Web Analytics Made Easy - Statcounter
به نقل از «رکنا»
2024-03-29@11:12:48 GMT

موانع سرمایه‌گذاری خارجی کدامند؟

تاریخ انتشار: ۱۹ آذر ۱۳۹۷ | کد خبر: ۲۱۸۸۷۴۰۱

رکنا: کمتر کشوری را می‌توان یافت که بدون بهره‌مندی از سرمایه خارجی فرآیند رشد و توسعه اقتصادی را طی کرده باشد.

در ایران نیز با تأکید بر نقش سرمایه خارجی در رشد اقتصادی، اشتغالزایی و رونق تولید در برنامه‌های بالادستی، برنامه‌های توسعه، قوانین بودجه سنواتی و قوانین خاص ارقامی برای جذب سرمایه‌گذاری خارجی و سهم آن در رشد اقتصادی هدفگذاری شده است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

درهمین راستا برنامه ششم جذب سالانه 65 میلیارد دلارسرمایه‌گذاری خارجی در بخش‌های مختلف را هدفگذاری کرده است که این میزان سرمایه‌گذاری پیش‌بینی شده شامل 30 میلیارد دلار فاینانس، 20 میلیارد دلار مشارکت اقتصادی و 15 میلیارد دلار سرمایه مستقیم است. رقمی که برای جذب سرمایه خارجی دربرنامه ششم توسعه هدفگذاری شده است یک چهارم از رشد 8 درصدی اقتصادی در این برنامه سهم دارد. برای تحقق این هدفگذاری‌ها قوانین و مقررات بسیاری در کشور تدوین و اجرایی شده است که در صورت وجود سایر شروط مانند مثبت بودن جو سیاسی و بین‌المللی و ریسک سرمایه‌گذاری می‌تواند بسترساز ورود سرمایه به کشور باشد. درهمین زمینه قانون Law تشویق و حمایت از سرمایه‌گذاری خارجی مزایای ویژه‌ای برای سرمایه‌گذاران پیش‌بینی کرده که مهمترین آن شامل عدم محدودیت درحجم و درصد مشارکت در سرمایه‌گذاری، انتقال اصل و سود سرمایه، رفتار مشابه و برابر با خارجی‌ها همانند داخلی‌ها، اعمال معافیت‌های مالیاتی، گمرکی و... می‌شود. دراین قانون سرمایه‌گذاران خارجی در مناطق کمتر برخوردار تا 10 و در سایر مناطق تا 5 سال از مالیات معاف هستند. علاوه براین ریسک‌هایی همچون سلب مالکیت و ملی شدن، تضمین خرید کالا و انتقال سرمایه دراین قانون تحت پوشش قرار گرفته است.

اقامت 5 ساله برای سرمایه‌گذاران

در کنار قوانین گذشته دولت برای جذاب شدن بخش‌های مختلف اقتصاد ایران برای سرمایه‌گذاران مقررات جدیدی نیز وضع کرده است که مهمترین آن درجلسه شورای عالی هماهنگی اقتصادی 10 مهر ماه امسال رقم خورد. این شورا به منظور تشویق سرمایه‌گذاری و جذب منابع ارزی، تصویب کرد اتباع دولت‌های خارجی در صورتی که حداقل 250 هزار دلار جهت سرمایه‌گذاری در ایران، به کشور وارد کنند، مطابق ضوابطی که دولت اعلام می‌کند، می‌توانند از امتیاز مجوز اقامت پنج ساله برخوردار شوند.

