کودکان و خشونت خانگی

فرارو- مهدی لطفی پناه*؛  مشاهده گزارش اخیر اورژانس اجتماعی شهرستان مهاباد در تاریخ ۳۰ آبان ماه سال جاری، درباره ضرب و شتم عجیب یک کودک شش ساله، نگارنده این مطلب را بر آن داشت تا تحقیقاتی هر چند اندک در مورد خشنونت‌های خانوادگی که یکی از انواع آسیب اجتماعی پر خطر در جامعه محسوب می‌شود انجام دهد.

این موارد در شرایطی در جامعه ما به وقوع می‌پیوندد که در برخی کشور‌های توسعه یافته، کوچکترین اعمال فشار بر هر یک از اعضای خانواده خشونت به حساب می‌آید.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

کودکانی که در خانواده‌هایی زندگی می‌کنند که در آنجا خشونت وجود دارد می‌توانند از طریق مستقیم یا غیرمستقیم شاهد وقایع تلخ و تجربه‌های مرتبط با خشونت خانگی باشند که این موضوع آن‌ها را در معرض آسیب‌های جسمی، روحی و احساسی قرار خواهد داد.

رفتار خشونت آمیز یا تهاجمی در خانه معمولاً شامل سوء استفاده‌های خشونت آمیز از همسر یا فرزندان می‌شود. این به گونه‌ای است که در یکی از صفحات سایت «پریونشن پلتفرم» موضوع مبارزه با خشونت و سوء استفاده از کودکان، به وضوح تشریح شده است و پیشنهاداتی در این باره ارائه شده است.
در همین باره، تعریف آسیب قابل توجه به کودکان در سال ۲۰۰۲ برای اذعان به اینکه خشونت‌های خانگی چه تأثیرات مخربی بر ذهن و جسم کودکان می‌گذارد مطرح و حتی قوانینی برای آن پس از قوانین سال ۱۹۸۹ طرح و تمدید شد و مفهوم «آسیب‌های قابل توجه اجتماعی برای کودکان» عبارت است از: سوء استفاده‌ها و بد رفتاری‌های غیر انسانی که کودکان از طریق دیدن و شنیدن آن‌ها رنج می‌برند.

بر اساس اطلاعات مندرج در سایت مذکور، حداقل ۷۵۰ هزار کودک در سال یک بار شاهد خشونت خانگی هستند و از این تعداد تقریباً سه چهارم کودکان «در معرض خطر» هستند و در خانواده‌هایی زندگی می‌کنند که در آن خشونت مکرراً رخ می‌دهد.

همچنین از تعداد هر ۲۰ کودک، یک کودک همواره شاهد خشونت فیزیکی مکرر بین والدین است. در ادامه خشونت فیزیکی اینگونه تعریف شده است: هر گونه اتفاق یا حادثه یا الگوی رفتاری که منجر به اعمال فشار، کنترل اجباری، رفتار‌های تهدید آمیز، رفتار‌های خشنونت بار و سوء استفاده در بین اعضای خانواده و والدین شود را خشونت فیزیکی گویند. این موضوع می‌تواند شامل موارد زیر می‌باشد، ولی محدود به این موارد نیست. خشونت‌های روانی خشونت‌های فیزیکی خشونت‌های جنسی خشونت‌های مالی  خشونت‌های عاطفی

این رفتار‌های کنترل کننده شامل: طیف وسیعی از اقداماتی است که یک فرد برای وابسته کردن و تابع کردن دیگر افراد و یا زیر دستان، طراحی، پیاده سازی و اجرا می‌کند تا افراد را از منابع حمایتی به انزوا بکشاند و خود بتواند از این منابع و ظرفیت‌های موجود برای کسب دستاورد‌های شخصی بهره برداری کند و دیگران را از ابزار‌ها و امکانات مورد نیازشان برای کسب استقلال و هویت محروم سازد و بتواند رفتار‌های روزمره آن‌ها را تنظیم کند.

مفهوم رفتار اجباری اینگونه بیان شده است: یک عمل یا یک الگوی رفتاری شامل: حمله، تهدید، تحقیر، ارعاب یا دیگر سوء استفاده‌هایی که برای آسیب رساندن، تنبیه، مجازات و یا ترسانیدن قربانیان مورد استفاده قرار می‌گیرد. این تعریف نوعی از خشونت همراه با افتخار کردن توسط اعمال کننده خشونت است و می‌تواند حتّی شامل ازدواج اجباری نیز باشد؛ بنابراین، این نوع خشونت‌ها محدود به یک قوم یا جنسیت نمی‌شوند.

