حباب داتآیآر؟
تاریخ انتشار: ۷ آذر ۱۳۹۷ | کد خبر: ۲۱۷۱۶۳۴۳
ایتنا - اخیرا برخی مدیران ارشد دولت هم وارد این فضا شدهاند و مستقیما بهدنبال جذب سرمایه برای استارتآپها افتادهاند. چنین روندی میتواند منجر به ایجاد حباب داتآیآر (.ir) شود. نیما نامداری - رشد فناوریهای نوآورانه باعث شده فرصتهای زیادی برای کسبوکارهای نوپایی که استارتآپ نامیده میشوند ایجاد شود و سرمایهگذاری روی آنها هم رواج یافتهاست.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
داستان سقوط دات کام چه بود؟ در اواخر دهه ۹۰ میلادی شرکتهای فناوری رشد عجیبی داشتند. شرکتهایی نظیر گوگل، آمازون، سیسکو، مایکروسافت، اپل و... رشدهای چند صد درصدی را شاهد بودند و سرمایه زیادی به سوی هزاران شرکت فناوریمحور بهخصوص کسبوکارهای اینترنتی جریان داشت. در فاصله سالهای ۱۹۹۵ تا ۲۰۰۰ شاخص بورس نزدک قریب به ۴۰۰ درصد رشد داشت که کاملا تحت تاثیر رشد شرکتهای فناوری بود. عرضه اولیه سهام (IPO) این شرکتها رشدهای ۱۰۰۰ درصدی را تجربه میکرد. تبلیغات سنگین این شرکتها باعث شده بود که بسیاری از سهامداران جزء هم مشتاق خرید سهام آنها باشند. در ژانویه ۲۰۰۰ در جریان پخش زنده مهمترین مسابقه سالانه فوتبال آمریکایی، تبلیغات تلویزیونی ۱۶ شرکت فناوری روی آنتن رفت یعنی این شرکتها که بعضا عمرشان به دو سال هم نرسیده بود به ازای هر نیمدقیقه تبلیغ حداقل ۲ میلیون دلار داده بودند.
اما این خوشی دیری نپایید. سه ماه بعد هنگامی که فدرال رزرو آمریکا تصمیم گرفت نرخ بهره را اما ساز وکار فنی ارزشگذاری و سرمایهگذاری روی استارتآپها هنوز در کشور بسیار نحیف است و کارشناسان و متخصصانی که در ارزشگذاری استارتآپها سابقه و تخصص داشته باشند بسیار اندک هستند افزایش محسوسی بدهد ضربه آخر برای افتادن در سراشیبی زده شد. در عرض دو سال بسیاری از این شرکتها اعلام ورشکستگی کردند یا زیانهای هنگفت در صورتهای مالی خود نشان دادند. قیمت سهام سیسکو از ۸۰ دلار به ۱۴ دلار و سهام آمازون از۱۰۷ دلار به ۱۷ دلار کاهش یافت تازه اینها جان به دربردگان بودند. بیش از نیمی از ۱۰۰ شرکت فناوری شناختهشده در آن سالها کاملا از بین رفتند. تا پایان سال ۲۰۰۲ حدود ۵ تریلیون دلار از ارزش بازار سرمایه آمریکا کاسته شد و در اکتبر ۲۰۰۲ شاخص بورس نزدک ۷۸ درصد کمتر از حداکثر میزان خود در سال ۲۰۰۰ بود.
سقوط داتکام، ترکیدن حبابی بود که در سالهای قبل شکل گرفته بود. این حباب تا حد زیادی ناشی از ذوقزدگی سرمایهگذاران کلان و هیجان ناشی از تبلیغات و سپس رفتار گلهای (Herd Behavior) سهامداران خرد بود. عملا هر کسبوکاری که پیشوند e یا آنلاین داشت و در سرچ گوگل بالا میآمد کسبوکار موفق تلقی میشد. نوعی سرمایهگذاری روی پیشوند (Prefix Investing) رخ داده بود.
به نظر میرسد شواهدی وجود دارد که حباب مشابهی در ایران در حال شکلگیری است. رشد استارتآپها بهطور بالقوه سریع و گستردهاست. یعنی محصول نوآورانه و مدل مخاطرهآمیز این کسبوکارها اگر با واکنش مثبت بازار روبهرو شود به فوریت گسترش مییابد و استارتآپ به یک کسبوکار بزرگ بدل میشود. در عین حال همان قدر که سرعت رشد استارتآپها بالاست احتمال شکستشان هم زیاد است. به همین دلیل شیوه ارزشگذاری و تزریق نقدینگی و ایفای نقش در هیاتمدیره استارتآپها بسیار متفاوت با شرکتهای دیگر است.