سیر صعودی ورود سرمایه خارجی

با وجود تمام محدودیت‌هایی که در مقابل اقتصاد ایران نظیر تحریم‌ها قرار دارد اما بررسی عملکرد ایران درطول سال‌های اخیر نشان از روند صعودی جذب سرمایه‌گذاری خارجی دارد. دراین زمینه کنفرانس توسعه و تجارت سازمان ملل متحد (آنکتاد) در گزارش سالانه خود، از افزایش ۵۰ درصدی میزان جذب سرمایه‌گذاری ایران در سال ۲۰۱۷ میلادی خبر داده است. در گزارش سرمایه‌گذاری خارجی جهانی ۲۰۱۸ که اخیراً منتشر شده است روند سرمایه‌گذاری‌های خارجی صورت گرفته در سال ۲۰۱۷ به تصویر کشیده شده است.بر اساس این گزارش، میزان سرمایه‌گذاری خارجی در ایران طی سال ۲۰۱۷ به ۵ میلیارد و ۱۹ میلیون دلار رسیده که نزدیک به ۵۰ درصد افزایش داشته است.این گزارش حاکی است، میزان سرمایه‌گذاری خارجی در ایران در سال ۲۰۱۶ بالغ بر ۳ میلیارد و ۳۷۲ میلیون دلار برآورد شده بود. براساس آمارهای سازمان سرمایه‌گذاری خارجی نیز میزان جذب سرمایه مصوب از 4 میلیارد دلار در سال 91 به بیش از 10 میلیارد دلار در سال گذشته رسیده است.

مزیت‌های جذب سرمایه خارجی / محمد نصر اصفهانی، اقتصاددان

بازگشت تحریم‌های امریکا علیه ایران محدودیت‌های زیادی در برابر جذب سرمایه خارجی ایجاد کرده است و براین اساس تصمیم‌سازان باید به سمت مزیت‌های موجود حرکت کنند. دراین راستا همکاری نزدیک با کشورهایی مانند چین و روسیه که دارای سرمایه مازاد و تمایل برای سرمایه‌گذاری درخارج از مرزهای خود هستند می‌تواند یکی از این مزیت‌ها به شمار رود. دراین زمینه می‌توان با تدوین یا تغییر مقررات زمینه‌های ورود این بخش از سرمایه را به کشور فراهم کرد. از سوی دیگر کاهش ارزش پول ملی ما در ماه‌های اخیر سرمایه‌گذاری درایران را برای سرمایه‌گذاران خارجی بسیار جذاب کرده است چرا که بازده سرمایه‌گذاری برای آنها افزایش یافته است. اما شرط استفاده از این جذابیت اعتماد و ثبات است. بنابراین درصورتی که سرمایه‌گذاران به ایران اعتماد داشته باشند و ازثبات اقتصاد در آینده اطمینان حاصل کنند سرمایه‌گذاری درایران برای آنها به صرفه خواهد بود.

درمجموع عدم ثبات، مشکلات بوروکراتیک، نااطمینانی به آینده و دخالت‌های دولت را می‌توان مهمترین موانع جذب سرمایه خارجی برشمرد.زمانی که سرمایه‌گذاران مشاهده می‌کنند که در مدت کوتاهی قوانین و مقررات اقتصادی در ایران تغییر می‌کند باعث نگرانی آنها می‌شود و میل آنها را برای سرمایه گذاری کاهش می‌دهد.

سیگنال مشکلات کارگری / امراله امینی، اقتصاددان

سرمایه‌گذاری خارجی تابعی از ثبات و متغیرهای کلان اقتصادی است. این درحالی است که هم‌اکنون به دلیل بازگشت تحریم‌های اقتصادی علیه ایران این سرمایه‌گذاری خارجی است که فدا می‌شود. اعمال تحریم‌ها باعث شده است بسیاری از ضرورت‌های ورود سرمایه از خارج مانند کانال مطمئن برای نقل و انتقال ارز و روابط کارگزاری بانکی با مشکل مواجه شود. اما تحریم تنها مانعی نیست که مقابل ورود سرمایه خارجی به کشور وجود دارد. در داخل نیز با وجود تورم قوانین مختلف برای تشویق و حمایت از سرمایه‌گذاران خارجی درعمل در اجرای این قوانین ضعف داریم و از این منظر کاستی‌های بسیاری دیده می‌شود. هم‌اکنون هرچند قوانین مفصلی برای حمایت از سرمایه‌گذاران به تصویب رسیده است ولی در برخی گلوگاه‌ها با مشکل مواجه هستیم. برای مثال هم‌اکنون ارائه تضمین‌های کافی به سرمایه‌گذاران برای خروج ارز امکانپذیر نیست. این درحالی است که مقررات نیز در کشور ما ثبات ندارد و گاه تغییرات نابهنگام این قواین موجب آسیب به سرمایه‌گذاران خارجی و خروج آنها می‌شود. درواقع زمانی که یک سرمایه‌گذار کشوری را برای سرمایه‌گذاری انتخاب می‌کند وضعیت آن کشور را به دقت مورد بررسی قرار می‌دهد. برهمین اساس درکنار عدم ثبات قوانین و مقررات مشکلات کارگری که در برخی بنگاه‌های اقتصادی ایجاد شده است نیز سیگنال‌های منفی به آن سوی مرزها می‌فرستد. چرا که سرمایه‌گذار به هیچ عنوان قصد ندارد وارد چنین چالش‌هایی شود.

