به نقل از «جهان نيوز»

انگیزه و هدف اصلی سرویس اطلاعاتی ترکیه در پرونده خاشقجی چیست؟/ ترک‌ها سوت پایان پرونده خاشقجی را چه زمانی خواهند زد؟

تاریخ انتشار: ۲۸ آبان ۱۳۹۷ | کد خبر: ۲۱۵۸۵۶۱۴

گروه بین الملل جهان نيوز، مهدی جهان تیغی: سیری که تاکنون در پرونده قاشقجی در حوزه مباحث اطلاعاتی و رسانه‌ای و دیپلماتیک طی شده نشان می دهد که ترکیه کاملا با برنامه وارد یک بازی حساس با عربستان سعودی شده است. بازی که انتخاب سوژه و طراحی آن توسط سرویس اطلاعاتی ترکیه – میت- پخت و پز شده و اینک مسئولین سیاسی ترکیه آن را به پیش می برند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

اما ابعاد این بازی چیست؟ اساسا انگیزه اصلی سرویس اطلاعاتی ترکیه در پرونده قاشجقجی چیست؟ ترکیه سوت پایان پرونده خاشقچی را چه زمانی خواهد زد؟

برای پاسخ به این سوالات مهم نکات ذیل توجه بفرمایید:
رفتار اردوغان و دیگر مقامات در جلوی صحنه به علت ملاحضات دیپلماتیک تمام محاسبات این روزهای ترکیه را کامل بیان نمی کند. مقامات ترک نشان داده اند که در به سرانجام رساندن این پرونده جدی هستند ولی برای آنچه در پشت صحنه می گذرد باید به دو رفتار دیگر ترکیه توجه کرد. بخوانید:

الف: باید در اینباره عملکرد سرویس اطلاعاتی ترکیه – میت- را بررسی کرد.

1- سازمان اطلاعاتی ترکیه در پرونده اخیر نشان داد که تسلط ویژه‌ای بر سفارت عربستان داشته و اگر برخی دیگر معذوریت های امنیتی نبود، ترکیه احتمالا تصاویر و اسناد شفاف تر دیگری از این ماجرا را نیز رو می کرد! در حقیقت این سرویس اطلاعاتی ترکیه است که سوژه خاشقجی را به مقامات سیاسی ترک ارائه و به آنها درباره جور بودن همه اسناد اطمینان داده است.

2- سرویس اطلاعاتی ترکیه در این پرونده البته یک هنر بزرگ نیز به نمایش گذاشته است. اشراف بالای اطلاعاتی افسران ترک در پرونده قاشقجی سبب شده که ابتکار عمل در اختیارشان باقی بماند و حتی سرویس اطلاعاتی آمریکا(سیا) نیز در اینباره توان مانور خارج از حیطه ترک‌ها را تاکنون نداشته باشد.

بزرگترین شاهد نیز در این مثال این است که سازمان سیا در گزارش اولیه خود چاره ای جز تایید اینکه قاشقجی توسط دستور ولیعهد سعودی به قتل رسیده را نداشته است. زیرا حرکتی غیر از بازی در پازل سرویس اطلاعاتی ترکیه- که نشان داده در علنی کردن اسناد جنایت اراده جدی دارد- به اعتبار این سازمان در صورت ارائه گزارش غلط ضربه بزرگی می زند.

3- اما انگیزه سرویس اطلاعاتی ترکیه از انتخاب مانور بر قضیه خاشقجی چیست. بر اساس گزارش مهم روزنامه آمریکایی واشنگتن‌پست، یکی از تئوری‌هایی که سیا به آن رسیده این است که ولیعهد سعودی، خاشقچی را یک «اسلام‌گرای خطرناک» می‌دانسته که به سمت اخوان‌المسلمین گرایش فکری داشته است. 

این موضوع بخش اعظمی از انگیزه پای کار بودن سرویس اطلاعاتی ترکیه نیز محسوب می شود. اخوان یکی از زیربنایی ترین اختلافات ماهوی ترکیه و عربستان محسوب می شود.  تصمیم مقامات ترک در بزرگ کردن پرونده قاشجقچی تصمیم بسیار عاقلانه ای بوده است.

از گرایشات اخوانی اردوغان و ضربه سنگینی که عربستانی در مصر با سرنگون کردن دولت محمدمرسی  به اخوانی ها و ایضا ترکیه زدند هم که بگذریم، ترکیه با برجسته کردن گرایش اخوانی در اهل سنت، به دنبال به دست آوردن سرمایه اجتماعی متفاوت از آل سعود- گرایش وهابیت- در دنیای اسلام است. برجسته کردن پرونده قاشقجی هم به این استراتژی کمک می کند.

