به نقل از «ایرنا»

تدابیر فرهنگی و حمایتی کارآمدتر از مجازات های کیفری است

تاریخ انتشار: ۱۷ آذر ۱۳۹۷ | کد خبر: ۲۱۸۶۱۱۴۵

تهران- ایرنا- سلمان رئوفی پور حقوقدان می گوید: در لایحه حمایت از کودکان و نوجوانان سختگیری ها و مجازات های لازم در برابر آزارهای جنسی کودکان اعمال شده است اما با این حال ایجاد بسترهای مناسب فرهنگی، تدابیر اصلاحی و حمایتی می تواند کارآمدتر از مجازات های کیفری باشد.

به گزارش گروه اطلاع رسانی ایرنا، همین چندماه پیش بود که خبر تصویب لایحه حمایت از کودکان و نوجوانان در صفحه نخست روزنامه ها انتشار یافت و همگان امیدوار شدند که این قشر از چتر حمایتی و قانونی برخوردار می شود.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

ماجرا از این قرار بود که به دلیل وجود مشکلات و خلاهای قانونی در زمینه حقوق کودکان، قوه قضاییه لایحه‌ای با عنوان حمایت از کودکان و نوجوانان در 22 اردیبهشت 1388 خورشیدی در قالب 54 ماده تقدیم دولت کرد، لایحه‌ای که باید تحولی جدی در بحث حقوق کودک ایجاد می کرد. این مهم در 10 مرداد 1390 خورشیدی به تصویب دولت دهم رسید و در 28 آبان همان سال به مجلس ارسال شد اما اینک پس از گذر سال ها از ارایه این لایحه به نهاد قانونگذاری در دوره‌ای که مردم بیش از پیش شاهد خبر آزار کودکان هستند؛ سرانجام کلیات لایحه حمایت از کودکان و نوجوانان تصویب شد.

نمایندگان مجلس شورای اسلامی همچنین ماده 10 این لایحه را به تصویب رساندند که بر اساس آن، هرفردی مرتکب آزار یا سوءاستفاده جنسی از طفل یا نوجوان شود، در‌صورتی‌که مشمول مجازات حد نباشد، با درنظرگرفتن شرایطی مانند وضعیت بزه‌ دیده، شرایط مرتکب و آثار جرم از جمله آزار جنسی تماسی با محارم یا با عنف به مجازات حبس درجه پنج، بهره‌کشی جنسی از طفل و نوجوان از طریق عرضه، در اختیار گرفتن، وادار یا اجیر کردن برای هرزه‌نگاری به مجازات حبس درجه پنج، استفاده از طفل و نوجوان برای تهیه، تولید، توزیع، تکثیرو نمایش آثار سمعی و بصری مستهجن یا مبتذل به یکی از مجازات‌های درجه شش و ... مجازات می شود.

در همین زمینه «معصومه ابتکار» معاون امور زنان و خانواده ریاست جمهوری هنگام بررسی کلیات لایحه مزبور با حضور خود در مجلس از این لایحه دفاع کرد. او در این باره گفت: «آمار کودک آزاری و سوءاستفاده از کودکان در کشور نگران کننده است. دولت با همکاری مجلس و قوه قضائیه اقدامات خوبی در حوزه کودکان و نوجوانان انجام داده است،با این حال موضوع کودکان و نوجوانان نیازمند قانون جامع و بازدارنده است که قوه قضائیه و کمیسیون قضایی مجلس روی این لایحه اقدامات خوبی انجام داده اند.»

به نظر می رسد در شرایط فعلی که جامعه به شدت از کودک آزاری های متعدد به خصوص در محیط های آموزشی، ورزشی و خانواده های آسیب دیده به تنگ آمده و به دنبال راه حلی برای کاهش این مشکلات است، تصویب لوایحی از این دست، تنها پاسخی از جنس «قانون درمانی» به شمار می رود تا شاید بتواند یک حمایت حداقلی از کودکان و نوجوانان آسیب دیده کشور داشته باشد.

پژوهشگر گروه اطلاع رسانی ایرنا در گفت وگو با «سلمان رئوفی فر» حقوقدان و عضو انجمن حمایت از حقوق کودکان، مسایل مربوط به حقوق کودکان را از زاویای مختلف حقوقی مورد واکاوی قرار داد.

- در ادامه متن این گفت وگو را می خوانیم.

** نگاهی به لایحه حمایت از کودکان و نوجوانان
رئوفی پور در پاسخ به این پرسش که روند اجرایی شدن لایحه حمایت از کودکان و نوجوانان در چه مسیری است و در اجرای آن چه کمبودهایی مشاهده می شود،‌ گفت: لایحه حمایت از کودکان و نوجوانان پس از قریب به 10 سال کشمکش در ماه های اخیر در صحن علنی مجلس ( به جز ماده 12 آن) به تصویب رسید. مصوبه اخیر حاصل سال ها تلاش نهادهای مردمی، فعالان اجتماعی و سیاسی و رسانه ای در نمایش بهتر و حقیقی تر اتفاقات تلخ و ناگواری بود که برای کودکان سرزمین مان روز به روز در لایه های پنهان اجتماع اتفاق می افتاد و کام مردم را تلخ می کرد که با تصویب مصوبه اخیر جامعه امیدوار شد.