مسیرجذب سرمایه‌گذار خارجی / فریال مستوفی، رئیس کمیسیون سرمایه‌گذاری اتاق ایران

شفافیت و امکان پیش‌بینی دورنمای اقتصادی، به‌ بیان‌ دیگر کنترل ریسک موضوعی است که ازجمله اساس تصمیم‌گیری سرمایه‌گذار خارجی محسوب می‌شود. از طرفی، نوسانات نرخ ارز، رشد نقدینگی، بازگشت تحریم‌ها، افزایش سطح تنش‌های داخلی و منطقه‌ای و عدم اجرای صحیح قوانین، همگی مسائلی است که این تصمیم‌گیری را سخت می‌سازد. ضریب کفایت سرمایه پایین بانک‌های کشور که ریسک شبکه بانکی را نشان می‌دهد، براساس استاندارد جهانی ۱۲ درصد است حال‌ آنکه در ۱۰ بانک ایران این رقم ۸ درصد است. شرایط بحرانی بانک‌های کشور یکی از موانع اصلی عدم ارتباط با بانک‌های بین‌المللی دنیاست. عامل مهمی که لازم است تا دولت در برنامه‌ریزی‌های کلان خود به آن توجه داشته باشد، برنامه‌ریزی برای مشوق‌های سرمایه‌گذاری است. عدم مدیریت صحیح شرکت‌های ایرانی عامل دیگری است که باید برای بهبود آن توجه شود.یکی دیگر از اقدامات بایسته‌ای که دولت در برنامه‌های توسعه‌ای خود باید مدنظر قرار دهد، شناسایی صحیح پتانسیل‌های استانی و اولویت‌بندی بخش‌های اقتصادی است. یکی دیگر از عوامل اثرگذار در موفقیت کشور برای جذب منابع خارجی، رتبه اعتباری کشور در مراودات بین‌المللی است. امید است تا با این اقدامات و اجرایی کردن تعهدات بین‌المللی ازجمله FATF و پیوستن به کنوانسیون‌های بین‌المللی، امنیت سرمایه‌گذاری را بهبود بخشید و از این طریق به جذب سرمایه‌گذاری خارجی در سال‌های پیش‌رو کمک کرد.اخبار 24 ساعت گذشته رکنا را از دست ندهید

سیاوش رضایی

حوادث اختصاصی رکنا را اینجا بخوانید:

علت مرگ پیام صابری همسر زیبا بروفه+عکس پیدا کردن جسد کودک 6 ماهه با اعتراف مادر هوس باز +عکس پیدا شدن قسمتی از بدن زن کمشده در رودخانه حاشیه شهر+ عکس پرده برداری از راز جنایت مرد میلیارد تهرانی توسط سرهنگ قلابی+ عکس جزییات سرقت از طلافروشی بلوار امامت توسط 2 جوان اسلحه به دست این سرباز فقیر نیازمند 10 میلیون تومان پول است تا به زندگی برگردد توضیحات احمد خمینی درباره عکس‌های لو رفته اش+عکس جسد خانم مجری BBC در خانه اش پیدا شد+عکس فقر مطلق غذایی در کهگیلویه و بویراحمد برخورد وحشیانه پلیس فرودگاه تفلیس با یک زن ایرانی +تصاویر عامل انتحاری چابهار قبل و بعد از عملیات +عکس خالکوبی عجیب علی صادقی روی صورتش+عکس سوختن فجیع کودک 4 ماهه درپی بی توجهی مادر جوان+عکس ارتباط ستارهای فوتبال ایران با شاخ های مجازی این خانم معلم بچه های مدرسه ابتدایی را عضو گروه ( 18+) کرده بود!+عکس انتقام وحشتناک زن جوان از مردی که 23 سال قبل به او تجاوز کرده بود+عکس شک نداشتم که برادرم آریا با زنم ارتباط پنهانی دارد + عکس مهم ترین اخبار 24 ساعت گذشته رکنا شمارش معکوس برای اعدام باقری‌ درمنی