ضمن اینکه ترک ها به جوانب کار نیز دقت کرده اند؛ ساده تر آنکه آنها با انتخاب سوژه قاشقجی اخوانی در اصل گزینه ای را برای مانور رسانه ای و اطلاعاتی انتخاب کرده اند که سرمایه اجتماعی از اخوانی ها را هم در منطقه با خود به همراه داشته باشند و عربستان نتواند با ساماندهی یک جریان اجتماعی در برخی کشورهای اسلامی ترکیه را تحت فشار قرار دهد.

ب: اما قسمت دیگری که پشت صحنه تصمیمات ترکیه را نمایان می کند، رسانه های این کشور هستند. رسانه ها ترک در پرونده خاشقجی کاملا هماهنگ در حال حرکت در پازل سرویس اطلاعاتی ترکیه هستند. این پرونده برای ترکیه آنقدر اهمیت و دارای حساسیت است که اجازه حرکت های غیرهماهنگ به رسانه های داخلی را ندهد. رسانه های ترک برای هر اقدام امنیتی جدید ترکیه از قبل زمینه سازی های مناسبی را انجام دادند.

به عنوان نمونه جریان عملیات روانی رسانه های ترکیه درباره وجود و انتشار فایل صوت های از شکنجه و قتل خاشقجی و بسط آن به عنوان یک سند غیرقابل خدشه بسیار عالی و زیرکانه بوده است. ضمن اینکه این رسانه های ترکیه بوده اند که باوجود بیش از یک ماه و نیم همچنان موضوع قاشقجی را در صدر افکار عمومی قرار داده اند.

اما آنچه به صورت راهبردی می توان از مجموع اقدامات رسانه های ترک برداشت کرد در گزاره ذیل قابل خلاصه گذاری باشد: "آنها به صورت غیر مستقیم قتل قاشقجی رامتوجه محمد بن سلمان ولیعهد سعود کرده اند."

به نظر می رسد که می توان این قسمت را اینگونه جمع بندی کرد: سازمان "میت" ترکیه طراحی اولیه عملیات را برعهده داشته و رسانه‌های ترکیه نیز وظیفه اعمال حداکثر فشار غیر رسمی در افکار عمومی را بر عهده دارند و مقامات ترک نیز در ظاهر قاطعیت و در پشت صحنه نهایت معامله و نهایت بهره کشی از آل سعود را دنبال خواهند کرد.

*اما سوت پایان پرونده قاشقجی توسط سرویس اطلاعاتی ترکیه کی کشیده خواهد شد و ترکیه نهایتا چه خواهد کرد؟ پاسخ به این سوال جواب های مبسوط زیادی می تواند داشته باشد ولی اجمالا می توان گفت: اول اینکه آغازگر پرونده قاشقجی و بار اولیه بردوش افسران امنیتی ترکیه بوده و بعد از آن این سیاسیون هستند که نهایتا چگونگی ختم پرونده را رقم خواهند زد. همچنانکه علی رغم انتشار اولیه گزارش سیا، ترامپ مدعی شد ارزیابی سازمان سیا مبنی بر دست داشتن بن سلمان در قتل جمال خاشقجی روزنامه‌نگار و منتقد سعودی بسیار خام و عجولانه بوده است! این مساله یعنی اینکه سیاسیون قرار نیست براساس اسناد پرونده تصمیم گیری کنند بلکه تصمیم شان براساس خواسته ها و نهایت تامین منافع – بخوانید دوشیدن کم سابقه سعودی- خواهد بود. از این منظر تصمیمات متعددی می تواند گرفته شود، از اعلام بن سلمان به عنوان عامل اصلی قتل و برکناری وی از قدرت گرفته تا تبرئه وی و در پشت صحنه اخذ امتیازات کم سابقه همه می تواند جزء سناریوها اعلامی و غیراعلامی باشد. 

بنابراین سوال اساسی این نیست که سرویس اطلاعاتی ترکیه کی سوت پایان را خواهد کشید. زیرا سوت در اختیار سیاسیون و مقامات ترک هست و هدف گذاری ترک‌ها نیز همانند آمریکایی ها یک دایره وسیع را می تواند در بربگیرد. اما نهایت استفاده سرویس اطلاعات ترکیه در اینباره چه خواهد بود؟ به نظر می رسد مقامات سیاسی ترکیه هرنوعی که بخواهند پرونده قاشقجی را به پایان ببرند ولی یک چیز مشخص است: سرویس اطلاعاتی ترکیه اسنادی در اختیاز دارد که تا سالها افرادی همانند بن سلمان را می تواند با آن کنترل و هدایت کند!

