انتقاد از باور به شبه‌علمی به‌نام "طالع‌بینی"

استادیار تاریخ علم دانشگاه تهران در نشست فلسفه علم ضمن اثبات شبه علم بودن برخی مسائل همچون "طالع‌بینی"، از باور افراد تحصیلکرده به چنین موضوعاتی انتقاد کرد و گفت: علت این موضوع آشنا نبودن افراد با ساز و کار علمی است که در این خصوص "آشنایی با تاریخ علم" توصیه می‌شود.

به گزارش عصر ایران به نقل از ایسنا، امیرمحمد گمینی در این نشست که امروز از سوی انجمن‌های علمی دانشجویی دانشگاه تهران در باشگاه دانشجویان این دانشگاه برگزار شد، شبه علم را حوزه‌های معرفتی که خودشان را به شکل علم درمی‌آورند، تعریف کرد و گفت: این مطالب در مجامع آکادمیک جایی نداشته و البته با نگاهی به کتاب‌های بخش علمی کتابفروشی‌ها نیز شاهد این هستیم که کتاب‌های شبه علم در کنار کتاب‌های علمی جای گرفته‌اند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

وی کتاب‌های فوق را حاصل بیان دیدگاه‌های شخصی نویسنده که در محک فیزیکدانان و دانشمندان نمی‌گنجد، دانست و افزود: از شاخه‌های پرطرفدار شبه علم، "طالع‌بینی" است که در تمام کشورها به‌ویژه آمریکا دارای طرفداران زیادی است.

استادیار تاریخ علم دانشگاه تهران طالع‌بینی را صنعتی سودآور توصیف کرد و در پاسخ به چرایی علمی نبودن این نوع مطالب، توضیح داد: در یک آزمایش روانشناسی این نتیجه حاصل شد که افرادی مدعی شده‌اند محتوای جدول طالع‌بینی با زندگی آنها سازگار است؛ این در حالی است که محتوای جداول طالع‌بینی پیش‌تر از سوی روانشناس به هم ریخته شده بود.

گمینی، علت گسترش طالع‌بینی در جامعه را کلی بودن جملات و ارتباط آن با مسائل خصوصی افراد دانست و تاکید کرد: ارتباط این محتوا با روان آدمیان موجب علاقه‌مندی به آنها شده؛ این در حالی است که اخترشناسان طالع‌بینی را تایید نمی‌کنند.

وی سپس به یک پژوهش شبه‌علمی در راستای اثبات طالع‌بینی اشاره و تشریح کرد: در سال ۱۹۵۵ روانشناس فرانسوی به نام "گوکلن" لحظه تولد ۲۰۸۸ ورزشکار فرانسوی و بلژیکی را استخراج کرد و در نموداری منتسب به ۱۸ نقطه از آسمان قرار داد. 

استادیار تاریخ علم دانشگاه تهران با اشاره به اینکه این روانشناس موقعیت سیارات در زمان تولد ورزشکاران را شناسایی کرده است، ادامه داد: نتایج حاکی از آن بود که موقعیت "مریخ" در آسمان بر روی تولد ورزشکاران، "مشتری" بر روی تولد هنرمندان و بازیگران و "زحل" نیز در احتمال تولد بیشتر فلاسفه و ... تاثیرگذار است.

گمینی افزود: این روانشناس نتایج خود را در قالب مقالات علمی به چاپ رساند، اما بعدا چنین ثابت شد که داده‌های او دستکاری شده بودند.

وی خاطرنشان کرد: اگر بپذیریم موقعیت سیارات بر روی سرنوشت انسانها تاثیرگذار است، این گزاره باید سایر ویژگی‌های علمی و پژوهشی را نیز دارا باشد؛ بدین معنی که بر این اساس باید بیشترین تعداد ورزشکاران در زمانی که مریخ در نزدیک‌ترین موقعیت خود با زمین قرار گرفته است، متولد شده باشند که به این موضوع می‌توان در قالب نمودار آرمانی اثر مریخ اشاره کرد.

وی یادآور شد: عده‌ای نیز طالع‌بینی را بر اساس نظریه گرانشی نیوتون درست می‌پندارند که ادعای این افراد نیز اثرگذاری جاذبه ماه بر انسان‌ها همچون تاثیر ماه بر سطح آب دریاها (جذر و مد) است.

وی جذر و مد را حاصل تفاوت گرانش کره ماه در یک سمت زمین و سمت دیگر آن دانست و افزود: گرانش به جرم اجسام بستگی دارد، در حالی که جرم افراد به اندازه‌ای نیست که جاذبه ماه بر آنها اثرگذار باشد.