منبع: رکنا

کلیدواژه: اقتصادی سیاسی قانون Law اقتصاد موفقیت رشد و توسعه سرمایه سرمایه گذاری خارجی ریسک عکس ساعت قتل مرد تهران کودک زن جوان دستگیر شد تصاویر پسر

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.rokna.net دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «رکنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۱۸۸۷۴۰۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

سید جلال ساداتیان: شما نمی‌توانید با یک بخشی از جامعه بین‌المللی کاملا در تضاد دائم باشید و صرفا بخواهید با یک بخش کوچکی از این جامعه کار کنید/ روسیه و چین در همه امور پای شما نایستاده‌اند/ هرچه محدودیت‌ها را افزایش بدهید، زندگی و سفره مردم محدودتر می‌شود

پایگاه خبری جماران: کارشناس مسائل خاورمیانه و سفیر پیشین ایران در انگلستان با اشاره به اینکه ناترازی و عدم توازن روابط خارجی داریم، گفت: ژئوپلیتیک کشور به عناصر مختلفی مرتبط می‌شود. ولی یکی از مهمترین این عناصر، حضور و مشارکت بالای مردم است. وقتی اینها را داشته باشید در سیاست خارجی قدرت حرف زدن و مراودات شما  افزایش پیدا می‌کند و می‌تواند سرمایه‌گذار جذب کنید؛ و مردم هم از گردش مالی منتفع می‌شوند و زندگی آنها بهتر خواهد شد. یعنی سیاست خارجی متوازن و دسترسی به بازارهای دنیا، سرمایه‌گذار و تکنولوژی دنیا تأثیر مثبت دارد و هرچه محدودیت‌ها را افزایش بدهید، زندگی و سفره مردم محدودتر می‌شود.

مشروح گفت‌وگوی خبرنگار جماران با سید جلال ساداتیان را در ادامه می‌خوانید:

نظر برخی کارشناسان این است که ما در سیاست خارجی دچار یک نوع عدم توازن میان شرق و غرب شده‌ایم. ارزیابی شما در این خصوص چیست؟

دنیای امروز دنیای ارتباطات است؛ یعنی شما نمی‌توانید با یک بخشی از جامعه بین‌المللی کاملا در تضاد دائم باشید و صرفا بخواهید با یک بخش کوچکی از این جامعه کار کنید. ولو اینکه برخی از این دولت‌ها از لحاظ اقتصادی قدرتمند باشند، ولی آنها هم تابع منافع خودشان حرکت می‌کنند و شما نمی‌توانید آن تعریفی که خودتان از روابط با دیگران دارید را به آنها تحمیل کنید. مثلا ما مطرح می‌کنیم که با چین یا روسیه روابط استراتژیک داریم در حالی که آنها می‌گویند روابط ما با ایران دوستانه است؛ یعنی تأکید بر استراتژیک ندارند. معنی استراتژیک این است که در همه امور پای شما ایستاده‌اند؛ اینگونه نیست و پای شما نایستاده‌اند.