در سالهای اخیر منابع مالی قابل توجهی به سمت سرمایهگذاری روی استارتآپها سوق یافتهاست. بخشی از این منابع در قالب صندوقهای سرمایهگذاری جسورانه (VC) و برخی هم در قالبهای دیگر به استارتآپها تزریق شدهاند. بررسیها نشان میدهد بخش مهمی از این سرمایه هم بهصورت چندی پیش یکی از معاونان رئیسجمهور هدف خود را ایجاد چند یونیکورن ایرانی عنوان کرده بود. یونیکورن به استارتآپی گفته میشود که ارزش آن از یک میلیارد دلار فراتر رفته باشد. واقعا چنین موضوعی چه ارتباطی به مدیری دارد که مسوولیتش توسعه زیرساختهای فناوری در کشور است؟ مستقیم یا غیرمستقیم از منابع عمومی تامین میشود. اپراتورهای تلفن همراه، بانکها، هلدینگهای سرمایهگذاری وابسته به نهادها و بنیادها تامینکننده بخش مهمی از این منابع هستند.
اما ساز وکار فنی ارزشگذاری و سرمایهگذاری روی استارتآپها هنوز در کشور بسیار نحیف است و کارشناسان و متخصصانی که در ارزشگذاری استارتآپها سابقه و تخصص داشته باشند بسیار اندک هستند. ضمن اینکه به دلایل سیاسی و قانونی هم امکان همکاری با صندوقها و سرمایهگذاران خارجی وجود ندارد و انتقال دانش و تجربه به این شیوه هم میسر نیست.
همزمان رقابتی هم میان مدیران دولتی و خصولتی شکل گرفته که خود را در قامت یک مدیر نوگرا و حامی تکنولوژی نشان دهند.
اخیرا برخی مدیران ارشد دولت هم وارد این فضا شدهاند و مستقیما بهدنبال جذب سرمایه برای استارتآپها افتادهاند. چنین روندی میتواند منجر به ایجاد حباب داتآیآر (.ir) شود. ارزشگذاریهایی که مبتنیبر واقعیات فنی و قضاوتهای تکنیکی نیستند و عمدتا تحت تاثیر مناسبات سیاسی و تبلیغاتی و نیز هیجان ناشی از رشد سریع برخی استارتآپهای معروف انجام میشوند.
چندی پیش یکی از معاونان رئیسجمهور هدف خود را ایجاد چند یونیکورن ایرانی عنوان کرده بود. یونیکورن به استارتآپی گفته میشود که ارزش آن از یک میلیارد دلار فراتر رفته باشد. واقعا چنین موضوعی چه ارتباطی به مدیری دارد که مسوولیتش توسعه زیرساختهای فناوری در کشور است؟
تجربیات سالهای اخیر در دنیا اثبات کرده رفتار برخی سرمایهگذاران که مدام به استارتآپها فشار میآوردند تا سریعتر بزرگ شوند (Get Big Fast) و در این راه از ارزشگذاریهای اغراقآمیز هم استفاده میکردند، روشی اشتباه بوده و حتی به ضرر خود سرمایهگذاران هم تمام شده است. حال چگونه میتوان رفتار این مدیر دولتی را که احتمالا دو، سه سالی در مسوولیت فعلی دوام خواهد داشت قضاوت کرد؛ وقتی کارنامه خود را به ارزش بازار استارتآپها گره میزند؟
مراجعه به تجربیات دولتها در کشورهای دیگر نشان میدهد دولت باید صرفا در سطح اکوسیستم مداخله مستقیم دولت در تامین مالی استارتآپها با منطق کلان این فضا مغایرت دارد و چنین رفتاری ممکن است حتی به ضرر خود استارتآپها باشد مداخله کند و از هر گونه مداخله در سطح بنگاه (Firm specific intervention) اجتناب کند. دولت مسوول موفقیت یا شکست هیچ استارتآپی نیست و صرفا در سطح کلان اکوسیستم وظیفه مداخله دارد. دولت حتی مسوول تامین مالی استارتآپها نیست، بلکه متولی توسعه زیرساختهای سرمایهگذاری مناسب برای ایجاد VCها و شتابدهندهها و دیگر عناصر بازار سرمایه است. اما مداخله مستقیم در تامین مالی استارتآپها با منطق کلان این فضا مغایرت دارد. جالب اینجاست که چنین رفتاری بهرغم ظاهر خیرخواهانهای که دارد ممکن است حتی به ضرر خود استارتآپها باشد.
