پیوند فقه و اخلاق مهمترین محور نوآوری‌های فقهی امام موسی صدر
تاریخ انتشار: ۱۸ آذر ۱۳۹۷ | کد خبر: ۲۱۸۷۳۵۴۸
به گزارش خبرنگار مهر، نشست علمی «فقه و تمدن از منظر امام موسی صدر» پنج شنبه ۱۵ آذر در تالار امام مهدی(عج) پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی با سخنرانی حجج اسلام سیف اله صرامی؛ رئیس پژوهشکده فقه و حقوق پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی و محسن الویری؛ عضو هیئت علمی دانشگاه باقرالعلوم(ع) برگزار شد.
حجت الاسلام مهدی نورمحمدی؛ دبیر جلسه در ابتدا به معرفی اساتید مدعو پرداخت و رزومه علمی آنها را ارائه کرد و گفت: این دومین نشست علمی است که پژوهشکده تاریخ و سیره اهل بیت(علیهم السلام) پژوهشگاه علوم و معارف اسلامی درباره آثار و اندیشه های امام موسی صدر برگزار می کند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
پیوند فقه و اخلاق مهمترین محور نوآوری‌های فقهی امام موسی صدر
حجت الاسلام صرامی به عنوان سخنران نخست به بررسی محورهای فقهی امام موسی صدر پرداخت و بیان داشت: مهمترین محور که هم در بُعد علمی و هم عملی مد نظر امام موسی صدر است، رابطه فقه و اخلاق است.
وی در خصوص رابطه فقه و اخلاق در آثار امام موسی صدر گفت: چهار نکته در آثار علمی و رفتار عملی ایشان به چشم میخورد که شخصیت امام موسی صدر رکن اصلی این ارتباط است. وقتی با زندگی ایشان مواجهه می شویم روشن می شود تعامل فقه و اخلاق، شخصیت ایشان را ساخته است.
عضو علمی هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی تعامل و ارتباط اجتماعی امام موسی صدر را رکن بعدی پیوند فقه و اخلاق در زندگی اجتماعی ایشان برشمرد و اظهار کرد: نشانه این ارتباط، تعامل ایشان با شیعه و سنی، مسلمان و غیر مسلمان در لبنان و قم و جاهای دیگر است.
حجت الاسلام صرامی در ادامه به رکن سوم و چهارم اشاره کرد و گفت: ارتباط دادن فقه و اخلاق در مباحث امام موسی صدر محل نوآوری های علمی و عملی ایشان است.
وی در خصوص نوآوری های امام موسی صدر در فقه بیان داشت: به اعتقاد امام موسی صدر فقه پاسدار اخلاق است؛ زیرا هنگامی که روح و جسم بر هم اثر می گذارند و انسان تعاملات جسمی و ... دارد، اگر اخلاق و عقاید تنها میان دار باشند، به مرور زمان عقاید و اخلاق از بین می رود. بنابراین یک سازماندهی و نظم دهنده نیاز است که فقه می تواند این کار را برعهده بگیرد.
رئیس پژوهشکده فقه و حقوق پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی در ادامه تصریح کرد: امام موسی صدر معتقد است که نباید در تعاملات و روابط دچار اخلاق گرایی افراطی غرب بشویم بلکه در کنار اخلاق باید فقه وجود داشته باشد.
وی اصل کرامت را محور بعدی نوآوری امام موسی صدر خواند و در این خصوص گفت: به اعتقاد امام موسی صدر کرامت قاعده فقهی نیست، بلکه یک اصل کلامی است، بنابراین طبق این دیدگاه این اصل بر تمام فقه حکومت دارد.
عدالت اجتماعی محور بعدی سخنان حجت الاسلام صرامی بود و دراین باره اظهار کرد: امام موسی صدر بر اساس آیات ابتدایی سوره مبارکه الرحمن عدالت اجتماعی را پایه کلامی، در اصل هستی می‌داند یعنی پیوند جهان هستی با عدالت پیوند خورده است.
فقه با رویکرد تمدنی در اندیشه امام موسی صدر
در ادامه حجت الاسلام الویری به عنوان سخنران دوم این نشست به ارائه دیدگاه خویش در خصوص فقه تمدنی امام موسی صدر پرداخت.