*مدیر مسئول جهان نيوز

منبع: جهان نيوز

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.jahannews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «جهان نيوز» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۱۵۸۵۶۱۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

نگاهی به «مست عشق» از تعطیلی تا اکران/حواشی بی‌پایان یک اثر فاخر

دریافت 91 MB

خبرگزاری مهر-گروه هنر-سید امیر شایان حقیقی؛ بالاخره و پس از ۲ بار جابه جایی زمان اکران فیلم، امروز ۵ اردیبهشت قرار است «مست عشق» به صورت همزمان بر پرده سینماها در ایران و ترکیه نقش ببندد، بلیت فروشی این فیلم از ۲ اردیبهشت آغاز شده است و تاکنون بیش از ۲۳ هزار بلیت با ارزشی بیش از ۱ میلیارد و ۷۰۰ میلیون تومان به پیش فروش رسیده است.

«مست عشق» برشی از زندگی مولانا و شمس تبریزی در سال‌های ۶۴۰ تا ۶۴۵ هجری قمری است که مواردی نظیر ارتباط مولانا و شمس تبریزی، عشق مولانا به شمس، تاثیر فراوان شمس بر زندگی و اشعار مولانا و عشق او به خدا را به تصویر می‌کشد. در واقع در این فیلم ۵ سالِ پر از اتفاق زندگی مولانا را مشاهده می‌کنید.

۲۴ شهریور ۹۸ اعلام شد قرار است داستان زندگی شمس و مولانا در قالب اثری به نام «مست عشق» به کارگردانی حسن فتحی و تهیه کنندگی مهران برومند ساخته شود. گفته می‌شد که قبل از شروع فیلمبرداری، حدود ۳ سال برای این پروژه زمان گذاشته شده است و این اثر در نهایت پس از ۵ سال با حواشی فراوان امروز آماده اکران در سینما شده است؛ تا قبل از این فیلم تنها در سریال «جلال الدین»، کودکی مولانا در قاب تلویزیون به نمایش گذاشته شده بود، همچنین «دیدار شمس و مولانا»» در قالب یک اپرای عروسکی با عنوان «اپرای مولوی» به کارگردانی بهروز غریب پور، آهنگسازی، بهزاد عبدی و همایون شجریان در قالب صدای شمس تبریزی و محمد معتمدی در قالب صدای مولانا به تصویر کشیده شده بود. نمایش «شمس پرنده» به کارگردانی پری صابری نیز نگاهی به دیدار شمس و مولانا در قالب یک تئاتر داشت.

«مست عشق» به کارگردانی حسن فتحی درباره مولانا جلال‌الدین محمد بلخی شاعر نامدار ایرانی است و به یکی از مهمترین بخش های زندگی مولانا می‌پردازد، دیدار شمس تبریزی و مولانا منجر به تحول در مولانا و شکوفایی طبع شعر در او شد؛ با توجه به شگفتی های دیدار شمس و مولانا و ابهامات در اتفاقات بین این ۲ شاعر و عارف که منجر به تحول عمیق در مولانا شده است احسان جوانمرد و فرهاد توحیدی از نویسندگان این فیلم گفته اند که در طول ساخت مشورت‌های بسیاری از مولوی شناسان برجسته از جمله دکتر محمدعلی موحد دریافت کردند و تلاش شده است تا داستان بسیار به واقعیت نزدیک باشد.

مفاخر ملی و طرح‌های فیلمسازی

مدت ها است که کشورهای همسایه و منطقه برای تصاحب شخصیت های ملی، باستانی، داستان ها و افسانه های سرزمین ایران گوی رقابت را از یکدیگر دزدیده اند؛ از «تومیریس» ساخته قزاقستان و تصویرسازی ضد ایرانی از ماجرای مبهم مرگ کوروش، سریال «آلپ ارسلان» و ترک خواندن پادشاه ایرانی، سریال «نابغه کوچک» و ترک خواندن ابوعلی سینا فیلسوف و پزشک نابغه ایرانی و تحریف واضح محل تولد و زندگی این شخصیت برجسته ایرانی گرفته تا سریال «حشاشین» ساخته مصر و تحریف ها در رابطه با حسن صباح و فرقه اسماعیلیه تنها بخشی از این رقابت است.