ولی کودکان چگونه در معرض خشونت‌های خانگی قرار می‌گیرند؟
مشاهده هر گونه حمله، تجاوز و تحقیر مادر

شنیدن درگیری‌های شدید و خشونت آمیز

مشاهده عواقب پس از هر درگیری مانند جراحت‌های پس از خشونت و احساس هر نوع تنش در خانواده

هر نوع اطلاع از اینکه چه اتفاق ناگواری بر سر مادرشان افتاده است

هر گونه سوء استفاده از سوی والدینِ سوء استفاده کننده و به عنوان بخشی از آن بودن

و اینکه والدین حمایت‌های خود را از فرزند تکذیب و یا او را محروم کنند.

در ادامه راه‌هایی که یک کودک می‌تواند خشونت‌های خانگی را تجربه کند ارائه می‌شوند:
شاهد هر گونه خشونت بودن

شاهد هر گونه پنهان کاری و در انزوا قرار دادن یا قرار گرفتن

تهدید

هرگونه سرزنش (خود یا دیگران و حتی از سوی دیگران)

هرگونه مسامحه و محروم سازی

هرگونه دخالت مستقیم در امور دیگران

و هر گونه صدمه و جراحت.

مثال: شوهر من در خانه فرد بسیار خشنی است و او هر روز من را آزار می‌دهد؛ از همین طریق است که فرزندم هیچ گاه خوشحال نیست و تمرکز و انرژی لازم برای مطالعه را ندارد. او حتی از ادامه تحصیل دادن خسته شده است؛ بنابراین بهتر است کودکان برای در امان ماندن از این آسیب اجتماعی هر روز و همواره تحت پوشش قانون حفاظت از کودکان قرار بگیرند و این قانون پس از ورود به کلاس اول به آن‌ها مکرراً آموزش داده شود تا آن‌ها از حقوق خود مطلع باشند.

این وظیفه آموزش و پرورش و همه مسئولین است تا به ترویج این قانون برای حفظ سلامت کودکان آینده کشورمان ایران بپردازند؛ چرا که رفاه و آسایش کودکان، سلامت روانی جامعه‌ای بزرگ را رقم می‌زند؛ بنابراین اگر چنین قانونی وجود داشته باشد، هر متخصص بهداشت، یا هر معلّم پرورشی، یا هر پزشکی و هر فردی که احساس کند کودکی در معرض این خطرات قابل ملاحظه قرار دارد، می‌تواند به سرعت به مرکز سرویس دهنده خدمات به کودکان مراجعه و آنان را از این آسیب اجتماعی مطلع سازد.

تحقیقات در مورد نیاز‌های اولیه کودکان نشان می‌دهد که آن‌ها در این برهه از زندگی به دو چیز نیاز دارند: ۱. ایمنی ۲. صحبت کردن با کسی که قابل اطمینان باشد.

علائم هشدار دهنده درباره کودکان در معرض خطر:

 

1 تا 6 سال

  6تا 11 سال

12تا 18 سال

شب ادراری

شب ادراری

عقب کشیدن و صرف نظر از موقعیت یا مکان خاصی / انزوا

گریه بیش از حد

کابوس های شبانه / از خواب پریدن

دل درد/ شکم درد

بی حرکتی و کم تحرکی

مشکلات خواب

افسردگی و غم و اندوه

بیش از اندازه به کسی یا جایی چسبیدن

ترس های غیر منطقی

داشتن افکار مربوط به خودکشی

مکیدن و جویدن انگشت کوچک

کج خلقی

داشتن حالت های تهاجمی

ناتوانی در دفع ادرار

بیش از اندازه به کسی یا جایی چسبیدن

افزایش میزان خواب

ترس از تنهایی

نافرمانی های مکرر و سرکشی

کابوس های شبانه و از خواب پریدن

درخواست برای غذا دادن و لباس پوشاندن

آسیب زدن به بدن

مشکلات درسی و مربوط به مدرسه

داشتن الگوی خواب اخم آلود

امتناع از رفتن به مدرسه

از دست دادن حالت های کودکی و طفولیت

کج خلقی و زود رنجی

مشکلات شنوایی و بینایی

کودک کامل و مراقب

گیجی

خروج از منافع

عصبانی از والدین

اختلالات گفتاری

از دست دادن توانایی و تمرکز

تمیز دادن و شناسایی هویت افراد مهاجم

بیماری های مکرر

بیماری های مکرر

ترس از آوردن دوستان به خانه

دارا بودن زخم، جوش و بثورات پوشکی

اختلال در اشتها

مصرف مواد مخدر و الکل

بیزاری از لمس شدن

اختلالات عصبی، لکنت زبان و غیره

انجام امور مربوط به مسائل جنسی

پرخاشگری، ضربه زدن و به اشتراک نگذاشتن امکانات

داشتن دانش بسیار از رابطه جنسی

 