وی با اشاره به برداشت های چهار گانه درباره فقه تمدنی گفت: موضوعی که در این نشست مد نظر هست، فقه با رویکرد تمدنی است. یعنی فقیه خودش را مسئول برآورده شدن نیازهای مقلدان خویش نداند، بلکه بالاتر از این همه نیازهای پیروان مکتب اهل بیت(علیهم السلام) را نیز ببیند، بالاتر از این برآوردن نیازهای فقهی امت اسلامی، و بالاتر از این مدنظر گرفتن همه جهانیان و حتی جهانیان حاضر و آینده است.
وی در ادامه به چهار نمونه از رویکرد تمدنی که در آثار فقهی امام موسی صدر می‌توان اصطیاد کرد، اشاره داشت و گفت: فقه شکل دهنده و هویت دهنده نظام حقوق است؛ نظام حقوقی یکی از ارکان هفت‌گانه تمدن است که در این بخش فقه می تواند متولی امر تمدنی باشد.
حجت الاسلام الویری تفسیر انسان گرایانه حلال و حرام های شرعی، پیشنهاد یکپارچه سازی شعائر و برجسته ساختن وجه اجتماعی مباحث و مسائل فقهی را به عنوان سه نمونه دیگر از مواردی که در آثار امام موسی صدر در خصوص فقه تمدنی می توان اصطیاد کرد، مورد بررسی قرار داد.
کد خبر 4479774منبع: مهر
کلیدواژه: امام موسی صدر تمدن نوین اسلامی محسن الویری
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.mehrnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «مهر» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۱۸۷۳۵۴۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
جریان وقف باید به سمت دانش‌محور شدن برود / مبلغ ما در وقف شفاف‌سازی و نمایش کارهای علمی است
رئیس سازمان اوقاف و امور خیریه گفت: ما در دوره جدید مدیریت اوقاف به این نتیجه رسیدیم که جریان وقف را به سمت دانش‌محور اداره کردن ببریم. وقف می‌تواند در فرهنگ مردم، کتاب و کتابخوانی، آمورش، درمان و بهداشت و رفاه مردم کمک کند، از این رو ما در تلاشیم سبد وقف شتاب‌دهنده‌های خوبی برای جریان‌های مختلف باشد.
حجت‌الاسلام سیدمهدی خاموشی -رئیس سازمان اوقاف و امور خیریه- در حاشیه چهارمین نمایشگاه دستاوردهای وقف درگفت‌وگو با ایسنا در مورد برنامه‌های این سازمان در حوزه دانش‌بنیان و چرایی حضور در این بخش اظهار کرد: در پس وقف نیت‌های کثیری وجود دارد که می‌توان به وقف درمانی، دارویی، بیمارستان، درمانگاه، داروخانه، آزمایشگاه، دارالیتام، کودکان استثنایی و... اشاره کرد که اینها همگی نشان‌دهنده تنوع حوزه کاری ما در وقف است.
وی ادامه داد: در این میان در حوزه‌های اقتصادی هم کارخانه صنعتی ساخت قطعات خودرو، کارخانه صنعت پزشکی، دارویی و... داریم که نشان میدهد تنوع در نفس وقف زیاد است. بنابراین ما در حوزه آموزش و تحقیقات، فرهنگ، دارو و درمان و... دارای وقف هستیم.
رئیس سازمان اوقاف و امور خیریه تاکید کرد: ما در دوره جدید مدیریت اوقاف به این نتیجه رسیدیم که جریان وقف را به سمت دانش‌محور اداره کردن ببریم. برای مثال ما یک مزرعه داریم که در آن کشاورزی می‌شود به نظر شما به صورت علمی آبیاری مزرعه انجام شود یا به صورت سنتی؟، در واقع خاک مزرعه را بهینه علمی کنم یا هر اتفاقی افتاد مهم نیست؟.