واضح است که مدیران فرهنگی این کشورها با درک درست از ظرفیت ها و نقش جدی سینما در فرهنگ سازی از طریق تصویرسازی و بهره گیری از جادوی سینما، با سرقت شخصیت ها و جعل تاریخی به تقویت روحیه ملی‌گرایی و ایجاد وحدت بین مردم خود و برجسته سازی مفاخر و اسطوره ها دست می زنند. این پتانسیل و ظرفیت ویژه سینما در برجسته سازی تاریخ و تمدن یک ملت موضوع راهبردی است که در دهه اخیر مورد غفلت مدیران سینمایی ایران واقع شده است و حرکت به سمت سینمای قهرمان محور و ساخت آثاری نظیر «مست عشق» می‌تواند آغازی برای توجه به نقش راهبردی سینما در راستای احیای ارزش‌های ملی باشد.

«مست عشق» از این رو قابل توجه است که به خود جرات داده و سراغ یکی از شخصیت های برجسته تاریخ ایران رفته است، امروزه کمتر کارگردان و تهیه کننده ای به دنبال تصویرسازی و دراماتیزه کردن شخصیت های ملی می‌رود. فارغ از کیفیت فیلم که باید مورد نقد و بررسی واقع شود، این انگیزه و اقدام به ساخت چنین اثری شایسته قدردانی است.

تولیدی مشترک با روایتی ایرانی

فرهاد توحیدی، نویسنده «مست عشق» قبل تر در قالب یک مصاحبه و در پاسخ به حاشیه هایی نظیر مصادره مولوی توسط ترک ها، گفته بود: هسته اصلی این فیلم ایرانی است. نویسنده و کارگردان ایرانی دارد و در واقع مولفان فیلم ایرانی هستند حتی آهنگساز آن هم ایرانی خواهد بود. فیلمنامه این اثر با نگاه ایرانی نوشته شده و در فیلم به صراحت به اصلیت ایرانی مولانا اشاره می‌شود. اما در این فیلم به دلیل اینکه به طور مشترک ساخته می‌شود ما فقط به یک بازار توجه نمی‌کنیم. مولانا در ترکیه از قداست خاصی برخوردار است و این فیلم مخاطبان بسیاری در ترکیه خواهد داشت.

آهنگساز «حریم سلطان» و آهنگسازی «مست عشق»

این اثر در حوزه موسیقی و آهنگسازی هم بی حاشیه نبود و پس از آغاز فیلمبرداری در تاریخ ۱۶ مهر ۹۸، همایون شجریان و سهراب پورناظری به‌عنوان خواننده و آهنگساز این فیلم معرفی شدند اما ۲۶ مهر ۱۳۹۹، سهراب پورناظری سازنده موسیقی این فیلم از نیمه‌کاره ماندن فیلم حسن فتحی خبر داد و اعلام کرد که این فیلم رها شده و به مرحله پایانی نرسیده است.

البته در نهایت و طبق آخرین اخبار در رابطه با این اثر، موسیقی متن این فیلم توسط فاهیر اتاک اوغلو آهنگساز آثاری نظیر «عمر» و «حریم سلطان» ساخته شده است و علیرضا قربانی موسیقی تیتراژ آن را اجرا کرده‌ است که می‌توانید قطعه اختصاصی فیلم سینمایی «مست عشق» با آهنگسازی حسام ناصری و خوانندگی علیرضا قربانی را که در قالب یک نماهنگ و تک آهنگ منتشر شده، از اینجا بشنوید.

مست عشق پر از ستاره

بازیگران مطرح سینمای ایران و ترکیه در این اثر گرد هم جمع شده اند به شکلی که این فیلم یکی از پرستاره ترین آثار سینمایی چند سال محسوب می‌شود؛ پارسا پیروزفر بازیگر مطرح و محبوب سینمای ایران نقش مولانا را بازی می‌کند و شهاب حسینی نیز با گریمی متفاوت نقش شمس تبریزی را عهده دار شده است. همچنین هانده ارچل ستاره تلویزیون و سریال‌های ترکیه است که نقش کیمیا خاتون (دختر مولانا) را بازی می‌کند.