گمینی در پایان باور عموم مردم به چنین مسائلی را به نوعی قابل توجیه دانست و تصریح کرد: اشکال کار این است که گاهی تحصیلکردگان نیز به موضوعات فوق باور دارند که این به علت عدم آشنایی آنها با ساز و کار نظریه‌های علمی و راهکار آن نیز آشنایی با تاریخ علم است.

به گزارش ایسنا، جشنواره علمی دانشجویی "روز جهانی علم در خدمت صلح و توسعه دانشگاه تهران" از امروز آغاز به کار کرده و تا ۲۹ آبان ماه دایر خواهد بود.

منبع: عصر ایران

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.asriran.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «عصر ایران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۱۵۸۰۶۳۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

همایش «دین، فرهنگ و رسانه‌های نوین» برگزار می‌شود

کمال اکبری در نشست خبری همایش دین، فرهنگ و رسانه‌های نوین که در سالن جلسات دانشکده دین و رسانه قم برگزار شد از ارسال ۱۵۳ مقاله به دبیرخانه خبر داد و گفت: از این تعداد ۵۰ مقاله چاپ و در اختیار مخاطبان قرار خواهد گرفت.

رئیس دانشکده دین و رسانه افزود: استقبال مراکز علمی از جمله دانشگاه تهران، دانشگاه قم، پژوهشگاه‌های وابسته به حوزه و دانشگاه و نیز مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه از همایش دین، فرهنگ و رسانه‌های نوین بسیار عالی بود. نیازمند استفاده از ظرفیت‌های حوزوی و دانشگاهی برای تولیدات صدا و سیما هستیم.

دبیر همایش دین، فرهنگ و رسانه‌های نوین، محور‌های این همایش را "دین، فرهنگ و نظامات رسانه‌ای"، "دین، جهانی شدن و رسانه‌های نوین"، "دین و زیبایی‌شناسی رسانه‌های نوین"، "زبان دین و زبان رسانه‌های نوین" و "دین دیجیتال و رسانه‌های نوین" اعلام و خاطرنشان کرد: "روش‌شناسی مطالعات دینی و رسانه‌های نوین"، "فرهنگ، حکمرانی و رسانه‌های نوین"، "رسانه، خرده‌فرهنگ‌ها و تفاهم فرهنگی"، "رسانه‌های نوین، خانواده و سبک زندگی"، "هویت دینی، عدالت‌طلبی و رسانه‌های نوین"، "دین و قالب‌های برنامه‌سازی در رسانه‌های نوین" از دیگر محور‌های این همایش است.

اکبری عنوان کرد: "استعاره و تمثیل در رسانه‌های نوین"، "فرصت‌ها و چالش‌های دین در رسانه‌های نوین"، "چالش‌های اخلاقی حضور دین در رسانه‌های نوین"، "چالش‌های حقوقی حضور دین در رسانه‌های نوین"، "هنر‌های رسانه‌ای و عرفی‌سازی دین"، "دین، رسانه‌های نوین و چالش‌های زیست‌محیطی"، "تنظیم‌گری رسانه‌های نوین و حکمرانی فضای مجازی"، "فرهنگ و آینده‌پژوهی رسانه‌های نوین"، "علوم شناختی، دین و رسانه‌های نوین"، "هوش مصنوعی، دین و رسانه‌های نوین"، "رسانه‌های نوین و بازآفرینی انقلاب اسلامی" و "دین و تنوع زیبایی‌شناسی‌های نوظهور" از دیگر محور‌های این همایش ملی است.

رئیس دانشکده دین و رسانه قم گفت: این همایش برای تولید ادبیات علمی و فرهنگی در مبحث رسانه‌های نوین است، بنا به تغییرات ساختاری سازمان صداوسیما در استفاده از فرصت رسانه‌ای و فضای مجازی، پژوهش علمی در این زمینه ضروری است. همایش «دین، فرهنگ و رسانه‌های نوین» تلاشی از سوی همه اندیشمندان، اساتید حوزه و دانشگاه برای تولید ادبیات نظری در حوزه رسانه‌های جدید است.

دبیر این همایش تصریح کرد: اولین همایش «دین، فرهنگ و رسانه‌های نوین» پس از برگزاری ۱۷ پیش نشست در طول ۶ ماه گذشته و برگزاری ۱۱ نشست علمی، هشتم و نهم خرداد در استان تهران و قم با معرفی مقالات برگزیده برگزار خواهد شد.

انتهای پیام/