خاموشی یادآور شد: در گذشته خاک را یک سال کشت می‌گرفتند و سپس سال بعد به آن استراحت می‌دادند زیرا معتقد بودن خاک قوت خود را از دست میدهد، اما علم ثابت کرده ما می‌توانیم در طول یک سال سه بار کشت برویم، حالا سوال این است که در شرایط علمی چقدر بهره‌وری ما بالا می‌رود.
وی افزود: ضمنا ما بسیاری از موقوفات را داشته‌ایم که بهره‌وری خوبی از آنها نشده است، برای مثال در مزرعه‌داری یک موقوفه‌ای در اطراف تهران داریم که در طول ۴۲سال یک میلیارد و ۴۲۰میلیون تومان اجاره داده است، ما بحث اجاره را کنار گذاشتیم و خودمان وارد مشارکت با دو شرکت علمی دانش‌بنیان شدیم که کشت تخصص داشتند و در سال اول ۹ و نیم میلیارد تومان، سال دوم ۱۵ میلیارد تومان و سال سوم ۲۳ میلیارد تومان و سال چهارم ۴۲ میلیارد تومان منابع درآمدی این زمین وقفی شد.
نماینده ولی‌فقیه در سازمان اوقاف و امور خیریه بیان کرد: ۸۰درصد رقبات ما بیابان پایه است زیرا رقبات بزرگ دشت، بیابان و زراعت است و اعتقاد ما این است که این وقف‌ها باید دانش‌بنیان اداره شود و یک زنجیره را شکل دهد به شکلی که منافع اوقاف و مردم به بهترین شکل تامین شود.
خاموشی تصریح کرد: اگر ما از ده هکتار سه تن محصول بگیریم بهتر است یا ۱۲ تن؟، ما با علمی کردن بسیای از مزارع بیشترین سقف محصول را دریافت کرده‌ایم، برای نمونه اگر بتوانیم در کنار چاه آب کشاورزی آبزی‌پروری احداث کنیم خاک کشاورزی به کود ماهی غنی می‌شود و در این صورت خاک تا ۳۰سانت غنی خواهد شد در حالی که بدون این کار باید کود خریداری و به زمین کشاورزی اضافه کنید که در این شرایط تازه خاک زمین ۷سانت غنی می‌شود.
وی ابراز کرد: در همین روش فوق هم رقبه بهره‌وری بیشتری در زمین کشاورزی خود خواهد داشت و هم ماهی پرورشی در اختیار مردم قرار می‌گیرد. پس علمی اداره کردن کشاورزی ما را به محصول بیشتر و دامپروری بهتر می‌رساند.
رییس سازمان اوقاف و امور خیریه یادآور شد: ما در بسیاری از جاده‌ها ۱۰۰ها کیلومتر مسیر خشک و آفتابی داریم که می‌توانیم از همین آفتاب انرژی خورشیدی دریافت کرد، در هر ۱۰۰هکتار ۵مگابایت تولید برق خورشیدی می‌توان داشت.
تمرکز سازمان اوقاف بر روی علمی کردن موقوفات است
خاموشی اضافه کرد: ما در تلاش هستیم موضوع علمی کردن موقوفات را رقبه به رقبه به پیش ببریم تا موقوفات به صورت دانش‌محور اداره شود. در واقع در تلاشیم تا واقفین را توجیه کنیم که یکی از نیاتی که آنها می‌توانند به کشور کمک کنند و رفع تحریم شود وقف در حوزه اختراعات و ابداعات به ویژه در حوزه‌های مختلف دانش‌بنیان و حمایت از دانشجویان است.
وی ادامه داد: خوشبختانه امروز بسیاری از واقفین در کنار سایر نیات وقفی خود علم را هم مدنظر قرار دادند، البته در وقفی همچون بنیاد البرز تلاش کردیم از افراد برگزیده حمایت خوبی شود، در حال حاضر به نفرات اول در رشته‌های مختلف نفری ۴۰۰میلیون تومان جایزه نقدی دادیم در حالی که این عدد در سالیان گذشته ۱۵ الی ۲۰میلیون تومان بوده است.
رئیس سازمان اوقاف و امور خیریه ابراز کرد: در واقع با این افزایش جوایز در بنیاد البرز سعی کردیم به منزلت اجتماعی کسانی که کار علمی می‌کنند ارج بدهیم. به همین منظور سالی ۱۰۰میلیون تومان بر روی جایزه نفرات برگزیده اضافه می‌کنیم.