وسواس بیش از حد در هنگام بازی کردن

وابسته به حفظ و حراست از مادر

 

وسواس خلاص شدن از چیزی زودتر

خود آزاری

 

 

رفتارهای مراقبتی نامناسب

 

باید توجه داشت که بسیاری از این علائم هشدار دهنده ممکن است نشان دهنده تعدادی از مسائل و مشکلات مربوط به آسیب‌های اجتماعی باشد که آسیب‌های اجتماعی موجود در خانواده یکی از آنهاست و همواره سوء استفاده باید به عنوان یک علّت احتمالی در نظر گرفته شود. هر اتفاق مربوط به احساس خود کشی باید بلافاصله مورد رسیدگی قرار گیرد.

*نویسنده و مترجم: مهدی لطفی پناه. کارشناس ارشد علوم کتابداری و اطلاع رسانی پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران. پژوهشگاه رویان.

منبع: فرارو

کلیدواژه: خشونت خانگی خشونت علیه کودکان کودک آزاری

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت fararu.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «فرارو» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۱۶۱۸۶۱۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

ریشه‌یابی خشونت‌های فیزیکی و کلامی/ جریمه بدون آموزش تاثیری ندارد

به گزارش خبرنگار مهر، ورزش فوتبال به دلیل محبوبیتی که در سراسر جهان و همچنین در ایران دارد بسیار مورد توجه است و این رشته ورزشی به دلیل پوشش رسانه‌ای گسترده و همچنین حضور تماشاگران و هواداران متعدد در ورزشگاه می‌تواند فرهنگ غالب کشور را منعکس کند.

فرهنگ فوتبال در کشور ما بازیگران مهمی دارد و چهره‌های مطرح ورزشی و بازیکنان شناخته شده‌ای که در تیم‌های بزرگ حضور دارند از جمله بازیگران تأثیرگذاری هستند که می‌توانند نقش مهمی در فرهنگ فوتبال کشور ایفا کنند.

دکتر معصومه کلاته سیفری استاد دانشگاه و پژوهشگر حوزه فرهنگ و جامعه شناسی ورزش در گفت و گو با خبرنگار مهر، به بررسی مساله «فرهنگ فوتبال» و «فرهنگ هواداری» در ایران پرداخت و «آموزش» را مهم‌ترین رکن در اصلاح ناهنجاری‌های موجود در فوتبال دانست بر این نکته تاکید کرد که جریمه به تنهایی نمی‌تواند نقش مؤثری در بهبود رفتارهای حاکم در فوتبال ایران داشته باشد.

خشونت یک چرخه بی پایان است

دکتر معصومه کلاته سیفری در ابتدا به عواملی که می‌تواند به بروز خشونت در ورزشگاه منجر شود اشاره کرد و بر فراگیر بودن این امر در سراسر جهان تاکید کرد و گفت: مساله خشونت تماشاگران مختص به فوتبال ایران نیست در کشورهای اروپایی و همچنین با شدت بیشتری در کشورهای آمریکای جنوبی قابل مشاهده است. در ایران هم شاهدیم که برخی مسابقات که حساسیت زیادی دارد به خشونت منتهی شود. این خشونت‌ها شامل خشونت کلامی، فیزیکی و اجتماعی است که نسبت به کسانی چون دیگر هواداران، داوران، بازیکنان یا عوامل برگزار کننده رخ می‌دهد. این خشونت‌ها که هر از گاهی در فوتبال اروپا و با شدت بیشتر در آمریکای جنوبی شاهد آن هستیم به دلیل «اصل رقابت» و تلاش برای «برتری جویی» و «تعصبات» رخ می‌دهد.