یک مطالعه انجام شده روی ۱۱۲۵ استارتآپی که از سال ۲۰۰۰ به بعد در آمریکا ایجاد شدهاند و نتایج آن در مجله معتبر Harvard Business Review منتشر شده، نشان میدهد رابطه معناداری میان سرمایه جذبشده در مراحل اولیه و رشد و توفیق تجاری در مراحل بعد وجود ندارد.
باید توجه داشت که در فضای استارتآپی، شکست به اندازه موفقیت اهمیت دارد.
در این فضا یک فرآیند آزمون و خطای دارای منطق پویا وجود دارد تا ایدههای بد شکست بخورند و ایدههای خوب تداوم پیداکنند. شکست جزئی از این بازی است و منطق رشد اکوسیستم استارتآپی منوط به همین شکستها و بازتخصیص منابعی است که پس از هر شکست در فضای اکوسیستم رها میشوند.
مداخله دولت در رشد یا شکست یک استارتآپ یا برخورد تبلیغاتی با رشد سریع آنها خلاف منطق این اکوسیستم است.
ای کاش دولتیها دست از سر استارتآپها بردارند و اجازه دهند سرمایه باهوش بخش خصوصی و کارآفرینان باهوش واقعی خودشان با هم کار کنند. هیچ بعید نیست دولتیها همان بلایی را که بر سر خصوصیسازی و توزیع یارانه و سرمایهگذاری خارجی و بسیاری از مفاهیم مفید دیگر آوردند و آنها را تهی از معنا کردند، بر سر استارتآپها هم بیاورند.(دنیای اقتصاد)
منبع: ايتنا
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.itna.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «ايتنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۱۷۱۶۳۴۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
مقابله فناورانه با چالشهای استارتآپی/ کسبوکارهای نو در رشتههای روانشناسی و مامایی ایجاد شد
خبرگزاری علم و فناوری آنا؛ یک هسته فناور مستقر در مرکز رشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرگان در زمینه ارائه خدمات مشاوره مامایی و روانشناسی فعالیت میکند.
این هسته فناور فعالیت خود را از ۱۹ دی ۱۴۰۲ در زمینه مشاوره مامایی و روانشناسی آغاز کرده و متخصصان بسیاری از سوی هسته فناور به ارائه خدمات تخصصی به مردم و دانشجویان میپردازند.
مخاطبان این هسته فناور فقط دانشجویان نیستند، بلکه مردم نیز جزئی از تشکیلات و مجموعه هسته فناور هستند تا برمبنای مشورت با متخصصان حوزه روانشناسی و مامایی دغدغههای خود را در این زمینه مطرح کرده و به پاسخهای درست و اصولی دست پیدا کنند.
همچنین دانشجویان علاوه بر طی دورههای آموزشی در دورههای تکمیلی هم حضور پیدا میکنند و اتاق فکر هسته ساماندهی شده تا مطالب علمی دانشجویان در زمینههای روانشناسی و مشاوره مامایی منتشر شود.
دانلود فیلم اصلی کد ویدیوخبرنگار خبرگزاری آنا در راستای بررسی جزئیات فعالیتهای هسته فناور «ویسپهر» مستقر در مرکز رشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرگان گفتوگویی را با فاطمه شیرمحمدی مدیر این هسته فناور ترتیب داده است.
ارائه راهکار برای ایجاد کسب و کارهای نوین در حوزه روانشناسی و مامایی
شیرمحمدی که عنوان فارغالتحصیل رشته میکروبیولوژی و مدیر هسته فناور روان برخط «ویسپهر» را با خود دارد، اظهار کرد: این هسته فناور مستقر در مرکز رشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرگان و استان گلستان است.
وی اضافه کرد: هسته فناور روان برخط ارائهکننده خدمات مشاوره مامایی و روانشناسی به تمامی افراد در نقاط مختلف ایران است که به صورت برخط (آنلاین) واز طریق وبسایت است.
مدیر هسته فناور روان برخط یادآور شد: هسته فناور همچنین برگزارکننده دورههای آموزشی و کارگاه به صورت حضوری (در شهر گرگان) و غیرحضوری (آنلاین) با حضور متخصصین و استادان برتر است.
شیرمحمدی متذکر شد: ویزیت مشاورهای به صورت آنلاین و در بستر گوگلمیت، اسکایپ یا تماس تلفنی انجام میشود و انتخاب هرکدام از روشها برعهده کاربر است و دانشجویان میتوانند برای دسترسی به خدمات ما و ثبت نوبت مشاوره به آدرس اینترنتی www.veyspehr.com مراجعه کنید.