خاموشی یادآور شد: همین ایجاد انگیزه در جایزه البرز باعث رشد هرساله شرکت‌کنندگان بخش‌های مختلف در این جایزه می‌شود، همین اتفاق نشاط در جایزه البرز را بیشتر کرده و تابلوی وقف دانش‌بنیان را در مقابل قرار داده است.
وی افزود: تمامی شرکت‌های دانش‌بنیانی که در نمایشگاه دستاوردهای وقف حضور دارند اوقاف در آنها سهم دارد، تصور کنید ما الان یک موقوفه‌ای داریم که دارای سرمایه است و ما می‌توانیم از عواید آن کار ساخت و ساز بکنیم و به سودآوری برسیم اما همان سرمایه را در مسیر حمایت از کارخانه‌ها و دانش‌بنیان‌ها صرف می‌کنیم.
نماینده ولی‌فقیه در سازمان اوقاف و امور خیریه یادآور شد: این حمایت ما در بلندمدت سودآوری خواهد داشت و باید یک حساب ساده می‌توان فهمید چقدر ارزآوری در این حمایت‌ها اتفاق می‌افتد. فرض کنید ما در حمایت از یک شرکت دانش‌بنیان ۳۰میلیارد تومان حمایت مالی داشته‌ایم که همین اتفاق باعث صرف‌جویی در ارز و ارزان‌سازی یک محصول برای مردم می‌شود که در نهایت به‌روز رسانی نیات واقفان را به همراه دارد.
خاموشی بیان کرد: ما در سازمان اوقاف پول مولد و احسن‌سازی و انباشت در موقوفات داریم و در همین مسیر پیشنهاد به واقفین می‌دهیم که در کدام ریل حرکت کنند، البته در این مسیر سهام اوقاف کمتر از واقفان خواهد بود.
تصمیم درست و سریع در مورد عواید موقوفات بسیار مهم است
وی ادامه داد: سازمان وقف از پول نفت، بانک و بودجه مصوب آزاد است، ما یک وقف و تولیت داریم که در صورت نبود تولیت یک وقف نماینده ولی‌فقیه می‌تواند در مورد وقف تصمیم بگیرد. پس ما به دنبال تصمیم درست و به هنگام در وقف برای به سود رساندن یک موقوفه هستیم.
نماینده ولی‌فقیه در سازمان اوقاف و امور خیریه اظهار کرد: مسیر وقف دانش‌بنیان قابل استمرار و ظرفیت‌های بیشتری در آینده دارد زیرا مردم هم هرساله نفع آن را می‌برند. ارزان‌سازی در دندان‌سازی، دام و طیور، پرورش آبزیان و ماهی، کشاورزی و... داریم که جلوی خروج ارز را می‌گیرد.
خاموشی با بیان اینکه هدف یک واقف خیر رساندن به مردم در حوزه‌های مختلف است، گفت: وقف می‌تواند در فرهنگ مردم، کتاب و کتابخوانی، آمورش، درمان و بهداشت و رفاه مردم کمک کند، از این رو ما در تلاشیم سبد وقف شتاب‌دهنده‌های خوبی برای جریان‌های مختلف باشد.
وی در مورد تبلیغ وقف دانش‌بنیان در پایان گفت: ما اگر کارکرد وقف را به نمایش مردم بگذاریم، مردم خودشان راغب می‌شوند تا در حوزه‌های محتلف وقف کنند. مهمترین مبلغ ما در وقف شفاف‌سازی و اطلاع‌رسانی و نمایش کارهای خوب، زیبا و علمی است و مردم در این صورت مطالبه گر شده و حمایت خواهند کرد، ما از وقتی به حوزه دانش‌بنیان ورود کردیم خیلی‌ها پیشنهاد همکاری دادند و این نشان میدهد مردم به حوزه‌های مختلف در وقف علاقه دارند.
دستاوردهای این نمایشگاه را در اینجا می‌توانید ببینید.
انتهای پیام
علت فوت پزشک متخصص در استان فارس در دست بررسی است