** چالش ها و ضعف های موجود در لایحه حمایت از کودکان و نوجوانان
وی در ادامه بیان داشت: متاسفانه روند قانونگذاری در خصوص کودکان با وجود اهمیت فراوان آن، سرعت کافی نداشته و قانون مورد نیاز سال های قبل بوده است و اکنون باید قوانین مترقی تری وضع شود. لایحه حمایت از کودکان و نوجوانان با وجود اینکه در بسیاری موارد قدمی رو به جلو در راستای استیفای حقوق کودکان برداشته اما با کمبودهای زیادی روبرو است. در قانون سابق هر نوع کودک آزاری جرمِ شناخته شده بود حال آنکه در مصوبه اخیر قانون سابق نسخ شده است، در حالی که اهمال و تقصیر به آسیب طفل جرم انگاری شده، از کودک آزاری جسمی و روانی عمدی جرم زدایی شده و به نظر عبارت «آزار جسمی و روانی» در ماده 10 از قلم افتاده است که به طور قطع اجرای این قانون پیامدهای فراوانی به وجود خواهد آورد.

از دیگر کاستی هایی که در لایحه بدان توجه نشده است می توان به نبود ساز و کارحمایتی و اصلاحی دقیق در کودکان و خانواده، نبود توجه کافی به نقش سمن ها در حفظ حقوق کودکان، ضعف در ضمانت اجرایی در فرآیند های حمایتی، نبود تدابیر حمایت های اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی، تعیین بودجه مورد نیاز، در نظر نگرفتن موارد قضایی که طرفین کودک باشند و ... اشاره کرد.

** سازمان های مردم نهاد و لایحه حمایت از کودکان و نوجوانان
عضو کمیته حمایت از حقوق کودکان با بیان این موضوع که سمن ها نقش موثری در حمایت و اجرای این لایحه دارند، یادآور شد: سمن ها نقش بنیادی در خصوص حمایت از کودکان و حل معضلات آنها در جامعه با پیوند مردم و کودکان ایفا می کنند. با وجود این موضوع نقش سمن ها در لایحه محدود و معدود بوده و در جایگاه عموم مردم بسیاری وظایف نیز با سمن ها پیوند خورده است. از جمله اعلام مراتب خطر شدید و قریب الوقوع برای کودکان یا اقدام که همه افراد مکلف هستند، انجام دهند و در صورت انجام ندادن مجازات می شوند که وظیفه ای عمومی با ضمانت اجرایی محسوب می شود اما متاسفانه در مواردی که نقش سمن ها به صراحت قید شده استف الزامی در آن مشاهده نمی شود.

در برخی موارد نیز از سمن ها یاد شده است که از آن میان می توان به مواردی همچون کمک به معرفی طفل جا مانده از تحصیل، همکاری با صدا و سیما جهت تدوین برنامه های مرتبط، ارجاع طفل در مواقع وجود خطر به سمن ها، معرفی طفل به وسیله قاضی به سمن های حمایتی، همکاری با مددکاران اجتماعی بهزیستی جهت نظارت بر اجرای دستورات و اقدام های قضایی اشاره کرد. با این حال به نظر می رسد جایگاه سمن ها در لایحه خالی بوده و از ظرفیت های مثبت آنها استفاده کافی نشده است.

** کارکردهای لایحه حمایت از کودکان و نوجوانان
رئوفی با اشاره به این موضوع که اگر با توجه به لایحه تشخیص داده شود که شرایط برای کودکی نامناسب است و الزاما نیاز به حکم قضایی خواهد بود، چه باید کرد، اظهار داشت: در مواد 17، 32 و 33 لایحه 2 وضعیت مخاطره آمیز و خطر شدید و قریب الوقوع، اقدام بدون نیاز به حکم قضایی در نظر گرفته شده که از پیشرفت های قانونگذاری جدید در بخش کودکان است. در وضعیت مخاطره آمیز صرفا قانونگذار دعوت از اولیاء، سرپرستان و دیگر افراد مرتبط به همراه کودک و مراجعه به محل زندگی و اشتغال و ... را در نظر گرفته است که مددکاران اجتماعی بهزیستی بایستی انجام دهند اما چنانچه در وضعیت مخاطره آمیز احتمال وقوع جرم یا خطر شدید و قریب الوقوع باشد مددکاران اجتماعی، واحد حمایت دادگستری و ضابطان مکلف هستند به علت فوریت امر بدون دستور قضایی کودک را از محل خطر دور کنند و حتی در صورت ضرورت حق ورود به محل کار یا زندگی صادر شده را دارند.