این استاد دانشگاه گفت: هوادارها بخش مهمی از این ورزش هستند که موجب گرم‌تر شدن تنور مسابقات می‌شوند. اما این رقابت‌ها وقتی رنگ و بوی مالی بیشتری به خود می‌گیرد خشونت‌ها هم افزایش پیدا می‌کند. برای نمونه در یک مسابقه بزرگی که در سراسر دنیا پخش می‌شود و شرط بندی‌های گسترده‌ای روی آن صورت می‌گیرد هر جزئی از این مسابقه اهمیت ویژه ای پیدا می‌کند و بر رفتار تماشاگران اثر می‌گذارد. به این ترتیب خشونت و حساسیت مسابقه ارتباط مستقیمی با هم دارند.

وی ادامه داد: اگر خشونت‌هایی که در سکوها رخ می‌دهد کنترل نشود قابل تکثیر است و می‌تواند به دیگر تماشاگران و حتی بازیکنان و مسؤولان مسابقه منتقل شود و در بدترین حالت، ممکن است به خانه و زندگی شخصی افراد هم تکثیر شود و چرخه‌ای از خشونت شکل بگیرد.

عوامل بروز خشونت در ورزشگاه

وی گفت: از دلایل بروز این خشونت‌ها می‌توان عوامل متعددی را ذکر کرد که شامل درگیری‌های داخل زمین، عوامل برگزارکننده، فشارهای اقتصادی یا فشارهای اجتماعی است. فردی که برای گذراندن اوقات فراغت به ورزشگاه می‌آید و پول نسبتاً زیادی را هم برای خرید پرداخت می‌کند با این مساله مواجه می‌شود که امکانات خاصی چه از لحاظ رفاهی و چه از لحاظ بهداشتی در ورزشگاه برای او فراهم نشده است و اگر کیفیت بازی هم نتواند او را راضی کند پس با یک تجربه ناخوشایند و ناموفق روبرو شده است و همین مساله موجب می‌شود خشونت بروز کند.

خشونت هواداران نقطه آغازین مشخصی ندارد و نمی‌توان بخش مشخصی را عامل آن دانست و هر یک از عوامل بازی از جمله تماشاگران، داوران، بازیکنان، مربیان و عوامل بازی ممکن است با تصمیمات یا رفتار خود، خشونت را به دیگری منتقل کنند.

خشونت در ورزشگاه ایجاد نمی‌شود

دکتر کلاته سیفری ادامه داد: اما نباید این اشتباه را مرتکب شد که تصور کنیم خشونت تماشاگران در ورزشگاه ایجاد شده است. این خشونت در ورزشگاه فرصت بروز پیدا کرده است اما بخشی از خشونت جامعه است. این خشونت در جامعه وجود داشته است و در ورزشگاه فرصت بروز پیدا کرده است. اما مساله اینجاست که در جامعه کسی به دنبال کنکاش و جست و جوی خشونت نیست اما هنگامی که این خشونت از طریق دریچه تلویزیون مشاهده می‌شود گمان بر این است که ورزشگاه محل رویش خشونت بوده است. فرهنگ هواداری جزئی از فرهنگ جامعه است و خشونتی که در ورزشگاه رخ می‌دهد نمودی از خشونتی است که در جامعه وجود دارد.

تماشاگر باید تحت نظارت باشد

امروزه در تمامی بخش‌های جامعه سامانه‌هایی برای حوزه‌های مختلف طراحی شده است و مورد استفاده قرار می‌گیرد. همانطور که افراد در بسیاری از بخش‌های جامعه تحت نظارت هستند و رفتار آنها کنترل می‌شود در ورزشگاه هم باید همین اتفاق بیفتد. اما بسیار قابل تأمل است که در ورزشگاه نظارتی بر عملکرد تماشاگران نیست و برخی از آنها آزادانه دست به هر کاری می‌زنند بدون آنکه تخلفی از آن‌ها ثبت شود. در کشوری مانند انگلیس تماشاگر می‌داند که ورودش به ورزشگاه و رفتارش تحت نظارت است و اگر مرتکب تخلفی شود با جریمه مواجه می‌شود. ضمن اینکه پیش از هر چیز، برای اصلاح فرهنگ و بهبود آن آموزش‌هایی ارائه شده است.

بسیار مهم است که رفتار تماشاگران در ورزشگاه ثبت شود و لیدرها به خوبی آموزش داده شوند و کنترل شوند.

‌سلبریتی‌های ورزشی باید آموزش ببینند

این استاد دانشگاه در ادامه به لزوم به‌کارگیری فرایندهایی برای اصلاح فرهنگ حاکم بر فوتبال تاکید کرد و معتقد است اعمال جریمه‌هایی همچون محرومیت از مسابقه و یا جریمه نقدی بدون آموزش کاملاً بی اثر است و صرفاً منبع درآمدی برای فدراسیون فوتبال است. آموزش بیش از جریمه اهمیت دارد.