وی با بیان اینکه با متخصصان حوزه روانشناسی و مامایی در استانهای گلستان، مازندران، تهران، اصفهان، خراسان شمالی، ایلام، یزد و ... همکاری میکنیم، ادامه داد: این همکاری با شیوه بهروز و جدیدترین متدها انجام میشود و استادانی که اعضای هیئت علمی دانشگاهها هستند دانشجویان را با بهروزترین مطالب آشنا میکنند.
مدیر هسته فناور روان برخط درباره اینکه آیا دانشجویان در زمینه مقالهنویسی هم تبحر پیدا میکنند؟ چنین پاسخ داد: بله. دانشجویان رشتههای مامایی و روانشناسی در مقاطع کارشناسی و کارشناسیارشد آموزش مقالهنویسی را هم فرامیگیرند تا بتوانند پس از تکمیل دورههای آموزشی و کارآموزی با همراهی و کمک استادان متخصص در اتاق فکر هسته به انتشار مطالب علمی در بخش مقالات سایت بپردازند.
شیرمحمدی تشریح کرد: در تلاشیم از طریق بستر هسته بهترین مشاوران و متخصصان را به افراد معرفی کنیم و تاکنون موفق به ویزیت مشاورهای آنلاین در بخش مامایی و روانشناسی بودهایم و توانستهایم کارگاههای حضوری در دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرگان برگزار کنیم.
هسته فناور «ویسپهر» با متخصصان حوزه روانشناسی و مامایی در استانهای گلستان، مازندران، تهران، اصفهان، خراسان شمالی، ایلام، یزد و ... همکاری دارد و دانشجویان مطالب را با جدیدترین متدها فرامیگیرندوی افزود: با توجه به قرارداد ۶ ماهه هسته فناور روان برخط با دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرگان به مدت دو سال، ۱۰ درصد از هر فعالیتی که برای هسته سود مالی داشته باشد، متعلق به دانشگاه است.
مدیر هسته فناور روان برخط اضافه کرد: هزینه و صرف زمان زیاد برای رفت و آمد به مراکز و کلینیکهای مشاوره در شهرهای بزرگ، دغدغه بسیار مهمی برای افراد به شمار میرود.
شیرمحمدی عنوان کرد: برخی دانشجویان علاقهمند هستند در کارگاه و دورههای اساتید برتر کشور در بخش روانشناسی و مامایی شرکت کنند و در نتیجه افراد با استفاده از سایت میتوانند در سریعترین زمان به متخصصان متصل شوند و از خدمات مشاورهای ما استفاده کنند.
وی گفت: همچنین دانشجویان در تمامی استانهای کشور میتوانند از کارگاه و دورههای آموزشی ما از طریق سایت مطلع شده و به صورت آنلاین شرکت کنند.
مدیر این هسته فناور اضافه کرد: ازمهمترین چالشهای استارتآپ و کسب و کارهای نو، نحوه درست تبلیغات و معرفی خود به دیگران بوده؛ بنابراین ساخت مسیر درست تبلیغات در ابتدای مسیر بسیار مهم است.
شیرمحمدی مطرح کرد: مرکز رشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرگان کارگاههای متعددی را درراستای آموزش واحدهای فناور با موضوعات و عناوین مختلف (تجاریسازی محصولات دانشبنیان و فناورانه، چگونه محصول شرکتها را تجاریسازی کنیم؟) به صورت رایگان برگزار میکند.
وی با قدردانی از حجتالاسلام سیدعلی طاهری رئیس دانشگاه آزاد اسلامی استان گلستان و واحد گرگان و دادگر مسئول مرکز رشد این دانشگاه و مرضیه عزیزی عضو هیئت علمی روانشناسی بیان کرد: امیدوارم بتوانیم همکاری گستردهتر در سطح کشور با متخصصین روانشناسی و مامایی در بخش ویزیت آنلاین داشته باشیم و دورههای حضوری در سایر شهرها برگزار کنیم.
مدیر هسته فناور روان برخط «ویسپهر» در ادامه توضیح داد: از مسئولان درخواست میکنیم برای کسب و کارهای نو و آنلاین وامهایی با مبالغ مشخص در نظر بگیرند تا بنوانیم با استفاده از این مبالغ به بهبود سطح فنی و کیفی سایت بپردازیم.
انتهای پیام/
حسین بوذری