** تدابیر اصلاحی و حمایتی کارآمدتر از مجازات های کیفری
وی در پایان گفت: قانونگذار در ماده 10 در خصوص آزار جنسی عنوان داشته است، «هر کسی» مرتکب آزار یا سوء استفاده شود، به حبس درجه پنج الی هشت با توجه به شدت عمل محکوم می شود و تفاوتی از باب پدر و دیگر افراد قایل نشده و متاسفانه در خصوص آزار جسمی و روانی در لایحه اخیر بدان اشاره ای نشده است و پدر و هر فرد دیگری می تواند آزادانه فرزندی را شکنجه جسمی و روانی کند و در نهایت در صورت اثبات به دیه محکوم شود، در حالی که همین فرد اگر با سهل انگاری موجب به وجود آمدن آسیب به وسیله دیگری به طفل شود، مجازات در انتظار وی خواهد بود. بر پایه ماده 22، چنانچه اولیاء و سرپرست قانونی جرایمی همچون کودک آزاری جنسی، معامله طفل، قاچاق طفل و قاچاق و انتقال اعضای طفل انجام دهد، به مجازاتی فراتر از دیگر افراد محکوم می شوند و در خصوص ممانعت از تحصیل، فراهم کردن موجبات فرار طفل و فراهم آوردن زمینه های آسیب جسمی به طفل چنانچه پدر و مادر باشند، دادگاه می تواند به نوعی مجازات را تخفیف دهد و از طریق تعلیق تعقیب از تعویق صدور حکم و تعلیق اجرای مجازات استفاده کند. به نظر می رسد در لایحه مذکور در خصوص آزارهای جنسی و جرایم دیگر به وسیله اولیاء سختگیری و مجازات های کافی در نظر گرفته شده است اما با این حال فراهم کردن بسترهای مناسب فرهنگی، تدابیر اصلاحی و حمایتی کارآمدتر از مجازات های کیفری راهی مناسب تر خواهد بود.

پژوهشم**9117**2002**9131

منبع: ایرنا

کلیدواژه: اجتماعي حمايت از كودكان و نوجوانان امنيت كودكان لايحه حمايت از كودكان

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.irna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایرنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۱۸۶۱۱۴۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

بازی‌های رایانه‌ای منجر به آسیب جسمی کودکان و نوجوانان

به گزارش خبرگزاری صدا و سیمای کهگیلویه و بویراحمد، میگرن که از یک نقطه شروع می‌شود وبه آرامی گسترش می‌یابد. همین امر منجر به حالت تهویه در کودک یا نوجوان می‌شود. کوتاهی و تنبلی در انجام تکالیف مدرسه و نامرتب بودن دردوران نوجوانی مدارس می‌توانند در غالب ساعات درسی مجزا با سیاست‌گذاری درست استفاده صحیح از تلفن همراه وتشریح اهداف پشت پرده بازی‌های وارداتی رابرای کودکان ونوجونان تشریح کنند. اختلال خواب؛ مانند کم خوابی، کابوس‌های شبانه، فریاد زدن درخواب، صحبت کردن درخواب، راه رفتن درخواب، چرت زدن در طول روز وکم حوصلگی، تیک‌های عصبی وفریاد زدن حین بازی بازی‌های رایانه‌ای جنگندگی می‌آموزد. این کودکان در هنگام صحبت کردن با هم سن وسال‌های خود فقط در مورد بازی‌های رایانه‌ای صحبت می‌کنند. اختلال غذا خوردن (کم خوری، لاغری مفرط، بی‌نظمی در زمان مناسب غذا خوردن، پرخوری و چاقی، تنقلات مضر مانند پفک وچیپس جایگزین غذای اصلی، درست نجویدن غذا، تغذیه سریع وناسالم وسوء هاضمه). بروز خشونت وپرخاشگری نسبت به اطرافیان حتی به صورت مقطعی (روابط عاطفی بین این کودکان با خواهر یا برادرشان کدر است.) مشکلاتی در یادگیری کودکان به خصوص کودکانی که در مرحله آموزش هستند. (خستگی زود رس از آموزش وتحصیل) گاهی برخی از کودکان درساعت تحصیل در مدرسه برای تعطیل شدن لحظه شماری می‌کنند. ویا حتی از مهمانی رفتن سر باز می‌زنند. بهداشت فردی ضعیف کودک: ازجمله‌شانه نکردن مو، مسواک نزدن، حمام نرفتن و... اگر کودکان بازی‌های متناسب با رده سنی خود را انجام ندهند آسیب‌های جدی وجبران ناپذیر قرار خواهند گرفت.