حسام منظور در نقش حسام‌الدین چلبی (همنشین و شاگرد مولانا)، بوراک توزکوپاران بازیگر مطرح سینمای ترکیه در نقش سلطان ولد (پسر بزرگ مولانا)، بوران کوزوم دیگر بازیگر مطرح ترکیه نقش علاءالدین (پسر مولانا) را بازی می‌کند، بنسو سورال در نقش مریم، سلما ارگچ در نقش کِرا خاتون (همسر مولانا)، ابراهیم چلیک‌کول در نقش اسکندر و خالد ارگنچ ستاره مطرح ترکیه و از بازیگران محوری سریال «حریم سلطان» در نقش پدر مولانا، از دیگر بازیگران ترکی این فیلم هستند.

یکی از حواشی پر سر و صدای این فیلم انتشار خبر ایفای نقش مولانا توسط بازیگری ترک بود که موجی از انتقادات کاربران ایرانی در نقد مصادره مولوی توسط ترک ها را به همراه داشت اما در نهایت این پارسا پیروزفر بود که نقش اصلی فیلم و نقش مولوی را بازی کرد.

«مست عشق» و حواشی بی انتها

«مست عشق» در ابتدا و در قالب یک اثر مشترک بین تهیه کننده ایرانی و ترکی تعریف شد که شاید بتوان گفت این فیلم سینمایی یکی از پرحاشیه ترین فیلم های سینمای ایران محسوب می‌شود اثری که در همه بخش ها حواشی و اتفاقات قابل توجهی را تجربه کرد که از جمله این حواشی می‌توان به؛ قرارداد تولید در سه ماه و آماده شدن پروژه پس از ۵ سال، لغو آهنگسازی سهراب پورناظری و خوانندگی همایون شجریان، اخبار تعطیلی پروژه به‌واسطه مشغله حسن فتحی برای کارگردانی «جیران»، صحبت ابراهیم داروغه زاده دبیر جشنواره فجر مبنی بر مجوز نداشتن این فیلم و عدم امکان حضور در جشنواره فیلم فجر، خبر گروگان گرفتن راش های فیلم توسط تهیه کننده ترکی و فروش آن در قالب سریال به شبکه‌ای ماهواره ای، شکایت از تهیه کننده ترکی توسط کارگردان، توقف پروژه به واسطه اختلاف ها بین تهیه کنندگان، ورود سفارت ایران در ترکیه به مشکلات فیلم و تفاهم برای انتقال تمام راش‌های فیلم به تهیه کننده ایرانی، اعلام اکران همزمان با روز جهانی مولوی، خبر اکران همزمان در ترکیه و ایران، دوبار تعویق اکران فیلم و در آخرین مورد هم بیانیه تهیه کننده ترک فیلم در واکنش به اظهارات علی سرتیپی پخش کننده «مست عشق» اشاره کرد.

تایم لاین حواشی فیلم «مست عشق» از زمان شروع پروژه تا امروز را می توانید به صورت کامل از این فایل بخوانید؛ در این قابل تمامی اتفاقات و حواشی «مست عشق» با ترتیب زمانی ذکر شده است. مرور این موارد می‌تواند دید و نگاه مناسبی در راستای تولید آثاری از این دست به ما بدهد.

باید منتظر ماند و دید که «مست عشق» با وجود بهره گیری از بازیگران و عوامل پشت دوربین مطرح ایرانی و خارجی و داستانی جذاب که در راستای احیای مفاخر ملی ایران زمین تولید شده است، چقدر می تواند در اکران موفق شود و آیا مخاطبان با استقبال از این فیلم بر این فرضیه که تنها فیلم های کمدی ظرفیت فروش و موفقیت در گیشه را دارند، پایان می‌دهد؟

سایر عوامل فیلم سینمایی «مست عشق» عبارتند از مدیر صدابرداری: علیرضا علویان، مترجم فیلمنامه: نفیسه لاله، رنگ شناس: هوتن حق شناس و مانا محمدطاهر، آهنگساز: فاهیر آتاک اوغول، تدوین: جیدا کاراقول و دیلبر کویونجو، دستیار فیلمبردار: عارف جان کوجا و موجایت کیلیچ، دستیار نورپردازی: سید اوزدن، دستیار کارگردان: گیزم کاراجا و سوال سنرجانشین تهیه کننده: شهرام زاهدی، سرپرست گروه کارگردانی: محمدرضا رستمی، مدیر فیلم برداری: مرتضی پورصمدی، مدیر تولید: تولگا توسون، مدیر هنری: نیلوفر چامور، طراح گریم: ایمان امیدواری، دستیار اول و مدیر برنامه ریزی: فاتیح کجا، طراح جلوه های ویژه میدانی: آیتکین یالچین، طراح بدلکاری: شاهین کاراکوش از دیگر عوامل این فیلم هستند.

کد خبر 6086785