصی و ناظران ساترا، گزارش‌های مردمی و نظارت‌های مبتنی بر سیستم‌های ماشینی هوشمند، بررسی و در صورت احراز آن و عدم رفع آن، موضوع حسب مورد به کمیته‌های مندرج در این دستورالعمل و سایر مراجع ذیربط مانند کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه، دادسرای عمومی و انقلاب و .... اعلام و پیگیری می‌شود.
معاون تدوین مقررات و امور حقوقی ساترا با تاکید گفت: براساس ساختار این دستورالعمل، دبیرخانه در ذیل معاونت تدوین مقررات و امور حقوقی و همچنین کمیته‌های بدوی و تجدیدنظر برای رسیدگی به تخلفات و شکایات تشکیل شده است و در این دستورالعمل آمده که پس از دریافت گزارش‌ها و شکایات، با تکمیل کاربرگ مربوطه، موضوع را به رئیس کمیته بدوی اعلام خواهد شد و در صورتی که رئیس کمیته انجام تحقیقات بیشتر و یا جمع آوری دلایل و مستندات و ارزیابی فنی و تخصصی را ضروری تشخیص دهد می‌تواند موضوع را برای انجام موارد مذکور به کارشناس تحقیق ارجاع دهد. کارشناس تحقیق نیز تحقیقات مقدماتی و تکمیلی را انجام داده و گزارش خود را به رئیس کمیته اعلام می‌کند و حسب تشخیص با دریافت دفاعیات مکتوب رسانه موضوع در دستور کار کمیته برای رسیدگی قرار می‌گیرد.
وی در ادامه خاطرنشان کرد: تخلفات حوزه صوت و تصویر فراگیر در فضای مجازی از جمله نقض ضوابط و مقررات و عدم رعایت فهرست مصادیق محتوای مجرمانه ابلاغی دادستانی کل کشور و برخی از مصادیق عمومی آن از جمله پخش زنده بدون مجوز، تولید و انتشار محتوا بدون مجوز، تولید و انتشار محتوا مغایر با ضوابط و مقررات ساترا، نقض حقوق کاربران، ارائه اطلاعات گمراه کننده و نادرست به کاربران، تبلیغات مغایر با مقررات و ضوابط ساترا، عدم رعایت الزامات نظیر ایجاد دسترسی،
تفکیک و جداسازی محتوا برای اطفال و نوجوانان، خدمات کنترل والدینی، رده‌بندی سنی محتوا و خدمت، ارائه خدمات انتشار محتوا در رسانه‌های کاربرمحور بدون رعایت الزامات نظیر سازکار پایش انسانی و سامانه هوشمند ماشینی پالایش و کشف تخلفات، در این دستورالعمل پیش‌بینی شده است.
معینی در پایان گفت: با پیگیری‌های صورت گرفته در برنامه هفتم پیشرفت جمهوری اسلامی ایران که مراحل نهایی تصویب و ابلاغ را طی می‌کند، سازمان صداوسیما مکلف شده است به تخلفات اشخاص و موضوعات مالی در حوزه صوت و تصویر فراگیر رسیدگی کند که این حکم به‌عنوان مقوم و تکمیل‌کننده دستورالعمل رسیدگی به شکایات و تخلفات رسانه‌های صوت و تصویر فراگیر در فضای مجازی خواهد بود.
انتهای پیام/
جزئیات جدید از دزدیده شدن دختر ۴ ساله کلالهای؛ کارگر ۳۵ ساله قصد فروش یسنا را داشت