در نتیجه ناترازی و عدم توازن روابط داریم و عملا با غرب دچار مشکل هستیم و نتیجه آن تحریم، عدم دسترسی به سرمایه و عدم دسترسی به تکنولوژی‌های روز شده و ما روز به روز مشکلات خاصی را داریم. یک نمونه از این مشکلات خاص را برای شما بگویم. ما در پارس جنوبی با قطر مشترک هستیم و می‌خواهیم از آنجا بهره‌برداری کنیم. آنجا تکنیک، سرمایه و امکانات می‌خواهد؛ شرکت‌های مهمی از فرانسه و کشورهای دیگر آمده بودند و بعد از تحریم‌ها رفتند. الآن می‌بینیم قطر بالاترین بهره‌برداری‌های اقتصادی را دارد و متکی به درآمدهای آنجا حتی در یک مسأله بسیار مهم برای ما مثل غزه عملا می‌بینیم چهره و وجهه قطر در منطقه درخشان‌تر از ما می‌شود. او است که میانجی‌گری می‌کند و برای بازسازی آنجا پول می‌دهد؛ چون توان این کار را دارد ولی ما روز به روز تضعیف شدیم.

قطر کجا قابل مقایسه با ایران بود؟! دیگر کشورهای حوزه خلیج فارس کجا قابل مقایسه با ایران بودند؟! ایران کشوری غنی از جهت انرژی، ذخایر زیرزمینی و نیروی انسانی کارآمد است، ولی به دلیل بحث سیاست خارجی ما نیروهای متخصص و نخبه زیادی را از دست دادیم و اینها در سطح اداره امور کشور هم مشارکت ندارند؛ دلسردی و ناامیدی باعث شده که خیلی از آنها مهاجرت کنند.

بهترین مسیر از نظر خط هوایی بودیم که بتوانیم محور باشیم در حالی که به دلیل مشکلات سیاستی که ما داشتیم، این محوریت را به قطر و امارات داده‌ایم. ما بهترین، کوتاه‌ترین و با صرفه‌ترین مسیر بودیم برای اینکه آسیای مرکزی را از نظر انرژی به خلیج فارس وصل کنیم و از آنجا هم امنیت خودمان برقرار شود و هم بتوانیم محوریت را داشته باشیم. وقتی سیاست درستی را اعمال نکردیم، عملا ما می‌بینیم مثلا آنها زیر بار خط باکو – جیحان رفتند که خیلی هم هزینه‌برتر و گران‌تر از خط ایران تمام می‌شد و آن هزینه‌ها را کردند برای اینکه آن خط را به ایران نیاورند. یا مثلا گاز ترکمنستان را از طریق ناامنی‌های افغانستان به آن سمت می‌برند برای اینکه به سمت ایران نیاید. اینها مثال‌هایی است و مثال‌های فراوان دیگری را هم می‌شود مطرح کرد که وقتی شما ناترازی در روابط با دنیا برقرار می‌کنید، این عدم امنیت‌ها در اقتصاد و اجتماعیات شما، حفظ مردم، حکمرانی و حکومت کردن شما تأثیر می‌گذارد.

 

چه تأثیری روی توان منطقه‌ای ایران دارد؟

فرض کنید که شما سال‌های سال در ارتباط با فلسطین سرمایه‌گذاری و هزینه کرده‌اید برای اینکه اسرائیل نباید آنجا نقشی داشته باشد و همه فلسطینی‌هایی که مهاجرت کرده‌اند در سرنوشت خودشان اظهارنظر کنند، ولی عملا می‌بینید همه اینها باد هوا شده و چیزی که الآن دارد پیش می‌رود و روی آن فشار می‌آورند، همان نظام دو دولتی است؛ و این دارد رأی و حمایت‌های حقوقی دنیا را جمع می‌کند. وزن شما در این داستان کجا است؟

شما به جای اینکه با پاکستان روابط خوبی برقرار کنید به پاکستان موشک می‌اندازید و پاکستان جواب شما را می‌دهد، اعتبار شما را پایین می‌آورد و وزیر خارجه شما مجبور می‌شود به آنجا برود و با رئیس ستاد ارتش پاکستان ملاقات کند. اینها در دیپلماسی معنا دارد و عملا یعنی اینکه برای عذرخواهی رفته است. در ارتباط با آذربایجان و زنگزور و مسیری که دارد اتفاق می‌افتد، وزن شما کجا است؟ چقدر توانسته‌اید تأثیرگذار باشید؟