دکتر کلاته سیفری بر این مساله تاکید کرد که بررسی رفتار تک تک تماشاگران ممکن نیست اما از آنجا که خشونت یک چرخه است و بازیکنان و چهره‌های مطرح در این فرایند هم اثرگذار و هم اثرپذیر هستند باید به لحاظ فرهنگی مورد توجه قرار بگیرند. باید به بازیکنان آموزش داد تا در مواقعی که تحت فشار قرار می‌گیرند رفتارهای زشت یا خشونت‌آمیز از خود به نمایش نگذارند.

نقش رسانه در آموزش و اطلاع رسانی

وی در ادامه به نقش رسانه و تلویزیون در اصلاح این روند و ارائه آموزش‌ها تاکید کرد و گفت: تلویزیون ابزار بسیار مناسبی برای ارائه آموزش‌های مربوط به فرهنگ هواداری است. شاهدیم که در یک دیدار فوتبال که به صورت زنده پخش می‌شود بارها تبلیغات مختلفی نشان داده می‌شود اما اگر بخشی از این تبلیغات به مسائل آموزشی در خصوص نکات فرهنگی و آموزشی با هدف اصلاح و بهبود خشونت‌ها و پرخاش‌ها و نحوه رفتار صحیح در ورزشگاه چه از سوی تماشاگرها و چه از سوی بازیکنان اختصاص پیدا می‌کرد می‌توانست به ابزار بسیار مناسبی برای آموزش تبدیل شود.

مواردی مثل احترام بازیکن به هوادار، احترام هوادار به بازیکن یا کنترل هیجان و خشونت مواردی است که باید در صدا و سیما آموزش داده شود.

لزوم آموزش به مدیران، مربیان و بازیکنان

وی به حواشی پیش آمده در خصوص یکی از بازیکنان ملی پوش پرسپولیس و رفتارش با هواداران تیم اشاره کرد و گفت: این بازیکن پس از رفتاری که با تماشاگران تیمش انجام داد جریمه مالی شد در حالی که این مبلغ ممکن است برای او عدد قابل توجهی نباشد ضمن اینکه این مساله صرفاً یک درآمدزایی برای کمیته انضباطی است و ممکن است تأثیر در رفتارهای آینده این بازیکن نداشته باشد. برای مثال پس از اینکه چنین رفتاری را از خود به نمایش گذاشت در کدام کلاس آموزشی نشست و چه چیزی به او آموخته شد تا در آینده مرتکب چنین خشونت و پرخاشی نشود.

این استاد دانشگاه در پایان بر لزوم وجود آموزش برای تمام ارکان فوتبال تاکید کرد و گفت: مساله آموزش و اصلاح فرهنگ فوتبال مختص به تماشاگر و بازیکن نیست. در باشگاهی شاهد درگیری‌های پرخاشگرانه بین یک مدیر عالی ورزشی و یک چهره سرشناس ورزشی هستیم. همین مساله می‌تواند خشونت را به بازیکن و تماشاگر منتقل کند. وقتی بازیکن ملی پوش، مدیران رده بالا و سرمربیان سطح یک چنین خشونت‌هایی را از خود نشان می‌دهند کنترل این خشونت در تماشاگرها کار دشوارتری است.

اینکه خشونت و درگیری میان مدیر و سرمربی وجود دارد نشان از نبود آموزش کافی در این خصوص است. تبعات این مساله این است که این خشونت‌ها به جامعه کشیده می‌شود و تأثیر آن را روی سکوهای ورزشگاه می‌بینیم. وقتی در چنین سطحی از طرف مدیران رده بالا و چهره‌های شاخص ورزشی شاهد چنین خشونت‌هایی هستیم نمی‌توان از یک تماشاگر جوان انتظار زیادی داشت.

بررسی رفتار تک تک تماشاگران ممکن نیست اما از آنجا که خشونت یک چرخه است و بازیکنان و چهره‌های مطرح در این فرایند هم اثرگذار و هم اثرپذیر هستند باید به لحاظ فرهنگی مورد توجه قرار بگیرند. باید به بازیکنان، مربیان و مدیران آموزش داد تا در مواقعی که مورد فشار قرار می‌گیرند رفتارهای زشت یا خشونت آمیز از خود به نمایش نگذارند.

کد خبر 6043755