عملا در ارتباط با هرکدام از حوزه‌های افغانستان، پاکستان، عراق، آذربایجان و کشورهای حوزه خلیج فارس بخواهیم صحبت کنیم، که تک تک می‌شود مدت‌ها راجع به آنها صحبت کرد، ما سیاست درستی را در پیش نگرفته‌ایم. به علت اینکه یک عده خاص با یک ذهنیت‌های خاصی عمل کردند و نیامدند متخصصین هرکدام از این حوزه‌ها را در اندیشکده‌های مختلف دور هم جمع کنند، از بهترین فکرها استفاده کنند، به سمت اجرای بهترین نتایج بروند و تبعات هرکدام از این تصمیمات را بتوانند خوب بررسی کنند که اگر این کار را انجام دادیم یا آن کار را انجام دادیم، این سناریو را دنبال کردیم یا آن سناریو را دنبال کردیم، هر کدام از اینها دارای چه تبعاتی خواهد بود. یک کسی همین طوری تصمیم می‌گیرد که موشک پرتاب کند.

 

نوع سیاست خارجی ما چه تأثیری روی معیشت مردم داشته است؟

اگر سیاست خارجی به مفهوم دیپلماسی باشد، قاعدتا آنها جلوی جبهه باشند و مهمترین، با تخصص‌ترین و عقلانی‌ترین نیروهایشان را بتوانند به کار بگیرند، می‌توانند از سایر بخش‌های کشور هم استفاده کنند. ژئوپلیتیک کشور به عناصر مختلفی مرتبط می‌شود. ژئوپلیتیک شما مربوط به وسعت سرزمینی و عمق سرزمینی، جمعیت دانش‌آموخته و باسواد، منابع زیرزمینی، انرژی، دسترسی به سواحل و آب دریا و فلسفه وجودی کشور که برای ما می‌تواند اسلام و اعتقادات مردم باشد. اقتصاد شما مربوط به توانمندی صنعتی و کشاورزی است. همه اینها با همدیگر مؤثر هستند ولی یکی از مهمترین این عناصر، حضور و مشارکت بالای مردم است.

وقتی اینها را داشته باشید در سیاست خارجی قدرت حرف زدن و مراودات شما  افزایش پیدا می‌کند و می‌تواند سرمایه‌گذار جذب کنید؛ و مردم هم از گردش مالی منتفع می‌شوند و زندگی آنها بهتر خواهد شد. یعنی سیاست خارجی متوازن و دسترسی به بازارهای دنیا، سرمایه‌گذار و تکنولوژی دنیا تأثیر مثبت دارد و هرچه محدودیت‌ها را افزایش بدهید، زندگی و سفره مردم محدودتر می‌شود.

دیگر خبرها

  • ارایه تسهیلات به سرمایه‌گذاران/ قوانین باید درست اجرا شود
  • جذب بیش از ۴۱ میلیون دلار سرمایه گذاری خارجی
  • سید جلال ساداتیان: شما نمی‌توانید با یک بخشی از جامعه بین‌المللی کاملا در تضاد دائم باشید و صرفا بخواهید با یک بخش کوچکی از این جامعه کار کنید/ روسیه و چین در همه امور پای شما نایستاده‌اند/ هرچه محدودیت‌ها را افزایش بدهید، زندگی و سفره مردم محدودتر می‌شود
  • دولت برای تحقق شعار سال باید موانع تولید را از سر راه بردارد
  • واکنش آذری جهرمی به ادعای رئیسی درباره سرمایه گذاری خارجی در ایران
  • تا حاکمیت تغییر معناداری در سیاست خارجی و سیاست اقتصادی ندهد مشکلات همچنان باقی است؛ بدترهم خواهد شد
  • ۷ مجوز سرمایه گذاری خارجی جدید در استان مرکزی صادر شد
  • حضور خوزستان در نمایشگاه ایران اکسپو ۲۰۲۴
  • تقویت و تمرکز استان یزد بر تولید و رفع موانع تولید
  • ضرورت اصلاحات مالیاتی لازم در جهت تقویت تولید/ چگونه سرمایه‌های خرد مردمی به سمت بخش مولد اقتصاد جذب می‌شود؟